«Көркем еңбек» интеграцияланған пәні бағдарламасының құрылымдық-мазмұндық ерекшеліктері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

«Көркем еңбек» интеграцияланған пәні бағдарламасының құрылымдық-мазмұндық ерекшеліктері

Жалпы орта білім беретін бастауыш сыныпқа арналған интеграцияланған бағдарламада екі біріктірілген пәннен білім берудегі оқу бағдарламасы негізгі ережені нақты түсіндіреді. Оқу жылындағы білім беру үрдісін ұйымдастыру мен тарату мазмұны мен қойылатын талаптарын жоспарлау нәтижесі, нақты міндеттер береді.

Интеграция - дегеніміз (латын тілінен integratio) - қалпына келтіру, толықтыру, ал (integer) - толық, бүтін деген ұғымды білдіреді және де жеке дифференциалданған бөліктердің атқаратын жүйесін, ғылымдағы байланысты, яғни пәндердің бір-біріне жақындығын, ұқсастығын білдіреді.

Ал «Көркем еңбек» деп сурет және еңбек пәндерін біріктіріп, тұтас бір пән ретінде қабылдап отырмыз. Себебі «Еңбек» пәнінде қандай да бір тақырыпты таңдсақ, оның алдымен суретін, бейнесін саламыз, атап айтатын болсақ, ермексаздан қандай да бір жануарды немесе құсты мүсіндеу керек болса, оның бейнесін алдымен елестетуіміз керек немесе суретіне қарап барып орындалады. Сондықтан пәніміздің «Көркем еңбек» деп аталуына осы себеп болды. «Көркем еңбек» пәні қолдың сенсорлық қозғалысы үшін және қолдың буындары үшін өте маңызды. Осы пәннен қандайда өнім алу үшін міндетті түрде оның көркемдік жағын қарастырамыз, оның әдемілігіне, әрбір бөліктерінің құрылысына, ондағы болатын нақты қозғалысты анық беруіміз керек.

«Көркем еңбек» пәнi оқушылардың технологиялық мәдениетін, техникалық-технологиялық құзыреттілік жүйесін, еңбекке баулу, кәсіби өзін-өзі анықтау, жүзеге асыру негіздерін қалыптастыру және шығармашығын дамытуда басты орын алады.

Бұл пәннен оқушылар алғашқы көркем материалдарды меңгеріп, еңбек әрекетінің және бейнелеу өнерінің технологиясын үйренеді.

Олар оны бақылай (зерттей) отырып, пәннің немесе бақылап отырған нысаналардың (объектінің) қасиеті мен сапасын анықтай алады. Сонымен қатар өзінің қоршаған ортасын жан жақты зерттей отырып түрлі суреттер салып, оның құрылысын құрастырады немесе оның бейнесін мүсіндей отырып дайын өнім шығарады, олардың назарын қоршаған ортадағы адамдардың кәсібіне, суретшілерге қажет маңызды іскерліктер: өмірді суретші көзімен көре білу, әрбір көрген затты көңілімен қабылдау, адамның істеріне, туған жердің әсемдігін түсіне білуіне, ол өнімдердің қандай техникамен жасағандарын дәлелдеп, жұмысты қорғайды, ол жайлы жаңылтпаштар, жұмбақтар, тақпақтар, өлеңдер айтады. Осы жаста балалардың білім деңгейлері тікелей өзгереді. Көркем еңбек пәнінен зат жасауда, яғни қандайда бір өнімді алу үшін оның дәстүрлі түрлері қарастырылады: мысалы өнім алу үрдісінде оны құрастыруды, көркемдік жағын, жұмыс нәтижесін, оған қолданатын заттарды танып біледі. Ерте жастан балалардың психологиялық ерекшеліктері ескеріледі, білім беру үрдісінің нәтижесінде дәстүрлі іс-әрекеттің көріністерінде күнделікті қайталауға, бекітуге және білімдерін тереңдетуге болады.

«Көркем еңбек» пәнiн оқыту барысында мынадай пәнаралық байланыстар жүзеге асырылады:

«Қазақ тiлi» (сауат ашу) :

- оқушының сөздiк қорын молайтуда;

- еңбек және оны түсiнуге қатысты ұғымдарды игеруде;

- қойылған сұраққа дұрыс және толық жауап бере алуды қалыптастыруда;

- орындалған, аяқталған жұмыс нәтижесiн ауызша жеткiзе бiлуде.

«Әдебиеттiк оқу»:

- баланың ақыл-ойын, сөздiк қорын, коммуникативтiк құзыретін қалыптастыруда;

- табиғат, адам және қоршаған орта туралы бiртұтас түсiнiгiн дамытуда.

«Математика»:

- әрекетті орындау алгоритмі;

- әр түрлі өлшем шамаларын және өлшем бiрлiктерiн қолдануда;

- бұйым дайындауда өлшем бірліктерін пайлануда;

- оқушыларды еңбегін ұйымдастыруда және оның нәтижесін алуда;

- өз iс-әрекетiн жоспарлауда;

- пішінін, зат құрастырудағы логикалық ойлауын дамытуда;

- құрамақ, аппликация жасауда нақты математикалық логика және симметрияны пайдалануы.

«Қоршаған дүние» :

- жануарлар әлемі туралы түсінік;

ауыл шаруашылық және бөлме өсімдіктерін өсіру негіздері; адамның табиғаттағы, қоғамдағы орнын анықтау; адам еңбегі табиғаттың өзара байланыстығын кқрсету;

- ауылдағы үй шаруашылығының ерекшелігімен танысуы.

«Музыка»:

- баланың эмоционалдық мәдениет қалыптастыру үшiн музыкалық шығармаларды пайдалануда.

«Дене тәрбиесi»:

- қимыл-қозғалыстың үйлесiмдiлiгiн, бала бұлшық етiнiң шынығуын, икемдiлiгiн, гигиеналық талаптарды орындай алуын дамытуда;

- шынықтыру және төзiмдiлiкке тәрбиелеуде.

«Информатика»:

- геометриялық пiшiн құрастыру кезiнде компьютер бағдарламаларын пайдалануда; - компьютер экранында графикалық және түсті бейнедегі үлгі жасай алуы; принтерден бейнелерді және суреттерді шығара алуы; - берілген тапсырманы орындаудағы альгоритмдік қателерді табуы; - графикалық редактордан сурет салу және салынған бейнені мәтінге қоя алуы.

«Көркем еңбек» пәнiн оқытудың мақсаты: Оқушылардың әртүрлi материалдармен жұмыс барысында технологиялық құзыретін, практикалық және жеке еңбек дағдыларын, шығармашылық қабiлетiн, технологиялық ойлауын, қиялын, қол ептiлiгiн, көзбен мөлшерлей алуын, көркем-эстетикалық талғамын және арнаулы бiлiктіліктерін дамыту.

«Көркем еңбек» пәнiн оқытудың міндеттері:

1. Оқушыларды көркемдік-бейнелі және технологиялық іс-әрекетке ;

2. Оқушыларды әртүрлі өнерінің ерекшеліктерімен таныстыру: графика, мүсіндеу өнері, қолданбалы қолөнер, тігін ісі, ою-өрнектермен және т. б;

3. Оқушыларды қоршаған ортаны табиғат әлемін және адамның жасаған заттарын бақылауға үйрету;

4. Оқушыларды әртүрлі материалдар арқылы жаңаша меңгерген құралдарының іс-әрекетін ұйымдастыру (қағаз, ермексаз, мата, табиғи материалдар) .

5. Көркем еңбек материалдарын үнемді және ұқыпты жұмсауға, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

6. «Шығармашылық жоба» ұғымын, оқушылардың меңгерген жоба әрекетінің негізі ретінде жұмысты бастауға еңгізу.

7. Оқушыларға Қазақстан Республикасының ұлттық-дәстүрлі халық өнерін елестетуді қалыптастыру.

Оқу бағдарламаларының мазмұны «Көркем еңбек» 34 сағат

(аптасына 1 сағат)

р/с

Бөлімнің атауы

Сыныптарға бөлінген сағаттар

1-сынып

2-сынып

3-сынып

4-сынып

р/с: 1

Бөлімнің атауы: Өсімдіктерді өсіру негізі

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 2

р/с: 2

Бөлімнің атауы: Табиғи материалдармен жұмыс

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 6

р/с: 3

Бөлімнің атауы: Кағазбен жұмыс

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 8

р/с: 4

Бөлімнің атауы: Пластикалық (ермексаз) материалдармен жұмыс

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 6

р/с: 5

Бөлімнің атауы: Сәндік-қолөнер және тігін ісі

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 8

р/с: 6

Бөлімнің атауы: Модельдеу және дизайн.

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 4

р/с: Барлық сағат саны:

Бөлімнің атауы: 34

Сыныптарға бөлінген сағаттар: 34

1. Өсімдіктерді өсіру негізі

Еңбек қауіпсіздігінің ережесін және оқушының жекебас гигиенасын сақтау. Өсімдіктер жайлы ұғым. Үй ауласында, үйде өсімдіктерді өсірудің маңызы туралы мағлұмат. Бау-баушадағы мәдени өсімдіктерді бақылау және жинауға көмектесу. Жиналған көкөністерді және гүлдерді сыйға тарту. Ауыл шарауашылығындағы адамдардың еңбегін бақылау (егін жинау, астық тасу және т. б) Адам денсаулығы үшін және тұрғын үйді безендірудегі бөлме өсімдіктерінің маңызы. Бөлме және ауыл шаруашылық өсімдіктерінің көп түрлілігі. Адам қызметі мен күнделікті өмірде өсімдіктерді ауруға шалдығу мен апат болуға ұшырататын жағдайлар туралы мәлімет (плакат бойынша) .

Өсімдік бөліктері: жер үсті, жер асты бөліктері. Өсімдіктердің тіршілігіне ылғалдың және жылудың, жарықтың әсері жайлы ақпарат беру.

Көп таралған бөлме өсімдіктерін анықтау. Оларды күту: суару, топырақты жұмсарту (қопсыту), кепкен жапырақтардан тазарту. Өсімдіктердің тіршілік әрекетіне ылғалдың және жылудың, жарықтың әсерін бақылау. Жапырақтардың шаңын сүрту және құралдар мен саймандарды дұрыс қолдану. Оқушылардың жеке басының мәдениетін сақтау: тамақтандыру, серуендету, ойнату, тұрғын үйді күтуге мүмкіндігінше көмек.

Табиғи материалдармен жұмыс

Табиғи материалдардың түрлерi. Табиғи материалдарды жинау, сақтау, өңдеу жұмыстары туралы қысқаша мәлімет. Оларды дайындау туралы мағлұмат. Табиғи материалдан жасалатын құрамақтар. Кептiрiлген өсiмдiктерден аппликациялау. Жапырақтарды жинау және кептiру тәсiлдерi. Жапырақ пен гүлдерден қарапайым композиция құрастыру. Қу бұтақтан санамақ таяқшаларын жасау Кепкен өсiмдiктерден аппликация құрастыру. конкурсқа жұмыс ұсыну. Ұсақ тастардан мозаика құрастыру. Тастарды жинау. Мозаикамен және оны жасау техникасымен таныстыру: «Жаңбыр тамшылары», «Арайлы күн», «Сүйiктi гүлiм», «Балық өрнегi». Оқушылардың ойдан және үлгi бойынша мозаика құрастыруы. Табиғат көрiнiсiн еске түсiре отырып, бейне жасау. Сабаннан, кендiр жiптен, кепкен өсiмдiктен ойыншық, заттар жасау. Аппликация. Сюжетті аппликациялар. Симметриялы, асимметриялы бұйымдардың ерекшелiктерi. Оларды өрнектеу. Ең жақсы жұмысты анықтау және талдау. Еңбек қауiпсiздiгi және оқушының жекебас гигиенасы ережелерiн сақтау. Ақыл-ой, сезiм және нақты iс-әрекеттің бiрлiгiне қол жеткiзу.

3. Қағазбен жұмыс

Қағаздың шығу тарихы туралы анықтама. Қағаз бен қатты қағаздың негізгі қасиеті мен ерекшеліктері. Қолданылу аумағы. Қарапайым және күрделі фон. Қағаз бен қатты қағазды үнемді шығындау. Қағаз бен қатты қағазды қиюға және белгілеуге қажетті құралдар.

Басқа да материалдарда қолданылатын аумағы мен қағаз бен қатты қағаздың қасиетініңі маңызды салыстырмалы табиғи плассмасадан, темірден, матадан. Түс таңдау - контрастық және бірыңғай түстерді қолдану. Бояу жаққыштың мүмкіндіктері түрлі-түсті бояулар әр түрлі жағдайды көрсетеді - тыныштық, дабыл, қуаныш, реніш. Кеңістік элементтерінің вертикальды (ары болса, төмен болады) және горизонтальды жазықтықта орналасуы. Қағазды үнемді шығындап сақтау. Қағаз бен қатты қағазды белгілеп қиюға қажетті құрал.

Белгілеу кезеңдері. Бүгілу сызығы. Үлгімен бұйымның бөлшегін белгілеу.

Симметриялы бөліктерден тұратын бұйым бөлшектерінің формасын белгілеу (көбелектің жарты бөлігін дайындау үлгісі) . Қағазды бүгу және бүктелуі. Қағаз бен қатты қағаздан қию. Қағазды түзу және қисық сызықтармен қию. әртүрлі жұмыс түрінде, түрлі тығыздықта қағазбен жұмыс жасаудағы желімнің түрлері және оның жұмыста қолданылуы, қағазды желімдеу (апплекация құрастыру) .

