Visual basic ортасында программалау

Кіріспе
Тарау І. Visual Basic ортасында программалау
1.1 Батырмалары бар саймандар панелі
1.2 Айналдыру жолағының және сырғытпаның көмегімен мәндерді орнату
1.3 Формада информацияны бейнелеудің қосымша құралдары
Тарау ІІ. Visual Basic ортасында файлдармен жұмыс
2.1. Файлдар
2.2. Файлға мәліметтерді жазу және файлдан мазмұнын оқу программасы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

XXI ғасыр ақпараттық технологиялар ғасыры. Сондықтан да біздің өмірімізбен байланысты кез-келген оқиға, кез-келген дүние автоматтандырылып, құнды ақпарат көзіне айналып, компьютер деген машинаның өңделуіне түсіп, жік-жікке бөлінуде. Қазіргі кезеңнің ерекшелігі үлкен көлемдегі материалдық және шикізат ресурстарын пайдалануға негізделген индустриалды экономикадан, негізгі ресурсы ақпарат болып табылатын информациялық экономикаға өту. Информатика мамандары қоғамдағы информация рөлінің күшеюін бір ауыздан мойындап отыр. Оның статусы өзгеруде. Ақпарат бара-бара қоғамдық әл-ауқат деңгейін анықтайтын шешуші факторға айналуда. Ол бизнестің стратегиялық ресурсы болып қалыптасып келеді.
Бізді қоршаған ортада әрқашан қозғалыста болатын ақпараттар жиындары өте үлкен. Уақыт өтуімен олар арту тенденциясына ие. Сондықтан кез келген үлкен немесе кіші ұйымдарда нәтижелі жұмыстарды қамтамасыз ететін мәліметтерді басқару мәселесі туады. Кейбір ұйымдар бұл үшін папкалардан тұратын шкафтарды пайдаланады, бірақ көпшілік ұйымдар компьтерленген мүмкіншіліктерін жоғары бағалайды. Қазіргі күнде көпшілік қаржы ұйымдары, өнеркәсіптер, сауда-саттық және т.б. ұйымдар мәліметтер қорысыз жұмыс істеуі өте қиын. Мәліметтер қоры болмағанда олар ақпараттар көшкінінде жай ғана тұншығып қалар еді.
Үлкен көлемдегі сақталған ақпараттарды қолдану, жүйелік құрылғылардың дамуынан басқа, мәліметтерді тасымалдау құралдары, жады үшін адам мен ЭЕМ арасында диалогты қамтамасыз ететін, файлдарды оқу үшін , сақталған мәліметтерді модификациялауда жаңа мәліметтерді қосу немесе сақталынған мәліметтер негізінде шешім қабылдау үшін мүмкіншіліктер туғызуы керек.

1. О. Камардинов, С. Азаматов. Информатика негіздері. Алматы., РБК, 1993.
2. Алексеев П.А. Информатика 2001. –М.: Издательство СОЛОН-Р, 2001
3. Маркус Линке. Visual Basic 5. Справочник: Пер. с нем. – М.: ЗАО «Издательство БИНОМ», 1998. - С. 261-265.
4. Браун С. Visual Basic 6.0 учебный курс. – СПб.: Питер, 2001.
5. Моисеева М.В. Программно-методический комплекс “Компьютер в системах передачи информации”. Информатика и образование, 1994, №1.
6. Гарнаев А.Ю. Visual Basic 6.0 разработка приложений. СПБ.: БХВ – Петербург, 2001.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
XXI ғасыр ақпараттық технологиялар ғасыры. Сондықтан да біздің
өмірімізбен байланысты кез-келген оқиға, кез-келген дүние
автоматтандырылып, құнды ақпарат көзіне айналып, компьютер деген машинаның
өңделуіне түсіп, жік-жікке бөлінуде. Қазіргі кезеңнің ерекшелігі үлкен
көлемдегі материалдық және шикізат ресурстарын пайдалануға негізделген
индустриалды экономикадан, негізгі ресурсы ақпарат болып табылатын
информациялық экономикаға өту. Информатика мамандары қоғамдағы информация
рөлінің күшеюін бір ауыздан мойындап отыр. Оның статусы өзгеруде. Ақпарат
бара-бара қоғамдық әл-ауқат деңгейін анықтайтын шешуші факторға айналуда.
Ол бизнестің стратегиялық ресурсы болып қалыптасып келеді.
Бізді қоршаған ортада әрқашан қозғалыста болатын ақпараттар жиындары
өте үлкен. Уақыт өтуімен олар арту тенденциясына ие. Сондықтан кез келген
үлкен немесе кіші ұйымдарда нәтижелі жұмыстарды қамтамасыз ететін
мәліметтерді басқару мәселесі туады. Кейбір ұйымдар бұл үшін папкалардан
тұратын шкафтарды пайдаланады, бірақ көпшілік ұйымдар компьтерленген
мүмкіншіліктерін жоғары бағалайды. Қазіргі күнде көпшілік қаржы ұйымдары,
өнеркәсіптер, сауда-саттық және т.б. ұйымдар мәліметтер қорысыз жұмыс
істеуі өте қиын. Мәліметтер қоры болмағанда олар ақпараттар көшкінінде жай
ғана тұншығып қалар еді.
Үлкен көлемдегі сақталған ақпараттарды қолдану, жүйелік құрылғылардың
дамуынан басқа, мәліметтерді тасымалдау құралдары, жады үшін адам мен ЭЕМ
арасында диалогты қамтамасыз ететін, файлдарды оқу үшін , сақталған
мәліметтерді модификациялауда жаңа мәліметтерді қосу немесе сақталынған
мәліметтер негізінде шешім қабылдау үшін мүмкіншіліктер туғызуы керек.

