Жұқпалы құс аурулары
I. Кіріспе.
II. Паталогиялық . анатомиялық хаттама.
III. Сипаттау бөлімі және өлекседегі өзгерістер.
IV.Патанатомиялық талдау (диагноз).
1) Қысқаша тарихы.
2) Қоздырушысы.
3) Індеттік ерекшеліктері.
4) Дерттенуі.
5) Емі.
6) Иммунитет.
7) Алдын . алу және күресу шаралары.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
II. Паталогиялық . анатомиялық хаттама.
III. Сипаттау бөлімі және өлекседегі өзгерістер.
IV.Патанатомиялық талдау (диагноз).
1) Қысқаша тарихы.
2) Қоздырушысы.
3) Індеттік ерекшеліктері.
4) Дерттенуі.
5) Емі.
6) Иммунитет.
7) Алдын . алу және күресу шаралары.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Агроонеркәсіптік кешенге қолдау білдіру енгін жинау науқанын ойдағыдай аяқтауды, ауыл шаруашылық өнімдерді өндеудің көптеген нысандарын салуды қамтамасыз етті.
Астықтың бункерлік салмақтағы жалпы жиынтығы 22 миллион тоннаға жуықты құрады.Бұл сонғы бес жылдағы екіншірекортық орақ.
Қазақстанды дамытудың жаңа жоспарларын орындауға кірісуге әзірлігін сезіндім.
« Нұр Отан » партиясының 12 съезінде Қазақстанды жедел индустриялық-инновациялық дамыту міндеті қойылды.
Мен инновациялық индустраландырудың басымдығын анықтадым.Ол-аграрлық секторды технологиялық қаита жарақатандыру және кең ауқымды жаңғырту.
Құс шаруашылығы –мал шаруашылығының ең тез жетілетін, әрі тйімді саласы. Бұл саланың өркендеуіне тисті жағдайлар жасалса, аса қысқа уақттың ішінде еңбекті де, азықты да, қаржыны да аз жұмсап , жұғымдылығы жоғары өнім –етті және жұмыртқаны жылдың төрт мезгілнде де көп мөлшерде өндіруге болады.
Алайда кейбір жұқпалы құс аурулары салдарынан шаруашылықтарға орны толмас экономикалық шығындар әкеледі, сонымен қатар бұл залалды аурулар адам өміріне өте қауыпты, ауыруды анықтау диагноз қоюда басқа анықтау әдістерімен салыстырғанда ( патанатомиялық әдіс ) дәл әрі нақты болып келеді. Мал өлекселерін патолого-анатомиялық сойып қарау клиникалық диагноздың дәлдігін тексеру мақсатымен, сол сияқты малдың қай аурудан өлгенін анықтау үшін жүргізіледі
Астықтың бункерлік салмақтағы жалпы жиынтығы 22 миллион тоннаға жуықты құрады.Бұл сонғы бес жылдағы екіншірекортық орақ.
Қазақстанды дамытудың жаңа жоспарларын орындауға кірісуге әзірлігін сезіндім.
« Нұр Отан » партиясының 12 съезінде Қазақстанды жедел индустриялық-инновациялық дамыту міндеті қойылды.
Мен инновациялық индустраландырудың басымдығын анықтадым.Ол-аграрлық секторды технологиялық қаита жарақатандыру және кең ауқымды жаңғырту.
Құс шаруашылығы –мал шаруашылығының ең тез жетілетін, әрі тйімді саласы. Бұл саланың өркендеуіне тисті жағдайлар жасалса, аса қысқа уақттың ішінде еңбекті де, азықты да, қаржыны да аз жұмсап , жұғымдылығы жоғары өнім –етті және жұмыртқаны жылдың төрт мезгілнде де көп мөлшерде өндіруге болады.
Алайда кейбір жұқпалы құс аурулары салдарынан шаруашылықтарға орны толмас экономикалық шығындар әкеледі, сонымен қатар бұл залалды аурулар адам өміріне өте қауыпты, ауыруды анықтау диагноз қоюда басқа анықтау әдістерімен салыстырғанда ( патанатомиялық әдіс ) дәл әрі нақты болып келеді. Мал өлекселерін патолого-анатомиялық сойып қарау клиникалық диагноздың дәлдігін тексеру мақсатымен, сол сияқты малдың қай аурудан өлгенін анықтау үшін жүргізіледі
I. Ж. Б. Ахметов « Патологиялық анатомия » Алматы - 1993ж
II. Т. САйдулдин «Ветеринариялық індеттану » Алматы - 1999ж
III. « Мал дәрігерінің анықтамалығы » Қайнар баспасы Алматы -1971ж.
IV. « Мал аурулары » қайнар баспасы Алматы - 1989ж.
V. «Патанатомиялық атлас»
VI. Ф. М. Орлов «Болезни птиц» Москва – 1962г.
VII. Б. Ф. Бессарабов « Болезни сельскохозяйственной птиц » Москва – 1970г.
VIII. В. Ф. Гусев и Г. А. Кононов « Справочник по болезням птиц » Ленинград – 1969г.
IX. П. Ф. Яровой, С. А. Ларин « Болезни Птиц » Алма – Ата – 1975г.
II. Т. САйдулдин «Ветеринариялық індеттану » Алматы - 1999ж
III. « Мал дәрігерінің анықтамалығы » Қайнар баспасы Алматы -1971ж.
IV. « Мал аурулары » қайнар баспасы Алматы - 1989ж.
V. «Патанатомиялық атлас»
VI. Ф. М. Орлов «Болезни птиц» Москва – 1962г.
VII. Б. Ф. Бессарабов « Болезни сельскохозяйственной птиц » Москва – 1970г.
VIII. В. Ф. Гусев и Г. А. Кононов « Справочник по болезням птиц » Ленинград – 1969г.
IX. П. Ф. Яровой, С. А. Ларин « Болезни Птиц » Алма – Ата – 1975г.
Жоспар
I. Кіріспе.
II. Паталогиялық - анатомиялық хаттама.
III. Сипаттау бөлімі және өлекседегі өзгерістер.
IV.Патанатомиялық талдау (диагноз).
1) Қысқаша тарихы.
2) Қоздырушысы.
3) Індеттік ерекшеліктері.
4) Дерттенуі.
5) Емі.
6) Иммунитет.
7) Алдын – алу және күресу шаралары.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Агроонеркәсіптік кешенге қолдау білдіру енгін жинау науқанын
ойдағыдай аяқтауды, ауыл шаруашылық өнімдерді өндеудің көптеген нысандарын
салуды қамтамасыз етті.
Астықтың бункерлік салмақтағы жалпы жиынтығы 22 миллион тоннаға
жуықты құрады.Бұл сонғы бес жылдағы екіншірекортық орақ.
Қазақстанды дамытудың жаңа жоспарларын орындауға кірісуге әзірлігін
сезіндім.
Нұр Отан партиясының 12 съезінде Қазақстанды жедел
индустриялық-инновациялық дамыту міндеті қойылды.
Мен инновациялық индустраландырудың басымдығын анықтадым.Ол-
аграрлық секторды технологиялық қаита жарақатандыру және кең ауқымды
жаңғырту.
Құс шаруашылығы –мал шаруашылығының ең тез жетілетін, әрі тйімді
саласы. Бұл саланың өркендеуіне тисті жағдайлар жасалса, аса қысқа уақттың
ішінде еңбекті де, азықты да, қаржыны да аз жұмсап , жұғымдылығы жоғары
өнім –етті және жұмыртқаны жылдың төрт мезгілнде де көп мөлшерде өндіруге
болады.
Алайда кейбір жұқпалы құс аурулары салдарынан шаруашылықтарға орны
толмас экономикалық шығындар әкеледі, сонымен қатар бұл залалды аурулар
адам өміріне өте қауыпты, ауыруды анықтау диагноз қоюда басқа анықтау
әдістерімен салыстырғанда ( патанатомиялық әдіс ) дәл әрі нақты болып
келеді. Мал өлекселерін патолого-анатомиялық сойып қарау клиникалық
диагноздың дәлдігін тексеру мақсатымен, сол сияқты малдың қай аурудан
өлгенін анықтау үшін жүргізіледі
Паталогиялық - анатомиялық хаттама
Сипаттау бөлімі:
Құс иесі: Әділбекова Інкәр
Мекен-жайы: Семей қаласы
Мал түрі: Тауық
Тұқымы: жұмыртқалағыш
Түсі: Ақ
Қоңдылығы: өте арық
Жынысы:мекиен
Жасы : 61 күндік балапан
Ерекше белгілері: көзге көрінетін клегей қабықтары бозарған, өлексе суыған
және сірескен (ет ұлпасындағы гликаген анэробты жағдайда глюколизге ұшырап,
әрганизімде қышқылдық артып ет жіпшелері қатайған) денесі титықтап қатты
арықтаған, қанатының бұлшық еті семген, негізінен кеуде және жамбас бұлшық
еттері айдары және сақалшасы, тері жабындары толығымен семген эпидермис
тері ақшыл (анемиялық) кейде сары дақтар.
