Ағзаның бейспецификалық тұрақтылығының факторлары

Жоспар
Кіріспе

1 Фагоцитоз.
2 Тромбоциттер
3 Лектинді жол.
4 Интерферон

Микробтардан жэне антигендерден бейспецификалық қорғауда, үш кедергі маңызды рөл атқарады: механикалық, физикалық-химиялық және иммунды биологиялық. Тері, шырышты қабықша, ферменттер, фагоцитоздаушы жасуша, комплемент, интерферон және кан сарысуының тежеуші ақуыздары аталган тосқауылдардың негізгі қорғаныс факторлары боли и табылады.
Тері және шырышты қабьщтар.
Сау терінің көпқабатты эпителиясынан микробтар мен макрп молекулалар өте алмайды. Бірақ, байқалмайтын микрожарақаталғанд.і жәндіктер шаққанда, күйікке шалдыққанда, жарақаттанған кезде тер| жэне шырышты қабық арқылы микробтар мен макромолекулалар оту мұмкіншілігі туады. Вирустар мен бактерияның кейбір түрі макро-ағзаға жасуша арасындағы саңылау, жасуша арқылы немесо фагоциттардың көмегімен шырышты қабықтан ағзаға енуі мүмкін Оған табиғи жағдайда инфекциялық аурудың тыныс органдарыні.ш жоғарғы бөлімінің шырышты қабығы, асқазан-ішек жолдары, жыныі органдары арқылы жүғуы дэлел бола алады. Сонымен қатар, ауі.і і қуысы арқылы, ингаляция арқылы вирустық және бактериалдық вакциналарды егу де дэлелдейді.
Физкалыц-химиялыц корганыс.
Таза жэне зақымдалмаған теріде микробтар саны аз, өйткепі тер жэне май бездері бактериоцидтық заттарды (сірке,күмырсқа,сү қышқылдары) үнемі бөліп отырады. Асқазан- ауыз қуысы арқыль енген бактериаларға, вирустарга, антигендерге күрделі кедергі, өйткепі олар асқазанның қышқыл сүйығымен, ферменттермен залалсыздаи-дырылып отырады. Заласыздандыру факторларына ішектің калыпты микробтары бөліп шығаратын ферменттер, бактериоциндер, жэне де трипсин, панкреатин, липаза, амилаза жэне өт жатады.
Иммупдыбиологиялъщ цорганыс.
Фагоцитоз.
Фагоцитоз (грек, phagos - жүтамын, обимын, cytos - жасуша), ағзаны бөгде заттардан қоргауды қамтамасыз ететін негізгі ең бір қуатты фактор. Бүл фактор алгашында ішекқуыстыларда қүрылған ертеде пайда болған иммундық корғаныстың түрі. Бүл қүбылысты И.И.Мечников ашқан жэне зерттеген.
Фагоцитоз механизмі арнайы мамандалған жасушалар -фагоциттардың бөгде затты жүтып, қорытып жэне заладансыздыруына негізделген. И.И.Мечников фагоцитоз атқаратын жасушаларға макрофагтар мен микрофагтарды жатқызған.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Ағзаның бейспецификалық тұрақтылығының факторлары
Микробтардан жэне антигендерден бейспецификалық қорғауда, үш кедергі
маңызды рөл атқарады: механикалық, физикалық-химиялық және иммунды
биологиялық. Тері, шырышты қабықша, ферменттер, фагоцитоздаушы
жасуша, комплемент, интерферон және кан сарысуының тежеуші ақуыздары
аталган тосқауылдардың негізгі қорғаныс факторлары боли и табылады.
Тері және шырышты қабьщтар.
Сау терінің көпқабатты эпителиясынан микробтар мен макрп молекулалар
өте алмайды. Бірақ, байқалмайтын микрожарақаталғанд.і жәндіктер
шаққанда, күйікке шалдыққанда, жарақаттанған кезде тер жэне шырышты
қабық арқылы микробтар мен макромолекулалар оту мұмкіншілігі туады.
Вирустар мен бактерияның кейбір түрі макро-ағзаға жасуша арасындағы
саңылау, жасуша арқылы немесо фагоциттардың көмегімен шырышты
қабықтан ағзаға енуі мүмкін Оған табиғи жағдайда инфекциялық аурудың
тыныс органдарыні.ш жоғарғы бөлімінің шырышты қабығы, асқазан-ішек
жолдары, жыныі органдары арқылы жүғуы дэлел бола алады. Сонымен қатар,
ауі.і і қуысы арқылы, ингаляция арқылы вирустық және бактериалды қ
вакциналарды егу де дэлелдейді.
Физкалыц-химиялыц корганыс.
Таза жэне зақымдалмаған теріде микробтар саны аз, өйткепі тер жэне май
бездері бактериоцидтық заттарды (сірке,күмырсқа,сү қышқылдары) үнемі
бөліп отырады. Асқазан- ауыз қуысы арқыль енген бактериаларға,
вирустарга, антигендерге күрделі кедергі, өйткепі олар асқазанның қышқыл
сүйығымен, ферменттермен залалсыздаи-дырылып отырады. Заласыздандыру
факторларына ішектің калыпты микробтары бөліп шығаратын ферменттер,
бактериоциндер, жэне де трипсин, панкреатин, липаза, амилаза жэне өт
жатады.
Иммупдыбиологиялъщ цорганыс.
Фагоцитоз.
Фагоцитоз (грек, phagos - жүтамын, обимын, cytos - жасуша), ағзаны бөгде
заттардан қоргауды қамтамасыз ететін негізгі ең бір қуатты фактор. Бүл
фактор алгашында ішекқуыстыларда қүрылған ертеде пайда болған
иммундық корғаныстың түрі. Бүл қүбылысты И.И.Мечников ашқан жэне
зерттеген.
Фагоцитоз механизмі арнайы мамандалған жасушалар -фагоциттардың бөгде
затты жүтып, қорытып жэне заладансыздыруына негізделген. И.И.Мечников
фагоцитоз атқаратын жасушаларға макрофагтар мен микрофагтарды
жатқызған.
Қазіргі уақытта фагоцитозды атқаратын барлық фагоциттер түрі
мононуклеарлық жүйе деп аталатын топка жинакталған. Ол топ қа
тінм.ікрофагтары (альвеоларлық, перитонеалдық т.б.), Лангерганс ж әне I
ренстейн жасушалары (терінің эпидермоциттері), Купфер жасушалары
(жүлдызша
ретикулоэндотелиоциттер),
эпителиодты
жасушалар,
ііейтрофилдер мен қанның эозинофилдері жэне баска жасушалар жатады.

