XIX ғасырдың екінші жартысында капиталистік қатынастардың дамуы



1867.1868 жылдардағы реформалар
II. Сот ісін басқару кұрылымы:
ІІІ. Әкімшілік басқару құрылымы.
Хандық билікті іс жүзінде жойған 1822 және 1824 жылғы Жарғылар жаңа капиталистік қатынастар өрістей бастаған кезде өлкенің шаруашылық даму талабына сай болмады.
•XIX ғасырдың 60 жылдары – қазақтардың басқару жүйесін өзгерту үшін И.И.Бутков басқарған комиссия құрылды. Қазақ даласын 2 облысқа бөлу жоспарланды:
1. Батыс облысы, орталығы - Торғай.
2. Шығыс облысы, орталығы - Сергиополь немесе Қарқаралы.
Бұл ұсыныс қабылданбады.
• 1865 жыл - Ішкі істер министрлігі кеңесінің мүшесі Гирс басқарған Дала комиссиясы құрылды.
• 1865 жылғы 5 маусым - II Александр бұйрығымен қазақ жерін зерттеу сұрақтары дайындалды: жерді иелену түрлері, сот ісі, ағарту ісі, салық, діни мәселе т.б.
Әкімшілік басқару жүйесін құру ісіне Ш.Уәлиханов өз пікірлерін ұсынды:
- Халықтың өзін-өзі басқаруы негізінде құру.
- Әлеуметтік - экономикалық жаңалықтар енгізу.
Алайда Ш.Уәлиханов ұсыныстары қабылданбай, комиссия мүшелері феодалдармен (ірі бай Мұса Шорманұлы, сұлтан Шыңғыс Уәлиханұлы, сұлтан Сейдәліұлы) акылдасып, мәліметтерді солардан жинады.
• 1867 жылгы 11 шілде - "Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы уакытша ереже" бекітілді.
• 1868 жылгы 21 казан - "Торғай, Орал, Акмола, Семей облыстарын басқару туралы уақытша ереже" бекітілді.
5 сатылы басқару жүйесі құрылды. Бұл реформаның қазақтардың рулық құрылымына кері әсер еткен буыны - әкімшілік ауылдар. Реформа бойынша Жетісу облысы ашылды.
Полиция, әскери бөлімдер, уездегі мекемелер, бекіністер уезд бастығына
бағынды. Уезд бастыктарының колына әкімшілік және полицейлік билік
шоғырландырылды. Уезд бастыктарын әскери губернаторлардың ұсынуы бойынша генерал - губернаторлар тағайындады.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
XIX ғасырдың екінші жартысында капиталистік катынастардын дамуы
а) 1867-1868 жылдардағы реформалар
Хандық билікті іс жүзінде жойған 1822 және 1824 жылғы
Жарғылар жаңа капиталистік қатынастар өрістей бастаған кезде
өлкенің шаруашылық даму талабына сай болмады.
•XIX ғасырдың 60 жылдары – қазақтардың басқару жүйесін өзгерту үшін
И.И.Бутков басқарған комиссия құрылды. Қазақ даласын 2 облысқа бөлу
жоспарланды:
Батыс облысы, орталығы - Торғай.
Шығыс облысы, орталығы - Сергиополь немесе Қарқаралы.
Бұл ұсыныс қабылданбады.
1865 жыл - Ішкі істер министрлігі кеңесінің мүшесі Гирс басқарған Дала
комиссиясы құрылды.
1865 жылғы 5 маусым - II Александр бұйрығымен қазақ жерін зерттеу сұрақтары
дайындалды: жерді иелену түрлері, сот ісі, ағарту ісі, салық, діни мәселе
т.б.
Әкімшілік басқару жүйесін құру ісіне Ш.Уәлиханов өз пікірлерін ұсынды:
Халықтың өзін-өзі басқаруы негізінде құру.
Әлеуметтік - экономикалық жаңалықтар енгізу.
Алайда Ш.Уәлиханов ұсыныстары қабылданбай, комиссия мүшелері феодалдармен
(ірі бай Мұса Шорманұлы, сұлтан Шыңғыс Уәлиханұлы, сұлтан
Сейдәліұлы) акылдасып, мәліметтерді солардан жинады.
1867 жылгы 11 шілде - "Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы
уакытша ереже" бекітілді.
1868 жылгы 21 казан - "Торғай, Орал, Акмола, Семей облыстарын басқару
туралы уақытша ереже" бекітілді.
5 сатылы басқару жүйесі құрылды. Бұл реформаның қазақтардың рулық
құрылымына кері әсер еткен буыны - әкімшілік ауылдар. Реформа бойынша
Жетісу облысы ашылды.
Полиция, әскери бөлімдер, уездегі мекемелер, бекіністер уезд бастығына
бағынды. Уезд бастыктарының колына әкімшілік және полицейлік
билік
шоғырландырылды. Уезд бастыктарын әскери губернаторлардың ұсынуы бойынша
генерал - губернаторлар тағайындады.
Генерал -губернатор барлық әскери және азаматтык билікті өз колына
алды.
1870 жылы Макғыстау приставтығы Кавказ әскери округіне, кейін Закаспий
облысына енгізілді. 1872 жылы Бөкей хандығы Астрахань губерниясына
бағындырылды. Түркістан генерал -
губернаторлығына Қытай, Иранмен дипломатиялық келіссөз жүргізуте рүксат
берілді.
Әскери-губернатор жанында іс жүргізумен айналысатын облыстық
басқармалар ұйымдастырылып. оны вице-губернатор қадағалады. Басқарма 3
белімнен тұрды: шаруашылық сот, жарлықты іске асыру.
Шынғыстың тұқымдары -сұлтандар емірлік зейнетакымен камтамасыз етіліп,
салықтардан босатылды. Сырдарияда полициялық және басқару билігі
аксакалдарға берілді. Облыстык әскери - губернатор бекіткен аксакалдар үш
жылға сайланды.
Әкімшілік басқару әскери сипатта болды:
Облыс басқарушысы әскери және азаматтык билікті катар
жүргізді.
Болыс басқарушысы полицейлік және тәртіп орнататын билікті иеленді.
• Реформаның басты кағидасы. Әскери және азаматтык биліктің
ажыратылмауы.
II. Сот ісін басқару кұрылымы:

Сот мекемелері патша үкіметінің отаршылдық саясатын жүргізу құралы
болды. Сырдария облысында қазылар соты сакталғанымен, әскери-уездік
соттардың рөлі басым болды. Әскери-губернаторлар бекіткен билер мен қазылар
соты - отаршылдық сот жүйесінің төменгі буыны. Сот ісіндегі басты өзгеріс -
ескі шариғаттық салттардың шектелуі. Реформа нәтижесі
• Өлкенің табиғи байлықтарын игеруге колайлы жағдайлар
калыптасты.
Феодалдық - патриархалдық катынасты әлсіреткен капиталистік кұбылыстар ене
бастады.
Таптық жіктелу салдарынан жатактар калыптаса бастады (кедейленген
қазақтардың ондіріске жұмыска жалдануы).
Отарлық басқару күшейді.
Қазак жері Ресей үкіметінің меншігі болды.
Орыс шаруаларын жаппай коныстандыру басталды.
1867-1868 жылдардағы реформалар екі жылға уакытша енгізілгенімен, бұл
"тәжірибе" 20 жылға созылды.

1. Әкімшілік басқару құрылымы.

Уақыты Ереже атауы Жеңілдіктер және мазмұны Нәтижесі.
1868 жыл Жетісуда шаруаларды Жан басына 30 десятина жер Қоныс аудару
қоныстандыру (Жетісу берілді. қазақтардың
губернаторы Г.А. 15 жылға салық төлеуден жерлерін тартып алу
Колпаковский) босатылды. себебінен
3 Әскери міндеткерліктен жүргізілді.
босатылды. Ақмола облысында
251779 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақ ауылының шаруашылық жағдайы
ХІХ ғ. Түркістан қаласындағы сауданың дамуы
Қазақ өлкесінің бірте-бірте капиталистік қатынастар өрісіне тартылуы
ХIX ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басындағы Оңтүстік Қазақстан өңіріндегі сауда жүйесінің дамуы
Қазақ - Ресей саудасы
Қазақстан өнеркәсібін игеруге қатысты патшалық саясат
Қазақтардың басты тауары - мал мен мал шаруашылығы өнімдері
Батыс Еуропаның орта ғасыр кезеңдері
Xix ғасырдағы сауда сипатының өзгеруі
1905-1907 жж. Ресей мен Қазақстанның саяси - әлеуметтік жағдайы
Пәндер