Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс туралы ақпарат

Жоспар
Кіріспе

1 Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт.азаттық көтеріліс
2 1916ж. таптық және ұлттық езушіліктің ,соғысқа деген өшпенділіктің күшеюі

Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісі 1914ж.басталған және оған патшалық Ресей де қатысқан бірінші дүниежүзілік соғыс оның халықтарына аса ауыр қайғы-қасіреттер әкелді:әлеуметтік және ұлттық езгі күшейді, империяның шет аймақтарында патша шенеуіктерінің басынушылығы мен зорлық-зомбылығы өлшеусіз артты.Қазақстанда бірінші кезекте Сырдария облысының солтүстік-шығыс аудандарында,Жетісу облысының онтүстігінде және басқа бірқатар облыстарда қазақтартардың жерлерін жаппай тартып алу жалғасып жатты.Тек Жетісу облысының бір өзінен ғана соғыстың алғашқы үш жылы ішінде 1800мың десятина ең таңдаулы жайылымдылық және егістік жерлер тартып алынды,ал осы жерлердің шын қожалары -қазақтар шаруашылық жүргізуге жарамдылығы аз немесе мүлде жарамсыз шөл және шөлейт аудандарға күштеп көшіріліп жіберілді.Қазақтардан тартып алынған жерлер патша офицерлеріне,шенеуніктерге,дін басыларына, қазақ әскерлері мен Ресейден және Украйнадан қоныс аударған шаруларға үлестірілді.1916 ж.ортасына таман қазақ халқынан тартып алынған жерлердің көлемі 45млн.десятинаға жетті.Соғыс шикізатты ,азық-түлікті, малдың және басқа материалдың байлықтардың орасан зор мөлшерін жұтып жатты. Осыған байланысты қазақ халқының иығына жаңа ауырпалықтар түсті:міндетті түрде ет тапсырылды, мемлекет керегіне мал жаппай еріксіз алынды,әрбір үйден жаңа соғыс салығын алу енгізілді земстволық салымдар және болыс басқарушыларын бағып-қағуға арналған бай-болыстық алымдар,сондай-ақ жол үшін төленетін және басқа салықтар мөлшері артты. Жергілікті халыққа салынатын салықтар соғыстың басталуымен 3-4есе,ал жекелеген жағдайларда -15есеге дейін өсті.

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс

Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісі
1914ж.басталған және оған патшалық Ресей де қатысқан бірінші
дүниежүзілік соғыс оның халықтарына аса ауыр қайғы-
қасіреттер әкелді:әлеуметтік және ұлттық езгі күшейді, империяның шет
аймақтарында патша шенеуіктерінің басынушылығы мен зорлық-зомбылығы
өлшеусіз артты.Қазақстанда бірінші кезекте Сырдария облысының солтүстік-
шығыс аудандарында,Жетісу облысының онтүстігінде және басқа бірқатар
облыстарда қазақтартардың жерлерін жаппай тартып алу жалғасып жатты.Тек
Жетісу облысының бір өзінен ғана соғыстың алғашқы үш жылы ішінде
1800мың десятина ең таңдаулы жайылымдылық және егістік жерлер тартып
алынды,ал осы жерлердің шын қожалары -қазақтар шаруашылық жүргізуге
жарамдылығы аз немесе мүлде жарамсыз шөл және шөлейт аудандарға күштеп
көшіріліп жіберілді.Қазақтардан тартып алынған жерлер патша
офицерлеріне,шенеуніктерге,дін басыларына, қазақ әскерлері мен Ресейден
және Украйнадан қоныс аударған шаруларға үлестірілді.1916 ж.ортасына
таман қазақ халқынан тартып алынған жерлердің көлемі
45млн.десятинаға жетті.Соғыс шикізатты ,азық-түлікті,
малдың және басқа материалдың байлықтардың орасан
зор мөлшерін жұтып жатты. Осыған байланысты қазақ
халқының иығына жаңа ауырпалықтар түсті:міндетті түрде ет
тапсырылды, мемлекет керегіне мал жаппай еріксіз алынды,әрбір үйден
жаңа соғыс салығын алу енгізілді земстволық салымдар және болыс
басқарушыларын бағып-қағуға арналған бай-болыстық алымдар,сондай-ақ
жол үшін төленетін және басқа салықтар мөлшері артты. Жергілікті
халыққа салынатын салықтар соғыстың басталуымен 3-4есе,ал жекелеген
жағдайларда -15есеге дейін өсті.

1916ж. таптық және ұлттық езушіліктің ,соғысқа деген өшпенділіктің
күшеюі жаппай құблысқа айналды.Соғыс елдегі жалпы-ұлттық дағдарыстың
пісіп-жетілу процесін тездете түсті .Соның жарқын бір көрінісі
Қазақстан мен Орта Азияның барлық аймақтарын дерлік қамтыған 1916ж.
ұлт азаттық көтеріліс болды.
Көтерістің
шығуының басты себебі әлеуметтік -экономикалық және саяси сипаттағы
факторлар еді .Яғни отарлық езгінің күшеюі, жерді тартып алу,салықтар
мен алымдардың өсуі,еңбекшілерді канау,өлкенің қазақ және басқа
бұрыннан тұрғын жергілікті халықтары жөнінде царизмнің жүргізіп жатқан
орыстандыру сая-саты,соғысқа байланысты қалың халық бұқарасы
жағдайының күртнашарлап кетуі,міне осыған алып келді. Көтерілістің
бұрқ ете қалуына патшанын 1916ж.25 маусымдағы армияның тыл жұмыстарына
Қазақстанның, Орта Азияның және ішінара Сібірдің 19-дан 43 жасқа
дейінгі "бұратаналық"еркек халықтарын шақыру жөніндегі арлығы тікелей
сылтау болды.Мемлекет әжетіне еріксіз алынғандарды әрекеттегі армия
қимыл жасап жатқан аудандарда қорғаныс құрылыстары мен әскери
байланыс жолдарын салу жұмыстарына пайдалану жоспарланды. Қазақстан
мен Орта Азиядан 400мың адам,соның ішінде Қазақстанның далалық
облыстарынан -100 мыңнан астам, Жетісудан -87 мың адам еріксіз алынуға
тиісті болды. Шілденің басында Қаақстанның барлық аймақтарында дерлік
көп кешікпей қарулы көтеріліске айналған стихиялық бас көтерулер
басталды.Халық қаһарының соққысын алдымен тылдық жұмыстарға
баратындардың тізімін тікелей жасаушы болыс басқарушылары ,ауыл
ағамандары және патша әкімшілігінің басқа да төменгі қызметкерлері
алды. Қазақтардың метрика куәлігінің жоқтығын пайдаланып,олар тізімге
жасы нешеде екеніне қарамай, өз беттерінше кедейлерді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.