Тауық 03.11.2011 ж күні өлген. 05.11.2011ж Шәкәрім атындағы Семей
мемімілекеттік университетінің прозикториясына әкелінді.
Құс иесі Әділбекова Інкәрдің айтуынша : тауық көп уақыттан бері азыққа
тәбеті болмаған қатты арықтаған көздері кіртиіп жүндері ұисқан жүрісі
сылбыр . Ауру балапан 63 күндігінде өлген.
Тауықты: 05.11.2011ж күні вм – 817 топ студенті: Байтунов Айдос сойды.
Союға қатысқандар: Бекбаева Асемгуль, Ахметов Дамир
2.Мүшелердегі өзгерістер:
Көзі: жабық, қасаң қабығы бозарыңқы құрғақ
Мұрын қуысы: кілегей қабықтағы бұршақ дәніндей ойық жара (шеттері сопақша
торшалармен қоршалған өлеттенген ошақ) байқалды.
Ауыз қуысында: кілегей қабық бозарған құрғақ.
Тіл : аз мөлшерде қан болды қою қызыл түсті, бұлшық еттері тығыз.
Кеңірдек: тілгенде ішінде клегейлі, іріңді сұйықтық, клегей қабығында
түрлі көлемдегі ойық жаралар (ортасы ірімшік тәрізді өлеттенген ошақ).
Тері асты қабаты: нашар дамыған май жоқ.
Жамылғы қауырсындары жақсы бекіген, жылтыр емес ұйысқан.
Сірі қабықтарда: көкірек және құрсақ перделерінде тығыршықтанған,
жылтыраған емен жаңғағындай туберкулез түйіндері (шеттері эпителий
торшаларымен көмкеріліп жатқан талшықты дәнекер тоқыма) кездесті.
Сүйек және сүйек майлары қуысты ағзалар:
Зақымданған, сүйек майында (көлемі әр түрлі) көбісі сопақша тәрізді бөгде
зат алып торшалары. Омыртқа дискісі зақымдалып, сырттай қарағанда қисайғаны
анық білінеді.
Бүйректе:
Көп жағдайда сирек зақымданады.сырттай қарағанда көлемі ұлғайған сұрғылт
түсті.Бүйректі кескенімізде тілік беті гамогенді сұр түсті, ортасында
ірімшік тәрізді масса кездесті (сары кей жері қоңыр түсті).
Өкпеде: өкпе туберкулез архивы болып табылады. Тығыз, қарағанда түсі
сұрғылт қызыл түсті ошақтар кездесті. Оларды тіліп қарағанда май құсап
жылтырап (өлеттенген) ортасында казеоз, кей жерінде іріңді фокустар
(паренхимада және флеврада) өкпе қалыңдаған (диффузды қалыңдау).
Бауыр және көк бауыр: сыртай қарағанда бірнеше есе ұлғайған, құрсақ
қуысының біршама бөлігін алып жатыр. (аз қысым түсірсе жарылатындай). Түсі
сұр қызыл кей жері сұр жасылтқым, сарғайған жеріде кездеседі. Туберкулдер
поренхимада орналасады. Алғашқы туберкул (эффект) кездеседі.
Ішектерде : өте жйі көлемді төмпешіктер конглемераттар табылды, көбінесе
соқыр ішекпен жіңішек ішек түйіскен жерде.
Жүректе: көптеген бұдырмақтар себебінен ұлғайған
Ескерту:
( Ми, қан тамыр, жұлын, жыныс ағзалары, қуық тексерілген жоқ. )
Жоғарыда көрсетілген суреттер ғылыми әдебиеттерден алынды.
Паталогиялық – анатомиялық талдау (диагноз)
1. Өкпеде тығыз сұрғылт түсті ошақтар.
2. Ішекте шеті белдеуленген ойылымдар.
3. Көкірек және құрсақ перделерінде көптеген тығыршықтанған, жылтыраған
туберкулез түйіндер
4. Бауыр сыртай қарағанда бірнеше есе ұлғайған, құрсақ қуысының біршама
бөлігін алып жатыр. Түсі сұр қызыл кей жері сұр жасылтқым, сарғайған
жеріде кездеседі.
5. Қосымша зерттеулер жүргізлген жоқ.
Туберкулез:
Бірнеше түлкке ортақ жұқпалы ауру
Созылмалы иннфекциялы сырқат, ол өкпеде және басқа ағзаларда өзіне тән
белгілі бір морфологиялық өзгерістердің (гранулеманың) дамуымен
сипатталады. Туберкулез латынша - tubercula-томпақ, бұдыр деген мағына
білдіреді. Осы ауырумен сырқаттанған кісілерді жарып көргенде өкпесінде әр
түрлі томпақшалар табылған. Туберклез қазіргі күнге дейін кең тараған
жұқпалы ауырулардың бірі оның Қазақстан үшін маңызы өте зор БДҰ мәлметтері
бойнша осы ауырумен ауыратындар саны 15-20млн.
Тарихи деректер. Жер бетінде адамның пайда болунан едәуір бұрынғы
дәуірге жататын археологиялық қазбаларда жануарлар сүйегінде туберкулезге
тән өзгерстер табылған. Өте ерте заманда бұл ауру Мысыр, Үндістан, Қытайда
белгілі еді. Ертедегі Грекия мен Римде ,туберкулез туралы жазба деректерді
Гипократ б.д.э Гален т.б қалдырды. Дәргерлер сол кезден – ақ бұл аурудың
жұқпалы екендігін білген ,әсіресе Орта Азиялық дәрігер Әбу Әлі Ибн Сина
аурудың жұғу жолдарына дейін тәптіштеп жазып қалдырды .
Ғылыми тұрғыдан туберкулез кезінде әртүрлі ағзаларда болатын XVII- XIX
ғасырларда кеңінен зерттелді. Бұл зерттеулер ең биік нәтижесі 1882ж. Неміс
Р. Кохтің аурудың қоздырушы микробын ашуы болып табылады. Сонымен бірге Р.
Кох 1890 жыллы туберкулинді ашты. Басында оны ғалым емдік, кейіннен
басқадай пікірге келіп, диагностикалық дәрмек ретінде ұсынды. Ғылымның тағы
бір үлкен жетістігі- 1921 ж Францияда Кальмет пен Геренның БЦЖ деп аталған
туберкулезге қарсы вакцинаны алуы еді. Бұл үшін ғалымдар 13 жыл бойы ауру
қоздырушысының сиырға тән түрін ет қосылған глицеринді картопта 230 мәрте
ауыстырып сепкен еді. Вакцина адамды туберкулезге қарсы иммундеу үшін
қолданылады.
Құс туберклозы-әр түрлі атаумен ежелден түрлі елдерде тіркелген Ролоф
бұл ауыруды 1868ж бірінші рет сипаттаған оны тауықтың Лимфосаркомасы деп
атады, кейін Павловский 1872ж Мозгалевский (1895-1900) Брей1896ж жазған.
1907ж Р.Кох пен Л. Рабинович Берлиннің зологиялық бағындағы 53 осындай
мәлімет берді. 1908ж Лондонның зологиялық бағының құстарын зерттегенде
сойып тексерудің нәтижелерін 500 түрлі үй және жабайы құстардың туберкулезі
табылған. Ресейде құс туберкулезін алғаш М.Г. Тартаковский 1911ж, содан
кейін П.В.Сизов, П.П.Вйчневский, Р.О.Тузова, А.Я.Фулина, А.В.Агулов т.б
Қоздырушысы. Туберкулездің қоздырушысы Mycobacterium туыстастығына
жатады. Бұл туыстастықта ауру қоздыратын микробтың негізгі үш түрі бар:
M.tuberculosis адамды ауртады , M.bovis ірі қараны, М.avium құсты.
