Excel жүйесінің көмегімен аналитикалық геометрия есептерін шешу



§1. MS Excel жүйесінің көмегімен аналитикалық геометрия есептерін шешу.
§2. MS Excel жүйесінің көмегімен сызықтық алгебра есептерін шешу.
Әдебиеттер.
MS Excel жүйесінде кейбір Аналитикалық геометрия есептерінің сызбаларын сызуға болады.
MS Excel жүйесінде кейбір математикалық, экономикалық есептерді шешуге болатындығы бірнеше еңбектерде ( мысалы [1, 2] ) көрсетілген.
Бұл параграфта аналитикалық геометрия сызбаларын сызу үйретіледі. Атап айтар болсақ түзулердің, қисықтардың, жазықтықтардың, беттердің және т.б. графиктерді салуға болады.
Графиктерді сызу үшін «Мастер диаграмм» арнайы сайманы(инструменті) пайдаланылады. Ол үшін беілген геометриялық фигураның мәндерін жұмыс кестесіне енгіземіз.
Математикалық формулаларды жазу үшін MS Excel жүйесінің «Вставка функций-Математические» бұйрықтарын пайдаланамыз. Содан кейін «Мастер диаграмм» инструментін шақырамыз.
Пайда болған диалогтық терезеде графиктің түрін таңдап, координаталарын, фигураның атын енгіземіз.
Нәтижесінде ізделініп отырған фигураның графигі экранда пайда болады.
Мысалы: түріндегі екі қуысты гиперболоидты қарастырайық [3]. Берілген фигураның , аралықтарына тиісті болған, қос аралық үшін де қадамға ие графигін салу керек болсын.
Шешуі: теңдеуді z – айнымалысына қатысты етіп аламыз.
Яғни .
Одан кейін z – айнымалысын табамыз, .
Соңғы теңдеудің оң және теріс жағдайларын бөлек-бөлек қарастырамыз.
Компьютерде MS Excel бағдарламасын іске қосамыз (1-сурет). Пайда болған жаңа парақта келесі амалдарды орындаймыз.
1. В.Я.Гельман Решение математических средствами Ехсеl, Питер - 2003ж, -240б.
2. Дж.Х.Мур, Л.Р.Уэдерфорд Экономическое моделирование в Місrоsoft Ехсеl, Изд.д.«Вильямс», 2004ж, -1024б.
3. Д.В.Клетеник Сборник задач по аналитической геометрии, Москва 1980ж, -240б.
4. А.А.Гладкий, А.А.Чиртик Ехсеl. Трюки и эффекты. Питер 2006ж, 368б.
5. В.А.Ильин, Э.Г.Позняк Линейная алгебра, Москва, Наука физматлит, 1999ж, 296б.

§1. MS Excel жүйесінің көмегімен аналитикалық геометрия есептерін шешу.

MS Excel жүйесінде кейбір Аналитикалық геометрия есептерінің
сызбаларын сызуға болады.
MS Excel жүйесінде кейбір математикалық, экономикалық есептерді шешуге
болатындығы бірнеше еңбектерде ( мысалы [1, 2] ) көрсетілген.
Бұл параграфта аналитикалық геометрия сызбаларын сызу үйретіледі. Атап
айтар болсақ түзулердің, қисықтардың, жазықтықтардың, беттердің және т.б.
графиктерді салуға болады.
Графиктерді сызу үшін Мастер диаграмм арнайы сайманы(инструменті)
пайдаланылады. Ол үшін беілген геометриялық фигураның мәндерін жұмыс
кестесіне енгіземіз.
Математикалық формулаларды жазу үшін MS Excel жүйесінің Вставка
функций-Математические бұйрықтарын пайдаланамыз. Содан кейін Мастер
диаграмм инструментін шақырамыз.
Пайда болған диалогтық терезеде графиктің түрін таңдап,
координаталарын, фигураның атын енгіземіз.
Нәтижесінде ізделініп отырған фигураның графигі экранда пайда болады.
Мысалы: түріндегі екі қуысты гиперболоидты қарастырайық [3].
Берілген фигураның , аралықтарына тиісті болған, қос аралық үшін
де қадамға ие графигін салу керек болсын.
Шешуі: теңдеуді z – айнымалысына қатысты етіп аламыз.
Яғни .
Одан кейін z – айнымалысын табамыз, .
Соңғы теңдеудің оң және теріс жағдайларын бөлек-бөлек қарастырамыз.
Компьютерде MS Excel бағдарламасын іске қосамыз (1-сурет). Пайда
болған жаңа парақта келесі амалдарды орындаймыз.

1-сурет

А) . А – бағанына х – айнымалының мәндерін енгіземіз. Яғни, А1
ұяшығына айнымалының атын жазамыз. А2 ұяшығына х – тің алғашқы мәнін
енгіземіз (-3). А3 ұяшығына келесі мәнді жазамыз (-2,5). Одан кейін А2:А3
ұяшықтарын бірге белгілеп автотолықтыру арқылы барлық мәндерді енгіземіз.
у – айнымалысының алғашқы мәнін В1 ұяшығына енгіземіз (-2), С2
ұяшығына екінші мәнін (1,5) енгізіп, В1:С1 ұяшықтарын бірге белгілеп
автотолықтыру арқылы барлық мәндерін табамыз.
Енді z – айнымалысының мәнін табамыз. Ол үшін курсорды В2 ұяшығына
апарып Вид-Панели инструментов-Стандартная орындаймыз. Пайда болған
мәзірде Вставка функции (fх) пернесін басамыз.
Экранда Мастер функции диалогтық терезесі пайда болады. Категория
өрісінде Математические таңдаймыз.
Нәтижесінде 2-суреттегі математикалық функциялардан құралған диалогтық
терезе пайда болады.

2-сурет

Пайда болған математикалық функциялар ішінен Корень функциясын
таңдаймыз.
Экранда Корень диалогтық терезесі пайда болады. Ол жерге
l+$А2^29+В$1^24 өрнегін жазамыз және ОК пернесін басамыз. В2 ұяшығында z
– айнымалысының алғашқы мәні шығады. В2 ұяшығын белгілеп оны оңға қарай J2
ұяшығына дейін автотолықтыру арқылы мәндерін табамыз. Одан соң В2: J2
ұяшықтарын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Сандық әдістердегі ақпараттық технология
ГЕОМЕТРИЯ САБАҒЫНДА GEOGEBRA ОРТАСЫНЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІН ҚОЛДАНУ ЖОЛДАРЫ
Жаратылыстану-математикалық бағытта бейіндік оқытудың әдістемелік ерекшеліктері
Өскелең ұрпаққа білім мен тәрбие беру мәселесі
Геометриялық есептерді шешудің ғылыми
Евклид емес геометрия
Вектордың векторлық көбейтіндісі
Векторлық әдісті есептерді шығаруға қолдану
Салу есептерін шешу кезеңдері
Нүктелердің геометриялық орны әдісі
Пәндер