Хикаялар



Бір жезөкше әйелге бір ер кісі келіп: Он теңге бар. Менімен жүр дейді. Сол кезде осы сөзді өтіп бара жатқан шейх Абу Мансур естіп қалады да, киімін бүркеніп, әлгі әйелге таяп келіп: «Менде 15 теңге бар, менімен жүр»-дейді. Әйел бұған келісе кетеді де артынан ереді. Екеуі шейхтың үйіне келген соң шейх: «Мен намаз оқып алайын»,- деп, ұзақ уақыт дәрет алып, намазын оқи бастайды. Намаз оқылып біткенше әйел сабырсызданып, шыдай алмай: «Ісіңізді тез бітірсеңіз, болмаса мен кетейін»-дейді. Шейх 15 теңгені әйелдің алдына қойып: «Менің сенде ешқандай жұмысым жоқ, бірақ бір нәрсе сұрайын. Егер екеуімізге төрт куәгер қарап тұрса және оған соттың көзі жетсе, бізді дарға аса ма, аспай ма?»-деп сұрайды. Әйел: «Әрине асады»,- деп жауап береді. Шейх: «Ендеше сол сияқты дәл қазір сенде екі, менде екі періште қосылып, барлығы төрт періште куә болып қарап тұр. Ал Алланың өзі сөз жоқ бізді көріп тұр»,-дейді. Сол кезде әйел айқайлап жіберіп, сәждеге бас қояды. Сосын шейхқа қарап: «Маған дұға қылып, батаңызды беріңіз. Мен тәубә қылдым»- деп. Кейін сол әйел күшті тақуа болып дүиеден абыроймен өткен.
Бір адамның әйелі өте ажарлы, әдемі болған екен. Ал, өзі өте өңсіз, көріксіз болыпты. Күйеуі даладан келген кезде алдынан шығып киімін тазалап, жылы су дайындап, күтіп алады екен. Бір күні күйеуіне: «Осы қызметтің бәрін әйелім мені сүйгендігінен қылады ма екен?»- деген ой келіпті. Сосын әйелінен: «Осы сен мені шын жақсы көресің бе?»- деп сұрапты. Әйелі: «Жоқ. Маған дүниеде сенең сүйкімсіз адам жоқ. Мен айнаға қарасам өте әдемімін. Ал сенің түрің жүдә ұсқынсыз. Бірақ Алла тағала мені саған нығмет етіп берген, ал сені маған мехнат қылып берген. Сонда сіз шүкір қылған түрде, ал мен сабыр қылған түрде, иншалла екеуіміз де жәнәтқа кіреміз»- деп жауап беріпті.
Бір заманда бір (мұсылман) адам ертемен үйінен шығып, бір жаққа сапар шегіпті. Жолда оған бір адам жолығып: «Мен де сенімен бірге жүріп сапарлас болайын»- депті. Содан кеш бола бере екеуі бір үйге келіп қонуға қам жасай бастайды. Жарты жолдан қосылған адам аяқ астынан жолдасын тастап, кетуге жинала бастайды. Сол кезде әлгі адам: «Сен мені тастап қайда барасың? Күні бойы екеуіміз бір бірімізге серік болдық енді мені жалғыз тастап кетіп бара жатқаның қалай?»- деп сұрайды. Сонда әлгі жолдасы шайтанға айналып: «Ей адам баласы, мен Құдайдың бір үкімін орындамағаным үшін осындай бейшара, сорлы күйге түстім. Ал сен болсаң бүгін Алланың үкімдерін тәрк етіп, күні бойы намаз оқымадың. Не жолда кетіп бара жатып, Алланы зікір қылмадың, енді ғой құптан намазын оқымай тағы жатырсың. Бүйтіп мұсылман болған түрің құрысын. Мен сенен бизармын. Алла біледі, енді саған қандай бәле, лағнет жіберетінін»- деп кетіп қалыпты.

Пән: Дінтану
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:   
Хикаялар

Бір жезөкше әйелге бір ер кісі келіп: Он теңге бар. Менімен жүр дейді.
Сол кезде осы сөзді өтіп бара жатқан шейх Абу Мансур естіп қалады да,
киімін бүркеніп, әлгі әйелге таяп келіп: Менде 15 теңге бар, менімен жүр-
дейді. Әйел бұған келісе кетеді де артынан ереді. Екеуі шейхтың үйіне
келген соң шейх: Мен намаз оқып алайын,- деп, ұзақ уақыт дәрет алып,
намазын оқи бастайды. Намаз оқылып біткенше әйел сабырсызданып, шыдай
алмай: Ісіңізді тез бітірсеңіз, болмаса мен кетейін-дейді. Шейх 15
теңгені әйелдің алдына қойып: Менің сенде ешқандай жұмысым жоқ, бірақ бір
нәрсе сұрайын. Егер екеуімізге төрт куәгер қарап тұрса және оған соттың
көзі жетсе, бізді дарға аса ма, аспай ма?-деп сұрайды. Әйел: Әрине
асады,- деп жауап береді. Шейх: Ендеше сол сияқты дәл қазір сенде екі,
менде екі періште қосылып, барлығы төрт періште куә болып қарап тұр. Ал
Алланың өзі сөз жоқ бізді көріп тұр,-дейді. Сол кезде әйел айқайлап
жіберіп, сәждеге бас қояды. Сосын шейхқа қарап: Маған дұға қылып,
батаңызды беріңіз. Мен тәубә қылдым- деп. Кейін сол әйел күшті тақуа болып
дүиеден абыроймен өткен.

Бір адамның әйелі өте ажарлы, әдемі болған екен. Ал, өзі өте өңсіз,
көріксіз болыпты. Күйеуі даладан келген кезде алдынан шығып киімін тазалап,
жылы су дайындап, күтіп алады екен. Бір күні күйеуіне: Осы қызметтің бәрін
әйелім мені сүйгендігінен қылады ма екен?- деген ой келіпті. Сосын
әйелінен: Осы сен мені шын жақсы көресің бе?- деп сұрапты. Әйелі: Жоқ.
Маған дүниеде сенең сүйкімсіз адам жоқ. Мен айнаға қарасам өте әдемімін. Ал
сенің түрің жүдә ұсқынсыз. Бірақ Алла тағала мені саған нығмет етіп берген,
ал сені маған мехнат қылып берген. Сонда сіз шүкір қылған түрде, ал мен
сабыр қылған түрде, иншалла екеуіміз де жәнәтқа кіреміз- деп жауап
беріпті.

Бір заманда бір (мұсылман) адам ертемен үйінен шығып, бір жаққа сапар
шегіпті. Жолда оған бір адам жолығып: Мен де сенімен бірге жүріп сапарлас
болайын- депті. Содан кеш бола бере екеуі бір үйге келіп қонуға қам жасай
бастайды. Жарты жолдан қосылған адам аяқ астынан жолдасын тастап, кетуге
жинала бастайды. Сол кезде әлгі адам: Сен мені тастап қайда барасың? Күні
бойы екеуіміз бір бірімізге серік болдық енді мені жалғыз тастап кетіп бара
жатқаның қалай?- деп сұрайды. Сонда әлгі жолдасы шайтанға айналып: Ей
адам баласы, мен Құдайдың бір үкімін орындамағаным үшін осындай бейшара,
сорлы күйге түстім. Ал сен болсаң бүгін Алланың үкімдерін тәрк етіп, күні
бойы намаз оқымадың. Не жолда кетіп бара жатып, Алланы зікір қылмадың, енді
ғой құптан намазын оқымай тағы жатырсың. Бүйтіп мұсылман болған түрің
құрысын. Мен сенен бизармын. Алла біледі, енді саған қандай бәле, лағнет
жіберетінін- деп кетіп қалыпты.

