Биологиялық мембраналар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Биологиялық мембраналардың қызметі
2. Биологиялық мембраналардың құрылысы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
ІІ. Негізгі бөлім
1. Биологиялық мембраналардың қызметі
2. Биологиялық мембраналардың құрылысы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Өздігінен өмір сүретін, дамитын және көбейетін элементар тірі жүйе — тірі жасуша, ол барлық жануарлар мен өсімдіктердің негізі. Жасушаның жасушалық органеллдің өмір сүруінің басты шарттары мыналар:
Біріншіден — қоршаған ортамен салыстырғанда автономдығы, яғни жасушаның заттары қоршаған ортаның заттарымен араласпауы керек, жасушада және оның жеке бѳліктерінде ѳтетін химиялық реакцияның ѳзін-ѳзі автономды басқару мүмкіншілігі сақталуы кажет.
Екіншіден — қоршаған ортамен байланыс. Жасуша мен қоршаған ортаның арасындағы байланыс энергия мен зат алмасуының реттелген түрде үздіксіз жүруі;
Үшіншіден — қоршаған ортадан оқшаулануы және сол ортамен тығыз байланысынын бірлестігі - тірі ағзаның барлық деңгейдегі ұйымдасу қызметінің басты шарты. Сондықтан жасушаның өмір сүруінің басты шарты, ол биологиялық мембраналар.
Биологиялык мембраналардың мынадай негізгі үш қызметі бар: бѳгеттік (барьерлік), матрицалық және механикалық.
1. Бөгеттік (барьерлік) қызметі мынада: қоршаған орта мен жасушаның арасында тандамалы (селективті), кезекпен, белсенді және енжар зат алмасу процестері жүреді. Тандамалы дейтін себебі биологиялық мембрана арқылы заттың бір тобы тасымалданса, басқа топқа жататын заттар тасымалданбайды; кезекпен дейтін себебі тасымалданатын заттар жасушаның жұмысына сәйкес мембранадан кезектесіп ретімен өтеді; белсенді дейтін себебі заттар таралымы (концентрациясы) аз жерден таралымы кѳп жерге қарай тасымалданады; енжар дейтін себебі тасымалдану зат таралымы кѳп жерден таралымы аз жерге қарай жүреді.
2. Матрицалык — мембранадағы ақуыздардың орналасуын, олардың бағытын және ѳзара ұтымды әсерлесуін қамтамасыз етеді.
3. Механикалык — жасушадар және жасуша ішіндегі құрылымдар берік болып ѳзін-ѳзі басқарады.
Сонымен катар биологиялык мембраналар тағы да мынадай қыз-меттер атқарады:
Біріншіден — қоршаған ортамен салыстырғанда автономдығы, яғни жасушаның заттары қоршаған ортаның заттарымен араласпауы керек, жасушада және оның жеке бѳліктерінде ѳтетін химиялық реакцияның ѳзін-ѳзі автономды басқару мүмкіншілігі сақталуы кажет.
Екіншіден — қоршаған ортамен байланыс. Жасуша мен қоршаған ортаның арасындағы байланыс энергия мен зат алмасуының реттелген түрде үздіксіз жүруі;
Үшіншіден — қоршаған ортадан оқшаулануы және сол ортамен тығыз байланысынын бірлестігі - тірі ағзаның барлық деңгейдегі ұйымдасу қызметінің басты шарты. Сондықтан жасушаның өмір сүруінің басты шарты, ол биологиялық мембраналар.
Биологиялык мембраналардың мынадай негізгі үш қызметі бар: бѳгеттік (барьерлік), матрицалық және механикалық.
1. Бөгеттік (барьерлік) қызметі мынада: қоршаған орта мен жасушаның арасында тандамалы (селективті), кезекпен, белсенді және енжар зат алмасу процестері жүреді. Тандамалы дейтін себебі биологиялық мембрана арқылы заттың бір тобы тасымалданса, басқа топқа жататын заттар тасымалданбайды; кезекпен дейтін себебі тасымалданатын заттар жасушаның жұмысына сәйкес мембранадан кезектесіп ретімен өтеді; белсенді дейтін себебі заттар таралымы (концентрациясы) аз жерден таралымы кѳп жерге қарай тасымалданады; енжар дейтін себебі тасымалдану зат таралымы кѳп жерден таралымы аз жерге қарай жүреді.
