Балаларды субъект етіп қалыптастырудағы дидактикалық ойынның тиімділігі

1 Білім беру ортасын субъектілік қасқару бәсекеге қабілетті субъект
2 Субъектілік дамуда дидактикалық ойынның тиімділігі

Бүгінгі күннің өзекті мәселесі адам ресурстарын арттырудың ұстанымдарын, шығармашылық ойлауды қалыптастырудың теориясын басшылықққа ала отырып әлемдік бәсекелестікке лайықты жаңа тұлғаны субъект ретінде тәрбиелеу болып отыр. «Субъектілік» ұғымының мазмұны оқытудың жүйесіне жаңа көзқараспен қарауды талап етеді. Қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінің алдына өсіп келе жатқан жеке тұлғаны субъект ретінде жан-жақты дамыту мәселесін қойып отыр. Қазіргі оқушы:
• Шыдамды, тапқыр;
• Дарынды, белсенді;
• Ізденімпаз, талапты;
• өз алдына мақсат қоя білетін болуы керек.
Осындай жеке тұлғаны субъект ретінде дамытып, қалыптастыру керек.
Ғалым А.В.Брушлинскийдің ұйғарымы бойынша, «Субъект-аса жоғары белсенділік,біртұтастық,автономдық деңгейіне жеткен адам. Адам субъект болып дүниеге келмейді, субъект болып дамып жетіледі. Оның субъект ретінде дамуының алғы шарты іс-әрекет,қарым-қатынас, тіршілік барысы болып табылады».
Субъект психологтясының алғашқы ілімдері С.Л.Рубинштейн, Д.Н.Узнадзе, Б.Г.Ананьев еңбектерінен бастау алады.
Б.Г.Ананьев «субъект» ұғымын адамның тұлғалық, индивидтік, даралық негіздері, субъектілік қасиеттер жиынтығынан тұрады деп түсіндіреді.[1;4
Б.Г.Ананьев пайымдауынша, субъект - тұлғаның өзін-өзі ұйымдастыруы,өзін-өзі реттеу,өзін-өзі құру ерекшеліктері, іс-әрекетті жүзеге асыру үшін ішкі және сыртқы ахуалдарды үйлестіру тәсілі, іс-әрекеттің объективті және субъективтілік мақсаттары мен міндеттеріне орай барлық психикалық процестерді, қасиеттерді, кейіпті байланыстыру орталығы.
«Бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастырудың алғы шарты - өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, коммуникативті құзіретті, адамдармен өзара әрекет пен қарым қатынас тәсілдерін білетін, тілі дамыған жеке тұлғаны субъект ретінде дамыту және қалыптастыру»,-деп 12-жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасында көрсетілген.

1. Қалижарова Н. Сауат ашуға арналған дидактикалық материал. Өскемен, 2001ж-75 б. .
2. Конжунова Г.Ә. Сабақты тиімді өткізудің әдістері. Бастауыш мектеп.2005ж .
3. Қазақстан мектебі 2007ж.
4. Мектеп директорының орынбасары 2008 ж №6.
5. Бастауыш мектеп 2007 ж. №2.
6. Оқыту іс-тәжірибеден 2005ж. №3 .

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Білім беру ортасын субъектілік қасқару бәсекеге қабілетті субъект.

Субъектілік дамуда дидактикалық ойынның тиімділігі.

Аққазина Б.Е.

Оралқан Бөкей атындағы

№44 мектеп-лицейі

мемлекеттік мекеме
БАЛАЛАРДЫ СУБЪЕКТ ЕТІП ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫННЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Бүгінгі күннің өзекті мәселесі адам ресурстарын арттырудың
ұстанымдарын, шығармашылық ойлауды қалыптастырудың теориясын басшылықққа
ала отырып әлемдік бәсекелестікке лайықты жаңа тұлғаны субъект ретінде
тәрбиелеу болып отыр. Субъектілік ұғымының мазмұны оқытудың жүйесіне жаңа
көзқараспен қарауды талап етеді. Қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінің
алдына өсіп келе жатқан жеке тұлғаны субъект ретінде жан-жақты дамыту
мәселесін қойып отыр. Қазіргі оқушы:
• Шыдамды, тапқыр;
• Дарынды, белсенді;
• Ізденімпаз, талапты;
• өз алдына мақсат қоя білетін болуы керек.
Осындай жеке тұлғаны субъект ретінде дамытып, қалыптастыру керек.
Ғалым А.В.Брушлинскийдің ұйғарымы бойынша, Субъект-аса жоғары
белсенділік,біртұтастық,автономдық деңгейіне жеткен адам. Адам субъект
болып дүниеге келмейді, субъект болып дамып жетіледі. Оның субъект ретінде
дамуының алғы шарты іс-әрекет,қарым-қатынас, тіршілік барысы болып
табылады.
Субъект психологтясының алғашқы ілімдері С.Л.Рубинштейн, Д.Н.Узнадзе,
Б.Г.Ананьев еңбектерінен бастау алады.
Б.Г.Ананьев субъект ұғымын адамның тұлғалық, индивидтік, даралық
негіздері, субъектілік қасиеттер жиынтығынан тұрады деп түсіндіреді.[1;4(
Б.Г.Ананьев пайымдауынша, субъект - тұлғаның өзін-өзі ұйымдастыруы,өзін-
өзі реттеу,өзін-өзі құру ерекшеліктері, іс-әрекетті жүзеге асыру үшін ішкі
және сыртқы ахуалдарды үйлестіру тәсілі, іс-әрекеттің объективті және
субъективтілік мақсаттары мен міндеттеріне орай барлық психикалық
процестерді, қасиеттерді, кейіпті байланыстыру орталығы.
Бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастырудың алғы шарты - өзгермелі даму
үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, коммуникативті құзіретті, адамдармен
өзара әрекет пен қарым қатынас тәсілдерін білетін, тілі дамыған жеке
тұлғаны субъект ретінде дамыту және қалыптастыру,-деп 12-жылдық жалпы
орта білім беру тұжырымдамасында көрсетілген.
Бастауыш сынып оқушыларын дамытанын,өсіретін әрі тәрбиелейтін іс-
әрекет- ойын.Ойын арқылы бала өзін қоршаған ортамен, табиғатпен, қоғамдық
құбылыстармен, адамдардың еңбегімен, қарым-қатынастарымен танысады.Халқымыз
ойындарды тек балаларды алдандыру,көңілін көтеру әдісі деп қарамай, жас
ерекшеліктеріне сай олардың көзқарастарын, мінез-құлын қалыптастыру құралы
деп ерекше бағалаған.Ойын негізінен балаларға дене шынықтыру және
эстетикалық тәрбие берудің маңызды құралы.Ойын балаларды ұйымшылдыққа
үйретеді.Ойынның түрлері көп,соның ішінде маңыздысы-дидактикалық
ойын.Дидактикалық ойындар арқылы балалардың оқу әрекеттерін
жандандыруға,оқуға деген ынтасын арттыруға,өмірді тани білуіне, табиғатпен,
қоршаған ортамен қарым-қатынасқа түсуін қалыптастыру.Сондықтан да менің
алып отырған тақырыбым өзекті деп ойлаймын.
Зерттеу пәні: Сауат ашу, математика, субъект-субъектілік қарым-қатынас.
Қазіргі кезде жеке тұлғана өзінің және қоғамның мүддесінде өзін-өзі
белсендіруге дайын, бәсекеге қабілетті және құзіретті,білімді, жан-жақты
болу үшін алдымен оның тілін дамыту керек.Адам мәдениетіндегі өте күрделі
көрсеткіштердің бірі дидактикалық ойындар болып табылады. Бала өміріндегі
ойынның маңызы туралы В.А.Сухамлинский былай деп дазған. Ойын дегеніміз-
орасан зор жарық терезе, осы терезе арқылы баланың рухани дүниесіне
қоршаған дүние туралы түсініктерін, ұғымдардың ширақ тасқыны келіп
құйылады. Ойын дегенімі-бұл ынталық пен құмарлықтың отын жағатын ұшқын.
Бастауыш сыныптардағы сабақтарда дидактикалық ойындар мен дидактикалық
ойындарды кеңінен қолданудың маңызы зор.(2;3(
Дидактикалық ойындарды оқыту үрдісінде кеңінен пайдалана отырып
оқытудың тиімділігін арттыруға болады.Ол оқушының сабаққа деген ынта-
ықыласын оятып, танымдылық белсенділігін арттыруға үлкен жол ашады.
Дидактикалық ойындарға матералды таңдап алу кезінде мен мына
жайттарды есепке алдым.
• Ойындарды пайдалануға оқу материалы мазмұнының мүмкіндіктері;
• Білім көлемі мен сипаты, оларды меңгерудің қолайлығы;
• Ақыл-ой іс-әрекеті тәсілдердің қалыптастырудың алғы шарттары.
Ал дидактикалық ойындардың мазмұны мыналарды қамтуы тиіс:
1. Сыныптағы бағдарлама материалға оның ішінде нақты сабақтың мазмұнына сай
болып, тапсырманың мәнін ашу керек.
2. Тапсырмалардың біртіндеп күрделенуін қамтамассыз ету,ақыл-ой іс-
әрекетінің тәсілдерін меңгеруге ықпал ету қажет.
3. Ойындардағы тапсырмалардың әр түрлі тәсілмен орындалуын қадағалау және
оқытудың тәрбиелік ықпалын күшейтуге ықпал ету керек.
4. Дидактикалық ойындар нақты,қысқа,қызықты, тартымды болуы міндетті.
5. Дидактикалық ойындарда қолданылатын матералдар мен көрнекіліктер
қарапайым болып, олардың жасалуы мен дайындалуы тез әрі жеңіл болуы шарт.
6. Дидактикалық ойындардың нәтижелері объективті тұрғыдан бағалануы тиіс.
Дидактикалық ойындарды таңдауда біз оқытудың білімділік,тәрбиелік және
дамытушылық мақсаттарына жетуге бағытталған мазмұндық-мотивациялық
аспектіге сүйендім.Атап айтқанда, олар төмендегілер:
- оқушылырдың жас ерекшеліктері,білім,іскерлік және дағдының көлемі,
оқушылардың даму деңгейі мен психологиялық жай-күйі;
- оқып-үйренілетін материалдардың сипаты мен мазмұны, сол сабақтың мақсаты;
- нақты ойын жағдайындағы ерекшеліктері.
Осы өлшемге сәйкес мен 1-сыныпта сауат ашу (ана тілі) математика және
дүниетану сабақтарында дидактикалық ойындардың жіктемесін пайдаландым. Ал
саууат ашу бойынша дидактикалық ойындарды төмендегідей топтарға жіктедім.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.