Өсімдіктер географиясының зерттеу тарихы

Жоспар
Кіріспе

1 Өсімдіктер географиясының зерттеу тарихы
Жер шары өсімдіктері
Ылғалды тропикалық зона өсімдіктері
Эндемизм, Реликт және Викаризм
ПРЕРИ
СКРЭБ
Томилляр
Чапараль
ФРИГАНА

Алғашқы фитогеографиялық мәліметтер біздің дәуірімізге дейінгі ерте Греция жерінде дамыды. Алексакдр Македонокий / 334-3І2 б.д.д./ Индия, Персия еліне шабуылы-гректерді Орталық Азиядағы-дала, шөл-дала, шөлейт, тропикалық ормандармен танысты. Психология ғылымының негізін салушы, әскери қолбасшы А. Македонский өсімдіктер туралы, олардың жер бетінда орналасуымен таралу ерекшеліктеріне мән беріп, алғаш рет материалдар жинақтады. А. Македонский жинақтаған материалдармен танысып, өсімдіктерге ауа райымен, топырақ әсерін, Мангро, тау, шөлдала өсімдіктерінің салыстырмалы айырмашылығы, ерекшеліктерінен қорытынды жасаған Теофраст (Филипп Ауреал Бомбас фон Гогенгейн, 371-36 б.д.д) болды. Қандай бір ғылым саласы болмасын бір қалыпта, біркелкі дамымайтыны сияқты, алғаш өсімдіктер географиясы ғылымының нышаны болған Римде де орта ғасырға дейін әртурлі себептермен ғылыми эерттеулер тоңырап тұрып қалды.
ХVІІ-ХІХ г. жер шары өсімдіктерін ғылыми тұрғыдан зерттеу, материалдар жинастырып, оны бір ретке, тұқымдасқа /системаға/ келтіру, жаңа континенттер материктер, аралдар ашылуымен қатарлас жүріп отырды. Әсіресе жоғары сатыдары гүлдіІ өсімдіктер туралы мағлұматтар, мәліметтер, зерттеу оны бір системаға келтіру ғылыми жұмыстары жақсы дамыды, себебі төменгі сатыдағы өсімдіктер – балдыр, қына, саңырауқұлақтар туралы мәліметтер аз болатын. Флоралық эерттеулердің қарқынауына, географтардың, саяхатшылардың жаңа материктер, континенттер ашылуы да өз ықпалын тигізді, Саяхатшылар, ғалымдар зерттеушілер XIXғ. теңіз арқылы Индия, Қытай, Америкаға жүзіп бару, Африка, Африка жағалауларын Тынық мұхит аралдарын, Австралияны /Австралияның 2 рет ашылуы: 1642 ж. Годландия теңізшісі А. Тасман-Тасмания аралы осы кісі атымен аталған; ағылшын зерттеушісі Джеймс Кук-І768 ж.ж./ ашып, жер жүзіне паш етумеи қатар жан-жануарлары, өсімдіктері анықталып, зерттелді.

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Өсімдіктер географиясының зерттеу тарихы
Алғашқы фитогеографиялық мәліметтер біздің дәуірімізге дейінгі ерте
Греция жерінде дамыды. Алексакдр Македонокий 334-3І2 б.д.д. Индия,
Персия еліне шабуылы-гректерді Орталық Азиядағы-дала, шөл-дала, шөлейт,
тропикалық ормандармен танысты. Психология ғылымының негізін салушы, әскери
қолбасшы А. Македонский өсімдіктер туралы, олардың жер бетінда орналасуымен
таралу ерекшеліктеріне мән беріп, алғаш рет материалдар жинақтады. А.
Македонский жинақтаған материалдармен танысып, өсімдіктерге ауа райымен,
топырақ әсерін, Мангро, тау, шөлдала өсімдіктерінің салыстырмалы
айырмашылығы, ерекшеліктерінен қорытынды жасаған Теофраст (Филипп Ауреал
Бомбас фон Гогенгейн, 371-36 б.д.д) болды. Қандай бір ғылым саласы
болмасын бір қалыпта, біркелкі дамымайтыны сияқты, алғаш өсімдіктер
географиясы ғылымының нышаны болған Римде де орта ғасырға дейін әртурлі
себептермен ғылыми эерттеулер тоңырап тұрып қалды.
ХVІІ-ХІХ г. жер шары өсімдіктерін ғылыми тұрғыдан зерттеу, материалдар
жинастырып, оны бір ретке, тұқымдасқа системаға келтіру, жаңа
континенттер материктер, аралдар ашылуымен қатарлас жүріп отырды. Әсіресе
жоғары сатыдары гүлдіі өсімдіктер туралы мағлұматтар, мәліметтер, зерттеу
оны бір системаға келтіру ғылыми жұмыстары жақсы дамыды, себебі төменгі
сатыдағы өсімдіктер – балдыр, қына, саңырауқұлақтар туралы мәліметтер аз
болатын. Флоралық эерттеулердің қарқынауына, географтардың, саяхатшылардың
жаңа материктер, континенттер ашылуы да өз ықпалын тигізді, Саяхатшылар,
ғалымдар зерттеушілер XIXғ. теңіз арқылы Индия, Қытай, Америкаға жүзіп
бару, Африка, Африка жағалауларын Тынық мұхит аралдарын, Австралияны
Австралияның 2 рет ашылуы: 1642 ж. Годландия теңізшісі А. Тасман-Тасмания
аралы осы кісі атымен аталған; ағылшын зерттеушісі Джеймс Кук-І768 ж.ж.
ашып, жер жүзіне паш етумеи қатар жан-жануарлары, өсімдіктері анықталып,
зерттелді.

Жер шары өсімдіктері
1. Тропикалық орманды алқап үш формацияға бөлінеді:
а. ылғалды тропикалық орман. Экватордан оқтүстікке, солтүстікке қарай
ылғалдалық азая береді.
б. субтропикалық ормандар өсімдіктері мәңгі жасыл, қалыңда етті
жапырақтары бар. Субтропика өсімдіктері жылылық пен ылғалдадықты қажет
етеді.
в. Қыс мезгілінде де жасыл болып тұратын орманды алқап-климатты
ылғалда, жазы құрғақтау.
2. Шөл, шөлейтті дала белдеуі. Теңіз жағалауынан бастап.солтүстікке қарай
шал дала өсімдіктерімөн алмасада. Тұрақты соғатын құрғақ жел пассат
өсімдіктер түрімен, санына өз әсерін тигізбей қоймайда. Құрғақ, шөл-дала
температурасы төмендеу орманды зонамөн полоса жалғасады.
3. Орманды белдеу алқайы. Жазда жасыл орман ағаштары, қылқылжапырақты және
қатты жапырақты орман алқабы аумақты жерді алып жатыр. Теңіз жағалауында
көктемі, жазы жылы, қысы суың болғандықтан, жапырақтары жылдың суық
мезгілдерінде түсіп отырады, сондақтан қылқан жапырақты орман өкілдері
шығысқа-континентальды ауа райы жағдайына ығысып, шоғырланған.Қатты
жапырақты орман ағаштарыда құрғақта, жылы, біраң ылғалдылың жетіспеген
аралықтарда өседі. Қатты жапырақты орман өкілі-лаврдің-2000 түрі бар,
ылғалы молырақ теңіз жағалауында, жел өтінің пассат аумалы, ауыспалы
болып тұратын жерлерінде өседі ылғалдылықпен пассатқа бейімделмесе лавр
бұталы ағашы- субтропика, қоңыржай жерлерді жаулап апар еді .
4. Ормансыз солтүстік белдеу. Негізінен, екі формацияға бөлінеді:
а. Ауа райының қолайсыздығына жел.қар байланысты бойлары кішігірім
қисық өскен бұта ағаш, өсімдіктері еседі.
б. ағаш өсімдік өспейтін далалы алқап.
Өсімдіктер бірлестігіне, өзара арақатынасына анализ бере келе:
тропика, субтропика, теңіз жағалауы зонеларын полоса ашықтау қолайлы
жағдайдың өсімдіктердің тығыз өсуі, түрлерінің көптігі қиын. Тропика,
субтропика зоналарынан алшақтаған сайын - саванна, дала, шелдала, аралас
орманды алқап, тундра белдеулері анық білінеді.
Даладан-дала, шөлде-шөл, тайғада қылқан жапырақты, тундрада -тундраға
тан өздерінің физикалық, географиялық зоналық фактор жағдайларына
бейімделген тәуелді өсімдіктер өседі. Аралас орман, тайга тундра,
зоналарында - шалғынды, батпақты үлкен аумақты алып жатқан жерлерде
баршылық. Бірақ олар өз бетінше зоналар полоса құра алмайды, негізгі
орналасқан зоналарға кіріптар. Сондықтанда, шалғындй, батпақты жерлерді -
интерзональды зона деп атайды.
Ылғалды тропикалық зона өсімдіктері
Жылылықпен ылғалдылық жеткілікті, жылдың төрт мезгілі біркелкі ретімен
өтетін тропикалық ағаш өсімдік өсетін өте қолайлы жер. Тропикалық
өсімдіктер-мәңгі жасыл үлкенде сырты жылтырап тұратын жапырақтары бар,
ағаш, лианды,эпифитті, эпифильді өсімдік түрлері көп орман экватордың екі
жағына орналасқан. Африкада Конго өзені жағалауы үлкен келдер аумағы,
Мадагаскардың шығыс жағалауы. Оңтүстік Америкада Амазонка аңғары, Гвиана,
Орталық Американың шығыс жағалауы, Антиль аралының көпшілік бөлімі
Австралияда, Жаңа Гвинея, Тынық мұхит аралдары, Австралияның тропикаға
жақын жерлері Азияда, Филиппин, Молук, Зонд аралдары, Ява аралының шығыс
жағы, Малакка Малазия, Сингапур аралдарының оңтүстік бөлімі. Ауа райы жыл
бойы бірқалыпты, біркелкі, жылына 22-400 см, ал Гавай тауларының Тынық
мұхит аралдары аралдарына жылына -1200 см жаңбыр жауады. Жаңбыр жыл бойына
бірқалыпты жыл мезгілдерінде өз ретімен жеткілікті мол жауатындықтан,
климатында да айтарлықтай өзге-рістер болмаған тропикалық зоналарда мәңгі
жасыл өсөді де, ал ауа райына аумалы мезгілдер, жаңбырлы кезеңнен соң
құрғақшылыққа ауысатын маусымдық мезгілдері бар жерлерде ғана жасыл немесе
муссонды ормандар еседі.
Муссонды ормандар - оңтүстік шығыс Азия, Зонд Джакарта, Индонезия
арал архипелагының шығыс жағындағы Кіші Зонд аралдары, Тимор, Целебес, ява
аралдарының шығыс бөлімі,Индостандағы Декан, Үндіқытай жерінде Бирма
жерлерін алып жатыр. Тропикалық ормандарға барлық ерекшеліктерімен жақын.
Маусым айынан қазан айына дейін құрғақшылық болады да, көптеген ағаштар
жапырағы түсіп, сидиып, сүреқсіз болып тұрады. Малакка түбегі, Суматра,
Калимантан аралдарында муссонды орман - Үндіқытай, Ассам, Шри-Ланка, Батыс
және Шығыс Гат шығыс Гималай, Малай мәңгі жасыл ормандарына әсіресе Жаңа
Лвинея, Филиппин аралдарына Австралияның ықпалы басым. Бирма, Тайланд,
Шығыс Қытай жерлерінде жыл мезгілдеріне ауа райы құрғақшылығына бейланысты
жапырағы түсетін муссонды ормандар, ылғалды Гилеяда сол жерлердің өзінде
шоқталып "аралдар" тәріздес өседі. Калимантанда ағаш биіктігі 35 м тығыз
өскен, лианды өсімдіктер көп. Экваторлы азия орманы өсімдіктің тұр құрамы,
орналасуы жағынан Африка, Америка экваторлы ормандарынан басым. Малай
архипелагында Малакка, Жаңа Гвинея гүлді өсімдіктер саны-20 000.
Малакканың өзінде- 10 000, Конго алабында архидейдің 500 эпифитті түрі,
Малай архипелагында-5 000. Калимантана орманының 1,5 га жерінде 100 түрлі
өсімдік кездеседі; доминант жұп қанатты жемісті диптерокарповые-двукры-
лоплодные - шореа, дипреокарцус, бұршақ тұқымдасынан Ксилия. Тик ағашы
тиковое дерево жергілікті халық өндірісінде бағалы, кеңінен пайдаланады,
бамбуктер мен пальма түрлері де көп. Малай архипелагіндегі халықтар
егіншілікпен айналысқанда белгілі бір жердегі орманды қырқып тазалайды да,
бірнеше жыл егін егіп пайдаланған соң, ол жерлерді тастап, жаңа жерлерді
игереді. Игерілмей "тастапған" жерге жаңадан өсімдіктер өсе бастайды. Малай
архипелагінда осындай пайдаланып-тасталған жерді "белукар". Индонезияда
"аланг-аланг" деп атайды. Экватордағы муссонды ормандар шеті Африка
саваинасына ұқсас. Белукарда өсімдіктер өте төз өседі-трэма, макаранг,
калликарпа, мелохиа, фикус, бұталантан, Малакка аралында кауцук алынатын
Гевея плантациясы, банан, бамбук, пальма, папоротник, лиан, қант қамысы.
Камбоджиядағы Анко-Ват қала маңындағы орман бұдан 600 жыл бұрын "Белукар"
ретінде қырқылған, одан бері 600 жыл етседе әлі алғашқы қалпына келген жоқ.
Саваннаға жақындаған сайын муссонды ормандар жапырағы түсетін ағаш
өкілдерімен және сирек орналасуымен ерекшеленеді. Жылылық пен
құрғақшылықтың артуы, ылғалдылықтың көмуі өсімдіктерге әсерін көп тигізеді,
жапырағы түсетін өсімдіктер өкілдері көбейеді, сирек орналасу, ағаш бұталы
өсімдіктер саш ирта бастайды.

Эндемизм, Реликт және Викаризм
Философия заңдылығы бойынша барлық зат қозғалыста, барлық зат
өзгермелі, құбылмалы екендігі материк континетке де қатысты екендігін
ескерсек, ондағы ареал өсімдіктерінің түр саны да, аумақ-көлемі де, бір
түрдің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.