Қағаздың негізгі қасиетіне (ақтығы, сусіңіргіштігі, ылғалдылығы, төзімділігі, май сіңіргіштігі), қағаздың бағыты, қағаздың (біркелкілік құрылысы) майысқақтығы, қаттылығы, мөлдірлігі, жабысқақшығы , бекем қағаздың жан-жағы, қағаздың қалыңдығы жасау.

Оригами тарихы мен пайда болуының анықтамасы. Орига өнеріне қабылданған негізгі терминдермен танысу (жоғарғы жағы, астыңғы жағы, сол жағы, оң жағы, диагональдары) . Оригаманың формалық техникасы мен базалық формасымен танысу. (үшбұрыш, есік, желді жылан) . Негізгі элементтерді келтірудегі, қайталаудағы жаттығулар. Орига техникасын оқытудағы жалпы ережелері. Негізгі элементтерді жинақтау мен жасаудағы жаттығулар. Дайындалғанды жинақтау және майыстыру, бүгу. Қайшымен кесуді орындау. Бөлшектерді желімдеп біріктіру. Бұйымға фонды дайындау.

4. Пластикалық (ермексаз) материалдармен жұмыс

Пластикалық материалдарды дайындау және өңдеудегі қысқаша мағлұматтар (жұмыс тізбектілігі, құрал-жабдықтары, ыңғайлануы, бейімделуі) . Бұйым бөлшектерін формаға келтірудегі тәсілдері. Ермексаз және сазбен жұмыс . Ермексаздың және саздың қасиеттерi. Мүсiндеудiң тәсiлдерi: жұмсарту, есу, домалақтау техникасы. Ермексазды және сазды бөлу, қажетті пішінге келтіру. Айрықша ерекшелігі кеңістіктегі форманың көлемді көрінуі. Жапсыру материалдары (пластилин, балшық) қолданудағы пластика көлемі. Жапсырылған бұйымды айналдыра қарау. Жазықтықтан ойықтар мен биіктікті шығару ерекшеліктері. Жазықтықтың бір-біріне келудегі мағынасы. Ермексазды жұмысқа даярлау: жұмсарту, қажет формаға келтіру. Ұсынылған бұйым. Геометриялық фигуралар негізінде жеміс-жидектер жапсыру. Геометриялық негізде жануарлар жапсыру және композициясын құрастыру.

5. Сәндік-қолөнер техникалары

Сәндік-қолөнердегі ерекше қасиет - айналамыздағы заттарды безендіру. Геометриялық элементтердің өрнекте, оюда көшендік ерекшелігі мен (ритм, симметриялы) орналасуы. Өрнек өнері. Қазақ сәндәк-қолданбалы өнерінің ерекшеліктері. Сызықтың өрнекте болуы. Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдармен танысу (керамикалық ыдыстар) . Элементтердің композициялық шешімін табу және ою түрлерінің ерекшеліктері. Ою түрлерінің және элементтердің композициялық орналасуының ерекшелігі: сызықты, розетт торлы. Өрнек элементтерінің композициялық орналасу ерекшелігі: симметриялы, ассиметриялы, шағылысқан. Қазақтың ұлттық нақыштағы ою-өрнектер. Қазақтың және басқа ұлттардың ұлттық әйелдер мен ерлер киімдерін және кілемдерін сәндеуге ою-өрнекті сәйкестендіріп қолдану. Жазықтықты сәндеу.

Сәндік-қолданбалы өнер суретшісі және халық өнері. Мата, баутаспа, жiп, сым түрлерi және олардың қасиетi. Материалды үнемдi пайдалану. Белгiлеу, пiшу, тiгу, кестелеу, iлмек бiзбен тоқу, моншақ-маржан бастыру арқылы бұйымды әдемiлеу. Шалма тiгiс, қайып-тiгу, iлмек бiзбен айналдыра тоқу. Сым, жалтырауық қағаздан әсемдiк бұйымдарын жасау. Дайын бұйымды үлгi қиығы, қалып-үлгiсi, өлшемi бойынша талдау.

Жіптен ойыншық жасау әдісі. Шаш жалғау. Түйме тағу. Инемен, қайшымен жұмыс істеу кезінде техника қауіпсіздігін сақтау.

Шiлтерлi бұйым тоқу. Шiлтер бұйымдарын (жаға, жең ұшы, панно, т. б. ) баутаспаны бастырып тiгу. «Қырықаяқ» баутаспасы. Қуыршақ театрымен танысу.

Iлмек бiзбен тоқу. Жiп және iлмек бiз түрлерi. Iлмек бiз таңдау. Көз тастап тоқу тәсiлi. Осы тәсiлмен бұйым тоқу. Шашақ (пайдаланылуы, жасау технологиясы) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.