Қошқардың жыныс жүйесінің физиологиясы

Жоспар
Кіріспе

1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Ен
2.2 Ен қосалқысы
2.3 Шәуеттік жолдың қызметі
2.4 Несеп.жыныс өзегі
2.5 Жыныстық мүше

Аталық малдың көбею ағзаларына аталық жыныс безі (ен), шәуеттік жол, қосалқы жыныс бездері (көпіршік тәрізді без, қуық безі, баданалық бездер), жыныс мүшесі жатады.

Ен - жыныс торшалары мен жыныс гормондарын бөліп шы- ғаратын жұп без. Сыртынан ол өзара жабыса орналасқан сыртқы жылтыр немесе еннің меншікті қынап қабығымен жэне ішкі фиброзды немесе еннің ақ қабығымен қапталған. Ақ қабықтан еннің өзегіне қарай дәнекер ұлпалы перделер тарайды да, олар енді бірнеше бөлікшелерге бөледі. Әр бөлікшенің ішінде сырт жагынан іркілдек масса жэне дөңгелек пішінді Лейдиг торшаларымен қоршалған 5-6 ирек түтікшелер орналасады. Ирек түтікше торшалары эртүрлі даму сатысындағы аталық жыныс торшалары мен нәрлендіру (трофикалық) жэне сүйеніш қызметін атқаратын тұлғалық (сомапық) торшалардан тұрады . Сертолий торламасы (синцитий) деп аталған нәрлендіргіш торшалар арасында ұрық түзуші (сперматогендік) эпителий тор- шалары орналасады. Олар бастапқы жыныс торшаларынан бастап жетілген жыныс торшалары (спермий) күйінде болады. Бұл жайт ұрық түзу процесінің (сперматогенез) осы ирек түтікшелер қабырғасында жүретінінің дәлелі.
Сперматогенез төрт кезеңде өтеді: көбею, өсу, жетілу жэне қалыптасу. Көбею сатысындагы ең жас аталық жыныс торша- ларын сперматогоний деп атайды. Олар ірі ядролы майда тор- шалар, ирек түтікшелер қабырғасының сыртын ала орналасады. Бұл торшалар митоздық бөліну нәтижесінде көбейіп, бірінші реттік спермацит деп аталатын торшалар түзеді. Өсу үстінде олар үлкейіп, өзгере (редукциялана) бөлінуге қажетті жағдайлар тудырады да, гаплоидтық толық хромосомалар жиынтығымен сипатталатын екінші реттік спермациттер түзіледі. Осыдан кейін торшалар жетіліп, екі мэрте бөлінеді. Екінші рет бөлінгенде эрбір хромосома екі жартыға — хроматидтерге ажырайды да, хромсомалардың жартылай (диплоидтық) жиынтығы бар торшалар стрматидтертүзіледі. Сперматидтер әрі қарай бөліибейді Олардьщ цитоплазмалық құрылымдарында күрделі өзіеріеіер жүріп, қүйрық пайда болады да, сперматогенездіц төртінші - ки- лыптасу кезеңінде спермацидтер спермийге айналады.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Қошқардың жыныс жүйесінің физиологиясы

Тобы: ВМ - 305
Дайындаған: Қилашев Е.Ж
Тексерген: Муратбаев Д.М

Семей 2016
Жоспар
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Ен
2.2 Ен қосалқысы
2.3 Шәуеттік жолдың қызметі
2.4 Несеп-жыныс өзегі
2.5 Жыныстық мүше

Кіріспе
Аталық малдың көбею ағзаларына аталық жыныс безі (ен), шәуеттік жол, қосалқы жыныс бездері (көпіршік тәрізді без, қуық безі, баданалық бездер), жыныс мүшесі жатады.

Ен - жыныс торшалары мен жыныс гормондарын бөліп шы- ғаратын жұп без. Сыртынан ол өзара жабыса орналасқан сыртқы жылтыр немесе еннің меншікті қынап қабығымен жэне ішкі фиброзды немесе еннің ақ қабығымен қапталған. Ақ қабықтан еннің өзегіне қарай дәнекер ұлпалы перделер тарайды да, олар енді бірнеше бөлікшелерге бөледі. Әр бөлікшенің ішінде сырт жагынан іркілдек масса жэне дөңгелек пішінді Лейдиг торшаларымен қоршалған 5-6 ирек түтікшелер орналасады. Ирек түтікше торшалары эртүрлі даму сатысындағы аталық жыныс торшалары мен нәрлендіру (трофикалық) жэне сүйеніш қызметін атқаратын тұлғалық (сомапық) торшалардан тұрады . Сертолий торламасы (синцитий) деп аталған нәрлендіргіш торшалар арасында ұрық түзуші (сперматогендік) эпителий тор- шалары орналасады. Олар бастапқы жыныс торшаларынан бастап жетілген жыныс торшалары (спермий) күйінде болады. Бұл жайт ұрық түзу процесінің (сперматогенез) осы ирек түтікшелер қабырғасында жүретінінің дәлелі.
Сперматогенез төрт кезеңде өтеді: көбею, өсу, жетілу жэне қалыптасу. Көбею сатысындагы ең жас аталық жыныс торша- ларын сперматогоний деп атайды. Олар ірі ядролы майда тор- шалар, ирек түтікшелер қабырғасының сыртын ала орналасады. Бұл торшалар митоздық бөліну нәтижесінде көбейіп, бірінші реттік спермацит деп аталатын торшалар түзеді. Өсу үстінде олар үлкейіп, өзгере (редукциялана) бөлінуге қажетті жағдайлар тудырады да, гаплоидтық толық хромосомалар жиынтығымен сипатталатын екінші реттік спермациттер түзіледі. Осыдан кейін торшалар жетіліп, екі мэрте бөлінеді. Екінші рет бөлінгенде эрбір хромосома екі жартыға -- хроматидтерге ажырайды да, хромсомалардың жартылай (диплоидтық) жиынтығы бар торшалар стрматидтер түзіледі. Сперматидтер әрі қарай бөліибейді Олардьщ цитоплазмалық құрылымдарында күрделі өзіеріеіер жүріп, қүйрық пайда болады да, сперматогенездіц төртінші - ки- лыптасу кезеңінде спермацидтер спермийге айналады. Түйлу барысында ирек түтікшелер өзегіне алдымен спермийдін күй рық жіпшелері, соңынан бастары өтеді де, спермий толыгымеи түтікшелерге өтеді.
Жетілген спермийлер мөлшері жағынан сперматогонийлардан әлде қайда кіші болады. Жетілу үстінде олар өз цитоплазмаеы мсн қосалқы компоненттерінің көп бөлігін жоғалтып, бас бөліктеи, дене түлғадан және қүйрықтан тұратын торшаға айналады Спермий басы ядролық заттардың шоғырлаиған жері. Спермий денесі мен құйрығы цитоплазмадан түзіледі. Спермий басыныи апикальдық үшында цитоплазманың бір бөлігі мен Гольджи аппараты шоғырланады. Олардан торшаның бас қапшыгында акросома қалыптасады. Бұл органоид спермий басыныц аналық торшаға енуі үшін қажет. Ал құйрық спермийге қимылдагыш і ык қасиет береді. Спермийдің жалпы ұзындығы 50-70 мкм болады.
Бір түлік өкілдерінде спермийдің жетілу мерзімі шамамсн бірдей, ал әр түлік малда ол әртүрлі. Мысалы, сперматогснсз мерзімі бурада 56, бүқада 54, қошқарда 49, айғырда 42, қабандн 34, қоянда 41, төбетте 56, қоразда 25 күнге созылады.
Бастапқы аталық жыныс торшалары ирек түтікшелср ішіндегі сертолий торламасының іркілдек затында орналасады. Бұл заі бастапқы жыныс торшалары мен жетіле бастаған спермийлсрді нэрлендіріп, бүзылудан сақтайды. Жетілген спермийлер гиалуронидаза ферментін бөлу нәтижесінде іркілдек затты сүйыл іыи, ирек түтікше өзегіне өткеннен соң, сілтілік орта әссрімси
козғалгыштык касиетке ие болады. Содан кейін аталық торшалар тік түтікиіелер, ен торы, еннің іиыгару өзегі арқылы ен қосалқысына өтеді.
Ен қосалқысы үш бөлікке - қосалқы басына, тұлғасына жэне құйрығьша, бөлінеді. Қосалқы өзегі ирек түтікше. Оның ұзындығы 50 метрден (қошқарда) 85 метрге дейін (айғырда) жетеді. Қосалкы басының өзегі өте жіңішке (0,1-0,2 мм) келеді де, ол бірте-бірге кеңейіп, құйрық бөлігінде оның диаметрі 1-2 мм дейін өседі. Ішкі жағынан өзек әлсіз қышқыл реакциялы секрет бөлетін биік цилиндр ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.