Фагоциттердің негізгі функциясы. Фагоциттердің функциясы оі е аумақты: 1)
өлген жасушалар мен олардың қүрамдық бөлшектерін ағзадан шығарады
(эритроциттер, қатерлі ісіктің жасушалары); 2) агзаға ір жолмен еніп
қорытылмаған органикалық емес заттарды тысқа шығарады (мысалы, тыныс
жолдарымен енген көмірдің бөлшектері, минералдық және басқа да шаң); 3)
микробтарды
(бактериялар,
вирустар,
саңырауқұлақтар),
олардың
қалдықтарын қорытып жэне чаласыздандырады; 4) ағзаның төзімділігін
қамтамасыз ететін биологиялық белсенді (комплементтің кейбір компоненті,
лизоцим, интерферон, интерлейкиндер т.б.) заттарды қорытып шыгарады; 5)
иммундық жүйенің реттеуіне қатысады; 6) Т-хелперлерді антигенмен
таныстырады, яғни иммундыкомпетентті жасушалардың кооперациясына
қатысады.
Сонымен, фагоциттер бір жағынан ағзаны тегіне, табиғатына қарамастан
бөгде
заттардан
тазартып
сыпырындыны
жинаушы
болса
(бейспецификалық функциясы), екінші жағынан спецификалық иммунитетке
антигендерді иммундыкомпетентті жасушаларға (Т-хелперлерге) таныту жэне
олардың белсенділігін реттеу арқылы қаты насады.
Фагоцитоздыц өту сатылары. Фагоцитоз процесі, яғни бөгде затты жүтуы,
өндеуі, бірнеше сатыдан түрады: 1) фагоциттің жүтыла-тын затқа жақындауы
(хемотаксис); 2) жүтылатын заттың фагоциттың қабырғасына жабысуы,
қонуы (адсорбция); 3) жасуша мембранасының жасуша ішіне жүтылатын
затпен бірге кіру арқылы протопласта фагосоманың қүрылуы ( вакуольдер
мен үлбіректер); 4) фагосоманың лизосомамен қосылып фаголизсомаға
айналуы; 5) лизосоманың белсендірілген ферменттерінің көмегімен
фаголизосоманың ішінде заттың қорытылуы (3 - сызбанүсқа).
Фагоцит физиологиясыныц ерекшеліктері. Өзінің жүмысын атқару үшін
фагоциттерде түрлі ферменттердің жинағы болады және де олар алыстан
жасушалардың мембранасына зақым келтіретін тотықтар мен иондарды
қорытып шығарады. Фагоциттердің цитоплазмалық мембранасында
комплементтермен, иммуноглобулиндердің қүрамымен, гистаминмен және
тағы да басқалармсі! байланысатын рецепторлар болады. Жасушаның
ішіндегі лизосомаларда қандай да болмасын заттарды қорытып жібереііи
100-ден артық ферменттер түрі бар.
Фагоциттердің сырт қабығы жетік дамыған жэне фагоциттср өте
жылжымалы.
Олар
биологиялық
ерекше
белсенді
заттардың
-хемоаттрактантардың концентрациясына сэйкес фагоцитозға түсетіи
объектінің бағытына қарай белсенді жылжу қабілеті бар. Фагоцит-тердің
жылжу түрі хемотаксис деп аталды (грек, chemeia - металл балқыту өнері
жэне taxis -орналастыру, қүру, салу). Хемотаксис жиырылатын ақуыздар
актин,
миозин
қатынасымен
өтетін
АТФ-тэуелді
процесс.
Хемоаттрактанттардың қатарына комплемент компонентінің кейбір
бөлшектері (СЗа, С5а), лимфокиндер ИЛ-8 жэне де жасушалар мен
бактериялардың ыдыраган заттары жатады.
Фагоциттердің қабығына заттардың қонуы элсіз химиялық байланыстар
есебінен бейспецификалық жолмен немесе арнайы рецепторлармен

байланысу арқылы атқарылады. Фагоциттердің заттарды басып алуы
фагоцитерде көптеген тотықтардьщ қорыты-лып шығарылуы себепкер
болады. Ол заттар жасушалардың немесе олардың молекулаларының
кайтарылмас зиянды өзгерістерін тудырады.
Фагоциттерге жабысқан заттардың жүтылуы эндоцитоз көрнісімен өтеді.
Бүл энергия тәуелді процесс, жэне де актин, миозиннің қатысуымен өтіп
фагосома қүрылуымен аяқталады. Фагосоманың ішінде жұтылганы актин,
миозиннің қатынасымен өтіп фагосома күрылуымен аяқталады. Заттарға
белсенді радикалдардың шабылуы жалгастырыла береді. Фагосома
лизосомамен қосылған кезде лизосоманың ферменттері белсендіріліп
жұтылған заттарды өзінің қажетіне жарайтын бөліктерге дейін ыдыратады.
Егерде ферменттер і)агоциттің сыртына шығатын болса, ол кезде заттардың
қорытылуы фагоциттен тыс жерде де жалгаса береді.
Әдетте фагоцитоз жүтылған заттардың толық қорытылуымен аяқталады. Оны
аяқталган фагоцитоз деп атайды. Кейбір кезде фагоцитоз толы қ қорытылумен
аяқталмайды, өйткені кейбір микробтар түрі (оба қоздырушысы, гонококк,
АИВ-вирусы) фагоцит ()ерменттерінің белсенділігін тежейді. Сондықтан
ыдырап жойылмай, ксйде өсіп-өрбуі де мүмкін. Бүл көрініс аяқталмаған
фагоцитоз деп аталады.
Адъюванттар, комплемент, иммуноцитокиндер тагы басақа факторлар
фагоцитозға дем береді. Оның механизмі - негізінде фагоциттердің бетіндегі
рецепторлардың қабілетін көтермелеп, фагоцитоздың өтуін жеңілдету
болады.
Фагоциттердің белсенділігіопсонды-фагоцитарлық индекспен есептеледі.
Фагоцитарлық көрсеткіш дегеніміз бір фагоцит жасушасының белгілі
мезгілде жүтқан, не қорытылған микробтар санымен есептелсе, ал
опсонды-фагоцитарлық индекс - иммуындық, жэне иммундық емес
сарысулармен өткен фагоцитоздың көрсеткіш-терін салыстыру арқылы
анықталады. Клиникалық тэжірибеде опсонды-фагоцитарлық индекс
түлғаның иммундық статусының жағдайын (деңгейін) анықтауға
қолданылады.
Тромбоциттер.
Тромбоциттер иммунитет процесінде өте маңызды рөл атқарады. Олар
мегакариоциеттерден дамиды. Тромбоциттердің сырт қабығында (IgG, IgE)
иммуноглобулиндер, комплементтің CI, СЗ бөлігі жэне де гистосэйкестік
антигеннің 1 сыныбымен байланысқа түсетін рецепторлар орналасқан.
Иммундық қосынды антиген + антиденемен белсендірілген комплемент
тромбоциттарға эсер етіп, оларды биологиялық активті заттарды (гистамин,
лизоцим, І-лизин, лейкоплакиндер, простаглан-диндер) қорытып шығаруына
мэжбүр етеді де, иммунитет жэне қабыну процестеріне қатысады.
Комплемент.
Тегі және цасиеші. Комлемент гуморалдық иммунитеттің аса маңызды іс
атқаратын ерекше қорғаныс факторы. 1899 жылы француз ғалымы Ж.Борде
ашқан, және де "алексин" деп атаған еді. Қазіргі уақыттағы комплемент деген
атын Г.Эрлих үсынган.

Комплемент антиген мен антидене қосылган кезде белсен-ДІрілетін, жай
кезде енжар жағдайда болатын сарысу ақуыздарынып күрделі кешені.
Комплементтің құрамына өзара байланысты 20 ақуыз түрі кіреді. Оның
ішінде 9 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.