Тарау І. Visual Basic ортасында программалау
1.1 Батырмалары бар саймандар панелі

Visual Basic жүйесінің қосымша мүмкіндіктері. Visual Basic жобалау
жүйесі бізге өзіміздің қосымшамызға әр түрлі бағалы сапалық қасиеттер
беруге кең мүмкіншілік береді.
Берілген бұл кезеңде осы мүмкіндіктердің тек бір бөлігін ғана, ал осы
кезеңде жалпы қызмет атқаратын басқару объектілерін жасау үшін Visual Basic
жобалау жүйесі саймандарының қосымша жиынын қарастырамын.
Жобаның басты панелі мәзіріндегі Project пунктінің Components
командасын таңдағаннан кейін, ашылатын Controls тізіміндегі мына төмендегі
үш қатарды жалаушалармен белгілейміз:
- Microsoft Windows Common Controls 6.0
- Microsoft Windows Common Controls-2 6.0
- Microsoft Windows Common Controls-3 6.0
OK батырмасын шерткеннен кейін ToolBox терезесінде пиктограммалары
төменде келтірілген 15 жаңа элемент пайда болады. Бұл саймандар жалпы
қызмет атқаратын басқару объектілерін жасауға арналған.

Осы саймандардың аттары және пиктограммалары мына төменде
келтірілген.

1 - кесте
№ Пикто-грамСайманның аты № Пикто-грамСайманның аты
ма ма
1. Белгі жолағы 8. Сырғытпа
(TabStrip) (Slider)
2. Саймандар сызғышы 9. Бейнелердің аралас
(ToolBar) терезесі
(ImageCombo)
3. Күй қатары 10. Анимация
(StatusBar) (Animation)
4. Процесс жолағы 11. Үлкен-кіші
(ProgressBar) (UpDown)
5. Бұтақты шолу 12. Күнтізбені шолу
(TreeView) (MonthView)
6. (ListView) 13. Датаны және уақытты
таңдау
(DateTimePicker)
7. Бейнелер тізімі 14. Жақсартылған
(ImageList) айналдыру жолағы
(FlatScrollBar)

1.2 Айналдыру жолағының және сырғытпаның көмегімен мәндерді орнату

Горизонталь және вертикаль айналдыру жолақтары басқару объектілері.
Осы элементтерді (HscroolBar) және (VscroolBar)
жасауға рналған екі сайманды біз ToolBox стандартты жиынынан таба аламыз.
Олардың көмегімен жасалатын объектілер кейбір терезелерде немесе
өрістерде бар айналдыру жолақтарына өте ұқсас.
Егер осы өрістің ішіндегісі оның шекарасынан шығып кететін болса,
онда мәтіндік өрістің шеттерінде айналдыру жолақтарының пайда болатындығын
білеміз. Бұл үшін осы өрістің кейбір қасиеттеріне (MultiLine және
ScroolBars) сәйкес мәндер орнатылуы тиіс. HscroolBar және VscroolBar
объектілері өз бетінше бар болады, яғни олар ешқандай терезелерге
байланыстырылмайды. Олар қандай да бір шаманың сандық мәндерін орнату үшін
қолданылады.
формаға орналастырылған
HscrollBar объектісінің түрі.
Осы объектінің көмегімен мәндерді орнатудың үш тәсілі бар:
- екі шеткі батырмалардың бірін шерту арқылы;
- жүгіртпені тышқанмен тасымалдау арқылы (жолақтың батырмаларының
арасындағы объект);
- жүгіртпе мен батырмалар арасындағы екі аймақтың бірін шерту арқылы.
Вертикаль айналдыру жолағымен (VscroolBar) де мәндер дәл солай
орнатылады.
Объектілердің келесі деректерінің қасиеттері пайдаланылады:
- Value – айналдыру жолағындағы жүгіртпенің орнымен анықталатын мән;
- Min – жүгіртпенің не шеткі сол жақтағы, не шеткі жоғарғы жақтағы
орнымен анықталатын ең кіші мәні;
- Max – жүгіртпенің не шеткі оң жақтағы, не шеткі төменгі жақтағы
орнымен анықталатын ең үлкен мәні;
- SmallChange – жолақтың шетіндегі батырмаларының бірін шерткенде
Value қасиетінің мәні өзгертетін шама;
- LargeChange – шеткі батырмалардың бірі мен жүгіртпенің арасындағы
аймақты шерткенде Value қасиетінің мәні өзгеретін шама.
Көрсетілген қасиеттің мәнін программаның жұмыс процесі кезінде өзгерту
керек – ол үшін берілген объектілердің Change және Scrool оқиғалары
пайдаланылады.
Көрсетілген қасиеттердің мәндерінің типі Integer, бірақ біз объектінің
деректерін бөлшек мәндерді орнату үшін пайдалана аламыз.
Мысалы, 0-ден 1-ге дейінгі аралықтағы мәндерді 0.01 (SmallChange)
қадаммен және 0.1 (LargeChange) қадаммен біз мына қасиеттердің мәндерін
орната аламыз. Min = 0; Max = 0; SmallChange = 1; LargeChange = 10. Ал
содан кейін Value мәнін 0.01-ге көбейтеміз.
Сырғытпа басқару объектісі. Бұл объектіні басқаша слайдер деп
атайды. Бұл басқару элементі өте пайдалы және кеңінен тараған – оның
көмегімен, мысалы, мультимедиалық қосымшалардың панельдеріндегі дыбыстың
қаттылығын реттеуге немесе еркін алынған түстің реңін таңдап алуға болады.
Сырғытпа объектісінің бірнеше қасиеттері біздерге қажет болуы мүмкін
– олар слайдер объектісінің Property Pages панелінің бетбелгілеріне
қатысады:
- Orientation қасиетінің мәні сырғытпа қозғалысының бағытын
(горизонталь немесе вертикаль) анықтайды. Көптеген қасиеттер тілінің
тұрақтылары болып табылады, мысалы, Orientation қасиетінің 0 мәні – бұл
ccOrientationHorizontal тұрақтысы;
- TickStyle және TickFrequency қасиеттері сырғытпаның қозғалу жолағы
бойында белгілердің (штрихтардың), бар немесе жоқ екендігін, олардың
орналасуын және санын анықтайды;
- Min, Max, SmallChange және LargeChange қасиеттері сырғытпамен
реттелетін аймақтың мәндерін және сырғытпаны орын ауыстырғандағы оның
өзгерісін анықтайды;
- Value қасиетінің мәні сырғытпаның қозғалыс жолағындағы ағымдағы
позициясын көрсетеді. Атап айтқанда пайдаланушы қосымшаның жұмысы кезінде
осы мәнді өзгере алады;
- Text және TextPosition қасиеттері қозғалыстағы сырғытпа ілестіретін
жазулардың мазмұнын және орнын анықтайды.

1.3 Формада информацияны бейнелеудің қосымша құралдары

Microsoft Windows жүйесінің негізгі класының басқару объектілері мына
төмендегідей болады:
- Бетбелгі жолағын (TabStrip);
- Күй қатарын (StatusBar);
- Процесстер жолағын (ProgressBar).
Олардың көмегімен жұмыс істеп тұрған қосымша туралы информация формада
өте толық және өте көрнекті бейнеленеді.
Көрсетілген кластардың объектілерін жасауға арналған саймандардың бәрі
Microsoft Windows Common Controls 6.0 жиынында тұрады.
Бетбелгі жолағын басқару объектісі. Бұл басқару объектісі тіптен үлкен
емес форманың өзін бірнеше бөлікке бөлуге мүмкіндік береді. Оларды жинақтай
келгенде айтарлықтай көп әр түрлі деректерді қамтиды.
Бетбелгісі бар Windows терезесінің жақсы мысалы – бұл қандай да бір
басқару объектісінің қасиеттерін (Property Pages) орнату панелі. Мысалы,
жалпы сұхбат немесе бейнелер тізімі және саймандар сызғышы.
Бетбелгі жолағын формаға орналастыратын TabStrip сайманы ToolBox
жиынына Project мәзірінің Components панелінің көмегімен ендіріледі.
Мысалы, айтайық формада қосымшаның бес бетбелгісі болсын дейік.
Олардың әрқайсысында бес мектеп пәнінің бірінен мәліметтер жиыны болсын.
Бұл мәліметтер емтиханның датасы және емтихан алушы комиссиясының құрамы
туралы болады.

Таңдалынған бетбелгідегі жазуды тышқанмен шерткенде пайдаланушының
қызықтыратын қандай да бір информациясы бар объект пайда болады.
Бетбелгісі бар қосымша терезесін жобалау технологиясы келесі
кезеңдерден тұрады.
1 – кезең. Формаға бетбелгі жолағын оның жоғарғы жартысын алып
жататындай етіп орналастырамыз. Бұл орындалатын бетбелгі жиынның
дайындамасы. Әзірше бұл объектіде бар болғ аны бір ғана атаусыз бет бар.

Осы объектіні вертикаль бағытта пайдаланушыға қажетті информациясы бар
мәтіндік өрісті сыйдыру үшін созамыз.
2 – кезең. Бетбелгі жолағы объектісінің Property Pages терезесін
ашамыз. Ол үшін осы объектінің (Custom) қасиетін шерту қажет. Мұны басқаша
да жасауға болады, объектіні тышқанның оң жақтағы батырмасымен шертіп,
пайда болған мәнмәтіндік мәзірден Properties командасын таңдаймыз. Осы
терезенің Tabs бетінің Caption өрісіне Қазақ тілі мәтінін ендіреміз және
Insert Tab батырмасын шертеміз. Caption өрісіне Математика мәтінін
ендіреміз және тағы да Insert Tab батырмасын шертеміз. Осылайша бес рет
орындаймыз. Ең соңғы (Информатика) қатарын ендіргеннен кейін ОК
батырмасын шертеміз. Бетбелгі жолағы объектісінде біз жазуы бар беттің
орнына бес жазуы бар бет пайда болады.
3 – кезең. Бетбелгі жолағы объектісіне мәтіндік өрісті орналастырып,
олардың саны бетбелгінің санына тең.
Бәрінен де бұрын қазақ тілі пәні бойынша өтетін емтихан туралы
деректер үшін бірінші мәтіндік өрісті орнатамыз.
Жұмыс істеп тұрған қосымшадағы қалған 4 мәтіндік өріс бірінші өріс
тұрған орында тұруы тиіс. Бірақ жобалау процесі кезінде мұны жасау
ыңғайсыз, сондықтан оларды бетбелгі жолағы объектісінен тыс орындарға
қалай болса солай орналастырамыз. Мысалы, мына төменде көрсетілгендей.

Қосымшаның жұмысы кезінде барлық мәтіндік өрістер бір орында пайда
болу үшін, біздер программаның жұмысы кезінде олардың координаттарын
өзгерте аламыз.
Мәтіндік өрістерден жиым жасаймыз – олардың барлығына бірдей ат
қоямыз, мысалы Text деп атаймыз. Содан соң мәтіндік өріске пайдаланушыға
қажетті барлық информацияны ендіреміз.
4 – кезең. Біздің қосымшамыз үшін программа жазайық. Ол екі
процедурадан тұрады: Form_Load және Бетбелгі жолағы Click:
Dim Бетбелгі нөмірі As Integer
‘Форманы жүктеу
Private Sub Form_Load()
For Бетбелгі нөмірі = 1 To 4
Text(Бетбелгі нөмірі).Top = Text(0).Top
Text(Бетбелгі нөмірі).Left = Text(0).Left
Text(Бетбелгі нөмірі).Heigth = Text(0).Height
Text(Бетбелгі нөмірі).Width = Text(0).Width
Next Бетбелгі нөмірі
Text(0).Zorder 0
End Sub
‘Бетбелгі жолағын шерту
Private Sub Бетбелгі жолағы_Click()
Бетбелгі нөмірі = Бетбелгі жолағы.SelectedItem.Index
Text(Бетбелгі жолағы - 1).Zorder 0
End Sub
Келтірілген процедуралардың біріншісі барлық мәтіндік өрістердің
өлшемдерін және координаттарын теңестіруді жүргізеді, олардың бәрі бірінші
өріске тең болады және бірінші өрістің орнында пайда болады.
Бұл процедура тағы бір қатарды қамтиды – Zorder(N) әдісін мәтіндік
өрістер жиымының 0 – объектісіне қолданады. Осы әдістің N параметрлерінің
мәні – бұл бірін –бірі жауып тұрған, формаға орналасқан барлық
объектілердің будасындағы берілген объектінің нөмірі. Берілген жағдайда,
N = 0, яғни объект басқа объектілермен жабылмайды.
Екінші процедурада Zorder(N) әдісі пайдаланушы шерткен бетбелгінің
нөмірі – бұл бетбелгі жолағы объектісінің SelectedItem қасиетіндегі Index
бағыныңқы қасиетінің мәні.
5 – кезең. Программаны іске қосамыз. Іске қосқаннан кейін бірінші бет
ондағы бірінші мәтіндік өрісімен ашық болады. Кез келген басқа беттің
жарлығын шерту, осы бетке қатысты мәтіндік өрістің пайда болуын шақырады.
Қалған мәтіндік өрістер осы өрістің астында қалады.
Қатар күйін басқару объектісі. Бұл элементтің атқаратын қызметі – осы
берілген уақыт мезетінде жұмыс істеп тұрған қосымшада не болып
жатқандығымен пайдаланушыны хабардар етіп тұру қажет.
Кәдімгі жағдайда күй қатары форма терезесінің төменгі жағының бойымен
горизонталь орналасады.
Күй қатары бірнеше панельдерден тұрады. Берілген жағдайда, үш панельді
көреміз. Олардың әрқайсысында программа жұмысының барысында сол немесе
басқа жедел информация пайда болады немесе жоғалып кетеді. Берілген
жағдайда, бұл мәтін тышқан меңзерінің жаңа құжат батырмасына әкелінгені,
сондай-ақ пернетақтаның CapsLock және NumLock режімінде жұмыс істейтіндігі
туралы мәліметтерді білдіреді.
Ағымдағы уақыт және дата, редакцияланатын мәтіннің параметрі, шағын
ғана қозғалмайтын немесе қозғалыстағы бейнелер т.с.с күй қатары панелінде
жиі кездеседі. Біз өзіміздің қосымшамызда мұндай қатарды жаай аламыз. Оны
жасау үшін StatusBar сайманы пайдаланылады. Оның көмегімен формаға күй
қатары объектісі орналасады. Бұл сайман ToolBox жиынына бізге белгілі
тәсілмен TabStrip сайманын қалай ендірсек, дәл солай ендіріледі.
Қатар күйін басқару объектісі. Егер программа ұзақ орындалатын болса
және пайдаланушы кез келген мезетте оның қандай бөлігінің орындалғандығын,
ал қандай бөлігінің орындалмағандығын білу үшін басқару объектісін
қосымшаның формасына орнатуға болады.

Тарау ІІ. Visual Basic ортасында файлдармен жұмыс
2.1. Файлдар

Visual Basic қосымша құру ортасы кең саладағы практикалық есептерді
шешуге мүмкіндік беретін өте қуатты құрал болып саналады. Оның негізгі
артықшылығы төмендегі бірнеше; Мысалы, пайдалану қарапайымдылығы,
көпшілікке ыңғайлылығы және қолданбалы бағдарлама құруда бағдарламашыға
жеңілдік жеңілдік беретін қасиеттерінің бар болуы.Осы көрсетілген
бағыттардың бірі – файлдарды басқару.
Файл - өз аты бар, дискіде басқа файлдардан тәуелсіз сақталатын
мәліметтердің кезкелген жиынтығы.
Файлда мәтін, сурет, сандар таблицасы, бағдарлама т.б. көптеген дүниелер
сақталуы мұмкін. Файлда сақталатын мәліметтерге ену үшін, файлға ат беру
керек. Файлдың аты екі бөліктен тұрады: ұзындығы 1-8 символ болатын файл
атынан және ұзындығы ұш символға дейін файл кеңейтпесінен (тіркемесі).
Файлдың аты мен кеңейтпесі бірінен бірі нүкте арқылы бөліктеніп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.