Азотты заттардың микроорганизмдердің әсерінен өзгеріске ұшырауы

Жоспар
Кіріспе

1 Азотты заттардың микроорганизмдердің әсерінен өзгеріске ұшырауы
2 Мочивинаның аммонификациялануы
3 Атмосфералық азоттың түйнек бактериялардың сіңіруі
4 Бактериалды препараттарды егіншілікке қолдану

Азот- белок малекуласының негізгі құрам бөлігі болып есептеледі. Оның басым көпшілігі жер бетінде тіршілік ететін ағзалар құрамында болады. Мысалыға топырақтың 1 га жырту қабатында 6-18 тоннаға дейін байланысқан түрдегі азот болады.
Азоттағы бір сарқылмас қорының бірі атмосфера. Әр бір гектар жер бетіндегі ауада 80 000 тоннаға жуық малекула күйіндегі азот бар. (Бұл ауыл шаруашылық дақылдарын 1 млн жылға дейін моль өнім алуға мүмкіндік береді) Бірақ ауадағы ,топырақтағы азот және оның қосылыстарының біразын өсімдіктер сіңіре алмайды. Сондықтан олар өзгеріске ұшырау яғни ыдырау керек.

Азот айналымының бірінші кезеңі;

Азот органикалық түрлерінің минералдық азотқа айналуын –аммонификациялануы деп айтады. Оған бактерия актиномициттер саңырауқулақтар қатысады.

І кезеңі
Бос күйіндегі аммиактың жиналуы ыдырайтын заттардың құрамындағы азотпен көмірсулардың арақатынасына байланысты. Егер ыдырайтын затта белок яғни азотқа бай қосылыс мол болса (өлі жануарлар қалдығы) ортада аммиак едәуір көп жиналады. Ал ыдырайтын зат көмірсуларға бай болса, (өсімдіктер қалдығы) ыдыратушы микроағзалар минерал күйіндегі азоттың басым көпшілігін азыққа пайдаланып денесінде белок жинайды да, топырақтағы аммиактың мөлшері азаяды. Бұл процесс аэробты және анаэробты жағдайда жүре береді.
Аммонификация барысында клетка құрамындағы күрделі қосылыстар (нуллеопротеиндер) тіршілік жойылғаннан кейін өзгеріске ұшырайды.

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

№ 7 Лекция

Азотты заттардың микроорганизмдердің әсерінен өзгеріске ұшырауы.
Азот- белок малекуласының негізгі құрам бөлігі болып есептеледі.
Оның басым көпшілігі жер бетінде тіршілік ететін ағзалар құрамында болады.
Мысалыға топырақтың 1 га жырту қабатында 6-18 тоннаға дейін байланысқан
түрдегі азот болады.
Азоттағы бір сарқылмас қорының бірі атмосфера. Әр бір гектар жер
бетіндегі ауада 80 000 тоннаға жуық малекула күйіндегі азот бар. (Бұл ауыл
шаруашылық дақылдарын 1 млн жылға дейін моль өнім алуға мүмкіндік береді)
Бірақ ауадағы ,топырақтағы азот және оның қосылыстарының біразын өсімдіктер
сіңіре алмайды. Сондықтан олар өзгеріске ұшырау яғни ыдырау керек.

Азот айналымының бірінші кезеңі;

Азот органикалық түрлерінің минералдық азотқа айналуын
–аммонификациялануы деп айтады. Оған бактерия актиномициттер
саңырауқулақтар қатысады.

І кезеңі
Бос күйіндегі аммиактың жиналуы ыдырайтын заттардың құрамындағы
азотпен көмірсулардың арақатынасына байланысты. Егер ыдырайтын затта белок
яғни азотқа бай қосылыс мол болса (өлі жануарлар қалдығы) ортада аммиак
едәуір көп жиналады. Ал ыдырайтын зат көмірсуларға бай болса, (өсімдіктер
қалдығы) ыдыратушы микроағзалар минерал күйіндегі азоттың басым
көпшілігін азыққа пайдаланып денесінде белок жинайды да, топырақтағы
аммиактың мөлшері азаяды. Бұл процесс аэробты және анаэробты жағдайда жүре
береді.
Аммонификация барысында клетка құрамындағы күрделі қосылыстар
(нуллеопротеиндер) тіршілік жойылғаннан кейін өзгеріске ұшырайды.

Нуллеопротеиндер - белок

Аминқышқылдар Нуклеинқышқылдары

Улы заттар: фосфор қышқылы (H3PO4)
Индол аденин (C5H5N5)
Скатол гуанин (C5H5N5O)
Крезол рибоза (C5H10O5)
Фенол тимин (C5H6N2O2)
Күкірт сутегі (H2S) цитозин (C4H5N3O)
Көмірқышқыл газ (СО2)
H2О
NH3 аммиак

Мочивинаның аммонификациялануы;

Мочивина - адам мен жануарлар денесінен зәр шығару жүйесі арқылы
бөлінетін құрамында азоты бар белокты заттардың туындысы.
Жер шарындағы барлық адамдарға шаққанда тәулігіне бөлінетін
мочивина мөлшері 15 000т. Зат алмасу кезінде NH3 көп мөлшерде
саңырауқұлақтардан да бөлінеді. NH3 азотқа өте бай (47%) бірақ ол
уробактериялар көмегімен ғана ыдырап, өсімдіктер үшін сіңімді күйге
айналады.
Бұл бактериялар коккалар және сарциналар туысына жатады. Негізгі өкілі
– Бациллус провацис (Bacillus provatis) бұл аэробты микроб, сілтілі ортаны
қалайды.
Органикалық қышқыл және қанттарымен қоректенеді, сонымен бірге
мочевина ыдырағанда бос күйіндегі аммиакты пайдаланады. Бұл процесс
бактерия клеткасында кездесетін уреаза ферментінің әсерінен ыдырайды.
NH2
CO +H2O → (NH4)2CO3
NH2
Мочевина көмірқышқыл аммиак тұзы

(NH4)2CO3→2NH3+CO2+ H2O

Азот айналымының екенші кезеңі;

Аммонификациялану нәтижесінде пайда болған аммиак алдымен азотты,
кейіннен азот қышқылына дейін тотығады. Бұл процесті нитрификация деп
айтады.(ерекше микроорганизмдердің топтарымен жүзеге асады). Нитрификация
барысында нитраттар яғни азот қышқылының тұздары пайда болады(олар
топырақтың ауа режимін жақсартады, және азоттың органикалық заттардың
минералдануы тездетіледі).

ІІ кезең
Нитрификация процесті жүзеге асыратын микроағзаларды -нитрификаторлар деп
атайды. Аммиактың азот қышқылына айналуы екі сатыда жүреді.
Бірінші сатысында - азотты қышқыл HNО2 пайда болады.
2NH3+3O2→2HNO2+2H2O
Екінші сатысында - ол азот қышқылына (HNО3) дейін тотығады.
2HNO2+O2→2HNO3
Бұл процеске себепші болатын бактерияларды алғаш рет С.Н.Венаградский
1890 жылы анықтады. Олар негізінен төрт туысқа жатады: нетрозамонас,
нетрозоцистис, нитрозоспира және нитробактериялар.
Нитробактериялар туысына өте ұсақ ұзындығы 1мкр-дай таяқша
бактериялар жатады. Спора түзбейді. Аэробты жағдайда да жақсы дамиды. Осы
бактериялардың қатысуымен нитрификация процесінің екінші сатысы жүреді. Бұл
процесс O2 қатысуымен және бейтарап ортада қолайлы жағдайда жүреді.
Нитрофикаторлар аэробты ағзалар. Сондықтан агротехникалық шаралар бұл
бактериялардың тіршілігін күшейтеді және топырақтағы азоттық минерал
қосылыстарының жиналуына көмектеседі.

Азот айналымының үшінші кезеңі;

Топыраққа жиналған нитраттар тотықсызданады оны денитрификация деп
атайды(топырақтағы азот қорының ысырап болуымен теңеледі, сондықтан егін
шаруашылығына зиянды деп есептеледі).

ІІІ кезең
Белгілі бір жағдайларда, мәселен көміртегіне бай органикалық заттар
шамадан тыс мол болғанда топырақта азот қышқыл тұздарының азайып
кететіндігі анықталған. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.