Сирек кездесетін төртінші түрі- M.piscium балықты ауруға шалдықтырады.
Жалпы алғанда бұл микробтың 31 түрі бар деп есептейді. Олардың 18 қоректік
ортада баяу өседі, оны жылдам өседі, ал үшеуі өсу үшін ерекше жағдай қажет
ететінддіктен жасанды қоректік ортада өспейді мико бактериялардың жоғарыда
келтірілгендерінен басқа түрлері потенциялды зардапты немесе зардапсыз
болып есептеледі. Микробтың атиптік өзіне тән емес, яғни әдеттегіден
өзгеше, түрлерге жатқызылатын бұл түрлдері адамды микобектериоз деп
аталатын дертке шалдықтырады, ал жануарларда параллергиялық реакциялар
тудырады. Раньонның классификациясы бойынша М.avium атиптік
микобактерияларға жатады. Микобактериялар жіңішке, азадап илген таяқшалар,
кейде бұтақтанған, жіпше созылған немесе коктар тәрізді дөңгеленген
бөлшектері болады. Грам әдісімен нашар бояалсада, Грам оң боялып
есептелінеді. Қозғалмайды, спора мен капсула түзбейді. Айырықша қасиеті –
қышқылға төзімділігі ол микробтың құрамында микол қышқылының болуының
нәтижесі. Циль-Нильсен әдісі мен бояудың зор диагностикалық мәні бар. Бұл
әдіс бойынша микобактериялар ашық қызыл, ал басқа микробтар көк түске
боялады.
Туберкулездің қоздырушысы түбегейлі ауа сыбағалы микробтарға жатады.
Ол құрамында глицерин бар қоретік орталарда жақсы өседі. Өсіру үшін
глицеринді ЕПС мен ЕПА Петраньянидың, Левенштейн- Иенсеннің, Гельберктің
қоретік орталары қолданылады. Микобактериялар өте баяу өседі. Адамға тән
түрі 20-30 күн өткен соң, сирға тән түрі 20-60, құсқа тән түрі 11-15 күннен
соң өсім береді.
Төзімділігі өте жоғары. Өсіндіде 8-10 ай өткен өседі. Қақырықта 5-6
ай, ірі-қараның тезегінде жазғы жайылымда 2 ай, қыста 5 ай. Кей жағдайда
оданда ұзақ сақталады. Ең төзімді түрі М.avium кептіруге, шіруге, төменгі
температураға өте төзімді. Күн сәулдесі және жоғары температура тез жойып
жібереді.
Туберкулездің қоздырушысы дезинфектанттарға төзімді. Зарарсыздандыру
үшін хлорлы препараттар, олардың ішінде хлораминның 3-5% тік ерітіндісі, 5
% белсенді хлоры бар хлорлы әк, формальдегиттің сілтілік ерітіндісі 3%
формальдегит және 3% күйдіргіш натрий пайдаланылады. Қораны зарарсыздандыру
үшін хлорлы және жаңадан сөндірілген әк ... жалғасы
I. Кіріспе.
II. Паталогиялық - анатомиялық хаттама.
III. Сипаттау бөлімі және өлекседегі өзгерістер.
IV.Патанатомиялық талдау (диагноз).
1) Қысқаша тарихы.
2) Қоздырушысы.
3) Індеттік ерекшеліктері.
4) Дерттенуі.
5) Емі.
6) Иммунитет.
7) Алдын – алу және күресу шаралары.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Агроонеркәсіптік кешенге қолдау білдіру енгін жинау науқанын
ойдағыдай аяқтауды, ауыл шаруашылық өнімдерді өндеудің көптеген нысандарын
салуды қамтамасыз етті.
Астықтың бункерлік салмақтағы жалпы жиынтығы 22 миллион тоннаға
жуықты құрады.Бұл сонғы бес жылдағы екіншірекортық орақ.
Қазақстанды дамытудың жаңа жоспарларын орындауға кірісуге әзірлігін
сезіндім.
Нұр Отан партиясының 12 съезінде Қазақстанды жедел
индустриялық-инновациялық дамыту міндеті қойылды.
Мен инновациялық индустраландырудың басымдығын анықтадым.Ол-
аграрлық секторды технологиялық қаита жарақатандыру және кең ауқымды
жаңғырту.
Құс шаруашылығы –мал шаруашылығының ең тез жетілетін, әрі тйімді
саласы. Бұл саланың өркендеуіне тисті жағдайлар жасалса, аса қысқа уақттың
ішінде еңбекті де, азықты да, қаржыны да аз жұмсап , жұғымдылығы жоғары
өнім –етті және жұмыртқаны жылдың төрт мезгілнде де көп мөлшерде өндіруге
болады.
Алайда кейбір жұқпалы құс аурулары салдарынан шаруашылықтарға орны
толмас экономикалық шығындар әкеледі, сонымен қатар бұл залалды аурулар
адам өміріне өте қауыпты, ауыруды анықтау диагноз қоюда басқа анықтау
әдістерімен салыстырғанда ( патанатомиялық әдіс ) дәл әрі нақты болып
келеді. Мал өлекселерін патолого-анатомиялық сойып қарау клиникалық
диагноздың дәлдігін тексеру мақсатымен, сол сияқты малдың қай аурудан
өлгенін анықтау үшін жүргізіледі
Паталогиялық - анатомиялық хаттама
Сипаттау бөлімі:
Құс иесі: Әділбекова Інкәр
Мекен-жайы: Семей қаласы
Мал түрі: Тауық
Тұқымы: жұмыртқалағыш
Түсі: Ақ
Қоңдылығы: өте арық
Жынысы:мекиен
Жасы : 61 күндік балапан
Ерекше белгілері: көзге көрінетін клегей қабықтары бозарған, өлексе суыған
және сірескен (ет ұлпасындағы гликаген анэробты жағдайда глюколизге ұшырап,
әрганизімде қышқылдық артып ет жіпшелері қатайған) денесі титықтап қатты
арықтаған, қанатының бұлшық еті семген, негізінен кеуде және жамбас бұлшық
еттері айдары және сақалшасы, тері жабындары толығымен семген эпидермис
тері ақшыл (анемиялық) кейде сары дақтар.
Тауық 03.11.2011 ж күні өлген. 05.11.2011ж Шәкәрім атындағы Семей
мемімілекеттік университетінің прозикториясына әкелінді.
Құс иесі Әділбекова Інкәрдің айтуынша : тауық көп уақыттан бері азыққа
тәбеті болмаған қатты арықтаған көздері кіртиіп жүндері ұисқан жүрісі
сылбыр . Ауру балапан 63 күндігінде өлген.
Тауықты: 05.11.2011ж күні вм – 817 топ студенті: Байтунов Айдос сойды.
Союға қатысқандар: Бекбаева Асемгуль, Ахметов Дамир
2.Мүшелердегі өзгерістер:
Көзі: жабық, қасаң қабығы бозарыңқы құрғақ
Мұрын қуысы: кілегей қабықтағы бұршақ дәніндей ойық жара (шеттері сопақша
торшалармен қоршалған өлеттенген ошақ) байқалды.
Ауыз қуысында: кілегей қабық бозарған құрғақ.
Тіл : аз мөлшерде қан болды қою қызыл түсті, бұлшық еттері тығыз.
Кеңірдек: тілгенде ішінде клегейлі, іріңді сұйықтық, клегей қабығында
түрлі көлемдегі ойық жаралар (ортасы ірімшік тәрізді өлеттенген ошақ).
Тері асты қабаты: нашар дамыған май жоқ.
Жамылғы қауырсындары жақсы бекіген, жылтыр емес ұйысқан.
Сірі қабықтарда: көкірек және құрсақ перделерінде тығыршықтанған,
жылтыраған емен жаңғағындай туберкулез түйіндері (шеттері эпителий
торшаларымен көмкеріліп жатқан талшықты дәнекер тоқыма) кездесті.
Сүйек және сүйек майлары қуысты ағзалар:
Зақымданған, сүйек майында (көлемі әр түрлі) көбісі сопақша тәрізді бөгде
зат алып торшалары. Омыртқа дискісі зақымдалып, сырттай қарағанда қисайғаны
анық білінеді.
Бүйректе:
Көп жағдайда сирек зақымданады.сырттай қарағанда көлемі ұлғайған сұрғылт
түсті.Бүйректі кескенімізде тілік беті гамогенді сұр түсті, ортасында
ірімшік тәрізді масса кездесті (сары кей жері қоңыр түсті).
Өкпеде: өкпе туберкулез архивы болып табылады. Тығыз, қарағанда түсі
сұрғылт қызыл түсті ошақтар кездесті. Оларды тіліп қарағанда май құсап
жылтырап (өлеттенген) ортасында казеоз, кей жерінде іріңді фокустар
(паренхимада және флеврада) өкпе қалыңдаған (диффузды қалыңдау).
Бауыр және көк бауыр: сыртай қарағанда бірнеше есе ұлғайған, құрсақ
қуысының біршама бөлігін алып жатыр. (аз қысым түсірсе жарылатындай). Түсі
сұр қызыл кей жері сұр жасылтқым, сарғайған жеріде кездеседі. Туберкулдер
поренхимада орналасады. Алғашқы туберкул (эффект) кездеседі.
Ішектерде : өте жйі көлемді төмпешіктер конглемераттар табылды, көбінесе
соқыр ішекпен жіңішек ішек түйіскен жерде.
Жүректе: көптеген бұдырмақтар себебінен ұлғайған
Ескерту:
( Ми, қан тамыр, жұлын, жыныс ағзалары, қуық тексерілген жоқ. )
Жоғарыда көрсетілген суреттер ғылыми әдебиеттерден алынды.
Паталогиялық – анатомиялық талдау (диагноз)
1. Өкпеде тығыз сұрғылт түсті ошақтар.
2. Ішекте шеті белдеуленген ойылымдар.
3. Көкірек және құрсақ перделерінде көптеген тығыршықтанған, жылтыраған
туберкулез түйіндер
4. Бауыр сыртай қарағанда бірнеше есе ұлғайған, құрсақ қуысының біршама
бөлігін алып жатыр. Түсі сұр қызыл кей жері сұр жасылтқым, сарғайған
жеріде кездеседі.
5. Қосымша зерттеулер жүргізлген жоқ.
Туберкулез:
Бірнеше түлкке ортақ жұқпалы ауру
Созылмалы иннфекциялы сырқат, ол өкпеде және басқа ағзаларда өзіне тән
белгілі бір морфологиялық өзгерістердің (гранулеманың) дамуымен
сипатталады. Туберкулез латынша - tubercula-томпақ, бұдыр деген мағына
білдіреді. Осы ауырумен сырқаттанған кісілерді жарып көргенде өкпесінде әр
түрлі томпақшалар табылған. Туберклез қазіргі күнге дейін кең тараған
жұқпалы ауырулардың бірі оның Қазақстан үшін маңызы өте зор БДҰ мәлметтері
бойнша осы ауырумен ауыратындар саны 15-20млн.
Тарихи деректер. Жер бетінде адамның пайда болунан едәуір бұрынғы
дәуірге жататын археологиялық қазбаларда жануарлар сүйегінде туберкулезге
тән өзгерстер табылған. Өте ерте заманда бұл ауру Мысыр, Үндістан, Қытайда
белгілі еді. Ертедегі Грекия мен Римде ,туберкулез туралы жазба деректерді
Гипократ б.д.э Гален т.б қалдырды. Дәргерлер сол кезден – ақ бұл аурудың
жұқпалы екендігін білген ,әсіресе Орта Азиялық дәрігер Әбу Әлі Ибн Сина
аурудың жұғу жолдарына дейін тәптіштеп жазып қалдырды .
Ғылыми тұрғыдан туберкулез кезінде әртүрлі ағзаларда болатын XVII- XIX
ғасырларда кеңінен зерттелді. Бұл зерттеулер ең биік нәтижесі 1882ж. Неміс
Р. Кохтің аурудың қоздырушы микробын ашуы болып табылады. Сонымен бірге Р.
Кох 1890 жыллы туберкулинді ашты. Басында оны ғалым емдік, кейіннен
басқадай пікірге келіп, диагностикалық дәрмек ретінде ұсынды. Ғылымның тағы
бір үлкен жетістігі- 1921 ж Францияда Кальмет пен Геренның БЦЖ деп аталған
туберкулезге қарсы вакцинаны алуы еді. Бұл үшін ғалымдар 13 жыл бойы ауру
қоздырушысының сиырға тән түрін ет қосылған глицеринді картопта 230 мәрте
ауыстырып сепкен еді. Вакцина адамды туберкулезге қарсы иммундеу үшін
қолданылады.
Құс туберклозы-әр түрлі атаумен ежелден түрлі елдерде тіркелген Ролоф
бұл ауыруды 1868ж бірінші рет сипаттаған оны тауықтың Лимфосаркомасы деп
атады, кейін Павловский 1872ж Мозгалевский (1895-1900) Брей1896ж жазған.
1907ж Р.Кох пен Л. Рабинович Берлиннің зологиялық бағындағы 53 осындай
мәлімет берді. 1908ж Лондонның зологиялық бағының құстарын зерттегенде
сойып тексерудің нәтижелерін 500 түрлі үй және жабайы құстардың туберкулезі
табылған. Ресейде құс туберкулезін алғаш М.Г. Тартаковский 1911ж, содан
кейін П.В.Сизов, П.П.Вйчневский, Р.О.Тузова, А.Я.Фулина, А.В.Агулов т.б
Қоздырушысы. Туберкулездің қоздырушысы Mycobacterium туыстастығына
жатады. Бұл туыстастықта ауру қоздыратын микробтың негізгі үш түрі бар:
M.tuberculosis адамды ауртады , M.bovis ірі қараны, М.avium құсты.
Сирек кездесетін төртінші түрі- M.piscium балықты ауруға шалдықтырады.
Жалпы алғанда бұл микробтың 31 түрі бар деп есептейді. Олардың 18 қоректік
ортада баяу өседі, оны жылдам өседі, ал үшеуі өсу үшін ерекше жағдай қажет
ететінддіктен жасанды қоректік ортада өспейді мико бактериялардың жоғарыда
келтірілгендерінен басқа түрлері потенциялды зардапты немесе зардапсыз
болып есептеледі. Микробтың атиптік өзіне тән емес, яғни әдеттегіден
өзгеше, түрлерге жатқызылатын бұл түрлдері адамды микобектериоз деп
аталатын дертке шалдықтырады, ал жануарларда параллергиялық реакциялар
тудырады. Раньонның классификациясы бойынша М.avium атиптік
микобактерияларға жатады. Микобактериялар жіңішке, азадап илген таяқшалар,
кейде бұтақтанған, жіпше созылған немесе коктар тәрізді дөңгеленген
бөлшектері болады. Грам әдісімен нашар бояалсада, Грам оң боялып
есептелінеді. Қозғалмайды, спора мен капсула түзбейді. Айырықша қасиеті –
қышқылға төзімділігі ол микробтың құрамында микол қышқылының болуының
нәтижесі. Циль-Нильсен әдісі мен бояудың зор диагностикалық мәні бар. Бұл
әдіс бойынша микобактериялар ашық қызыл, ал басқа микробтар көк түске
боялады.
Туберкулездің қоздырушысы түбегейлі ауа сыбағалы микробтарға жатады.
Ол құрамында глицерин бар қоретік орталарда жақсы өседі. Өсіру үшін
глицеринді ЕПС мен ЕПА Петраньянидың, Левенштейн- Иенсеннің, Гельберктің
қоретік орталары қолданылады. Микобактериялар өте баяу өседі. Адамға тән
түрі 20-30 күн өткен соң, сирға тән түрі 20-60, құсқа тән түрі 11-15 күннен
соң өсім береді.
Төзімділігі өте жоғары. Өсіндіде 8-10 ай өткен өседі. Қақырықта 5-6
ай, ірі-қараның тезегінде жазғы жайылымда 2 ай, қыста 5 ай. Кей жағдайда
оданда ұзақ сақталады. Ең төзімді түрі М.avium кептіруге, шіруге, төменгі
температураға өте төзімді. Күн сәулдесі және жоғары температура тез жойып
жібереді.
Туберкулездің қоздырушысы дезинфектанттарға төзімді. Зарарсыздандыру
үшін хлорлы препараттар, олардың ішінде хлораминның 3-5% тік ерітіндісі, 5
% белсенді хлоры бар хлорлы әк, формальдегиттің сілтілік ерітіндісі 3%
формальдегит және 3% күйдіргіш натрий пайдаланылады. Қораны зарарсыздандыру
үшін хлорлы және жаңадан сөндірілген әк ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz