Қара металдардың колданылуы

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
А) Қара металдардың колданылуы.
Б) Қара металдардың қасиеті.

3. Қорытынды

Металлургиялық кешен (құрамы мен ерекшеліктері)
Қарапайым механизмдерден күрделі машиналарға дейінгі негізгі өндіріс құралдары металдан жасалған. Сондықтан металл шығаратын салалардың үлкен шаруашылық маңызы бар. Олар тығыз байланыстар арқылы біртұтас металлургия кешенін құрайды. Бұл кешен металдар мен олардың қорытпаларын шығарады. Металдар қара (темір), түсті (барлық қалған металдардың түрлері) болады және соған байланысты - қара және түсті металлургияға бөлінеді.Қазақстанда алынатын металдардың 90%-ының үлес салмағын темір қорытпалары, яғни қара металдар құрайды. Түсті металдардың өзіндік ерекше қасиеттері бар. Олар өнеркәсіпте, басқа да салаларда кеңінен қолданылады және бұлардың дүниежүзілік саудадағы үлес салмағы мол. Қара металлургия сияқты, түсті металлургияның да еліміздің экономикасы үшін маңызы зор.Металлургия - Қазақстан өнеркәсібінде жұмысшылар саны жөнінен бірінші және өнім күні жөнінен екінші салааралық кешен. Ол басқа кешендерді металл, құбыр, шикізатпен жабдықтап, оның орнына отын мен электр қуатын, машина мен құрал-жабдық,химиялық және ағаш материалдарын алады. Темір жол көлігімен тасымалдауда металдар мен кендер тек отынға ғана жол береді.Экспорттағы олардың үлесі 1/5-ден асады.
Қара металдардың колданылуы.
Металдар дегеніміз - қатденелік торы бар,
жақсы электр жəне жылуөткізгіштікке, пісірілетін жəне созылғыш
қасиеттерге ие, металдық жылтырмен сипатталатын, ерекшеленетін
химиялық құралғыш. Металдар қара жəне түсті болып бөлінеді. Қара металда-рға темір жəне оның қорытпалары,кобальт, марганец, никель( қара– сұр түсті,
жоғарғы балқу жылысалқындығына, салыстырмалы жоғары қаттылыққа, мен-шікті салмаққа ие) . Өз кезегінде, қара металдар бірнеше топқа бөлінеді:
- темір металдары(ферромагниттер деп аталатын соған жақын марганец,
темір, кобальт, никель);
- қиын балқитын металдар- балқу жылысалқындығы темірдің жоғары;
- уранды металдар- актинидтер, атомдық энергетикасына арналған;
- сирек жер металдары, басқа металдардың қорытпалары қоспа реті-нде қолданылады;
- сілті жер металдары.

1. Металлургия. Учебник для вузов/ В.И. Коротич, С.С. Набойченко, А.И.Сотников, С.В. Грачев, Е.Л. Фурман, В.Б. Ляшков. Екатеринбург: УГТУ, 2001.
2. Сүлеймен Е.Б. Шойын металлургиясы. Әдістемелік нұсқаулық.-Павлодар, 2004. – 17 б.
3. Сүлеймен Е.Б. Конвертерлік болат өндіру. Әдістемелік нұсқаулық.-Павлодар, 2005. – 360 б.
4. Жукебаева Т.Ж. Металлургия: учебное пособие / Т.Ж. Жукебаева, М.К. Альжанов. – Караганда: КарГТУ, 2002. – 87 с