Айналу денелері

Жоспар
Кіріспе

1. ЦИЛИНДР
2. Конус
3. ШАР

Цилиндр (дәлірек айтқанда, дөңгелек цилиндр) деп бір жазыктықта жатпайтын, параллель кѳшіргенде дѳл беттесетін екі дөңгелектен жѳне осы дөңгелектердің сәйкес нүктелерін қосатын барлык кесінділерден құралатын денені атайды. (1-сурет). Дөңгелектерді цилиндрдің табандары дей, ал дөңгелектер шеңберлерінің сәйкес нүктелерін қосатын кесінділерді цилиндрдің жасаушылары деп атайды.
Параллель кѳшіру дегеніміз қозғалыс болғандыктан, цилиндрдің табандары тең болады.
Параллель кѳшіргенде жазықтық параллель жазықтыкка (немесе ѳзіне-ѳзі) ауысады, ендеше, цилиндрдің табандары па¬раллель жазықтықтарда жатады.
Параллель кѳшіргенде нүктелер параллель (немесе дәл
беттесетін) түзулердің бойымен бірдей ара қашықтыққа жылжитындықтан, цилиндрдің жасаушылары параллель және тең
болады.

Пән: Математика, Геометрия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

АЙНАЛУ ДЕНЕЛЕРІ
1. ЦИЛИНДР
Цилиндр (дәлірек айтқанда, дөңгелек цилиндр) деп бір жазыктықта
жатпайтын, параллель кѳшіргенде дѳл беттесетін екі дөңгелектен жѳне осы
дөңгелектердің сәйкес нүктелерін қосатын барлык кесінділерден құралатын
денені атайды. (1-сурет). Дөңгелектерді цилиндрдің табандары дей, ал
дөңгелектер шеңберлерінің сәйкес нүктелерін қосатын кесінділерді цилиндрдің
жасаушылары деп атайды.
Параллель кѳшіру дегеніміз қозғалыс болғандыктан, цилиндрдің табандары
тең болады.
Параллель кѳшіргенде жазықтық параллель жазықтыкка (немесе ѳзіне-ѳзі)
ауысады, ендеше, цилиндрдің табандары параллель жазықтықтарда жатады.
Параллель кѳшіргенде нүктелер параллель (немесе дәл
беттесетін) түзулердің бойымен бірдей ара қашықтыққа жылжитындықтан,
цилиндрдің жасаушылары параллель және тең
болады.

,

1- сурет 2- сурет

Цилиндрдің беті табандарыиан және бүйір бетінен құралады. Ал бүйір беті
жасаушылардан тұрады.
Егер цилиндрдің жасаушылары табан жазықтықтарына перпендикуляр болса,
онда оны тік цилиндр деп атайды.
Біз алдағы уақытта тік цилиндрді ғана қарастыратын боламыз, оны қысқаша
жай ғана цилиндр дейміз. Тік цилиндрді көрнекі түрде тік төртбұрышты бір
қабырғасынан осы қабырғаны ось ретінде алып, айналдырғанда жасалатын дене
деп қарастыруға болады (2-сурет).
Цилиндрдің радиусы деп оның табанының радиусын атайды. Цилиндрдің
биіктігі деп табан жазықтықтарыньщ ара қашықтығын атайды. Цилиндрдің осі
деп табандарының центрлерінен өтетін түзуді атайды. Ол түзу жасаушыларға
параллель болады.

2. Конус
Конус (дәлірек айтсақ, дөңгелек конус) деп дөңгелектен-конустың
табанынан, бұл дөңгелектің жазықтығында жатпайтын нүктеден конустың
төбесінен және конустың төбесін табанындағы шеңбердің нүктелерімен қосатын
барлык кесіндідерден құралған денені айтады (3-сурет). Конустың төбесін
табанындағы шеңбердің нүктелерімен қосатын кесінділер конустың жасаушылары
деп аталады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.