Дизель отыны

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Дизель отыны (көне сөзі - соляр, ауызша сөзі солярка, соляра) - ішкі жану дизель қозғалтқышында отын ретінде қолданылатын сұйық өнім. Әдетте бұл терминмен мұнайды тікелей айдаудың керосин-газ-май (газойл) фракцияларынан алынатын отынды білдіреді. «Солярка» атауы неміс тіліндегі Solaröl (күн майы) сөзінен туындаған - 1857 жылы мұнай айдау кезінде пайда болатын ауырлау фракцияны осылай атаған. Бұл фракция сары түсіне байланысты осылай аталған.

Дизель отынындағы күкірт құрамының төмендеуі қатал жағдайларда жүргізілетін гидротазарту жолымен іске асырылуы мүмкін. Көрсетілген мақсатқа шикізаттың берілген типі үшін тиімді, жаңа катализаторды таңдаумен жетуі мүмкін.

Бүгінгі күні пайдалануда тұрған мұнай шикізатын гидроөңдеу реакторларының көпшілігі 70 жылдардың ортасында жобаланып құрастырылған. Өнімдер шығарымы мен олардың сапасы өзгергендіктен көптеген мұнай өңдеушілер катализаторларды өңдеу прогресін пайдаланудан үстемдіктерге ие бола және өз қондырғыларына ірі қаржылай салымның алдын ала алды. Алайда, реакторлы жүйе потенциалын экономикалық жағынан тиімді етіп толығымен іске асыру үшін істегі реакторлы жүйелердің олардың жаңарту жолдарын қарастыра жұмыс сипаттамалары мен құрылыстарының толық бағалануы қажет.

Дизельді отынның сапасын жетілдіру бойынша еуропалық елдер аянбау күш жұмсауда. Оларда отынның бұл түріне талаптарды қаталдандыру концепциясы қабылданған. Әсіресе, күкіртті қосылыстардың құрамы бойынша. Бүгінгі таңда әлемдегі мұнай өңдеуші зауыттардың шектелген саны ғана күкіртті қосылыстардың ультра төмен құрамды дизельді отын ала алады. Бұдан бөлек бұл отындарда арматты көмірсутектердің қатысуын, фракцияның 98%-қ қайнау нүктесін азайту және цетанды санды жоғарылату қарастырылады (бүгінгі таңда 52 пункт, ал перспективада 55-58 пунктке дейін) .

2000 жылдан бастап Еуропада цетанды сан бойынша “51-ден аз емес”, күкірт бойынша “0, 035 массалық % аспайтын”, тығыздық бойынша полиароматты қосылыстардың құрамын “көлемнің 11%-дан аспайтындай” етіп нормалау кезінде “0, 845 грамм/см ³ аспайтын” талаптарын бекітетін Еуро-3 нормалары қолданылуда.

1 Дизель отынының құрамы

1. 1 Физико-химиялық құрамы, қасиеттері

Дизель отыны жылдам жүретін қозғалтқыштарға арналған тұтқырлығы кем дистилляттық және баяу жүретін (трактор, кеме, стационарлық т. б. ) қозғалтқыштарға арналған тұтқырлығы жоғары болып бөлінеді. Дистилляттық дизель отыны тікелей айдау арқылы алынып, сумен тазартылған керосин-газ-мұнай (газойл) фракцияларынан және 1/5-і каткрекинг пен кокстау арқылы алынған газ-майлардан (газойлдерден) тұрады. баяу жүретін қозғалтқыштарға арналған тұтқыр отын мазуттар мен керосин-газ-май (газойл) фракцияларының қоспасы болып табылады. Дизель отынының жану жылуы орташа есеппен 42624 кДж/кг (10180 ккал/кг) құрайды.

Тұтқырлығы және құрамындағы су мөлшері . Дизель отыны қыстық және жаздық болып жіктеледі. Олардың негізгі айырмашылығы осы отын стандарттарында көрсетілген шекті сүзгіленгіштігі (ASTM D 6371) мен лайлану және қату температураларында (ASTM D97, ASTM D2500) . Қыстық отынды өндіру қымбаттау болып келеді, бірақ, мысалы, −10 °C жағдайында жаздық отынды алдын ала жылытып алмай пайдалану мүмкін емес. тағы бір проблема - дизель отынының құрамында судың болуы. Дизель отынын сақтау кзінде су бөлініп, ыдыстың түбіне жиналып қалады, сееббі дизель отынының тығыздығы 1 кг/л-ден төмен болып келеді. Магистральдегі су кептілісі қозғалтқыштың жұмысын толық тоқтатады.

МемСТ 305-82 «Дизель отыны. Техникалық шарттар» мемлекетаралық стандартының талаптарында жаздық сұрыптар үшін 20 °C жағдайында кинематикалық тұтқырлықты 3, 0÷6, 0 сСт шегінде, ал қыстық сұрыптар үшін 1, 8÷5, 0 сСт шегінде, арктикалық сұрыптар үшін 1, 5÷4, 0 сСт шегінде болуы реттелген. Сондай-ақ бұл стандартта отынның барлық маркаларында су болмауы талап етіледі.

Тұтанғыштығы . Дизель отынының негізгі көрсеткіші - цетан саны (Л-45) . Отынның жану камерасындағы тұтанғыштық қасиетін көрсететін цетан саны α-метилнафталинмен қоспадағы цетанның көлемдік мөлшеріне тең болып келеді, бұл көлемнің ASTM D613 стандартты жағдайында зерттелген отынмен салыстырғанда тұтанғыштығы бірдей. Дизель отынының ASTM D93 бойынша анықталған тұтану температурасы 70 °C-тан аспауы тиіс. Дизель отынының ASTM D86 бойынша анықталған айдау температурасы 200°C-тан төмен, 350°C-тан жоғары болуы тиіс.

Қату температурасы деп дизель отыны бар пробирканы немесе ыдысты 45 ºС-қа еңкейткенде, қоюлану нәтижесінде дизель отынының төгілмейтіндей дәрежедегі температураны айтады. Дизель отынының қату температурасы - ауа температурасына байланысты қолдану-қолданылмауын көрсететін маңызды көрсеткіш болып табылады. Ауаның минималды температурасы отынның қату температурасынан 10-15 ºС-қа жоғары болу керек. Лайлану және қату температурасы арнай прибор арқылы анықталады.

Дизель отынындағы су төмен температурада оның двигатель цилиндрлеріне берілуін бұзуы мүмкін. Жоғары температурада су типті эмульсиялар түзілсе, ал төмен температурада мұз кристалдарына айналып, отын фильтрін бітеуі мүмкін.

Механикалық қоспалар дизель отынына оның талаптарға сәйкес сақталмағанынан немесе көліктерге құйған уақытта түсулері мүмкін. Сонымен қатар құм, глинозем түріндегі механикалық қоспалардың енуі қауіпті, өйткені олар үйкеліскен деталь қабаттарына түсіп, сызаттар, қатерлер туғызып және тез тозуға соқтырады.

Фракциялық құрамы дизель отынының буланғыштығын тікелей сипаттайды. Жеңіл фракциялы отын оңай буланады. Бірақ, өте жеңіл фрациялы құрамды дизель отынын қолдануға болмайды, себебі мұндай отын нашар өздігінен тұтанатын көмірсутектерден тұрады, және оның тұтқырлығы жеткіліксіз болады. Ауырлатылған фракциялы құрамды дизель отынын қолдану оның нашар буланатындығынан, уақытында өздігінен тұтанбауына және нашар жануына, түтін шығуына және отынның үнемсіздігіне алып келеді. Дизель отынының фракциялық құрамын анықтау әдісі, бензиннің фракциялық құрамын анықтау әдісінен айырмашылығы жоқ.

