Батудың (батый) орыс жеріне жорығы



1 Батудың (Батый) орыс жеріне жорығы
2 Алтын Орда мемлекетінің құрылуы
3 Бату ханның Киевті алуы
1236 жылдың соңында Бату әскерлері Еділ өзенінің жағасына келіп, Бұлғар елін жаулап алды. 1237 жылы Еділ мен Дон өзендерінің аралығындағы қыпшақтарды тізе бүктіріп, 120-140 мың әскермен орыс жеріне шабуылға дайындалады. Монғол-татар шапқыншылығы қарсаңында Орыс жері жеке кінәздіктерге бөлініп жатты. Бытыраңқы кінәздіктердің Бату әскерлеріне қарсы тұруы оңай емес еді. Әскери күш жағынан да монғол-татарлар артық болатын. Әсіресе монғол-татарлардың атты әскері өте қуатты еді. Батудың соғыс өнерінде бұрыннан пайдаланып келе жатқан, қала бекіністерін бұзатын жеңіл құралдары болды. Бұл құралмен орыс қалаларының ағаштан салынған бекінісін бұзу қиынға түспейтін. Бүған қосымша Бату әскерлері соғыс жүргізудің неше түрлі әдістерін меңгерді. Сөйтіп жолындағының бәрін жайпаған Бату 1237 жылдың қысында қалың қолын Еділ өзенінен өткізіп, Рязань қаласына келіп жетті. Қыста шабуыл жасауды күтпеген рязаньдықтар айтарлықтай қарсылық жасай алмады. Бес күн бойы монғол-татар әскерінің шабуылына тойтарыс бергенімен, басқа жақтан көмек келмегендіктен, Рязань қаласы құлап, жау қолына көшті. Келесі кезек орыстың ірі Владимир-Суздаль кінәздігіне жетті. Алғашқы шайқас Ұлы Владимир кінәзі [[Юрий Всеволодович әскерлерімен болды. Монғол-татар әскерлері Коломно каласы түбінде кінәз Юрийдің әскерін талқандады,Мәскеу және Клязьма өзендерінен өтіп, бес күн қарсылықтан кейін Мәскеу қаласын алды.
1238 жылы 4 ақпанда Бату Владимир қаласын қоршайды. Қала халқы айтарлықтай ерлік көрсетеді. Бірақ үш күннен арыға шамасы келмеген қаланы қорғаушылар жеңіліс табады. Монғол-татар әскері осылайша Ростов, Суздаль, Ярославль, Кострома, Углич, Тверь сияқты 14 қаланы бағындырып, Владимир кінәздігінен Новогородқа қарай бағыт алады. Бірақ көктемнің ерте шығуы, орманды және бат- пақты Новогород жері алға қарай жүруге қиындық тудырады және монғол-татар әскерлерінің де ұзақ соғыстан қажығаны сезіледі. Сондықтан Бату әскерлерін оңтүстікке қарай бұрады. Жолында кездескен қалалар мен ауылдарды жаулап алып, 1240 жылы Киев қаласына келіп жетеді. Киев қаласын қорғауды Даниил мен Дмитрий кінәздер өз қолдарына алады. Қала халқы өз қаласын айтарлықтай ерлікпен қорғайды. Қала бекінісін бұзып кіру монғол-татар әскерлеріне оңайға түспейді. Киев қаласы сегіз күн қарсылық көрсетеді. Күштің тең болмауы, кінәздіктердің дер кезінде күш біріктіре алмауы Киев кінәздігінің жеңілуіне әкеп соқтырады. Монғол-татар шапқыншылары Киев қаласын талқандап, ежелгі ескерткіштердің көбін жойып жібереді. Киев қаласын алғаннан кейін Бату әскерлері Галич-Волынь кінәздігіне аттанады. Батыс орыс жерін жаулап алғаннан соң Польшаға,Чехия мен Венгрия жеріне баса-көктеп кіреді. Алайда бірнеше жылға созылған жорықтардан әбден қажыған Бату әскерлері Еуропа елдеріне одан әрі ендеп кіре алмайды. Бату әскерлері Еділ өзенінің төменгі сағасына оралып, осында 1243 жылы Сарай-Бату қаласын салғызады. Алтын Ордамемлекетін құрады. 1240-1480 жылдар аралығында Орыс жеріне монғол-татар үстемдігі орнайды.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:   
Батудың (Батый) орыс жеріне жорығы
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Мында өту: шарлау, іздеу
1236 жылдың соңында Бату әскерлері Еділ өзенінің жағасына
келіп, Бұлғар елін жаулап алды. 1237 жылы Еділ мен Дон өзендерінің
аралығындағы қыпшақтарды тізе бүктіріп, 120-140 мың әскермен орыс жеріне
шабуылға дайындалады. Монғол-татар шапқыншылығы қарсаңында Орыс жері жеке
кінәздіктерге бөлініп жатты. Бытыраңқы кінәздіктердің Бату әскерлеріне
қарсы тұруы оңай емес еді. Әскери күш жағынан да монғол-татарлар артық
болатын. Әсіресе монғол-татарлардың атты әскері өте қуатты еді. Батудың
соғыс өнерінде бұрыннан пайдаланып келе жатқан, қала бекіністерін бұзатын
жеңіл құралдары болды. Бұл құралмен орыс қалаларының ағаштан салынған
бекінісін бұзу қиынға түспейтін. Бүған қосымша Бату әскерлері соғыс
жүргізудің неше түрлі әдістерін меңгерді. Сөйтіп жолындағының бәрін
жайпаған Бату 1237 жылдың қысында қалың қолын Еділ өзенінен өткізіп, Рязань
қаласына келіп жетті. Қыста шабуыл жасауды күтпеген рязаньдықтар
айтарлықтай қарсылық жасай алмады. Бес күн бойы монғол-татар әскерінің
шабуылына тойтарыс бергенімен, басқа жақтан көмек келмегендіктен, Рязань
қаласы құлап, жау қолына көшті. Келесі кезек орыстың ірі Владимир-
Суздаль кінәздігіне жетті. Алғашқы шайқас Ұлы Владимир кінәзі [[Юрий
Всеволодович әскерлерімен болды. Монғол-татар әскерлері Коломно
каласы түбінде кінәз Юрийдің әскерін талқандады,Мәскеу және Клязьма
өзендерінен өтіп, бес күн қарсылықтан кейін Мәскеу қаласын алды.
1238 жылы 4 ақпанда Бату Владимир қаласын қоршайды. Қала халқы айтарлықтай
ерлік көрсетеді. Бірақ үш күннен арыға шамасы келмеген қаланы қорғаушылар
жеңіліс табады. Монғол-татар әскері
осылайша Ростов, Суздаль, Ярославль , Кострома, Углич, Тверь сияқты 14
қаланы бағындырып, Владимир кінәздігінен Новогородқа қарай бағыт алады.
Бірақ көктемнің ерте шығуы, орманды және бат- пақты Новогород жері алға
қарай жүруге қиындық тудырады және монғол-татар әскерлерінің де ұзақ
соғыстан қажығаны сезіледі. Сондықтан Бату әскерлерін оңтүстікке қарай
бұрады. Жолында кездескен қалалар мен ауылдарды жаулап алып, 1240 жылы Киев
қаласына келіп жетеді. Киев қаласын қорғауды Даниил мен Дмитрий кінәздер өз
қолдарына алады. Қала халқы өз қаласын айтарлықтай ерлікпен қорғайды. Қала
бекінісін бұзып кіру монғол-татар әскерлеріне оңайға түспейді. Киев
қаласы сегіз күн қарсылық көрсетеді. Күштің тең болмауы, кінәздіктердің дер
кезінде күш біріктіре алмауы Киев кінәздігінің жеңілуіне әкеп соқтырады.
Монғол-татар шапқыншылары Киев қаласын талқандап, ежелгі ескерткіштердің
көбін жойып жібереді. Киев қаласын алғаннан кейін Бату әскерлері Галич-
Волынь кінәздігіне аттанады. Батыс орыс жерін жаулап алғаннан соң
Польшаға,Чехия мен Венгрия жеріне баса-көктеп кіреді. Алайда бірнеше жылға
созылған жорықтардан әбден қажыған Бату әскерлері Еуропа елдеріне одан әрі
ендеп кіре алмайды. Бату әскерлері Еділ өзенінің төменгі сағасына оралып,
осында 1243 жылы Сарай-Бату қаласын салғызады. Алтын Ордамемлекетін құрады.
1240-1480 жылдар аралығында Орыс жеріне монғол-татар үстемдігі орнайды.

[өңдеу] Алтын Орда мемлекетінің құрылуы

Алтын Орда Бату (1227-1255) кезінде жерін кеңейтіп, Ертіс өзенінен Дунай
өзеніне дейінгі ұлан-байтақ өңірді қол астына каратты. Сарай-Бату қаласының
алтынмен аптап, күміспен күптеген сән-салтанатты хан сарайында төңіректің
төрт бұрышынан келген саудагерлер жиналатын сауда алаңы болды. Бату өзіне
арнап астана кұрып, сарай салдырғанымен, уақыттың көбін ұлан-байтақ қазақ
сахарасындағы жайлауларда өткізіп отырды. Алтын Орданың астанасы алғашқы
кезде Сарай-Бату қаласында (қазіргі Астрахан каласы маңында) болды.
Кейінірек Сарай-Беркеге көшірілді. Бату хан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Шыңғыс ханның Орта азияға және Батыс мемлекеттеріне жорықтары
Алтын орданың құрылуы және қалыптасуы
Бату хан
Бату, Батый, Сайын хан
Ақ Орда тарихы
Алтын Орда өркениеті
Шығыс Дешті Қыпшақ территориясында тәуелсіз мемлекет жүйесінің қалыптасуы (ХІІІ ғ. ІІ-жартысы)
Моңғолдар мемлекетінің құрылуы мен құлауы
Монғол-татар шапқыншылығы
Монғол мемлекетінің құрылуы. Қазақстан моңғол дәірінде
Пәндер