Ауыл шаруашылық дақылдарының табиғи және ғылыми негізде ауыстырып егу және ауыспалы егістік

Жоспар
Кіріспе

1 Ауыл шаруашылық дақылдарының табиғи және ғылыми негізде ауыстырып егу және ауыспалы егістік
2. Азотты заттардың МКР .ң әсерінен өзгеріске ұшырауы
3 Атмосфера азоттың түйнек бактерияларының сіңіруі

1. Ауыспалы егістік туралы түсінік
2. Арамшөптермен күресу үшін ауыспалы егістіктің маңызы.
3. Ауыл шаруашылық дақылдарынан тиянақты түрде өнім алу үшін ауыспалы егістікті дұрыс жолдаудың маңызы.
4. Алғы дақылдарды орналастыруда биологиялық және агротехникалық принциптер.

1. Танапта бір дақылды жыл сайын еге берсе оның өнімділігі төмендейтінділігі туралы ұзын көне заманнан бері белгілі. Бұл жөнінде Рим империясында оқымыстылар зертеу жүргізіп, астық тұқымдас дақылдар мен бұршық тұқымдас дақылдарды ауыстырып егуді ұсынған. Егер бұл қағида орындалмаса онда дақылдардың өнімділігінің төмендейтіндігін айтқан. Табиғат жөніндегі ғылым дамыған сайын зерттеушілер бұл процестердің себептеріне әр түрлі болжамдар жасаған.
Мысалы, швеция ғалымы Декондоль мынадай пікір айтты. Өсімдік топырақтан су қоректік заттар сіңіріп қана қоймай, олар өзінен зиянды заттарды бөліп, тамыры арқылы өсіп тұрған жерге шығарып тастайды.
Келесі жерде өзі бөліп тастаған зиянды заттардан зиян шегеді.
Соның арқасында өнім төмендейді.
Бұл дақылдардың өніп бөліп шығарған заттары өздеріне ғана зиян басқа дақылдарға зиянын тигізбейді.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Лекция
Ауыл шаруашылық дақылдарының табиғи және ғылыми негізде ауыстырып егу және
ауыспалы егістік.
1. Ауыспалы егістік туралы түсінік
2. Арамшөптермен күресу үшін ауыспалы егістіктің маңызы.
3. Ауыл шаруашылық дақылдарынан тиянақты түрде өнім алу үшін ауыспалы
егістікті дұрыс жолдаудың маңызы.
4. Алғы дақылдарды орналастыруда биологиялық және агротехникалық
принциптер.

1. Танапта бір дақылды жыл сайын еге берсе оның өнімділігі
төмендейтінділігі туралы ұзын көне заманнан бері белгілі. Бұл жөнінде
Рим империясында оқымыстылар зертеу жүргізіп, астық тұқымдас дақылдар
мен бұршық тұқымдас дақылдарды ауыстырып егуді ұсынған. Егер бұл
қағида орындалмаса онда дақылдардың өнімділігінің төмендейтіндігін
айтқан. Табиғат жөніндегі ғылым дамыған сайын зерттеушілер бұл
процестердің себептеріне әр түрлі болжамдар жасаған.
Мысалы, швеция ғалымы Декондоль мынадай пікір айтты. Өсімдік
топырақтан су қоректік заттар сіңіріп қана қоймай, олар өзінен зиянды
заттарды бөліп, тамыры арқылы өсіп тұрған жерге шығарып тастайды.
Келесі жерде өзі бөліп тастаған зиянды заттардан зиян шегеді.
Соның арқасында өнім төмендейді.
Бұл дақылдардың өніп бөліп шығарған заттары өздеріне ғана зиян басқа
дақылдарға зиянын тигізбейді.
Сонымен ауыспалы егіс деген ауыл шаруашылық дақылдарымен парды ғылыми
ұсыныстарға сүйене отырып, ауыстырып егу тәсілін айтады. Ауыстырылып
егілмеген егістік алқапқа тыңайтқытарды қолданғаныменен дақылдардың
биологиялық өнімділігі төмендейді.
Ауыспалы егістіктің экономикалық негізгі ғылыми ұсіністарға сүйеніп,
анықталған егілетін дақылдардың алатын жер көлемін белгілегенде мынадай
жағдайлар есептелінеді.
1. Шаруашылық орналасқан жердің ауа райы, топырағы.
2. Шаруашылықтың келешекте өркендеу бағыты.
3. Ауыл шаруашылық өнімдерін келешекте сату жоспары.
4. Мал шаруашылыған қажетті жем шөптің толық қамтамасыз етілуі.
Егер дақыл көп жылдар бойы ьір жерге егілетін болса, оны ауыспайтын дақыл
яғни дара дақыл деп атайды.
Дақыл бір жерге 8 жылдан кем егілсе оны қайталап егу деп атайды.
Ауыспалы егістіктің алмасуынан уақытша шығарылған танапты шықпа танап деп
атайды. Әдетте шықпа танап ретінде көп жылдық шөп егілген танап қалдырады.

Мысалы, жоңышқа егілген танап 4-5 жыл ауыспалы егістіктен шығарылып
тастайды. Бұл мерзім біткеннен соң жер тыңайғаннан кейін бұл шықпа танап
ауыспалы егістікке қайта қосылады.
Ауыспалы егістіктердегі дақылдармен пардың белгілі тәртіппен танаптар
да ауысып тұруын ауыспалы егістіктің ротациясы деп атайды. Ауыспалы
егістікке кіретін дақылдардың өз номері болады. Бұл номер рим цифрмен
белгіленеді.
Дақылдар мен пардың ауыспалы егістікте орналасу ретін оның схемеасы
деп атайды.

2. Арам шөптер ауыспалы егіссіз жылдам көбейіп кетеді.
Мысалы жаздық дақылдар үнемі егілетін жерде жаздық арам шөптер өзінің
популяциясын жылдам көбейтеді. Сондықтан жаздық арам шөптік популяциясын
азайту үшін ол жерге күздік дақылдар, әсіресі күздік қара бидайдың
егілгені жөн. Себебі, күзгі дақылдар қыркүйек –қазан айларында себіліп,
қыста тамырланып, түптеніп кетеді де көктемде ерте көктеп, жаздық арам
шөптерден озып, оларды өзінің көлеңкесінде қалдырады. Көлеңкеде қалға
арам шөптер жөнді өсіп жетіле алмай көбісі тіршілігін баяулатады. Ал
күздік бидайдың бір жерге еге берген уақытта күзде өсетін арам шөптер
көбейіп кетеді. Себеб оларға жақсы жағдай жасалынады.
Өсетін арам шөптер күздік бидаймен өніп шығады да өсіп жетілуі жағынан
бидайдан қалыспайды. Бидай пісіп, ораққа ілінгенше олар дәнін төгіп
үлгереді.
Келесі жазда олардың саны күрт көбейеді. Бұл арам шөптерді осы жерге
жаздық дақылдарды егіп қана құртуға болады. Ол үшін күздік арам шөптер
саны көп жерде жаздық арам шөптерді егер алдында танапты культивациялау
керек. Бұл жағдайда арам шөптердің тамыры қиылып, олардың популяциясы
күрт төмендейді. Күн бағыс, темекі сияқты дақылдарды бір жерге еге берсе,
бұл танапты күнбағыспен темекіні ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.