2. Матрицалык — мембранадағы ақуыздардың орналасуын, олардың бағытын және ѳзара ұтымды әсерлесуін қамтамасыз етеді.
3. Механикалык — жасушадар және жасуша ішіндегі құрылымдар берік болып ѳзін-ѳзі басқарады.
Сонымен катар биологиялык мембраналар тағы да мынадай қыз-меттер атқарады:
1. С.А. Әбилаев «Молекулалық биология және генетика»
2. Сартаев А., Гильманов М. Жалпы биология. — Алматы, 2006.
3. Сәтімбеков. Р. - Биология - Алматы, 2007.
4. www.google.kz
6. temakosan.net
2. Сартаев А., Гильманов М. Жалпы биология. — Алматы, 2006.
3. Сәтімбеков. Р. - Биология - Алматы, 2007.
4. www.google.kz
6. temakosan.net
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
___________________________________ __________ факультеті
___________________________________ _________ кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: ___________________________________ ______
___________________________________ ______________________
Қабылдаған:______________________.
Орындаған:_______________________.
Тобы:____________________________.
Түркістан – 2013 ж.
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Биологиялық мембраналардың қызметі
2. Биологиялық мембраналардың құрылысы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Биологиялық мембраналардың қызметі
Өздігінен өмір сүретін, дамитын және көбейетін элементар тірі жүйе —
тірі жасуша, ол барлық жануарлар мен өсімдіктердің негізі. Жасушаның
жасушалық органеллдің өмір сүруінің басты шарттары мыналар:
Біріншіден — қоршаған ортамен салыстырғанда автономдығы, яғни
жасушаның заттары қоршаған ортаның заттарымен араласпауы керек, жасушада
және оның жеке бѳліктерінде ѳтетін химиялық реакцияның ѳзін-ѳзі автономды
басқару мүмкіншілігі сақталуы кажет.
Екіншіден — қоршаған ортамен байланыс. Жасуша мен қоршаған ортаның
арасындағы байланыс энергия мен зат алмасуының реттелген түрде үздіксіз
жүруі;
Үшіншіден — қоршаған ортадан оқшаулануы және сол ортамен тығыз
байланысынын бірлестігі - тірі ағзаның барлық деңгейдегі ұйымдасу
қызметінің басты шарты. Сондықтан жасушаның өмір сүруінің басты шарты, ол
биологиялық мембраналар.
Биологиялык мембраналардың мынадай негізгі үш қызметі бар: бѳгеттік
(барьерлік), матрицалық және механикалық.
1. Бөгеттік (барьерлік) қызметі мынада: қоршаған орта мен жасушаның
арасында тандамалы (селективті), кезекпен, белсенді және енжар зат алмасу
процестері жүреді. Тандамалы дейтін себебі биологиялық мембрана арқылы
заттың бір тобы тасымалданса, басқа топқа жататын заттар тасымалданбайды;
кезекпен дейтін себебі тасымалданатын заттар жасушаның жұмысына сәйкес
мембранадан кезектесіп ретімен өтеді; белсенді дейтін себебі заттар
таралымы (концентрациясы) аз жерден таралымы кѳп жерге қарай тасымалданады;
енжар дейтін себебі тасымалдану зат таралымы кѳп жерден таралымы аз жерге
қарай жүреді.
2. Матрицалык — мембранадағы ақуыздардың орналасуын, олардың бағытын
және ѳзара ұтымды әсерлесуін қамтамасыз етеді.
3. Механикалык — жасушадар және жасуша ішіндегі құрылымдар берік болып
ѳзін-ѳзі басқарады.
Сонымен катар биологиялык мембраналар тағы да мынадай қыз-меттер
атқарады:
— энергетикалық — митохондрийдің ішкі мембраналарында АТФ-ті синтездеу
және хлоропласт мембранасында фотосинтездеу;
— биопотенциаддарды өндіру және оларды тарату;
— рецепторлық (механикалык, акустикалық, иіс сезу, көру, химиялық,
жылу рецепциясы) және т.б. қызметтер.
Тіршілікті қамтамасыз етуде мембрананың ауданынын ролі аса зор.
Қалыпты жағдайда барлық мембраналардың аудандарының қосындысы ондаған мың
шаршы метрге жетеді.
Кѳпшілік аурулар мембрана қызметінің калыпты күйден патологиялық күйге
ауысуынан болады. Оған мысал ретінде канцерогенді, артериосклерозді,
вирустық және инфекциялык ауруларды, улануды, ультракүлгін сәулемен күюді
және т.б. айтуға болады. Емдеу жұмысы -мембрана жұмысын қалпына келтіру
мақсатында жүргізіледі.
Қазіргі кезде жасушалар құрылымының қызметін қамтамасыз етуде
мембрананың маңызы аса зор екені дәлелденді. Мембрана цитоплазманы түгел
қоршап, оны қоршаған ортадан бѳліп тұрады. Заттың жасушаға өтуі немесе
жасушадан шығуы мембрананың қасиетіне тығыз байланысты. Сонымен қатар,
сыртқы қабын құрайды. Ол оргонойдтар: ядролар, митохондрий, лизосом,
Гольджи аппараты және эндоплазматикалық ретикулум.
Биологиялық мембраналардың құрылысы
Биологиялык мембрана қосылысының алғашқы моделін 1902 жылы Отвертон
деген ғалым, осыны басты негізге ала отырып мембранлар фосфолипидтердің
жұқа қабатынан тұрады деген және полярлық емес орталардың шекара беттерінде
(мысалы, су мен ауа немесе су мен май) фосфолипидтер бірмолекулалық қабат
құрайды.
Липид молекулаларының ұзындығы 3,5 нм, ақуыздың бір қабатының
қалындығы 1 нм-ден аспайды деп есептегенде жасуша мембранасының қалындығы
мөлшермен 8 нм болады. Сонымен қатар ақуыздың бір молекуласына липидтердің
мөлшермен 75-90 молекулалары келеді деп саналады. Осы нәтиже электрондық
микроскопты қолданып жүргізілген тәжірибенің қорытындысына сәйкес келген.
Бірақ мембрана липидтік қос қабат қана емес. Мембранада ақуыз (белок)
молекулалары да бар екені тәжірибе жүзінде дәлелденген. Мысалы: жасуша
мембранасының беттік керілу коэффициентін өлшегенде ол ақуыз бен судың
шектелген бетіндегі беттік керілу коэффициентіне жуық болып (ақуыз-су δ =
104нм ), липидтер мен су шекарасыніың беттік керілу коэффициентінен (ақуыз-
су δ = 10-2нм ) аз болған.
Осындай қарама-қайшылық Даниэл мен Девсонның моделінде жойылды.
Бұл модельді бутерброд моделі дейді.
Бұл модель мембрананы үш қабатты деп қарастырады: сыртқы беттерінде
ақуыз молекулалары, ішкі бетіңде липидтер ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
___________________________________ __________ факультеті
___________________________________ _________ кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: ___________________________________ ______
___________________________________ ______________________
Қабылдаған:______________________.
Орындаған:_______________________.
Тобы:____________________________.
Түркістан – 2013 ж.
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Биологиялық мембраналардың қызметі
2. Биологиялық мембраналардың құрылысы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Биологиялық мембраналардың қызметі
Өздігінен өмір сүретін, дамитын және көбейетін элементар тірі жүйе —
тірі жасуша, ол барлық жануарлар мен өсімдіктердің негізі. Жасушаның
жасушалық органеллдің өмір сүруінің басты шарттары мыналар:
Біріншіден — қоршаған ортамен салыстырғанда автономдығы, яғни
жасушаның заттары қоршаған ортаның заттарымен араласпауы керек, жасушада
және оның жеке бѳліктерінде ѳтетін химиялық реакцияның ѳзін-ѳзі автономды
басқару мүмкіншілігі сақталуы кажет.
Екіншіден — қоршаған ортамен байланыс. Жасуша мен қоршаған ортаның
арасындағы байланыс энергия мен зат алмасуының реттелген түрде үздіксіз
жүруі;
Үшіншіден — қоршаған ортадан оқшаулануы және сол ортамен тығыз
байланысынын бірлестігі - тірі ағзаның барлық деңгейдегі ұйымдасу
қызметінің басты шарты. Сондықтан жасушаның өмір сүруінің басты шарты, ол
биологиялық мембраналар.
Биологиялык мембраналардың мынадай негізгі үш қызметі бар: бѳгеттік
(барьерлік), матрицалық және механикалық.
1. Бөгеттік (барьерлік) қызметі мынада: қоршаған орта мен жасушаның
арасында тандамалы (селективті), кезекпен, белсенді және енжар зат алмасу
процестері жүреді. Тандамалы дейтін себебі биологиялық мембрана арқылы
заттың бір тобы тасымалданса, басқа топқа жататын заттар тасымалданбайды;
кезекпен дейтін себебі тасымалданатын заттар жасушаның жұмысына сәйкес
мембранадан кезектесіп ретімен өтеді; белсенді дейтін себебі заттар
таралымы (концентрациясы) аз жерден таралымы кѳп жерге қарай тасымалданады;
енжар дейтін себебі тасымалдану зат таралымы кѳп жерден таралымы аз жерге
қарай жүреді.
2. Матрицалык — мембранадағы ақуыздардың орналасуын, олардың бағытын
және ѳзара ұтымды әсерлесуін қамтамасыз етеді.
3. Механикалык — жасушадар және жасуша ішіндегі құрылымдар берік болып
ѳзін-ѳзі басқарады.
Сонымен катар биологиялык мембраналар тағы да мынадай қыз-меттер
атқарады:
— энергетикалық — митохондрийдің ішкі мембраналарында АТФ-ті синтездеу
және хлоропласт мембранасында фотосинтездеу;
— биопотенциаддарды өндіру және оларды тарату;
— рецепторлық (механикалык, акустикалық, иіс сезу, көру, химиялық,
жылу рецепциясы) және т.б. қызметтер.
Тіршілікті қамтамасыз етуде мембрананың ауданынын ролі аса зор.
Қалыпты жағдайда барлық мембраналардың аудандарының қосындысы ондаған мың
шаршы метрге жетеді.
Кѳпшілік аурулар мембрана қызметінің калыпты күйден патологиялық күйге
ауысуынан болады. Оған мысал ретінде канцерогенді, артериосклерозді,
вирустық және инфекциялык ауруларды, улануды, ультракүлгін сәулемен күюді
және т.б. айтуға болады. Емдеу жұмысы -мембрана жұмысын қалпына келтіру
мақсатында жүргізіледі.
Қазіргі кезде жасушалар құрылымының қызметін қамтамасыз етуде
мембрананың маңызы аса зор екені дәлелденді. Мембрана цитоплазманы түгел
қоршап, оны қоршаған ортадан бѳліп тұрады. Заттың жасушаға өтуі немесе
жасушадан шығуы мембрананың қасиетіне тығыз байланысты. Сонымен қатар,
сыртқы қабын құрайды. Ол оргонойдтар: ядролар, митохондрий, лизосом,
Гольджи аппараты және эндоплазматикалық ретикулум.
Биологиялық мембраналардың құрылысы
Биологиялык мембрана қосылысының алғашқы моделін 1902 жылы Отвертон
деген ғалым, осыны басты негізге ала отырып мембранлар фосфолипидтердің
жұқа қабатынан тұрады деген және полярлық емес орталардың шекара беттерінде
(мысалы, су мен ауа немесе су мен май) фосфолипидтер бірмолекулалық қабат
құрайды.
Липид молекулаларының ұзындығы 3,5 нм, ақуыздың бір қабатының
қалындығы 1 нм-ден аспайды деп есептегенде жасуша мембранасының қалындығы
мөлшермен 8 нм болады. Сонымен қатар ақуыздың бір молекуласына липидтердің
мөлшермен 75-90 молекулалары келеді деп саналады. Осы нәтиже электрондық
микроскопты қолданып жүргізілген тәжірибенің қорытындысына сәйкес келген.
Бірақ мембрана липидтік қос қабат қана емес. Мембранада ақуыз (белок)
молекулалары да бар екені тәжірибе жүзінде дәлелденген. Мысалы: жасуша
мембранасының беттік керілу коэффициентін өлшегенде ол ақуыз бен судың
шектелген бетіндегі беттік керілу коэффициентіне жуық болып (ақуыз-су δ =
104нм ), липидтер мен су шекарасыніың беттік керілу коэффициентінен (ақуыз-
су δ = 10-2нм ) аз болған.
Осындай қарама-қайшылық Даниэл мен Девсонның моделінде жойылды.
Бұл модельді бутерброд моделі дейді.
Бұл модель мембрананы үш қабатты деп қарастырады: сыртқы беттерінде
ақуыз молекулалары, ішкі бетіңде липидтер ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz