Алгоритмді үйретудің бастапқы кезеңдері

Алгоритмді үйретудің бастапқы кезеңдері.

1. Оқушылардың алгоритмдік бейімділігі мен машығын қалыптастырудағы орталау мектеп математика курсының мүмкіншіліктері.

Алгоритмдік бейімділік пен машық деп біз оқушылардың алгоритмді құрастыруға,

орындауға және қолдануға қажет негізгі іс-әрекетінің қалыптасқан жүйесін айтамыз. Бұл ретте, алгоритмді «алға қойылған мақсатқа жету жолында немесе берілген есепті шешу бағытында біртіндеп, қандай әрекеттер жасау керектігін орындаушыға түсінікті түрде әрі дәл көрсететін жарлық (нұсқау) » деп түсінеміз.

В. М. Монахов, М. П. Червочкина, Н. Г. Демидович, М. П. Лапчик т. б. методистердің зерттеу нәтижелерін басшылыққа ала отырып, орталау мектеп математика курсында оқушыларда төмендегідей алгоритмдік бейімділік пен машықтарды қалыптастыруға көңіл бөлініп отыр.

1. Алгоритм ұғымы мен оның қасиеттерін оқушылардың интуициялық деңгейде игеруі. Алгоритмдің - орындаушыға арналған жарлық ретінде берілген түсініктің - жеке-жеке пункттерден тұратынын, оның көмегімен көптеген есептер шешілетінін, көрсетілген амалдар тізбегінің қайталану мүмкіндігі бар екенін оқушы жете түсінуі керек. Сондықтан алынған алгоритмді орындау барысында оның пункттерінің реті, әрбір нұсқауы жазылуында келтірілгендей қатал сақталып, дәлме-дәл орындалуы қажет.

2. Алгоритмнің кейбір жазылу әдіс-тәсілдерін, яғни оның толық жазылуын және көрнекі блок-схема ретінде берілуін білу.

3. Математиканы оқып-үйрену барысында есептеулер схемасын құру, таблицалар толтыру, алгоритмді жазудың формулалық түрін пайдалану.

4. Алгоритмді жазудың бір түрінен екінші түріне көшу.

5. Бастауыш кластардан белгілі алгоритмдерді білу және оларды қолдана алу.

6. Бір есептің әр түрлі шешуі болатын бірнеше алгоритмдердің ішінен ең тиімдісін таңдай білу.

7. Бұрыннан белгілі немесе есепті шығару барысында құрастырылған алгоритмді ұқсас есептер шығару үшін пайдалану.

Осы айтылған алгоритмдік бейімділік пен машықтарын «Информатика мен есептеуіш техника негіздерінің» жүйелі курсын оқуға дейін жоғары деңгейде қалыптастыруға IV-VIII кластардағы математика курсының мазмұны толық мүмкіншілік береді.

IV-V кластардағы математика, VI-VIII кластардағы алгебра курстарында көптеген ережелер қадамдар реті толық жазылған, яғни бірінен соң бірі орындалатын қарапайым амалдар тізбегі толық берілген алгоритмдер түрінде келтірілген.

Мысалдар қарастырайық.

I - мысал. ( Математика, IV класс) . Екі ондық бөлшекті қосу үшін:

1) қосылғыштардағы үтірден кейінгі таңбалардың санын теңестіру керек;

2) үтірдің астына үтір тура келетіндей етіп, қосылғыштарды бірінің астына бірін келтіріп жазу керек;

3) жазылған сандарды натурал сандарша қосу керек;

4) шыққан қосындыда үтірді қосылғыштардағы үтірдің астына келтіріп қою керек.

2- мысал. ( Математика, V класс) . Бөлімдері әр түрлі бөлшектерді қосу үшін:

1-сурет

1. берілген бөлшектердің ең кіші ортақ бөлімін табады;
2. әрбір бөлшекті ең кіші ортақ бөлімге келтіреді;

3) бөлімдері бірдей бөлшектерді қосу ережесін пайдаланып, шыққан бөлшектерді қосады; 4) нәтижеде табылған бөлшекті, мүмкін болса қысқартып және бүтін бөлігін айырады.

3-мысал. ( Алгебра, VI класс) . Бірмүшені көп мүшеге көбейту үшін бірмүшені көпмүшенің әрбір мүшесіне көбейтіп, шыққан көбейтінділерді қосу керек.

Осы ережені қолданып, 5а - 4 bc екімүшесін 2а бірмүшесіне көбейту үшін 1-суреттегі блок-схеманы пайдалануға болады.

4-мысал. ( Алгебра, VII класс) . Негіздері бірдей дәрежелерді көбейткенде дәреженің бұрынғы негізі сақталады, ал көрсеткіштері қосылады ( бұл алгоритмнің блок-схемасы осы ктаптың 63-бетіндегі 23-суретте беріліп отыр) .

Осындай математикалық ұғымдар мен ережелер енгізу, оларды практикалық есептер шығару үшін пайдалану алгоритмді және оның дискретті, нақты, түсінікті, нәтижелі болу сияқты қасиеттерін оқушылардың саналы түсінуіне жәрдемдеседі.

IV-V кластардағы математика, V-VIII кластарындағы алгебра курстарында таблица толтыруға, шамалардың мәні бойынша олардың өзгеруі туралы қорытынды жасауға, таблица элементтерін өзара салыстыруға арналған жаттығулар да жеткілікті мөлшерде берілген. Бұларды жүйелі түрде орындау оқушыларды таблица бойынша алгоритм құрастыруға машықтандырады, таблицалық шамалар ұғымын интуициялық деңгейде игеруге мүмкіндік береді, сондай-ақ олрады

IX кластағы «Информатика мен есептеуіш техника негіздері» пәнінде қаралатын «Таблицалық шамалар», «Таблицалық шамалармен жұмыс істейтін алгоритмдер» атты тақырыптарды жақсы меңгеріп кетуге алдын ала дайындайды.

Таблица түрінде берілген алгоритмдерге мысалдар келтірейік.

1-мысал. IV класта «Әріпті өрнектер» тақырыбында мынадай жаттығу орындалады. «Әкесі х жаста, ал ұлы у жаста. Әкесі ұлынан 30 жас үлкен. Таблицадағы (1-таблица) бос орындарды толтырыңдар: 1-таблица Ұлы 1 жасқа, 5 жасқа, 30 жасқа толғанда, әкесі ұлынан неше есе үлкен еді? Әкесі 32 жасқа,

35 жасқа, 45 жасқа толғанда, ұлы әкесінен неше есе жас еді?»

2-мысал. V кластағы « Санның квадраты және кубы» тақырыбында мынадай жаттығу берілген. « Таблицаны (2-таблица) толтырып, х ² -тың өзгеруі туралы қорытынды жасаңдар».

2-таблица

Жоғарыда келтірілген мысалдар IV-VIII кластардағы математика курсында көптеген алгоритмдік тақырыптар бар екенін көрсетеді. Мысалы, IV-V кластардағы математика курсында: натурал сандар, бөлшек сандар, оң және теріс сандар, жай бөлшектер, арифметикалық амалдар қолдану, VI-VIII кластардағы алгебра курсында: өрнектерді теңбе-тең түрлендірулер, теңдеулер, дәреже, теңсіздіктер, функциялар; VI-VIII кластардағы геометрия курсында: салу есептері, аудандар, үшбұрыштарды шешу т. б.

Геометриялық ұғымдар мен анықтамаларды енгізгенде, оқушыларды айырып тану алгоритмімен таныстыруға болады. Фигуралардың ауданын, үшбұрыш элементтерінің мәнін табу үшін, есептеу барысында, оқушылар алгоритмнің бір түрінен ( формуладан) екінші түріне ( бірінен соң бірі орындалатын қарапайым амалдар тізбегіне) келтірілетінін түсінеді.

Сонымен, негізгі алгоритмдік бейімділік пен машықтарын қалыптастыруға орталау мектеп математика курсының мүмкіншіліктерін толық пайдалану оқушылардың алгоритмдік интуициясының дамуына себін тигізіп, білім деңгейі мен сапасын көтеруге жәрдемдеседі.

2. Бастауыш класс оқушыларына математика сабақтарында есептеу

алгоритмдерін үйретудің кейбір ерекшеліктері.

Қазіргі кезде алгоритмдерді жоғары кластармен қатар бастауыш мектепте де қолдану математиканы оқыту әдісінің маңызды бір бөлігіне айналып отыр.

Бастауыш класс оқушылары түрлі ойындар ойнау кезінде дайын алгоритмдерді саналы орындай алады. Ойын ережесі орындалатын нұсқаулар тізбегі болады. Демек, олар мектепке дейін де кейбір қарапайым әрекеттерді көрсетілген ретін бұлжытпай орындаудың қажеттігімен таныс.

Бастауыш кластарда алгоритмді оқыту оқушыларды дайын алгоритмдерді жазылуындағы берілген ретімен орындай білуге, өздерінің әрекеттерін жоспарлай алуға үйретіп, олардың есептеу икемділігі мен машығын қалыптастырады.

Арифметикалық төрт амалдың, ауызша және жазбаша есептеулердің орындалу тәртібі, қарапайым теңдіктер мен теңсіздіктерді шешу, есеп шарты бойынша өрнек құру, оның мәнін есептеу және тағы басқалары I-III кластардағы есептеу алгоритмдеріне мысал болады.

Енді бастауыш кластарда есептеу алгоритмдерін оқытып үйретудің кейбір ерекшеліктерін қарастырайық.

Бастауыш класс математикасын оқытудағы негізгі мәселенің бірі - санауды үйрету. Санауды үйретудің алғашқы кезеңінен бастап, мұғалім әрбір қарапайым әрекеттің саналы түрде, берілген ретімен қатаң орындалуына оқушылардың назарын аударады. Мысалы, баланы нәрселерді санауға үйретуде белгілі бір ережелер қатаң ұсталуы тиіс: санаған уақытта бала әрбір санды бір нәрсеге сәйкестендіре отырып, натурал сандарды ретімен атауы, нәрселердің ешқайсысын қалдырып кетпеуі және бір нәрсені екі рет санамауы керек; сондай-ақ тиісті санды сәйкес нәрсені қозғағанда немесе оған қолын тигізген соң атауы қажет. Осы ережені берік меңгергеннен соң ғана оқушы нәрсеге қолын тигізбей-ақ, көзімен қарап санай алатын болады.

Есептеу машығын қалыптастыру барысында алгоритмдік тәсілді пайдаланудың тиімділігі зор. Мұғалім есептеу алгоритмін бірінші рет енгізгенде, оның ешқандай әрекетін қалдырмай, тастап кетпей орындап шығуы, соңынан оқушылардан да соны талап етуі керек.

Есептеу алгоритмдерін орындау кезінде әрбір амалдың ретімен, дәл орындалуына мән беріледі.

Мысалы, 1-класта 30-8 түріндегі есептеуді орындауда оқушыларға төмендегідей алгоритмді ұсынуға болады:

Оқушылардың есептеу икемдлігі мен машығын саналы меңгеруіне берілген алгоритмді дәл жазылғандағыдай, ең қарапайым амалдарын да тастамастан орындап, көрсету пайдалы.

Алгоритмді толық меңгергенге дейін әрбір әрекеттің орындалуын дауыстап айтып отыру оқушылардан талап етіледі. Өйткені алғашқы уақытта олардың көпшілігі тиісті нұсқауды іс жүзінде дұрыс орындағанмен де, өз ойларын басқаларға жеткізіп, түсіндіре алмайды. Мұғалімнің мақсаты оқушыларды өз бетімен талдау жүргізуге үйрету болғандықтан, алғашқыда ол өзі жасаған талдау ретін қайталата отырып, ұқсас есептерді берілген нұсқауға сәйкес шешуді талап етіп, оқушылардың өз іс-әрекеттерінің орындалу ретін және нәтижесін түсінікті түрде айтып берулеріне мүмкіндік жасайды. Сөйлеу мен ойлау қабілеті өзара тығыз байланыста болғандықтан, мұндай жұмыстар оқушылардың ойлау дәрежесін дамытуға жол ашады.

Міне, осылай тақырыпты оқып-үйренуді бастасымен, белгілі мақсатпен жүйелі түрде жүргізілген жұмыс есептеу әдістерін меңгеруде, теңбе-тең түрлендірулерді орындауда

40-9=30+10=10-9=30+1=31 немесе 15*7=10+5=10*7+5*7 т. б. түрдегі қателерді болдырмауға көмегін тигізеді.

Есептеу икемділігі мен машығын қалыптастыруда толық алгоритмнен оның ықшамдалған түріне уақтылы көшудің мәні зор. Мысалы, екі таңбалы саннан бір таңбалы санды азайту тәсілдерін бекіту үшін қысқартылған алгоритмге біртіндеп көшкен дұрыс, яғни оқушы толық түрдегі алгоритмнің орындалу ретін меңгеріп, әрбір әрекетін дәлелдеп түсіндіре алатын болған кезде қысқартылған алгоритмге көшуге болады. Бұл кезде 30-8 түріндегі есептеу төмендегідей алгоритммен орындалады:

Бұл жағдайда бірінші және екінші қадамдардан кейін шыққан нәтижені оқу сияқты көмекші операциялар ойша орындалып, іштей оқылады, ал негізгілері әлі де болса дауыстап айтылады. Жекелеген қысқартылған алгоритмді толық меңгергеннен соң, ықшамдалған алгоритммен есептеуге көшуге болады, яғни барлық операциялар іштей айтылып, ойша орындалады да, қысқаша түсініктерді дауыстап айтумен толықтырылады. Мысалы, жоғарыдағы келтірілген алгоритмнің ықшамдалған түрі мынадай болады:

1. 10-нан 8-ді азайту;
2. 20-ға 2-ні қосу;
3. нәтижесі 22.

Осы алгоритмді қолдану «автоматтандырылғаннан» соң ғана оқушының азайтуды

орындауы белгілі машыққа айналды деп айта аламыз.

Есептеу икемділігі мен машығын қалыптастыруда оқушылардың дербес ерекшеліктерін ескерген жөн. Мәселен, алгоритмдерді үлгерімдері нашар оқушылар есептеуде қателіктер жібермеуінің алдын алу үшін қолдануға болады. Бірақ бұл нашар үлгеретін оқушының қолына жазылған алгоритмді беріп қою ғана емес, оған осы алгоритм нұсқауларының әрқайсысын қалай пайдалану керектігін көрсету, яғни класта немесе үйде өз бетінше есептеуді орындағанда осы нұсқауларды дұрыс қолдана білуді қамтамасыз ету. Бұл үшін: тапсырманы дауыстап оқу, алгоритм нұсқауларында көрсетілген бірінші қадамды немесе әрекетті дауыстап оқып шығып, онда айтылған нұсқауды (оған сәйкес келетін амалды) дауыстап айтып орындау, шыққан нәтижені дауыстап айта отырып, келесі қадамға көшу керек.

Мысалы, 2-класта, «Екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту» тақырыбының екінші сабағында № 647 жаттығуды орындау үшін есептеу алгоритмін нашар меңгерген оқушыларға төмендегідей алгоритм беруге болады.

Тапсырма: 14*6 көбейтіндісін табу керек.

Оқушыға 14-ті 6-ға көбейту алгоритмі жазылған карточка беріліп, оны қолдану үйретіледі.

Бұл алгоритм төмендегідей ретпен орындалады.

1. Карточкада жазылған бірінші әрекетті оқып шығу және орындау: 14-ті разрядты қосылғыштар 10 мен 4-тің қосындысымен ауыстырамыз. 14=10+4 (бұл әрекетті толық дауыстап немесе іштей ауызша айту керек) .
2. Карточкада жазылған екінші әрекетті оқып шығу және орындау: шыққан мысалды оқып шығу және жазу, 14*6=(10+4) *6 (мысалдағы 14-тің орнына 10+4 қойып, шыққан (10+4) *6 өрнегін оқып шығу) .
3. Карточкадағы келесі, үшінші әрекетті оқып шығып, орындау және екінші әрекетті орындағанда шыққан мысалды әрі қарай жалғастыру, әрбір қосылғышты 6-ға көбейту, яғни 10 мен 4-ті 6-ға көбейту, сонда (10+4) *6=10*6+4*6=60+24 болады.
4. Келесі орындалатын төртінші әрекетті оқып шығу және орындау: шыққан сандарды қосу: алдыңғы әркетті орындағанда 60 пен 24 шықты, соларды қосамыз: 60+24=84.
5. Жауабын жазу. Жауабы: 84.

Карточкада алгоритмді орындау барысында оқушыларды осы көрсетілген ретпен ойлауға үйрету керек. Осы мысалды орындағанда, олардың есептеулері мынадай болады: 14*6=(10+4) *6=10*6+4*6=60+24=84

Жаттығудағы қалған мысалдарды шығарғанда, үлгерімі нашар оқушылар осы карточкадағы алгоритмді пайдаланып екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту икемділігін игерумен қатар, алгоритмнің әрбір қадамын бұлжытпай, жазылу ретімен орындауды да үйренеді.

Осындай есептеу әдістері мен операциялардың орындалу реті көрсетілген үлгі нұсқаулардың жүйелі түрде қолданылуы үлгерімі нашар оқушылардың есептеу икемделігін саналы меңгеруіне және олардың машыққа айналуына көмектеседі. Оқушы үй тапсырмасын өз бетінше орындау барысында, оның қасында көмек беретін кіші болмай, кейбір әрекеттің орындалу ретін ұмытқан жағдайда, алгоритм - нұсқау балаға талдау ретін көрсетіп, жұмысты дұрыс орындауына мүмкіндік жасайды.

Есептеу алгоритмдерін қолдану оқушылар нақты әрекеттерді жүзеге асыруға қатысып, әрбір қарапайым нұсқауды өз бетінше орындай алатын болғанда ғана есептеу машықтарын қалыптастырудың тиімді жолы бола алады. Сондықтан оқушылар 20-ға дейінгі қосу мен азайтуды, 100-ге дейін көбейту мен бөлуді, екі таңбалы сандарды разрядты бірліктер қосындысы ретінде жаза білуді, қосындыны (айырманы) санға көбейтуді, яғни І-ІІІ кластардағы есептеу алгоритмінің қарапайым амалдарын берік меңгеруі керек.

Бастауыш класс математикасындағы көптеген жаттығулар, мысалдар және есептер оқушылардан күрделі әрекеттерді орындауды талап ететін болғандықтан, алгоритмдерді қолдануға сабақтың барлық кезеңінде - жаңа тақырыпты оқып - үйренгенде, оны бекітуде, өтіп кеткен материалды қайталауда, өзіндік және практикалық жұмыстарды сабақта және үйде орындау барысында - көңіл бөлінеді.

Сонымен алгоритмдік әдіс бастауыш класс оқушыларының математикалық икемділік пен машығын қалыптастыруда негізгі әдіс-тәсілдердің бірі болып табылады.

3. IV-V кластарда алгоритмдік бейімділігі мен машығын

қалыптастырудың әдіс -тәсілдері.

IV-V кластар математика сабақтарында оқушылардың негізгі алгоритмдік бейімділігі мен машығын қалыптастыру үшін олардың мектепке дейінгі және бастауыш мектепте алған білімі қолданылады. Сондықтан алғашқы сабақтардан бастап белгілі математикалық алгоритмдерді қайталау керек. Тек ережелерді немесе анықтамаларды еске түсіру ғана емес, белгілі ұғымды тану, қажет алгоритмді таңдап алу, есептеулер барысында орындалатын қарапайым амалдар тізбегін құрастыру пысықталады. Бұлар сабақта жалпы класпен немесе кейбір нашар оқитын оқушылармен жекелей жұмыс ұйымдастырғанда қолданылады. Осындай жұмыстың нәтижесінде оқушылар бұрын оқылып кеткен материалдардың мазмұнын, қалыптасқан алгоритмдік бейімділік пен машықтарын да есіне түсіреді. Бұл алдағы уақытта оқу нәтижелерінің жоғары болуына ықпалын тигізеді.

Алгоритмдерді сабақтың әрбір сәтінде түрліше мақсатпен белгілі бір жаңа ұғымды енгізу, жаңа сабақты оқытып үйрету, жеке есептерді шығару, тақырыпты бекіту, өзіндік және практикалық жұмыстарды ұйымдастыру, пысықтау, қайталау кездерінде және үй тапсырмаларын орындауда пайдалануға болады.

Бастауыш мектепті бітірген оқушылар программа талабына сәйкес арифметикалық амалдардың орындалу ретінің ережесін білуі және 3-4 арифметикалық амалдан тұратын ( ішінде жақшалары да бар) санды өрнектердің мәнін дұрыс есептеп таба алуы керек. Арифметикалық амалдарды орындау ретінің ережесін оқушылардың барлығы бірдей жатқа білгеніне қарамастан, санды өрнектің мәнін есептеу барысында олардың біразы осы ережені дұрыс қолдана алмағандықтан қателер жібереді.

Ұқсас кемшіліктер IV-V класс оқушыларында да кездеседі. Мысалы, ондық бөлшектерге, жай бөлшектерге, теріс сандарға, таңбалары әр түрлі сандарға амалдар қолдану, бөлшектерді салыстыру, қысқарту және т. б. ережелерін оқушылардың басым көпшілігі жатқа біледі. Ал есептеулер барысында, яғни осы ережелерді қолдануға келгенде олардың бірсыпырасы қателер жібереді, ережелерді дұрыс қолдана алмайды. Оқушылардың білімі мен икемділігінің осы кемшіліктерін ескере келіп, оқу жылының басынан, математиканың алғашқы сабақтарынан бастап, IV-V кластарда ереже түрінде берілген алгоритмнің нұсқауларын рет-ретімен, бірінен кейін бірі орындалатын амалдар тізбегі түрінде ауызша баяндауға немесе оларды тізіп жазып шығуға көңіл бөлінуі тиіс.