Бір әулие намаз оқып тұрса біреу есік қағыпты. Барып есікті ашса, бір
есек тұр дейді. Әулие: Сен кімсің?-дейді. Ол: Мен дүнимін-дейді.
Қараса есектің шекесі ісіп кеткен, құйрығы шолақ болып қалыпты.
Әулие: Неге шекең ісіп кеткен?-деп сұрапты. Есек: Құдайдың достарының
артынан қусам, олар маңдайымнан ұрып, ұрып шекемді ісіріп тастады,- депті.
Әулие: Ал құйрығың неге шолақ?- деп сүрапты. Есек: Дүниеқоңыздар соңымнан
қуып жүріп, құйрығымды жұлып тастады-депті.
Әулие: Онда жолыңнан қалма-деп, есектің маңдайынан бір ұрып, есікті тарс
жауып қойыпты.

Бірде Сматулла Махсум деген әулие кісінің шәкірттері шайтаннын үстінен
шағым айтып жылап келіпті. Олар: Тақсыр мына шайтан деген малғұн бәле
болды. Қанша жинасақта иманымызды тартып алып кете береді,- депті.
Ұстаздары шайтанды ұстап алып: Атаңа нәлет малғұн. Осыншама адамдарды
сергелдеңге салғаның не? Неге имандарын тартып ала бересің?- деп шайтанды
жерден алып жерге салыпты. Сонда шайтан: Тақсыр кешіріңіз, мен ешқашан да
адамдарға бір нәрсені зорлатып істете алмаймын. Мен адамдардың иманын
күшпен тартып алуға батылым бармайды. Мен де Құдайдан қатты қорқамын. Бірақ
адамдардың өздері ғой дүнияның болмай қалған кәкүр-шүкіріне қызығып,
имандарын қай жер болса, сол жерге тастап кетеді. Мен тек олардың лақтырып
кеткен имандарын теріп, жинап аламын- депті.

Бір заманда бір үлкен, ұлық әулие түнде тұрып, құлшылық қылып жылап отыр
дейді. Ол: Бұл дүние қақпағы жабық тұрған табыт сияқты. Ал ішінде
ештеңемен ісі жок, біз өмір сүріп жатамыз. Өлім келіп табыттың қақпағын
ашқан кезде, қанаты барлар Мәңгілікке ұшып кетеді. Ал, қанаты жоқтар сол
табытта іріп-шіріп, қала береді. Табыттың қақпағы ашылғанға дейін Құдайдың
жолында ұша алатын сұңқар бол. Табытта қарап жатпа, қанатыңды, қауырсыныңды
өсіріп дайын отыр. Жоқ, ең дауасы, өзіңді, барыңды да, нәріңді де өртеп,
күл қып жібер. Сонда Мақсатқа басқалардан бұрын жетесің!
Аттар

Бірде Ибраһим пайғамбар бір адамды қонаққа шақырыпты. Бірақ көп уақыт
өтпей, шақырған адамының өзге дінде екенін біледі де дереу оны қонақ
қылудан бас тартып, үйіне қайтарып жібереді. Сол сәтте Алла дереу аян
беріп: Ибраһим, сен оның өзге дінде болғандығы үшін, бір күнгі тамағыңды
бермей қойдың. Ал, мен оның осы кемшілігіне қарамастан, жетпіс жыл бойы
бағып-қағып, ризықтандырып келемін,-депті.
Әл Газали

Баяғыда біраз жасқа келген тақуа, мұсылман, әжептеуір беделі бар, бала
ұстап, шәкірт дайындайтын шейх болыпты. Сол кісі мешітке келгенде адамдар
ылғи ілтипат жасап, алдыңғы қатарда тұрып намаз оқиды екен. Бірде, бір
себептермен жұма намазға кешігіп қалады да, артыңғы сапта тұрып намаз
оқуына тура келеді. Осыдан соң сол кісі мешітке баруын тоқтатып, ізім-қайым
жоқ болып, көрінбей кетеді. Күндердің күнінде сол кісіні бір жолдасы көшеде
кездестіріп: Ойбай тақсыр-ау, неге мешітке келмей кеттіңіз? Сізді
көрмегелі біраз болды ғой- дейді. Сонда шейх: Мен өмір бойына Құдайға шын
құлшылық қылып жүрмін деп өзімді алдап келіппін. Өткен жолы жұма намазда
соңғы сапта тқрьп қалып, намаз оқығанымда, өзімнің осыған дейін тек
артымдағы адамдардың маған қарап тұрған көздерінен ләззәт алып келгенімді
түсіндім- деп жауап береді. Жолдасы: Енді не істеп жүрсіз?- деп сұрайды.
Шейх: Үйде намаз оқуды үйреніп жүрмін- депті.

Әулие айтады екен: Мен өзімнің нәфсімді егеуқұйрық крыса түрінде
көрдім. Сосын: Сен кімсің?- деп сұрадым. Ол: Мен имансыздарды күйретіп,
қиратушымын. Мен оларды өз пайдасы үшін жамандық, қаскүнемдік жасауға
итермелеп тұрамын. Бірақ, Мен Құдай достарының құтқарушысымын, егер менің
осындай пасық пиғылдарым болмаса, олар өздерінің тазалықтарымен, жақсы іс-
әрекеттеріне мәз болып, менменсіп кетер еді. Олар өздерінің таза жүректері,
айнадай жарқыраған ақылдары, Құдаймен достығы, рухани жетістіктері туралы
ойлай бастаса болды, тәкаппарлана бастайды. Бірақ өздерінің ішінде бұғып
жатқан мені көргенде, олардың тәкаппарлығы жойылып кетеді.
Хужвери

Ертеде бір үлкен әулие кісі медреседе дәріс беріп, шәкірттер даярлайды
екен. Шәкірттерінің арасында бір өте алгыр, зерек, ыхласты бір бала
болыпты. Күндердің күнінде сол озат шәкірті аяқ астынан көңіл күйі бұзылып,
ыхласы әлсіреп, тамаққа да тәбеті тартпай, күннен күнге ине жұтқан иттей
азып, бордай тоза бастапты. Мұны байқап, бақылап, көріп жүрген ұстазы
шәкіртін жеке алып қалып, не жағдай болганын сұрайды. Шәкірті: Тақсыр,
сіз, тек мені кешіріңіз, бірақ бұның себебін мен сізге айта алмаймын. Тіпті
айтпақ түгілі ойлауга да қорқамын-дейді. Бірақ ұстазы да қадалган жерінен
қан алмай қоймай, себебін айт та айт деп тіреліп, тұрып алады. Ақыры
ұстазы сұрап қоймаган соң, шәкірті: Тақсыр, біраз уақыт болды, Құдай менің
жүрегімді ашып, біраз сырларды көрсетіп әулие қылды. Мен тіппгі Лауһуль
тахфузды да көретін кереметке ие болдым. Ал енді тақсыр, сол тағдыр
тақтасында сізді түбі тозақи-деп жазып қойыпты. Сіз ғой мынадай ұлық
әулиесіз. Қаншама халыққа қызмет етіп, жүректерін жөндеп, тентегін туралап,
түзу жолга салып келе жатырсыз. Сонда бұл қалай болғаны,- деп еңіреп жылап
жіберіпті. Сонда ұстазы тұрып: Ей, балам-ай, мен де ол жазуды бұдан 35 жыл
бұрын көргем. Бірақ, мендей қара бет кұлда қай бір ерік бар дейсің. Тозақи
болғанымда да Құдайға құлшылық қылғанымнан басқа не ісшеуім керек. Жаратқан
жан Алла, не істесе де өзі біледі- деп, көзіне жас алыпты. Содан ертесіне
Шәкірті тағы да тағдыр тақтасына қараса, Алла ұстазының кешегі айтқан
сөзіне риза болып, Жәннәти- деп жазып қойыпты.

Құдайдың өзі тұнып тұрган қазына. Сол қазынаны біреу тауып алып, рахатын
көрсін деп, адам баласын жаратты.

Иса пайгамбарымыздың заманында, ол кісінің бір апостолы бір қалада уагыз
айтып, халықты хақ дінге шақырып, жарғақ кұлагы жастыққа тимей, ел ішінде
шыр-пыр болып жүр екен. Бірде, бір топ адам жиналып сол кісіге келеді де:
Егер сен шыныменде Исаның шіәкірті болып, халықты уағыздап жүрсең, өлген
адамды тірілтіп, пайғамбардың кереметін көрсет. Біз сосын дінді қабылдайық-
деп талап қояды. Апостол бұл талапқа келіседі де бәрі қала шетіндегі
зиратқа келеді. Адамдар өте көне бір моланы көрсетіп: Мына өлікті тірілт-
дейді. Апостол Құдайға қарап, дұғы қылады да қабірге қарап тұрып: Алланың
атымен тұр- дейді. Сол кезде қабір қақ айрылып, табыттың қақпағы қалпақтай
ұшып кетеді де ішінен өлік тіріліп шығады. Тірі өлік жан жағына қарап
тұрып: Менің есегім қайда? Ей, менің есегімді кім көрді?- деп жанұшырып,
есегін іздеп кетеді. Сол кезде апостол адамдарға қарап тұрып: Мына адам
дүниеде есегін іздеп жүріп өлген еді. Сендер де дүниеде ненің қайғысында
жүріп өлсеңдер, ахиретте де сол қайғыларыңмен тірілесіңдер- депті.

Жақсылыққа жақсылъқпен жауап беру, есектің ісі. Есек есекке бір бірінің
мойнын қасысып, жақсылыққа жақсылықпен жауап береді.
Жамандыққа жамандықпен жауап беру иттің ісі. Ит итке ырр- десе, ол да
ырр- деп, қырылыса кетуге дайын тұрады.
Жамандыққа жақсылықпен жауап беру ғана адамның істейтін ісі.

Ертеде бір тақуа кісі руханиятын күшейтіп, әулие болған екен. Сол әулие
бірде рухымен жеті қат көктен өтіп, Алла тағаланың күрсісіне дейін жетіпті.
Сосьш күрсіден: Ей, күрсі Алла тағала қайда? Бізге Ол күрсінің үстінде
отырамын деген еді ғой- деп сұрапты. Күрсі болса: Қайдам, мен өзім әлі
Алла тағаланы көрген емеспін. Бізге әйтеуір момынның жүрегінде боламын
деген,- деп жауап беріпті.

Баяғыда бір бай бүкіл алтындарын жерге көміп тығып тастап, үй-ішіне бір
тиын да жаратпапты. Бірде баласы әкесінің алтын тыққан орнын біліп қойып,
барлық қазынаны қазып алады да орнына дәу бір қара тас көміп тастайды. Бала
алтынды оқу, білім алу және басқа игілікті істерге жұмсайды. Күндердің
күнінде әкесі тыққан алтынын көруге барса, орнында тек қара тас жатыр екен.
Бұған қапаланған әкесі еңіреп жылап жібереді. Сонда баласы: Әке, қайғырма.
Жұмсағанға алтын жақсы, ал жерге көміп қойғанға қара тас та жарай бермейді
ме?- деп жұбатыпты.

Мұса ғ.с сахабаларымен далада келе жатып, шашылып жатқан үш адамның
бас сүйегін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Хикая, оның жасалу жолы
Хикаядағы сюжеттер
Джованни Бокаччо өмірі
Ежелгі Грекия өнері жайында
Калила мен Димна шығармасының дидактикалық - педагогикалық тағылымы
Ежелгі Грекия өнері жайлы
Қасиетті Құран Кәрімнің түркі тіліндегі алғашқы аудармалары
Батырлық ертегілердің құрылымдық ерекшелігі
Балалар поэзиясы мен драматургиясы
Әбіш Кекілбайұлының прозасы
Пәндер