Мұнай-химия саласы

Кіріспе 4
1 Әдеби шолу 5
1.1 Процестің даму тарихы 5
1.2 Процестің теориялық негізі 7
2 Технологиялық бөлім 11
2.1 Шикізат пен дайын өнімнің сипаттамасы 11
2.2 Технологиялық сұлба және технологиялық режим көрсеткіштері 11
2.3 Қондырғының материалдық балансы 13
2.3.1 Газдағы ылғал мөлшері 14
2.3.2 Триэтиленгликоль мөлшері (ТЭГ) 14
2.4 Технологиялық есептеулер 16
2.4.1 Абсорбердің жылулық балансы 16
2.4.2 Теориялық табақшалар саны 18
2.4.3 Абсорбер өлшемдері 19
Қорытынды 21
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 22

Қазақстанда табиғи және энергетикалық ресурстардың үлкен қоры бар. Елімізде бізді бірінші ондық мұнайлы елдердің қатарына қосатын мұнай және газ кен орындары шоғырланған. Сонымен қатар Қазақстан көмір, уран, алтын және т.б. құнды минералдар қорына бай. Бізде күн, жел энергияларын пайдалану мүмкіндігі де жоғары. Сәйкесінше мұнай мен газды әлемдік нарыққа шығаратын коммуникация көздері жетіспейді. Осы жағдайларға қарамастан, байланыс пен коммуникацияның жоғары деңгейде дамымауы еліміздің осы бай қор көздерінен алынған пайдалы қазбаларды шет елдерге шығара отырып, Қазақстанның болашақ даму жоспарларының орындалуына әзірше кері әсер етіп отыр.
Бұл ресурстарды пайдаланудың негізгі жоспары, шет елдік ірі халықаралық компаниялармен ұзақ мерізімдік серіктестік пайдалану келісім шарттарын жасақтай отырып, олардың үздік технологиялары мен ірі капиталдарын мұнай саласын тез әрі тиімді пайдалану болып табылады. Біз шет елдік халқаралық мұнай компаниялары ішінен біздің талаптарымызға жауап бере алатын, ұзақ мерзімдік шарттарға келісетін және мақсаттары біздің мақсаттарымызға сай компанияларды ғана таңдай аламыз. Игеру талаптарына мұнай мен газды экспорттауға қажетті құбыр жолдарын жүйесін салу мен пайдалану талаптары да енгізіледі. Тек осындай бірнеше құбыр жүйелері арқасында ғана біз экспорттау кезінде бір көршіден тәуелділіктен және мұнай бағасына деген монополиялық таза тәуелсіздіктен толық құтыла аламыз. Отын ресурстарын пайдаланудағы басты жоспарлы мақсатымыз, дүние жүзінің ірі елдерінің Қазақстанға, оның дүние жүзіндегі бай энергетикалық табиғат байлықтарымен қамтамасыз етуші мемлекет екендігін мойындату болып табылады. Бұл жағдайдағы біздің көздеп отырғанымыз АҚШ, Ресей, Қытай, Европаның дамыған елдерін қызықтырып, мұнай-газ секторын дамыту бағытында инвестиция тарту. Бұл елдердің Қазақстан мұнайгаз секторы мен оның байлығына тұрақты және ұзақ мерзімдік экономикалық қызығушылығы, еліміздің тұрақты дамуының негізі болып табылады .
Дүние жүзінің мұнай-химия саласындағы көптеген жетекші елдерден еліміздің басты айырмашылығы, Қазақстанда өзіндік табиғи газы, мұнай мен газды өңдеу, крекингілеу кезінде алынатын газды және сұйық күйдегі көмірсутектерінің шикізат базасының болуы. Отандық газ өңдеу өнеркәсібі негізінен алғанда С 1 - С 2 көмірсутектері мен таза күкірт алуға негізделген. Бірақ та табиғи газ халық-шаруашылық кешенін тиімді дамытудағы сапалы өзгерістерге әкеле алатын үлкен көмірсутектерінің көзі ретінде қарастырылуы тиіс. Табиғи газды пайдаланудың мұнайхимиялық және органикалық синтез химиясындағы жоғарығы тиімділігіне байланысты бұл шикізатты өндірістік және заводтық өңдеуді жоғары индустриялық және технологиялық деңгейге жеткізу қажеттігін байқатады.

1 Омаралиев Т.О. Специальная технология переработки нефтяного сырья -Астана: Фолиант, 2004
2 Омаралиев Т.О. Технология переработки нефти и газа. Ч-2. Деструктивные процессы переработки нефтяного сырья. –Астана: Фолиант, 2003
3 Чуракаев А. М. Газоперерабатывающие заводы и установки.- М.: Недра, 1994
4 Дронин А.П., Пугач И.А. Технология разделения углеводородных газов. М.: Химия, 1986, 387с.
5 Бондаренко Б.И. Альбом технологических схем переработки нефти и газа. - М.: 2003. - 65с.
6 Сарданашвили А. Г., Львова А.И. Примеры и задачи по технологии нефти и газа. М.: Химия. 1986.
7 Фаромазов С.А. Оборудование НПЗ и его эксплуатация. М.: Химия. 1984.
8 Основные процессы и аппараты химической технологии / под ред. Ю. И. Дытнерского М.: Химия. 1991.

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
4
1 Әдеби шолу
5
0.1 Процестің даму тарихы
5
1.2 Процестің теориялық негізі
7
2 Технологиялық бөлім
11
2.1 Шикізат пен дайын өнімнің сипаттамасы
11
2.2 Технологиялық сұлба және технологиялық режим көрсеткіштері
11
2.3 Қондырғының материалдық балансы
13
2.3.1 Газдағы ылғал мөлшері
14
2.3.2 Триэтиленгликоль мөлшері (ТЭГ)
14
2.4 Технологиялық есептеулер
16
2.4.1 Абсорбердің жылулық балансы
16
2.4.2 Теориялық табақшалар саны
18
2.4.3 Абсорбер өлшемдері
19
Қорытынды
21
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
22

КІРІСПЕ
Қазақстанда табиғи және энергетикалық ресурстардың үлкен қоры бар. Елімізде бізді бірінші ондық мұнайлы елдердің қатарына қосатын мұнай және газ кен орындары шоғырланған. Сонымен қатар Қазақстан көмір, уран, алтын және т.б. құнды минералдар қорына бай. Бізде күн, жел энергияларын пайдалану мүмкіндігі де жоғары. Сәйкесінше мұнай мен газды әлемдік нарыққа шығаратын коммуникация көздері жетіспейді. Осы жағдайларға қарамастан, байланыс пен коммуникацияның жоғары деңгейде дамымауы еліміздің осы бай қор көздерінен алынған пайдалы қазбаларды шет елдерге шығара отырып, Қазақстанның болашақ даму жоспарларының орындалуына әзірше кері әсер етіп отыр.
Бұл ресурстарды пайдаланудың негізгі жоспары, шет елдік ірі халықаралық компаниялармен ұзақ мерізімдік серіктестік пайдалану келісім шарттарын жасақтай отырып, олардың үздік технологиялары мен ірі капиталдарын мұнай саласын тез әрі тиімді пайдалану болып табылады. Біз шет елдік халқаралық мұнай компаниялары ішінен біздің талаптарымызға жауап бере алатын, ұзақ мерзімдік шарттарға келісетін және мақсаттары біздің мақсаттарымызға сай компанияларды ғана таңдай аламыз. Игеру талаптарына мұнай мен газды экспорттауға қажетті құбыр жолдарын жүйесін салу мен пайдалану талаптары да енгізіледі. Тек осындай бірнеше құбыр жүйелері арқасында ғана біз экспорттау кезінде бір көршіден тәуелділіктен және мұнай бағасына деген монополиялық таза тәуелсіздіктен толық құтыла аламыз. Отын ресурстарын пайдаланудағы басты жоспарлы мақсатымыз, дүние жүзінің ірі елдерінің Қазақстанға, оның дүние жүзіндегі бай энергетикалық табиғат байлықтарымен қамтамасыз етуші мемлекет екендігін мойындату болып табылады. Бұл жағдайдағы біздің көздеп отырғанымыз АҚШ, Ресей, Қытай, Европаның дамыған елдерін қызықтырып, мұнай-газ секторын дамыту бағытында инвестиция тарту. Бұл елдердің Қазақстан мұнайгаз секторы мен оның байлығына тұрақты және ұзақ мерзімдік экономикалық қызығушылығы, еліміздің тұрақты дамуының негізі болып табылады .
Дүние жүзінің мұнай-химия саласындағы көптеген жетекші елдерден еліміздің басты айырмашылығы, Қазақстанда өзіндік табиғи газы, мұнай мен газды өңдеу, крекингілеу кезінде алынатын газды және сұйық күйдегі көмірсутектерінің шикізат базасының болуы. Отандық газ өңдеу өнеркәсібі негізінен алғанда С 1 - С 2 көмірсутектері мен таза күкірт алуға негізделген. Бірақ та табиғи газ халық-шаруашылық кешенін тиімді дамытудағы сапалы өзгерістерге әкеле алатын үлкен көмірсутектерінің көзі ретінде қарастырылуы тиіс. Табиғи газды пайдаланудың мұнайхимиялық және органикалық синтез химиясындағы жоғарығы тиімділігіне байланысты бұл шикізатты өндірістік және заводтық өңдеуді жоғары индустриялық және технологиялық деңгейге жеткізу қажеттігін байқатады.

1 Әдеби шолу

0.2 Процестің даму тарихы
Зауыттық газдар кейде кептіруді қажет етпейді. Оны газ кезекті төмен температуралы ректификацияға түсер алдында немесе ылғалға сезімтал катализатормен каталитикалық өңдеу қондырғысына жіберер алдында қолданады.
Төмен температуралы ректификация (1000С-қа дейін) кезінде газдың ылғалдылығы аз болса да сулы конденсат түседі. Мысалы, 7атм. қысымда тұрған, құрамында 2гм3 суы бар көмірсутектік газдың шық нүктесі 140С, ал судың мөлшері 0,17гм3 болғанда ол -200С-қа тең, яғни -200С-тан төмен температурада газдың ылғалдылығы 0,17гм3-тан төмен болуы керек. Қысымның жоғарылауы, газдың шық нүктесі көтерілетіндіктен, кептіруді тереңдетуді қажет етеді. Мысалы, сол газдың қысымын 7-ден 35-ке дейін жоғарылатсақ шық нүктесі 14-тен 390С-қа дейін көтеріледі. Бұл жағдайда максималды жіберілетін ылғалдылық 0,5гм3 құрайды.
Газды кептіру дәржесі тек судың конденсациялану мүмкіндігімен ғана емес, сонымен қатар оның газ гидраттарын түзуімен де анықталады. Гидраттар - газ молекулаларының сумен комплексті қосылысы. Метанның СН4∙6Н2О, этанның С2Н6∙6Н2О және т.б. гидраттар белгілі.
Сырттай қарағанда гидраттар көлемді кристалды құрылым, құрамына байланысты ақ және мұз тәрізді мөлдір болып келеді. Гидраттар тұрақсыз және температурасы немесе қысымы өзгергенде газ бен суға оңай ыдырап кетеді.
Гидраттар жоғары қысымда және нөлден жоғары температураларда түзіледі. Ауыр көмірсутектер төменмолекулалы көмірсутектерге қарағанда гидратты жеңіл түзеді. Метан 15,50С температурада 100атм. қысымда гидрат түзсе, этан осындай температурада 25атм. қысымда гидрат түзе алады. Гидраттар тек ылғал мөлшері газдан артық болған жағдайда ғана қалыптаса алады, яғни газ фазасындағы су буының парциалды қысымы гидраттың бу қысымынан жоғары болғанда. Осылайша, газдағы ылғал мөлшері орта температурасында су буының қаныққан қысымы гидрат буының қысымынан төмен болатын шық нүктесіне сәйкес болуы керек. Мұнай зауыттық газдарды сұйық және қатты реагенттермен кептіреді.
Сұйық кептіргіштердің ең көп тарағандары екі атомды спирт болып келетін этиленгликоль, ди- және үшэтиленгликоль болып табылады. Диэтиленгликоль С2Н4(ОН)-О-С2Н4(ОН) - қайнау температурасы 244,50С, тығыздығы Р420=1,117 және қату температурасы -650С болатын түссіз сұйықтық. Ол суда толығымен ериді. Газ кептіруде қолданылуына каталитикалық риформинг процесі қондырғыларында пайдаланылатыны мысал бола алады. Ерітіндідегі диэтиленгликоль концентрациясы 95-97%. Айналмалы құрамында сутегі бар газды күкіртсутегіден моноэтаноламинмен тазартады, содан кейін диэтиленгликольмен кептіреді. Күкіртсутек пен ылғал айналмалы газ қысымымен жұтылады.
Әдетте диэтиленгликольді негізінен табиғи газдарды кептіргенде сусыздандырғыш агент ретінде қолданады. Кейде сусыздандыру мен күкіртсутектен тазалауды біріктіріп, этаноламин мен диэтиленгликольдің аралас ерітіндісімен жүргізеді. Төмен температуралы ректификациядан өткен пиролиз газдарын қайта кептіру міндетті, бірақ сұйық кептіргіштер 20-250С температурада газды өңдегенде оның шық нүктесін -150С-тан төмен түсіре алмайды. Ылғалды толығымен жою үшін адсорбенттерді қолданады.
Кейде комбинирленген газ кептіру процестері пайдаланылады. Басында сұйық кептіргішен, содан кейін қатты адсорбентпен. Адсорбенттер ретінде алюминий тотығын, сонымен қатар төменмолекулалы елеуіштерді қолданады. Молекулалық елеуіштерді басқа адсорбенттермен салыстыру олардың сөзсіз артықшылығын көрсетті. Кептіру тереңдігі бойынша молекулалық елеуіштер басқа адсорбенттерден шамамен 3 есе жоғары нәтиже көрсетеді. Адсорбентке қатысты диаметрді дұрыс таңдау ылғалды жұтуда жоғары талғамдылыққа жетуге мүмкіндік береді. Молекулалық елеуіштер полярлы қосылыстарға қатысты, әсіресе суға, таңдамалы қасиетке ие.
Нәтижесінде газдағы ылғалдың мөлшері 0,001%-тен төмен және шық нүктесі 75-тен 100 0С аралығында болуы керек. Молекулалық елеуіштердің басқа да артықшылығы адсорбердің жоғарғы өткізгіштік қасиеті мен жұмыс циклін жоғарылататын меншікті адсорбциялық сыйымдылығын айтуға болады. Циркуляциялык риформинг газын кептіруге арналған алюминий тотығынан молекулалық елеуіш артықшылығы көрсетілген. Риформинг қондырғыларының бірінде сулы газдағы ылғал мөлшері 1·10-4%-ға дейін жеткізілген. Қанықпаған көмірсутегі бар газдарды адсорбенттермен кептіргенде компоненттердің полимерленуі нәтижесінде процесс қиындай түседі. Пирогазды кептіргенде одан алдымен жеңіл полимерленетін полиолефиндерден тұратын С4 және С5 көмірсутектерін бөліп алу керек. Пирогазда 3-5 мас. % С5 көмірсутектерінің болуы адсорбент активтілігін бірден төмендетеді. Адсорбция температурасын төмендеткенде полимерлену процесі бәсеңдеп, адсорбенттің қызмет көрсету мерзімі ұлғаяды. Риформинг газдарын кептіру кезінде онда қышқыл компоненттердің болуы адсорбенттің белсенділігін тез төмендетіп, айтарлықтай қиындық туғызады. Оны болдырмау мақсатында қышқылға төзімді қатты кептіргіштерден дайындалған молекулалық елеуіштердің арнайы түрлерін көлденең адсорбер колоннасына салады.
Кептіру процестерін зерттеу нәтижесінде біз газды қоспалардан газдарды немесе буларды сұйық ерітінділермен жұтуға негізделген абсорбция терминімен кездестік.
Абсорбция процесі таңдамалы және қайтымды процесс. Әрбір абсорбент газды қоспадан тек қажетті компонентті сіңіру қасиетіне ие. Сонымен қатар басқа компоненттер аз ғана мөлшерде сіңіріледі немесе мүлдем өзгеріссіз қалады. Абсорбция процесінің қозғаушы күші - сіңірілетін компоненттің газдағы және сұйықтағы парциалды қысымының әр түрлілігі.
Газдығы және сұйықтағы компоненттің парциалды қысымының айырымы неғұрлым жоғары болса, сіңіру тереңдігі де соғұрлым жоғары болады. Осы айырым төмендеген сайын процесс нәтижесі төмендей береді. Парциалды қысым бірдей болып, фазалар арасында термодинамикалық тепе-теңдік орнағанда сіңіру процесі мүлдем тоқтап қалады.
Егер де сұйық фазадағы компоненттің парциалды қысымы газдағыдан жоғары болған кезде кері процесс жүреді. Абсорбция кезінде сіңірілген компонент сұйық күйден булы күйге өтеді.
Абсорбция процесі химиялық, мұнай өңдеу және мұнай-химиялық өнеркәсіпте кеңінен қолданылады. Газ өнеркәсібінде көмірсутекті газдарды бөлуде, кептіруде пайдаланылады. Мысалы, табиғи және ілеспе газдардан газды бензинді, сонымен қатар ең кең тараған және үнемді процесс пропан мен бутанды бөліп алу.
Мұнай кен орындарындағы газдарды мұнайға ілеспе газдар деп атайды. Бұл газдар мұнайда еріген күйде болады және жер бетіне шығарда бөлінеді. Мұнайға ілеспе газдар құрғақ газдардан этан, пропан, бутан және жоғары көмірсутектердің мөлшерінің көптігімен (50%-ға дейін) ерекшеленеді.
Сол себепті де бұларды майлы, бай газдар қатарына жатқызады. Мұндай газдардан тауарлы бензинге қоспа ретінде қажетті ең жеңіл газды бензин, сонымен қатар отын ретінде сығылған сұйық газдар алынады. Этан, пропан, бутан бөлінгеннен кейін мұнай-химиялық өнеркәсіпте бастапқы шикізат ретінде пайдаланылады.
Көмірсутекті шикізаттарды өңдеудің химиялық технологиясының дамуы мен қолданылуы өскен сайын күкіртті және жоғары күкіртті мұнай мөлшері де өсіп жатыр. Сондықтан оларды өңдеу мұнай өңдеу саласындағы маңызды мәселелердің бірі болып қала бермек.

1.2 Процестің теориялық негізі
Абсорбция деп газдың сондай немесе басқа дәрежеде еритін газды сұйық ерітіндімен сіңіру процесін айтады. Тазалау принципі төмен температурада судың абсорбентпен сіңіріліліп, тұрақсыз химиялық қосылыс түзіп, температураны көтергенде ыдырап, абсорбенттің регенерациялануына (қайта қалпына келуіне) негізделген. Еріген суды ерітіндіден бөліп алатын кері процесс десорбция деп аталады.
Абсорбциялық процестерде екі фаза - сұйық және газ фазалары қатысады. Абсорбцияда заттың газ фазасынан сұйық фазасына өтуі, десорбцияда, керісінше, сұйықтан газға айналуы жүреді. Сол себепті, абсорбциялық процестер масса алмасу процестерінің бірі болып саналады.
Тәжірибе жүзінде абсорбцияға жеке газдарды емес, газ қоспасын салады. Газдың негізгі құрамдас бөлігі берілген сіңіргішпен белгілі мөлшерде сіңіріледі. Газдың осы бөлігін абсорбцияланатын деп, ал сіңірілмейтін бөлігін инертті газ деп атайды.
Сұйық фаза сіңіргіштен және абсорбцияланған компоненттен тұрады. Көп жағдайда сіңіргіш белсенді компонент ерітіндісі болып келеді. Сонымен, белсенді компонент ерітілген затты еріткіш деп атаймыз.
Инертті газ бен сіңіргіш сәйкесінше компоненттерді газды және сұйық фазаларда тасымалдағыш болып табылады. Физикалық абсорбция кезінде инертті газ бен сіңіргіш жұмсалмайды және компоненттің бір фазадан екіншісіне өту процесіне қатыспайды. Хемосорбция кезінде сіңіргіш компонентпен химиялық әсерлесуі мүмкін.
Абсорбциялық процестердің жүруі олардың статикасымен және кинетикасымен сипатталады.
Абсорбция статикасы, яғни сұйық және газ фазаларының арасындағы тепе-теңдік фазалар арасындағы ұзақ әсерлесу кезінде пайда болатын қалпын анықтайды. Фазалар арасындағы тепе-теңдік компонентің және сіңіргіштің термодинамикалық қасиеттерімен анықталады, және фазалардың біреуінің құрамына, температурасы мен қысымына тәуелді болады.
Абсорбция кинетикасы, яғни массаалмасу процесінің жылдамдығы процестің қозғаушы күшімен (яғни жүйенің тепе-теңдік күйден ауытқу дәрежесімен), сіңіргіштің, компоненттерінің және инертті газ қасиеттерімен, сонымен қоса фазалардың әрекеттесу әдісімен (абсорбциялық қондырғы түріне және оның жұмысының гидродинамикалық режиміне байланысты) анықталады. Абсорбциялық қондырғыларда қозғаушы күш, негізінен, олардың ұзындығы бойынша өзгереді және фазалардың өзара қозғалысына кері тоқ, тура тоқ, тоғысқан тоқ және т.б.) тәуелді болады. Сонымен қатар, үздіксіз немесе сатылы әсер болуы мүмкін. Үздіксіз әсерлесетін абсорберлерде фазалардың қозғалу сипаты қондырғы ұзындығы бойынша өзгеріссіз қалады және қозғаушы күштің өзгерісі үздіксіз жүріп отырады. Сатылы әсерлесетін абсорберлерде газға және сүйыққа қатысты кезектес қосылған бірнеше сатылардан тұрады. Сатыдан сатыға ауысқанда қзғаушы күш жүктемелі өзгереді.
Абсорбция физикалық абсорбция және хемосорбция деп бөлінеді. Физикалық абсорбция кезінде газдың еруі химиялық реакциямен жүрмейді. Бұл жағдайда ерітінді бетінде компоненттің қысымы тепе-теңдік күйде болады, ал сіңірілу процесі оның газды фазадағы парциалды қысымы ерітінді бетіндегі тепе-теңдік қысымынан жоғары болғанда басталады. Газ құрамынан қажетті компонентті сіңіріп алу үшін қарама-қарсы тоқ қатысында абсорберге таза, құрамында сіңірілетін компонент мөлшері болмайтын сіңіргіш салу керек.
Хемосорбцияда абсорбцияланатын компонент сұйық фазада химиялық қосылыс түзіп әрекеттеседі. Қайтымсыз реакцияда ерітінді бетіндегі компоненттің тепе-теңдік қысымы өте аз болады және компоненттің толық сіңірілуі жүреді. Қайтымды реакцияда, керісінше, компонент қысымы біраз жоғары болады. Бірақ бұл қысым физикалық абсорбция қысымынан төмен болады.
Абсорбцияны өнеркәсіпте жүргізу десорбциямен бірге болуы да, болмауы да мүмкін. Егер десорбция болмаған жағдайда сіңіргіш абсорбент бір рет пайдаланылады. Абсорбция кезінде дайын өнім, жартылай өнім немесе абсорбция газдарды санитарлық тазалау мақсатында жүргізілсе қалдық ерітінді алынады. Қалдық ерітінді залалсыздандырылғаннан кейін канализацияға төгіледі.
Абсорбция мен десорбцияны біріктіру сіңіргішті бірнеше рет пайдалануға және абсорбцияланған комопнентті таза күйде бөліп алуға мүмкіндік береді. Ол үшін абсорберден кейін ерітіндіні десорбцияға жібереді. Десорбцияда компонентті бөліп алады, ал регенерирленген (компоненттен ажыратылған) ерітіндіні абсорберге қайта жібереді. Мұндай сұлбада аз ғана жоғалымды санамағанда сіңіргіш шығындалмайды және айналым абсорбер - десорбер - абсорбер жүйесінде жүреді.
Кейде (сіңіргіш арзан болған кезде) десорбция процесінде сіңіргішті көп рет пайдаланудан бас тартады. Десорберде регенерирленген сіңіргішті канализацияға төгіп, абсорберге жаңа сіңіргіш беріледі.
Десорбцияға қолайлы жағдай абсорбция процесінің жағдайларына, керісінше, қарама-қарсы болады. Десорбцияда компонент газ фазасына өтуі үшін оның ерітінді бетіндегі қысымы айтарлықтай жоғары болуы тиіс. Қайтымсыз химиялық реакция жүретін абсорбция процестерінің сіңіргіштері десорбция арқылы регенерациялана алмайды. Мұндай сіңіргіштерді химиялық әдіспен регенерациялауға болады.
Абсорбциялық процестердің химиялық және аралас өнеркәсіп салаларында қолданылу аясы өте кең. Олардың кейбіреулері төменде көрсетілген:
1. Газды сұйықпен сіңіріп, дайын өнім алу. Мысалы: күкірт қышқылы өндірісіндегі SO3 абсорбциясы; тұз қышықылын алудағы НCl абсорбциясы; азот тотықтарының сумен (азот қышқылын алу) немесе сілті ерітіндісімен (нитраттар алу) абсорбциялау және т.б. Сонымен бірге абсорбция десорбциясыз жүреді.
2. Бір немесе бірнеше бағалы компонент қоспалрын алу мақсатында газ қоспаларын бөлу. Бұл жағдайда сіңіргіш бөлініп алынатын компонентке қатысты жоғары, ал басқа да газдың құрамдас бөліктеріне қатысты төмен сіңіргіштік қабілетке (талғамдылық, селективтілік, т.б.) ие болуы керек. Негізінен мұнда абсорбцияны десорбциямен біріктіреді. Мысал ретінде кокс газынан бензолдың абсорбциясын, крекинг газы немесе табиғи газ пиролизінен ацетиленнің, этил спирті ыдырауынан кейінгі контакт газынан бутадиеннің абсорбциясын келтіруге болады.
3. Газды зиянды компоненттер қоспасынан тазалау. Мұндай тазалау, әдетте, күкіртті қосылыстардан тұратын қышқыл компоненттерді тазалау мақсатында жүргізіледі.
Масса беру коэффициентін қосымша әдістермен анықтайды. Сондықтан мынадай сұрақ туындайды: Қалыпты жағдайларда (мысалы, таза сұйыұтың булануы немесе нашар еритін газдың абсорбциясында) қос фазаның кедергісі болғанда күрделі процестерден масса беру коэффициентін табуға бола ма?
Алдымен масса берудің стандартты коэффициенттеріне диффузия коэффициенттерінің әр үрлілігін ескере отырып өзгертулер енгізілуі тиіс. Есептелінген стандартты масса беру коэффициенті Кr тәжірибелік мәнімен салыстырылады. Осы салыстыру (аддитивтілігін тексеру) қойылған сұраққа жауап береді.
Тәжірибе көрсеткендей, көбінесе көрсетілген салыстырудан дұрыс жауап алынады. Кейбір зерттеулерден алынған келіспеушіліктер барботажды табақшаларда араластыру шартының бұзылуынан немесе насадкалы колонналарда стандартты жүйеден зерттелетін жүйеге өту кезінде болатын керексіз химиялық реакциялардың жүруімен түсіндіріледі.
Көптеген авторлар масса беру коэффициентінен бас тартып, масса берілу коэффициентін қолданады, себебі фазалар шекарасында Ка мәнін өлшеу мүмкін емес. Масса беру коэффициентін қолданбау масса берілу коэффициентінен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.