IV класс оқушыларының арифметикалық амалдарды орындау тәртібінен жіберетін қателіктерін жою үшін, ережені бірнеше рет қайталап, оны әрекеттердің тізбегі ретінде жазып, көрнекі түрде көрсеткен дұрыс.

Санды өрнектердің мәндерін тапқанда амалдарды орындау тәртібінің мынадай ережелері қолданылады:

1. егер өрнекте жақшалар болмаса, онда жазылу тәртібі бойынша әуелі көбейту және бөлу, сонан кейін қосу мен азайту амалдары орындалады;
2. егер өрнекте жақшалар болса, онда әуелі жақшалар ішіндегі амалдар орындалады.

Оқушыларға: « Ең алдымен осылардың қайсысы пайдаланылатынын білу үшін не істеу кеерк?» - деген сұрақ қою арқылы, алгоритмнің бірінші қадамы анықталады. «Сонан соң не істейміз? Ереженің қайсысын қолданамыз?» - деген сұрақтар арқылы алгоритмдегі шарттың орындалуына немесе орындалмауына байланысты бірінші немесе екінші ережені қолдану керектігі айқындалады.

1. Өрнекте жақшалардың бары немесе жоғы анықталады.
2. Өрнекте жақшалар бар, онда:

а) жақша ішіндегі амалдар орындалады;

б) өрнекті басынан бастап қарап, көбейту мен бөлу орындалады;

в) өрнектін басынан бастап қарап, қосу мен азайту орындалады.

3. Өрнекте жақшалар жоқ, онда:

а) жазылу тәртібі бойынша көбейту мен бөлу орындалады;

б) жазылу реті бойынша қосу мен азайту орындалады.

Осындай ауызша жүргізілген қайталау жұмысының барысында оқушылар ережені жаттанды түрде қайталап қана қоймай, оны есептеулерде қолдану алгоритмін құрастыруды үйренеді. Осы жұмыстың нәтижесі төмендегі таблица ( 3-таблица) түрінде жалпыланып, кабинетке ілінеді.

3-таблица.

Арифметикалық амалдарды қолдану тәртібі.

Таблицадағы алгоритмнің схемасын құрастыруға оқушылар тікелей қатынасқандықтан, санды және әріпті өрнектердің мәнін есептеп табу барысында оны дұрыс қолдануға бейімделеді.

Бұл алгоритмді сабақтың әр түрлі мезеттерінде қолдануға болады.

1. Ауызша жаттығулар жүргізу кезеңінде тақтаға бұрынан жазылған дайындалған немесе кодоскоп арқылы роекцияланған мысалдар беріп, ондағы амалдардың орындалу тәртібінің алгоритмін ауызша айту талап етіледі. Мысалы:

400615 - 352203 + 203 * 138;

400615 - ( 352203 + 203 * 138) ;

(400615 - 352203 ) + 203 * 138;

(400615 - 352203 +203) * 138 т. б.

Егер оқушылар бұл ережені қолдануда қате жіберсе, берілген тапсырманы орындау барысында таблицадағы алгоритмді қалай пайдалану керектігіне назар аударылады.

2. Үй тапсырмасын сабақ үстінде тексеру кезеңінде де оқушылар үйде өз бетімен жүргізген есептеулердегі амалдардың орындалу тәртібі тексеріледі.

Мысалы, IV - V кластардың математика курстарында үй жұмысына арналған жаттығулардағы

49*23+3814: 38: (523 - 318) * 84 : 41 ( IV класс, № 42) ; 965+35-481 ( IV класс, № 78) ;

5545+48*35 : 85 ( IV класс, № 106) ; 510081-(90334+66144:53 ( IV класс, № 146) ;

85408-408* ( 155-99) ( IV класс, № 173) т. б. амалдардың орындалу тәртібінің тізбегі ауызша, ал олардың әрқайсысының дұрыстығы оқушылар дәптерінен тексеріледі.

3. Сабақта өтілген жаңа тақырыпты пысықтап, оны бекіту кезеңінде арифметикалық амалдарды орындау ретінің алгоритмі ауызша қайталанады. Мысалы, IV кластағы « Әріпті өрнектің сандық мәні» табу үшін: 1) өрнектегі әріптің орнына оның мәнін қою; 2) амалдарды орындап, өрнектің мәнін табу керек, - деген алгоритм құрастырылады.

2-сурет

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс