Бокс - спорт түрі

КІРІСПЕ ... ... ... ... ..3
1 Бокс тарихы ... ... ... ... ..4
2 Бокс ережелері ... ... ... 12
3 Соққылар түрлері ... ... ..13
4 Салмақ дәрежелері ... ...16
4 Бокспен шұғылдануға қажетті құрал.жабдықтар ... 18
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... 26
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ ... ... ... ... ... .27

Бокс (ағылш. box — соққы) — арнайы жұмсақ қолғаппен белгілі бір ереже бойынша жекпе-жек күш сынасатын спорт түрі. Жекпе-жекке шыққан екі ойыншы қарсыласының денесінің белгілі бір жеріне дәл соққы беруді көздейді. Жекпе-жек аум. 4,9х4,9 м немесе 6,1 х 6,1 м, жан-жағы 1,3 м биіктікте арқанмен керілген рингте өтеді. Бокс ойынының әуесқойлық (3 раунд) жәнекәсіпқойлық (12 — 15 раунд) ережелері бар. Бокс – арнайы жұмсақ қолғаппен белгілі бір ереже бойынша жекпе-жек күш сынасатын спорт түрі. Жекпе-жекке шыққан екі ойыншы қарсыласының денесінің белгілі бір жеріне дәл соққы беруді көздейді. Жекпе-жек аумағы 4,9Ч4,9 м немесе 6,1Ч6,1 м, жан-жағы 1,3 м биіктікте арқанмен керілген рингте өтеді. Бокс (ағылшынша box – соққы) ойынының әуесқойлық (3 раунд) және кәсіпқойлық (12 – 15 раунд) ережелері бар. Төбелес екі жігіттің бірі естен танып жығылғанша жалғаса берген. Қазіргі бокс 17 ғасырда Англиядабастау алған. Алғашқы ережесін Джеймс Фигг жазды. 1865 ж. «Маркиз Куинсберри ережесі» дүниеге келді. Осы ереже бойынша рингтің (алаңның) ауданы, раундтардың ұзақтығы, қолғаптың салмағы, т.б. жекпе-жекке қатысты келісімдер қазіргі жүйеге келтірілді. 1904 ж. бокс жаңа Олимпия ойындарының бағдарламасына енді. 1920 ж. Бокс әуесқойлары дүниежүзілік ассоциациясы (AІBA) құрылды. Дүниежүзілік чемпионат 1974 жылдан өткізіледі. Қазақстанда бокстың алғашқы мектебін 20 ғасырдың 30-жылдары Алматыда Шоқыр Бөлтекұлы ашты. Қазақстаннан Олимпия ойындарының, Дүние жүзі, Азия, Еуропа чемпионаттарының, Азия ойындарының 30-ға жуық чемпиондары мен жүлдегерлері шықты.

1. Бокс энциклопедиясы, II- том
2. ru.wikipedia.org

3. allboxing.ru

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .3

1 Бокс
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..4

2 Бокс
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 12

3 Соққылар
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 13

4 Салмақ
дәрежелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .16

4 Бокспен шұғылдануға қажетті құрал-жабдықтар ... ... ... ... ... ... ...18
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...26
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .27

Кіріспе
Бокс (ағылш. box — соққы) — арнайы жұмсақ қолғаппен белгілі бір
ереже бойынша жекпе-жек күш сынасатын спорт түрі. Жекпе-жекке шыққан екі
ойыншы қарсыласының денесінің белгілі бір жеріне дәл соққы беруді көздейді.
Жекпе-жек аум. 4,9х4,9 м немесе 6,1 х 6,1 м, жан-жағы 1,3 м биіктікте
арқанмен керілген рингте өтеді. Бокс ойынының әуесқойлық (3 раунд)
жәнекәсіпқойлық (12 — 15 раунд) ережелері бар. Бокс – арнайы жұмсақ
қолғаппен белгілі бір ереже бойынша жекпе-жек күш сынасатын спорт түрі.
Жекпе-жекке шыққан екі ойыншы қарсыласының денесінің белгілі бір жеріне дәл
соққы беруді көздейді. Жекпе-жек аумағы 4,9Ч4,9 м немесе 6,1Ч6,1 м, жан-
жағы 1,3 м биіктікте арқанмен керілген рингте өтеді. Бокс (ағылшынша box –
соққы) ойынының әуесқойлық (3 раунд) және кәсіпқойлық (12 – 15 раунд)
ережелері бар. Төбелес екі жігіттің бірі естен танып жығылғанша жалғаса
берген. Қазіргі бокс 17 ғасырда Англиядабастау алған. Алғашқы ережесін
Джеймс Фигг жазды. 1865 ж. Маркиз Куинсберри ережесі дүниеге келді. Осы
ереже бойынша рингтің (алаңның) ауданы, раундтардың ұзақтығы, қолғаптың
салмағы, т.б. жекпе-жекке қатысты келісімдер қазіргі жүйеге келтірілді.
1904 ж. бокс жаңа Олимпия ойындарының бағдарламасына енді. 1920 ж.
Бокс әуесқойлары дүниежүзілік ассоциациясы (AІBA) құрылды. Дүниежүзілік
чемпионат 1974 жылдан өткізіледі. Қазақстанда бокстың алғашқы мектебін 20
ғасырдың 30-жылдары Алматыда Шоқыр Бөлтекұлы ашты. Қазақстаннан Олимпия
ойындарының, Дүние жүзі, Азия, Еуропа чемпионаттарының, Азия ойындарының 30-
ға жуық чемпиондары мен жүлдегерлері шықты.

1 Бокс тарихы

Бокс ерте Грек елi — Элладамен тығыз байланысты. Аңыздарға сенсек,
ол кезеңдегi ең танымал қолғап иесi — Тезей болған көрiнедi.
Ал Платонның жазуы бойынша, жұдырықтасу өнерiнiң атасы — теңiз құдайы
Посейдон мен Мелия есiмдi нимфаның ұлы — Амыкус екен. Ерте Грекияда болған
бокстың алғашқы белгiлерiн қыш құмыраларда салынған боксшылардың бейнесi де
дәлелдейдi.
Бокстің алғашқы түрі ежелгі Грекияда ұйымдастырылып (біздің
заманымыздан бұрынғы 688 ж.), Олимпиялық ойындар қатарына енген. Ол кезде
жекпе-жекке шыққан жігіттер қолдарын жұмсақ терімен немесе дәкемен орап
айқасқан.
Ал жақында археолог ғалым бiздiң жыл санауымыздан 3 мың жыл бұрын
салынған шiркеудiң қабырғаларынан бокс қолғабының суретiн де тауып отыр.
Бiр қызығы, ол кезеңдерде кубок жеңiлген боксшыларға берiлген көрiнедi.
Айталық, соғыс өнерi десе, сақалын кесуге бар Рим императоры Калигула
сонау Африкадан қайратты құлдарды сатып әкелiп, көз алдында қоразша
төбелестiредi екен. Императордың екi сүйiктi спортшысы болса керек. Бұл
Глаукос пен Меланкомас аталатын алыптар дәл қазiргi бокста қолданылатын
бiршама соққы түрлерiне негiз салып кеткен екен.
Алайда, Рим мен Грекияда белгiлi дәрежеде беделдi болған
бұл спорт түрi олимпиадалық ойындарға мейлiнше кеш, тек 23-ойында барып
қосылған (б.д. дейінгі 688 ж.). Олимпиададағы алғашқы ойындар жалаң қолмен
жүргiзiлген, кейiн қос қолға белдiктi орауға көшедi. Одан соң
көрермендердiң тiлегiмен бұл белбеулерге темiр сақиналар кигiзiле бастайды.
Тұңғыш ретчемпион кубогын гректiң Ономастус есiмдi спортшысы иеленедi.
Ал бокс жеңiмпазына арналған алғашқы арнау өлеңiн Пиндар есiмдi
ақын жазған екен. Ол олимпиада чемпионы атанған өзiнiң ұлы Диагоросты
мадақтап, оған жыр арнайды. Бұл боксшылардың ерлiгi қарсыласының құлағын
тiстеген Тайсонның әрекетiндей емес. Мәселен, Эуридиамас есiмдi боксшы ойын
үстiнде жағы сынады да, мұны ешкiм көрiп қалмауы үшiн, сынған сүйектi жұтып
қойып, төбелестi жалғастыра түседi. Оның ерлiгiн кейiн ақын Элиан мадақтап
жазады.
Ал ерте Грекияның ең танымал боксшысының есiмi — Тагенес.
Тарихшылар оның 1425 рет шаршы алаңнан жеңiмпаз боп қайтқанын айтады.
Тагенес рекордының қаймағы бүгiнге шейiн бұзылмаған.
Алайда Рим империясының бiздiң дәуірімізге дейiнгi I ғасырда құлағанынан
кейiн бокстың қалай дамығаны жайлы деректер де сақталмаған. Мiне, осы
деректердiң жоқтығынан да ағылшындар боксты өздерiне телiп жүр.
Бокс ерте Грек елi — Элладамен тығыз байланысты. Аңыздарға сенсек, ол
кезеңдегi ең танымал қолғап иесi — Тезей болған көрiнедi.
Ал Платонның жазуы бойынша, жұдырықтасу өнерiнiң атасы — теңiз құдайы
Посейдон мен Мелия есiмдi нимфаның ұлы — Амыкус екен. Ерте Грекияда болған
бокстың алғашқы белгiлерiн қыш құмыраларда салынған боксшылардың бейнесi де
дәлелдейдi.
Ал жақында археолог ғалым бiздiң жыл санауымыздан 3 мың жыл бұрын
салынған шiркеудiң қабырғаларынан бокс қолғабының суретiн де тауып отыр.
Бiр қызығы, ол кезеңдерде кубок жеңiлген боксшыларға берiлген көрiнедi.
Айталық, соғыс өнерi десе, сақалын кесуге бар Рим императоры Калигула
сонау Африкадан қайратты құлдарды сатып әкелiп, көз алдында қоразша
төбелестiредi екен. Императордың екi сүйiктi спортшысы болса керек. Бұл
Глаукос пен Меланкомас аталатын алыптар дәл қазiргi бокста қолданылатын
бiршама соққы түрлерiне негiз салып кеткен екен.
Алайда, Рим мен Грекияда белгiлi дәрежеде беделдi болған
бұл спорт түрi олимпиадалық ойындарға мейлiнше кеш, тек 23-ойында барып
қосылған (б.д. дейінгі 688 ж.). Олимпиададағы алғашқы ойындар жалаң қолмен
жүргiзiлген, кейiн қос қолға белдiктi орауға көшедi. Одан соң
көрермендердiң тiлегiмен бұл белбеулерге темiр сақиналар кигiзiле бастайды.
Тұңғыш рет чемпион кубогын гректiң Ономастус есiмдi спортшысы иеленедi.
Ал бокс жеңiмпазына арналған алғашқы арнау өлеңiн Пиндар есiмдi ақын
жазған екен. Ол олимпиада чемпионы атанған өзiнiң ұлы Диагоросты мадақтап,
оған жыр арнайды. Бұл боксшылардың ерлiгi қарсыласының құлағын
тiстеген Тайсонның әрекетiндей емес. Мәселен, Эуридиамас есiмдi боксшы ойын
үстiнде жағы сынады да, мұны ешкiм көрiп қалмауы үшiн, сынған сүйектi жұтып
қойып, төбелестi жалғастыра түседi. Оның ерлiгiн кейiн ақын Элиан мадақтап
жазады.
Ал ерте Грекияның ең танымал боксшысының есiмi — Тагенес. Тарихшылар
оның 1425 рет шаршы алаңнан жеңiмпаз боп қайтқанын айтады. Тагенес
рекордының қаймағы бүгiнге шейiн бұзылмаған.
Алайда Рим империясының бiздiң дәуірімізге дейiнгi I ғасырда
құлағанынан кейiн бокстың қалай дамығаны жайлы деректер де сақталмаған.
Мiне, осы деректердiң жоқтығынан да ағылшындар боксты өздерiне телiп жүр.
Бокс (boxing) ресми аты да Англиядақалыптасқан. Джеймс Фигг алғаш бокс
мектебiн ашып, жастарды былғары қолғап өнерiне баулиды. Бокстың алғашқы
ережелерi де Фиггтiң отанында пайда болған екен. Бұл ережелерде рингтiң
аумағы, раунд ұзақтығы және қолғап салмағы айтылады. 1908 жылы бокс ресми
түрде олимпиада бағдарламасына енгiзiлiп, оған тек ағылшындықтар ғана
қатысады. Бiрақ бұдан кейiн тағы да бағдарламадан тыс қалады да, 1920
жылдан берi қайта тұрақты түрде өткiзiлiп келедi.
Кәсiби бокс алаңында Мұхаммед Әли, Джо Фрейзер, Джордж Формен,
ағайынды Спайкстер, Флой Патерсонның есiмдерi ерекше аталады. Олимпиада
тарихында боксшылары ең көп алқа тағынған ел — АҚШ. Бiрақ
бүгiнде кубалық спортшылар алғы шепте келедi. 1992 жылғы Барселонада өткен
олимпиадада кубалық боксшылар 12 алтын алқаның жетеуiн қанжығаға байлап
кеткен. Ал 1996 жылыАтланта Олимпиадасында 4 алтын, 3 күмiс медальды жеңiп
алды. Олимпиада тарихында екi боксшы ғана 3 мәртеден жеңiмпаз атанған. Олар
— венгриялық Л. Папп пен кубалық Т. Стивенсон.
Бүгiнде әлем бойынша кәсiби боксқа аса көңiл бөлiнiп
келедi. Қазақстан бойынша жұдырығының өнерiн кәсiп қып жүрген боксшылар
санаулы ғана. Олардың алғы шебiнде Василий Жиров, Геннадий
Головкин және Марат Мәзiмбаевтар тұр.
Бокс. Осы бір төрт қана әріптен тұратын ағылшын сөзі миллиондаған
спорт жүйелеріне жақсы таныс. Жер бетінде бокс десе ішкен асын жерге
қоятын, шаршы алаңдағы шиеленіскен жекпе жектердді көрмей, дегбірі
басылмайтын жандар аз емес.
Бокстың тарихы біздерді алыс заманалардың түкпіріне жетелейді. Ежелгі
Мысыр, Крит-микен, вавилон дәуірлерінің тасқа қашаған мұраларында
жұдырықтасып жатқан адам бинелері бар.
Артына өшпес Илидп жырын қалдырған грек философы Гомер өз
заманындағы жұдырықтасу туралы анық та дәл мәліметтер қалдырған. Бастапқы
кезде жұдырықшылар қолдарын өгіздің мойын терісінен жасалған май сіңген
термен булап, біліктерін артып бойлайды екен. Жеке-жек екі жұдырықшының
біреуі қашан құлап түскенше өте беретін көрінеді. Шегінген, жалтарған
төреші эфефтер ортаға айдап отыратын болған. Біздің дәуірімізден бұрынғы
688-жылы өткен дүниедегі жиырма үшінші олимпиядалық ойындардан бастап бокс
яки жұдырықтасу жарыстың бағадарламасына енген. Атақты ғалым Пифагор,
фиософ Платон. Қолбасшы Алкивиад жұдырықтасуымен айналысқан.
Қазіргідегідей ол кезде де жұдырықшылардың жекпе-жегін тамашалаушылар өте
көп болған. Атақты жұдырықтаушылардың даңқы ауыздан –ауызға ілігіп, айдай
әлемге жария болып отырған.
Халық оларды ерекше құрмет тұтып, энге, жырға қосқан, эпостардың
қаһарман еткен, олимпадалық ойындарда жеңіске жеткендеріне көздері
тірісінде ескерткіш орнатқан.
Ежелгі дүниедегі олимпиадалық ойындар тоқтаған соң да бокс
саябырсыған жоқ. Көптеген даулы мәселелер жұдырықтың күшімен шешілетін.
Бертін келе осыны тәртіпке келтіру мақсатымен жекпе –жек өткізудің ережесі
ойлап шығарылады. 1743 жылы шыққан бұл ереже ағылшын Джеміс Браутонның
есімімен тікелей байланысчты. Сөйтіп Брауонның отаны Англия қазіргі бокстың
кіндігін кескен ел болып шыға келеді.
1867 жылы кәсіптік бокс дүниеге келді. Бірақ алғаш рет чемпионаты
ұйымдастырылғанша ол өзінің даму жолынан өтті. Бұл заңдылықтан ешқандай
спорт түрлі қашып құтыла алмайды ғой. Миллиондаған адамдардың жүрегіін
баурап, сан елді, сан халыықты өзінің құшағына орау үшін уақыт керек. Сол
уақыт Ресейге өткен ғасырдың аяғында, ал осы ғасырдың отызыншы жылдарының
басында Қазақстанға да келіп жетті.
Шоқыр Бөлтекұлы. Бұл респулика спортына қымбат есім. Қазақстан
боксыының атасы Шәкен сонау кәрі Атыраудың бойында туып-өсті. Сондықтан
болар, сол кәрі теңіздің тұлғасы асау балығы шоқыр есімі де осы бір
мойылдай қара шаштары тым қайратты, жанары жалын атқан жас жігітке
нәресте кезінде беріліпті.
Шәкей 1993 жылы Медик спорт клубында бок секциясын ашты, халық
аштан қырылып, Голощекиннің кіші октябрь қылышынан қан тамыызып тұрған
кез. Бірақ өмірді өшірмес үшін, жалғастыру үшін қайғы-қасіретке табан
тіреп, қарсы тұру үшін халыққа қашанда мықтылық кекрек. Жастар ертеңгі күні
өршіл өнерлерімен әлемді даңдандырсын деп ойлады ма, Жас Шоқыр өзі сүйген
іске бел шешіп кірісті. Кейін көркемсурет академиясын бітіргенде де, Ұлы
Отан сығысына қатысып, толарсақтан қан кешкен сұрапыл жылдарда да өзі
сүйген өнерді ұмытқан жоқ. Елге оралған соң, сол ізгі арманын жылғалай
жалғастырады.
Бокстан Қазақстанда алғаш рет бұрынғы Кеңес Офдағының спорт шебеврі
атанған Шоқыр Бөлтекұлы ақ шаршы алаңның қас шеберлері: С. Щербаков,
А.Булгаков, Г.Гарбузов. Б. Тимшинның қатарында тұрады. Ол Диамо ерікті
спорт қоғамы біріншілігінің жеңімпазы, бірнеше рет жүлдегер болды.
Егер Ұлы Отан соғысынан бұрын Қазақстанда бок тек Алматы мен
Қарағанды қалаларында дамыған болса, елуінші жылдардың ішінде Қызылорда мен
Ақтөбеде, Жамбыл мен Шымкентте, тағы да басқа қалаларда, тіпті алыстағы
аудандарда қарыыштап дами бастады.
Бұрынғы Кеңес Одағының спорт шебері Густаф Кирштейн 1946 жылдың
өзінде Қарағандыда бес секция құрады. Балқаш қаласында он жеті жасар
меңдігедей Хайрутдинов бір топ жастың басын қосып, жаттығуларға кірісіп
кетті.
1946 ж Алматыда ашылған жастардың спорт мектебінде негізгі
секциялардың бірі-бок секция еді. Ринамо ерікті спорт қоғамында
жаттықтырушы Дәулеткерей Муллаевтың Шәкірттері бой көрсете бастады. Осы
секциядан Қазақстанның алғашқы спорт шеберлері, бүкілодақтық, халықаралық
жарылыстардың жеңімпаздары мен жүлдегерлері қанат қақты. Оның шәкірттері
Г.Рожковтың, И.вановтың, А.Кадетовтың, тағы басқалардың есімдері тек
республикаға ғана емес, бүкіл тәуелсіз достастық елдерге әйгілі болды. Сол
жылдарыбылғары қолғаптың жас шеберлерінің көптеп шығуына ткаудан, облысы,
республика бірліктері ғана емес, Орта Азия республикалары мен Қазақстан
спортшыларада елеулі үлес қосқан.
Қазақстанның былғары қолғап шеберлерінің үлкен аренда көрінуі -1946
жыл. Осы жолы өздерін күштілер қатарында санап жүрген Белорусия, Армения,
Эстония құрамы командаларын артқа тастау біздің республикамыздың
боксшыларын сынау керектігін көрсетеді. Осындай жарысқа тұңғыш рет
қатысып отырған жас команда бұл жоғарғы табыс еді. Жекелей біріншілікте
Мақсұт Омаров қола жүлдегер атаныып, Асқар Үсенов төртінші орынға шықты.
1950 Орта Азия республикалары мен қазақстанның спартакиалары өтті.
Натуралды деп адамдар өнімді айырбасқа рынокқа жеткізкізуге
ұмытылмастан тек өздерінің жеке бас қажеттіліктерін өтеу үшін өндіретін
шығармашылықты айтамыз. Ол универсалды қол еңбегіне негізделуі анағұрлым
таза түрінде қоғамдық еңбек бөлінісінен хабары мдық халықтарда болды.
Өндіргіш күштер мен өндірілетін өнімдер жиыны ғасырлары бойы өзгерместен
жылдан-жылға бірдей көлемде өндіріледі. (жай ұдайы көрініс).
Бокс – арнайы жұмсақ қолғаппен белгілі бір ереже бойынша жекпе-жек
күш сынасатын спорт түрі. Жекпе-жекке шыққан екі ойыншы қарсыласының
денесінің белгілі бір жеріне дәл соққы беруді көздейді. Жекпе-жек аумағы
4,9Ч4,9 м немесе 6,1Ч6,1 м, жан-жағы 1,3 м биіктікте арқанмен керілген
рингте өтеді. Бокс (ағылшынша box – соққы) ойынының әуесқойлық (3 раунд)
және кәсіпқойлық (12 – 15 раунд) ережелері бар. Бокстің алғашқы түрі
ежелгі Грекияда ұйымдастырылып (біздің заманымыздан бұрынғы 688
ж.), Олимпиялық ойындар қатарына енген. Ол кезде жекпе-жекке шыққан
жігіттер қолдарын жұмсақ терімен немесе дәкемен орап айқасқан. Төбелес екі
жігіттің бірі естен танып жығылғанша жалғаса берген. Қазіргі бокс 17
ғасырда Англияда бастау алған. Алғашқы ережесін Джеймс Фигг жазды. 1865 ж.
Маркиз Куинсберри ережесі дүниеге келді. Осы ереже бойынша рингтің
(алаңның) ауданы, раундтардың ұзақтығы, қолғаптың салмағы, т.б. жекпе-жекке
қатысты келісімдер қазіргі жүйеге келтірілді. 1904 ж. бокс жаңа Олимпия
ойындарының бағдарламасына енді. 1920 ж. Бокс әуесқойлары дүниежүзілік
ассоциациясы (AІBA) құрылды. Дүниежүзілік чемпионат 1974 жылдан
өткізіледі.

Бокс (boxing) ресми аты да Англияда қалыптасқан. Джеймс Фигг алғаш
бокс мектебiн ашып, жастарды былғары қолғап өнерiне баулиды. Бокстың
алғашқы ережелерi де Фиггтiң отанында пайда болған екен. Бұл ережелерде
рингтiң аумағы, раунд ұзақтығы және қолғап салмағы айтылады. 1908 жылы бокс
ресми түрде олимпиада бағдарламасына енгiзiлiп, оған тек ағылшындықтар ғана
қатысады. Бiрақ бұдан кейiн тағы да бағдарламадан тыс қалады да, 1920
жылдан берi қайта тұрақты түрде
Кәсiби бокс алаңында Мұхаммед Әли, Джо Фрейзер, Джордж Формен,
ағайынды Спайкстер, Флой Патерсонның есiмдерi ерекше аталады. Олимпиада
тарихында боксшылары ең көп алқа тағынған ел АҚШ. Бiрақ
бүгiнде кубалық спортшылар алғы шепте келедi. 1992 жылғы Барселонада өткен
олимпиадада кубалық боксшылар 12 алтын алқаның жетеуiн қанжығаға байлап
кеткен. Ал 1996 жылы Атланта Олимпиадасында 4 алтын, 3 күмiс медальды жеңiп
алды. Олимпиада тарихында екi боксшы ғана 3 мәртеден жеңiмпаз атанған. Олар
— венгриялық Л. Папп пен кубалық Т. Стивенсон.
Бүгiнде әлем бойынша кәсiби боксқа аса көңiл бөлiнiп
келедi. Қазақстан бойынша жұдырығының өнерiн кәсiп қып жүрген боксшылар
санаулы ғана. Олардың алғы шебiнде Василий Жиров, Геннадий
Головкин және Марат Мәзiмбаевтар тұр.

Бокс ережелері

Жекпе-жек қабырғалары ұзындығы 5-тен 6 метрге дейін болатын және 4
қатар канатпен шектелген алаң — рингте өтеді.
Жеңіс көп ұпай еншілеген боксшыға; нокаутпен ұтқанға; қарсыласы
пәрменсіз болып жекпе-жекті жалғастыра алмағанда, дисквалификацияға
ұшырағанда немесе жекпе-жектен бас тартқан жағдайларда беріледі.
Бокста белден төмен, желкеден, арқадан ұруға, баспен ұруға және
құлап жатқан қарсыласты ұруға тыйым салынады. Жекпе-жекке — ринг ішіндегі
бір төреші, сыртындағы 3-5 төреші төрелік жүргізеді.
Қазақстаннан шыққан тұңғыш Олимпия чемпионы – Василий Жиров (Атланта,
АҚШ, 1996), қазақ жігіттері арасынан шыққан дүние жүзінің алғашқы чемпионы
–Болат Жұмаділов (Хьюстон, АҚШ, 1999), Олимпия чемпиондары – Бекзат
Саттарханов, Ермахан Ыбрайымов (Сидней, Австралия, 2000), Бақтияр
Артаев (Афина, Грекия, 2004), Бақыт Сәрсекбаев (Пекин, Қытай, 2008), Еуропа
чемпиондары – Серік Қонақбаев(1979, 1981), Серік Нұрқазов (1983).

2 Бокс ережелері
XIX және XX ғасыр басында салмақ дәрежелерді таптарға бөлу негізі
қаланды. Негізгі себеп — ауыр боксшы әрқашан жеңілге қарағанда басымырақ
болғандығы. Салмақ дәрежелерді таптарға бөлу АҚШ пен Англияда орын алған.
Қазіргі кезде кәсіпқой бокста 17 түрлі салмақ дәрежесі бар. Бүкіләлемдік
Бокс Кеңесі (ББК — WBC) енгізген салмақ дәрежелері:
• cruiserweight (крейсер салмағы, бірінші ауыр салмақ) — 190 фунт
(86,2 кг, ақырында төменгі шегін 200 фунтқа немесе 90,7 кг-ға дейін
көтерген, кейде super cruiserweight — 195 фунт немесе 88,5 кг салмақта
да жекпе-жек өткізілген);
• super middleweight (суперорташа немесе екінші ауыр салмақ) — 168
фунт (76,2 кг);
• super welterweight (немесе light middleweight — екінші жартылайорташа
немесе бірінші орта салмақ) — 154 фунт (69,9 кг);
• super bantamweight (немесе junior featherweight — екінші жеңіл немесе
бірінші жартылайжеңіл салмақ) — 122 фунт (55,3 кг);
• super flyweight (немесе junior bantamweight — екінші ең жеңіл немесе
бірінші жеңіл салмақ) — 116 фунт (52,6 кг);
• light flyweight (немесе junior flyweight — бірінші ең жеңіл салмақ) —
108 фунт (49,9 кг);
• strawweight (немесе minimumweight — ең аз салмақ) — 105 фунт (47,6 кг)
Әуесқой бокста басқа жүйе істейді, соған сәйкес боксшылар 11 түрлі
салмақ дәрежесіне бөлінеді (ресми түрде кг-мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.