MS WORD. Жалпы түсінік

1 MS WORD мәтіндік редакторында кесте құру.
2. Word редакторында кесте құру жолдары.
3. Кестелерді өңдеу.

Microsoft Word for Windows (Windows жүйесіндегі Word) – дүние жүзі елдеріне кең тараған мол мүмкіндікті мәтіндік редактор. MS WORD редакторы - текстік құжаттарды дайындауға, түзетуге және қағазға басып шығаруға арналған WINDOWS жүйесінің қосымша программасы. Ол текстік және графиктік мәліметтерді өндеу барысында жүзден аса операцияларды орындайтын ең кең тараған текстік редакторлардың бірі.
Қазіргі компьютерлік технологияда орындауға болатын кез-келген операция бұл ортада жүзеге асырыла береді.

WORD редакторында типография жұмысына керекті баспа материалдарын теруден бастап, олардың оригинал -макетін толық жасауға дейінгі барлық жұмыс орындалады. Оларды көбейте отырып тарату мүмкіңдіктері де толық қамтылған.
Мұнда құжаттар мен кестелерді көрікті етіп безендіруге қажетті көптеген дайын шаблондар, стильдер жасалып, бірден орындалатын ішкі макропрограммалау тілі, қарапайым графиктік бейнелерді салатын құрал-саймандар және т.б. жетіп артылады. Осы сияқты редакторларды мәтіндік процессор деп атайды. (Word-сөз). Редактордың алғашқы нұсқасы Winword 2.0 атауы бойынша тоқсаныншы жылдардың бас кездерінде жарыққа шыққан болатын. Соңғы жылдары оның Word 6.0, Word 97, Word 2000 атаулы нұсқалары пайда болды. Көп жағдайларда Word 6.0-мен жұмыс істеу жеткілікті, тіпті оның көптеген мүмкіндіктері пайдаланыла берілмейді де. Бірақ Word 97 редакторымен жұмыс істеу жолы одан да ықшамды. Мұнда құжаттың абзацтарын, беттерін форматтау, кесте сызу және құжатты басып шығару әдістері жетілдірілген. Оның баспа жүйелерінде бірнеше бағандық материалдарды дайындау форматын құру мүмкіндігі де бар. Редактор құрамына графикалық кескіндер салуға, қателерді автоматты түрде жөндеуге, математикалық және т.б. пернетақтада жоқ символдарды құжатқа енгізуге арналған қосымша программалар да енгізілген.
Word- көп терезелі редактор. Word іске қосылған кезде оның негізгі терезесінің үстіне мәтінмен жұмыс істеуге арналған “Құжат1” атаулы ішкі терезе орналастырылып қойылған.

1. О. Камардинов. Информатика. Алматы – 2004ж. “Ғылым” ғылыми баспа орталығы.
2. О. Камардинов. Есептеуіш техника және програмалау. Алматы – 1997ж.
3. А.Дәулетқұлов, Б. Бөрібаев, Е.Қ. Балапанов. Информатикадан 30 сабақ. Алматы, «Шартарап» - 1998ж.
4. Р. Қадірбаева. Microsoft Access Шымкент – 1999ж.
5. О. Камардинов. Информатика. І – бөлім Шымкент – 2000ж.
6. К.З. Халықова. Информатиканы оқыту әдістемесі. Алматы, «Білім» - 2000ж.
7. А. Гончаров Microsoft Access 97 в примерах. Москва – 1997г.
8. С. Копустейк Access 97 Шаг за шагом. Москва, «Бином» - 1998г.
9. Ж. А. Қараев және т.б. « Информатика мен есептеуіш
техника негіздері курсы бойынша есептермен жаттығулар».
10. О. Камардинов ''Есептеуіш техника және программалау" — А., 1997;
11. А.Шәріпбаев "Информатика" - А., "Қазақ университеті",1992;
12. В. Е. Фигурнов "IBM PC для пользователя". Краткий курс.
М., ИНФРА-М, 1998;
А. Левин "Самоучителъ работы на компьютере", М., НОЛИДЖ, 1997г

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

10.1 XІ. MS WORD. Жалпы түсінік.

XІ. MS WORD мәтіндік редакторында кесте құру.
11.1. Word редакторында кесте құру жолдары.
11.2. Кестелерді өңдеу.
Ұяшықты, қатарларды және бағаналарды өшіру
және қосымша енгізу.

Microsoft Word for Windows (Windows жүйесіндегі Word) – дүние жүзі
елдеріне кең тараған мол мүмкіндікті мәтіндік редактор. MS WORD редакторы -
текстік құжаттарды дайындауға, түзетуге және қағазға басып шығаруға
арналған WINDOWS жүйесінің қосымша программасы. Ол текстік және графиктік
мәліметтерді өндеу барысында жүзден аса операцияларды орындайтын ең кең
тараған текстік редакторлардың бірі.
Қазіргі компьютерлік технологияда орындауға болатын кез-келген
операция бұл ортада жүзеге асырыла береді.

WORD редакторында типография жұмысына керекті баспа материалдарын
теруден бастап, олардың оригинал -макетін толық жасауға дейінгі барлық
жұмыс орындалады. Оларды көбейте отырып тарату мүмкіңдіктері де толық
қамтылған.
Мұнда құжаттар мен кестелерді көрікті етіп безендіруге қажетті
көптеген дайын шаблондар, стильдер жасалып, бірден орындалатын ішкі
макропрограммалау тілі, қарапайым графиктік бейнелерді салатын құрал-
саймандар және т.б. жетіп артылады. Осы сияқты редакторларды мәтіндік
процессор деп атайды. (Word-сөз). Редактордың алғашқы нұсқасы Winword 2.0
атауы бойынша тоқсаныншы жылдардың бас кездерінде жарыққа шыққан болатын.
Соңғы жылдары оның Word 6.0, Word 97, Word 2000 атаулы нұсқалары пайда
болды. Көп жағдайларда Word 6.0-мен жұмыс істеу жеткілікті, тіпті оның
көптеген мүмкіндіктері пайдаланыла берілмейді де. Бірақ Word 97
редакторымен жұмыс істеу жолы одан да ықшамды. Мұнда құжаттың абзацтарын,
беттерін форматтау, кесте сызу және құжатты басып шығару әдістері
жетілдірілген. Оның баспа жүйелерінде бірнеше бағандық материалдарды
дайындау форматын құру мүмкіндігі де бар. Редактор құрамына графикалық
кескіндер салуға, қателерді автоматты түрде жөндеуге, математикалық және
т.б. пернетақтада жоқ символдарды құжатқа енгізуге арналған қосымша
программалар да енгізілген.
Word- көп терезелі редактор. Word іске қосылған кезде оның негізгі
терезесінің үстіне мәтінмен жұмыс істеуге арналған “Құжат1” атаулы ішкі
терезе орналастырылып қойылған.
Word терезесінің элементтері:
1-тақырып жолы, 2- негізгі мәзір, 3-аспаптар панелі, 4-форматтау
панелі, 5-көлденең сызғыш, 6-құжат терезесі, 7-тік сызғыш, 8- құжат
пішінінің режим түймелері, 9-қалып күй жолы.

XІ. MS WORD мәтіндік редакторында кесте құру.
11.1. Word редакторында кесте құру жолдары.
11.2. Кестелерді өңдеу.

Word редакторы жұмыс кезінде көптеген практикалық есептердің
орындалуын жеңілдететін, әртүрлі амалдар жиынын орындай алатын кестелерді
ыңғайлы пайдалану жолдарын ұсынады. Кестелермен жұмыс істеуге арналған
командалар кестені жасау мен өндеуді жеңілдетуге, сондай-ақ ондағы
сақталынған мәліметтерді реттеу мен форматтауға мүмкіндік береді. Кесте
құжаттың кез-келген жеріне қойыла береді. Кесте көлемі қағаз парағынан
үлкен болуы да мүмкін. Сондықтан ол бір немесе бірнеше беттерде орналаса
береді. Мұндай жағдайда кесте тақырыптарын әрбір беттің жоғарғы жағына
автоматты түрде орналастыруға болады.
Кестені алғаш рет құру үшін Кесте-Кестені қосу (Таблица-Добавить
таблицу) командасын немесе стандартты панельдер сайманынан Кестені қосу
батырмасын шерту керек. Бұл команданың орындалуының нәтижесінде "Кестені
қосу" деген сұхбат терезесі ашылады, онда кестенің қажетті параметрлерін
қолмен енгізе аламыз. Кесте құрылған соң, алдын ала жасалып қойған олардың
стандартты ықшам форматтар жиынына өзімізге қажетті форматты таңдап ала
аламыз.
Кез келген кесте -ұя түріндегі қатарлар мен бағаналардан тұрады және
оларға мәтін немесе сурет орналастыруға болады. Сандарды, мәтіндерді тіке
туралап жазу үшін де кесте жасауға болады.
Кесте құрудың ең бір қарапайым жолы - Кесте салу (Нарисовать таблицу)
батырмасын қолдану. Мұнда қолыңызға қалам алып қағазға кестені қалай
сызсаңыз, экранда дәл солай кесте саласыз. Келесі қатарлар биіктігін
өзгертуге де мүмкіндік бар. Экрандағы көлденең сызықтар түзу сызылып, оның
кез келген нүктесінен төмен қарай бағана жасау мүмкіндігі пайда болады.
Кестенің сыртқы сызықтарын тышқан батырмасын басып тұрып қаламды жылжыту
жолымен саламыз да, сонан соң бағаналарымен қатарларды сызамыз.
Керек емес сызықты Өшіргіш батырмасын басып алып тастаймыз. бағана
мен қатар санын тышқан курсорымен кеңейте отырып нақты белгілеу қажет.

Кестелерді өңдеу.
Нұсқасы салынған кестелерді толықтыра отырып өңдеу ісі -Кесте
(Таблица) менюі арқылы орындалады. Оның қүрамында кестеге қосымша бағаналар
немесе қатарлар қосатын, екі бағананы (қатарды) біріктіретін, қажет емес
бағаналарды (қатарды) алып тастайтын, мәліметтерді сұрыптайтын т.б.
командалар бар.
Word редакторында кестелерді өңдеудің көптеген мүмкіндіктері
ұялардағы мәліметтердің орнын ауыстыру және көшірмелерін алу, торлардың
биіктігі мен енін өзгерту т.б. бар. Ол үшін кестелердің өңдеуге арналған
белгілі бір бөліктерін алдын ала тандап алу, яғни ерекшелеу қажет. Ал егер
тышқанды екі рет шертсеңіз кестенің курсор тұрған қатары толық белгіленіп
шығады.
Бір немесе бірнеше торлар мәліметтерін басқа орынға жылжыту немесе
олардың көшірмесін алу үшін келесі әрекеттер орындалады:
1.Мәліметтері жылжытылатын не кешірмесі алынатын қатарлар мен
бағаналарды алдымен белгілеп алу керек. Мәтінді көшіргенде ол баратын
орындағы бұрынғы символдар тіркесі сақталуға тиіс болса, толық
алмастырылатын жағдайда үяшық символы қоса белгіленеді;
2.Тышқан курсорын белгіленген торлар маңында оның түрі оңнан солға
қарай бағытталған тілсызық түріне келгенше жылжытып қозғау қажет;
3.Ерекшеленген элементтерді жылжыту үшін бірден тышқанның сол жақ
батырмасы басылады. Ал оларды көшірмесін алу қажет болса, Көшірме алу
батырмасын қолданған жөн.
4.Тышқан курсорын жылжыта отырып, оны мәліметтер тасымалданып
жеткізілетін орынның сол жағына таман немесе жоғарырақ бөлігіне орналастыру
керек;
5.Тышқан батырмасын қоя беру қажет.
Кестенің торларындағы, қатарларындағы және бағаналарындағы
мәліметтерді жылжыту және олардың көшірмесін алу кезінде алмастыру буферін
де пайдалана аламыз. Ол үшін Тузету менюіндегі Қиып алу, Көшірме алу және
Енгізу командаларын орындап немесе стандартты басқару панеліндегі соларға
сәйкес батырмаларды шерту қажет.

Ұяшықты, қатарларды және бағаналарды өшіру
және қосымша енгізу.

Кесте құрылған соң, оның құрылымын қатарларды және бағаналарды енгізу
жолымен немесе олардың кейбірін өшіре отырып өзгертуге болады. Кесте
құрылымына енгізілетін бірнеше өзгертулерді тек бір команданың Кесте
менюіндегі Енгізу (Вставить) және Жою (Удалить) опциялары арқылы орындауға
болады. Оның нақты түрі команданы шақырмас бұрын кестенің қандай
элементтері (ұяшықтар, қатарлар немесе бағаналар) таңдап алынғанымен
анықталады.

Қатарларды немесе бағаналарды қосымша енгізу келесі әрекеттердің
орындалуын талап етеді:
Қатарды немесе бағананы белгілеп алуымыз керек.
Кесте менюінен Қатарларды енгізу (Вставить строки) немесе Бағаналарды
енгізу (Вставить столбцы) командасын таңдаймыз.
Кесте –Қатарларды енгізу командасын таңдағанда жаңа қатар ағымдағы
қатардан жоғары қосылады, ал одан төмен орналасқан қалған барлық қатарлар
төмен қарай жылжиды. Бағананы қосу барысында жаңа бағана ағымдағы бағананың
сол жағына қосылып, одан оң жақта орналасқан барлық бағаналар ары қарай
жылжиды. Кесте менюінің командаларының орнына қатарлар мен бағаналарды қосу
барысында стандартты саймандар панеліндегі сол әрекеттерге сәйкес
батырмаларды да қолдануға болады.
Қатарлар мен бағаналарды нөмірлеу.
Ұяшықты (қатарды) нөмірлеу үшін Формат-Тізім (Формат- Список)
командасын орындап немесе Форматтау панеліндегі “Нөмірленген тізім”
(Нумерованный список) батырмасын басу керек. Бұл тәсілмен бағаналарды,
қатарларды немесе белгіленген торлар тобын нөмірлеуге болады.
Қатарлар мен бағаналарды біріктіру және бөлу.
Ұяшықты (қатарды, бағананы) біріктіру үшін алдымен біріктірілетін
ұяшықтарды ерекшелеп алып, Кесте менюіндегі Ұяшықтарды біріктіру
(Объединить ячейки) опциясын немесе осыған сәйкес батырманы басу керек. Ал
бір ұяшықты бірнеше ұяшықтарға бөлу үшін Кесте менюіндегі Ұяшықтарды бөлу
(Разбить ячейки) командасын таңдау немесе осыған сәйкес батырмасы қолдану
керек. Команданы орындау нәтижесінде экранда Ұяшықтарға бөлу (Разбиение
ячеек) атты сұхбаттық терезе ашылады. Сұхбаттық терезеде керекті ұяшықтар
санын енгізіп, соңында ОК батырмасын басу керек.
Кестелерді бірнеше бөліктерге бөлу.
Кестелермен жұмыс істеу барысында бір кестенің арасына текст немесе
сурет қосу үшін екі бөлікке бөлу қажет болуы мүмкін. Осындай кезде кестені
екіге бөлу үшін, курсорды бөліну сызығынан кейінгі қатарға орналастырып
алып, Кесте-Кестені бөлу (Таблица- Разбить таблицу) командасын орындау
қажет немесе Ctrl+Shift+Enter пернелерін басу керек. Мұның нәтижесінде
кесте екі бөлікке бөлінеді, ал екі арасына қалыпты форматталған абзац
маркері қойылады. Ал егер бөлуді тоқтатқымыз келсе, яғни бұл әрекеттерді
болдырмау үшін абзац маркерін алып тастау керек. Егер кесте құжат басынан
басталатын болса, MS Word кесте алдында абзац маркерін қояды. Абзац
маркерін қосудың альтернативтік тәсілі ретінде курсорды бірінші жолға
апарып, Enter пернесін басу керек.

Формулалар редакторы

Word программасындағы формулалар редакторының (Редактор формул-
Eguation Editor) көмегімен құжат мәтініне математикалық формулалар мен
символдарды орналастыруға болады. Математикалық символдар мен шаблондар
көптеген кең спектрлі мүмкіндіктерді қамтиды. Формулалар редакторының
көмегімен жазылатын объектілерге интегралдар, матрицалар, бөлшектер,
түбірлер, көпмүшеліктер, т.б. жатады және олардың экран бетіндегі сырт
бейнелері принтерден басып шығарылатын көшірмесімен бірдей болады.
Формулаларды форматтау барысында пайдаланылатын әріптер мен олардың
сызылымы принтер қабылдайтын қаріптерге байланысты өзгертілуі мүмкін.

Формулалар редакторын іске қосу

Word ортасынан формулалар редакторын іске қосу үшін, енгізу курсорын
құжаттың формула кірістірілетін жеріне орналастырып, Кірістіру-Объект-
Microsoft Eguation менюі опцияларын орындау немесе форматтау панеліндегі
осыған сәйкес батырманы басу керек. Сонда теңдеулер редакторының
терезесі пайда болады. Сол терезеге керекті формуланы енгізу қажет.

Математикалық символдар жолы

Математикалық символдар пиктограммалары бар теңдеулер редакторы
терезесіндегі жоғары жол негізінен символдар формуласына енгізуге арналған
меню болып табылады: мысалы, шексіздік белгісі, вектор символы, т.с.с.
таңбалар жиыны. Олардың ішінен қажетті символдарды таңдауға және оларды
формула ретінді енгізуге болады. Математикалық символдар функционалдық
ұқсастығы бойынша жеке топтарға біріктіріліп орналастырылған. Символды
кірістіру үшін керекті символ тұрған өріс элементін тышқан курсорымен
белгілеп көрсеткен жөн. Соның нәтижесінде осы өріске кіретін символдардың
толық тізімі ашылады. Тышқан курсорымен тізімдегі қажетті символды таңдап
алып, оны бір рет шертсе, символ мәтіндегі формулалар жолына енгізіледі.
Шаблондар жолы математикалық символдар пиктограммасынан төменде
орналасқан. Оның көмегімен мәтінге математикалық қатынастар, амалдар мен
интеграл, матрица, жақша ішіндегі өрнектер сияқты күрделі объектілерді және
т.б. енгізуге болады. Шаблондарды мәтінге кірістіру алдыңғы математикалық
символдарды кірістіру тәсілімен орындалады. Бір шаблонды екіншісінің ішіне
қоюға болады. Мысалы, интеграл белгісінен кейін түбір шаблонын қоюға, ал
түбір белгісінің ішіне (астына) бөлшек шаблонын қоюға болады және т.с.с..

XІV. MS EXCEL электрондық кестесі туралы мағлұмат.
14.1. Электрондық кестелер туралы.
14.2. Excel программасын іске қосу.
3. Берілгендер типтері және оларды енгізу.
4. Ұяшықтармен жүргізілетін операциялар.

Экономикалық, техникалық, жоспарлау есептерін шешуде,

бухгалтериялық ведомость құруда және т.б. көптеген жағдайларда
берілгендерді кесте түрінде дайындап, өңдеу қажет. Электрондық кесте
термині мәтін түрінде берілген мәліметтерді компьютерде өңдеуге арналған
программаларды белгілеу үшін пайдаланылады. Кестелерді өңдеуге жататын іс-
әрекеттер:

Функциялар мен формулаларды пайдалан отырып әртүрлі есептеулер
жүргізу.

- Түрлі-түрлі факторлардың құжаттарға тигізетін әсерін зерттеу.
- Тиімді ету мәселелерін шешу.
- Белгілі бір критерийлерді қанағаттандыратын мәліметтер жиынын
таңдап алу.
- Графиктер мен диаграммаларды тұрғызу.
- Мәліметтерді статистикалық талдау.
Электрондық кестелердің құндылығы олардағы мәліметтерді өңдеу
тәсілдердін пайдаланудың қарапайымдылығы болып табылады.
Microsoft фирмасының Excel программасы-кестелік процессорлар немесе
электрондықкестелер тобына жататын ең кең тараған программалық кестелердің
бірі. Бірақ Excel жай ғана кесте емес, оны көптеген математикалық
амалдарды, күрделі есептеулерді көрнекті жеңілдету үшін пайдалануға
болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде, түрлі-түрлі диаграммалар
тұрғызып, мәліметтер базасын даярлап, олармен жұмыс істеуді, сандық
экспермент жүргізуді және т.б. қамтамасыз ете алады.
Excelмүмкіндіктерінің көпжақтылығы оны тек экономика саласыныдағ ғана
емес, сондай –ақ, оқып-үйренуде, ғылыми-зерттеу істерінде, әкімшілік және
жай шаруашылық жұмыстарында да кеңінен пайдалануға мұрсат береді.
Электрондық кестенің жұмыс аймағы жолдар мен бағаналардан тұрады.
Жолдардың максималдық саны 65536-ға, ал бағаналар саны 256-ға тең. Әрбір
бағана мен жолдың қиылысуы ұяшықты құрайды, ол ұяшыққа мәліметтерді (мәтін,
сан, формула) енгізеді. Терезе ұяшықтары бір-бірінен нөмірлері арқылы
ажыратылады. Нөмір баған мен жол атауларының бірігуінен тұрады. Мысалы: Е5-
Е бағаны мен 5-ші нөмірлі жолдың қиылысуындағы ұяшық нөмірі ( оны ұяшық
адресі) деп атайды.
Ұяшықтар блогы араларына қос нүкте (:) таңбасы қойылған- оның сол жақ
жоғары және оң жақ төменгі ұяшықтарының нөмірлері арқылы белгіленеді.
Мысалы, В3:Е8; ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.