Өздігінен тұтануы - дизель отынының тұтану көзінсіз өздігінен тұтану қасиетін айтады. Отынның өздігінен тұтануы цетан санымен бағаланады және оған байланысты двигатель цилиндріндегі отынның жану процесі жүреді. Двигательдің қалыпты жұмыс істеуіне отынның өздігінен тұтанғаны және ары қарай екпінді жанғаны, қысымның сатылы артуы өте маңызды. Осы жағдайда двигатель жеңіл жұмыс жасайды және оның бөлшектеріне ауырлық түспейді, оның максималды қуаты артады, маңызды отындық үнемділігі қамтамасыздандырылады. Егер отын өз уақытында өздігінен тұтанбаса, двигательдің ауыр жұмыс істеуіне соқтырады. Ауыр жұмыс жасағанда оның бөлшектеріне ауырлық түседі. Бұл ауырлық оның тез тозуына, сынуына, отынның мөлшерден көп қолданылуына, түтіннің шығуына және қуаттылығының төмендеуіне алып келеді.

Цетан саны - отынның өздігінен тұтану көрсеткіші саны жағынан цетан құрамының метил-нафталинмен қоспасының көлеміне тең көрсеткіш. Дизель отынының цетан саны оның химиялық және фракциялық құрамына байланысты болады. Көбінесе, жоғары цетан саны парафинді көмірсутектерде болады, төменірек - нафтендерде, және ең төмені - ароматты көмірсутектерде. Цетан санының көптігіне дизель отынының іске қосылу қасиеттері байланысты. Жоғары цетан санды отындарда өздігінен тұтануы өте жақсы және ондағы двигатель оңай іске қосылады. Дизель отынының цетан саны жоғары цетанды компоненттердің және арнайы қоспалардың көмегімен көбейтілуі мүмкін.

Техникалық талаптарға сәйкес отындардағы цетан саны 45-тен төмен болмауы тиіс.

Двигатель бөлшектерінің тозу қарқындылығы отынның коррозиялық құрамына, өздігінен тұтануына және құрамындағы мезаникалық қоспалардың болуына байланысты. Отын сапасына қарай двигатель бөлшектерінің тозу қарқындылығы 2 еседен көп артып кетуі мүмкін. Отынның сапасыздығынан техникалық қызмет көрсетулерге де көптеп шығындар кетеді.

Дизель отынының коррозиялық қасиеттері бензиндікі сияқты құрамындағы күкірттің және күкіртті қосылыстардың, сілтілердің, минералды және органикалық қышқылдардың мөлшеріне байланысты. Көбіне зиянды активті күкірт, минералды қышқылдар, сілтілер болып табылады. Сондықтан олардың дизель отынында аз мөлшерде де болуын жібермейді.

Қышқылдылығы - дизель отынындағы органикалық қышқылдардың мөлшерін сипаттайды және олар 100 ${см}^{3}$ отынға 5 мг КОН-тан артық болмауы керек.

Дизельді отында суда еритін қышқылдар мен сілтілердің болуына рұсат етілмейді. Дизель отынында шайырлы заттардың және қанықпаған көмірсу-тектердің мөлшеріне байланысты оның жану камерасында, клапандарда, форсункаларда және басқа двигатель бөлшектерінде бөлінулердің пайда болуына қабілеттілігі байқалады. Бөлінулер двигательдің қалыпты жағдайдағы жұмысын бұзады (қызып кету, үрлеуінің және пайда болған газдардың тазалануының нашарлауы), отындық үнемділіктің нашарлауына және қуаттылықтың азаюына алып келеді. Кокстелу, мысалыға, форсунка тесіктерін шаңға толтырады, ол отынның берілуін бұзады, ал кейде форсунка бастиегін үзіп жібереді. Күйіктің пайда болу себебі отынның жоғары тұтқырлығы мен нашар булануынан да болады.

Кокстенуі - отынның арнайы приборда өлшенгеннен кейінгі кокстелунінен соң пайда болған қатты көмірлі қалдықтың пайыздық мөлшерімен түсіндіріледі.

Лап ету температурасы - отындағы жеңіл фракциялардың болуын шектейді және оның өртенгіштігін сипаттайды. Лап ету температурасы - отынның ауада түзілген буы тұтану көзі әсерінен тұтану байқалатындай жылдамдықпен жанатын ең төмен температурасы, бұл ретте тұрақты жану туындамайды. Яғни, лап етіп жану температурасы дегеніміз мұнайөнімдерін құю кезінде немесе беті ашық ыдыста болған уақытта отқа қауіпті тұтанатын температурасы. Лап ету температурасы барлық дизель маркаларында 35ºС-тан төмен болмауы керек.

1. 2 Физикалық қасиеттері

Жаздық дизель отыны. Тығыздығы 860 кг/м³-тен аспайды. Тұтану температурасы 55°C. Қату температурасы −5°C. Қайнап біту температурасы 180-360 Цельсий градусын құрайтын тікелей айдалған, сумен тазартылған және қайталама туынды көмірсутекті фракцияларды араластыру жолымен алынады. Қайнап біту температурасының артуы бүріккіштің коксталуы мен түтінденуді туғызады.

Қыстық дизель отыны. Тығыздығы 840 кг/м³ аспайды. Тұтану температурасы 55°C. Қату температурасы −35°C. Қайнап біту температурасы 180-340 °C құрайтын тікелей айдалған, сумен тазартылған және қайталама туынды көмірсутекті фракцияларды араластыру жолымен алынады. Сонымен қатар қыстық дизель отыны жаздық дизель отынына отынның қату температурасын төмендететін, алайда шекті сүзгіленгіштік температурасын әлсіз өзгертетін депрессорлық қоспаны қосу арқылы алынады. Жаздық дизель отынына қолдан жасау тәсілімен 20 %-ға жуық ТС-1 керосинін немесе КО қосады, бұл орайда оның пайдалану қасиеттері өзгермейді дерлік.

Арктикалық дизель отыны. Тығыздығы 830 кг/м³ аспайды. Тұтану температурасы 25°C. Қату температурасы −50°C. Қайнап біту температурасы 180-320 Цельсий градусын құрайтын тікелей айдалған, сумен тазартылған және қайталама туынды көмірсутекті фракцияларды араластыру жолымен алынады. Арктикалық отынның қайнап біту температурасының шектері шамамен керосин фракцияларының қайнап біту шектеріне сәйкес келеді, сондықтан бұл отын мәні бойынша ауырланған керосин болып табылады. Алайда таза керосиннің цетан саны төмен - 35-40 әрі майлау қасиеті де жеткіліксіз (ЖҚОС қатты тозады) . Осы проблемаларды болдырмау үшін арктикалық отынға майлау қасиеттерін жақсарту үшін цетанды арттыратын қоспалар мен минералды мотор майын қосады. Арктикалық дизель отынын алудың қымбаттау тәсілі жаздық дизель отынын парафиннен айыру болып табылады.

2 Дизель отынының маркалары және қолданылуы

Автомобильдің екі тактілі және төрт тактілі дизельді двигательдері дизельдің жылдам қозғалатын типіне жатады, олар жай жүретін стационарлы және транспортты дизельді двигательдерге қарағанда, отын сапасын қатаң талап етеді. Автомобильді дизельді двигательдер үшін 1-кестеде көрсетілгендей сапаның негізігі көрсеткіштері тән.

Техникалық шарттарға байланысты келесідей дизельді отындардың маркаларын шығару қарастырылған: ДИТО-ЭЛ, ДИТО-Элп, ДИТО-ЭЗ-минус 15, ДИТО-ЭЗ-минус 25, ДИТО-Эзп-минус 15, ДИТО-ЭЗ-минус 20, ДИТО-ЭЗ-минус 25, ДИТО-Эзп-минус 30.

ДИТО-ЭЛ - экологиялық жағынан жақсартылған, цетан саны 45-тен төмен емес жаздық дизель отыны. Кинематикалық тұтқырлығы 20º С-та 1, 8±6 ${мм}^{2}$ /с төңірегінде болуы шарт, қату температурасы -10 ºС-тан жоғары емес, лайлану және фильтрлену температурасы нормаланбайды. Техникалық шарттар отындағы механикалық қоспалардың, судың, күкіртсутектің және де суда еритін қышқылдар мен сілтілердің болмауын қарастырады.

ДИТО-ЭЗ-минус 15 - экологиялық жақсартылған фильтрлену температурасы шектелген -15 ºС-тан жоғары емес, қату температурасы -25 ºС жоғары емес қыстық дизель отыны.

ДИТО-Эз-минус 25 - экологиялық жақсартылған, фильтрлену температурасы -25 ºС-тан жоғары емес және қату температурасы -35 ºС, лайлану температурасы нормаланбайтын дизель отыны.

ДИТО-Эзп-минус 15 - экологиялық жақсартылған, канцерогенді поли-ароматикалық көмірсутектерден азайтылған, шекті фильтрлену температура-сы -15 ºС-тан жоғары емес, лайлану және қату температурасы -25 ºС, 5 ºС дизель отыны.

ДИТО-Эзн-минус 20, ДИТО-ЭЗп-минус 25, ДИТО-ЭЗп-минус 30 - қыс-тық, экологиялық жақсартылған, полиароматикалық қосылыстардан азайтыл-ған, шекті фильтрлену температурасы -20 ºС, -30 ºС, -35 ºС-тан жоғары емес, қату температурасы -30 ºС, -35 ºС, -40 ºС-тан жоғары емес және лайлану тем-пературасы қолдану шартына қарай -5 ºС, -10 ºС, -15 ºС-тан жоғары емес дизель отыны.

А маркалы дизель отыны шығарылады -30 ºС-тан төмен ауа температурасында қолданылатын арктикалық түрі; З-қыстық, -20 ºС-тан 0 ºС

қолданылатын түрі; жаздық, 0 ºС-тан жоғары ауа температурасында қолдану-ға арналған түрі.

Қолданылу шарттарына байланысты отынның көрсеткіштері 1-кестеде көрсетілген.

1-кесте

Қолданылу шарттарына байланысты дизель отынының негізгі көрсет-кіштері

Маркалары

Маркалары: Л

: Көрсеткіштері

Маркалары:

Арктика-лық

Маркалары: жаздық

қыстық

Маркалары:

: Фракциялық құрамы:

Маркалары:

: 50% айдалады, °С-тан жоғары емес,

Маркалары: 280

280

255

Маркалары:

: 96% айдалады, °С-тан жоғары емес

Маркалары: 360

340

330

: (айдалу соңы) .

Маркалары:

: Өздігінен тұтану температурасы, °С

Маркалары: 300

310

330

: Күкірттің массалық үлесі, % көп емес

Маркалары:

Маркалары: 0 _; 2

0, 2

Маркалары: 0, 4

' 0, 5

0, 5

: Меркаптанды күкірттің үлесі, % көп емес

Маркалары: 0, 01

0, 01

Техникалық шарттарға байланысты күкіртсутектің, суда еритін қыш-қылдар мен сілтілердің болуы жіберілмейді.

Күкірттің массалық мөлшеріне қарай дизельді отынның 3 түрі бекітілген:

I - күкірттің массалық мөлшері - 0, 5 %-дан көп емес;

II - күкірттің массалық мөлшері - 0, 1 %-дан көп емес;

III - күкірттің массалық мөлшері - 0, 2 %-дан көп емес.

2. 1 Дизель отынының түрін және сапасын анықтау

Дизель отынының сапасы бензиндікі сияқты оның физико-химиялық қасиеттерін анықтау нәтижесінде бекітілуі мүмкін. Ол үшін отынды анализден өткізу қажет.

Мұнай базаларындағы дизель отынын алатын автошаруашылықтар, оның сапасын құжаты арқылы бақылай алады. Физико-химиялық көрсеткіш-тердің мағынасын, техникалық талаптары бар құжатпен сәйкестендіре отыра, берілген отынның партиясы мен техникалық шарттардың үйлесімділігін анықтауға болады. Сонымен қатар, қыс уақытында отынды төмен температурада қолдану мүмкіндігін анықтайтын тұтқырлыққа, температураға ерекше көңіл аударған жөн.

Дизель отынының физикалық тұрақтылығы бензинге қарағанда жоғарылау, сондықтан сақтау талаптары қадағалағанда дизель отынының ал-ғашқы сапасы іс жүзінде нашарламайды.

Бензинмен салыстырғанда дизель отынына су мен механикадық қоспалардың түсуі қауіптілеу. Мұндай отын қолдануға жарамсыз болуы мүмкін.

Дизель отынының механикалық қоспалармен ластануы ашық фильтрлі қағаздан шамамен отынның 1 литрін өткізу арқылы анықтау мүмкін. Фильтр-мен ұсталған қоспа мөлшеріне қарай оның ластануын айтуға болады.

Сонымен бірге су жіктеледі де, ыдыс астында тұнады, содан оның пайда болғанын көруге болады. Отында жіктелмеген су оның лайлануын тудырады.

Дизель отынына арнайы бояғыштар қосылмайды, бірақ дизель отындарының түрлі маркаларында табиғи түстердің айтарлықтай айырмашылықтары бар. Тұтқырлық та өзіндік сыртқы белгісіне жатпайды.

Осылай, дизель отынының сыртұы түріне қарап маркасын ажырату қиын. Сондықтан, дизель отынына арналған ыдыстарда (тара) оның маркасы көрсетілген жазулар немесе биркалардың болуы маңызды.

Сонымен бірге, сыртқы белгілеріне қарап, дизель отынын басқа мұнай өнімдерінен, бензиннен оңай ажыратуға болады.

Дизель отынының әлсіз, өткір емес иісі бар, ашық-қоңырдан қоңырға дейін түсі бар. Дизель отынының тамшысы буланғаннан кейін таза қағаз бетінде майлы дақ қалдырады, сонымен бірге бензин сияқты ізсіз буланады.

3 Қоршаған ортаны қорғау

Ғылыми-техникалық прогресс пен өндірістің қарыштап алға басуы адамзат өмірін жақсартуға тікелей игі ықпал етумен қатар, қоршаған орта табиғатқа орны толмас орасан зор зиян да тигізіп жатыр. Сондықтан өндірістік кәсіпорындарын орналастыру, шаруашылық және азаматтық объектілерді жобалау, салу немесе қайта салу үшін қандай шаруашылық бастамасы болса да жобалау және жобалау алдындағы құжаттар дайындалғанда қоршаған ортаны қорғау мәселесіне көп көңіл бөлінеді. Қоршаған ортаға көп зиян тигізетін саланың бірі - мұнай өндіру, мұнайды өңдеу және мұнайхимиялық өнеркәсіп болып табылады. Мұнай өңдеу және өндірумен байланысты кәсіпорындарды жобалау кезінде, жұмыс істеу барысында да ең алдымен қоршаған ортаны қорғауға аса жауаптылықпен назар аударады, себебі бұл аталған саладағы кәсіпорын тек зиянды ғана емес, сонымен бірге отқа және жарылысқа қауіпті болып табылады. Мұнай өнімдерінің жануы салдарынан ауаға улы және зиянды заттар көп мөлшерде таралуы мүмкін. Олар күшті уытты және зиянды заттар- күкіртсутек, газдардың барлық түрлері, уытты сұйықтықтар және мұнай дистилляттары, т. б. көптеген қоршаған ортаға зиянды әсерін тигізетін улы химиялық қосылыстар болуы мүмкін. Мұндай түрлі апаттар салдарынан тек жекелеген өлім қаупі ғана емес, сонымен бірге ол аймақтың биосферасын ластауы мүмкін және экологиялық апат аймағын тудыруы мүмкін. Сол себептен мұнай өңдейтін мұнайхимиялық кәсіпорындар қоршаған ортаға зиянды әсерін тигізбейтіндей қауіпсіздік мөлшерлері мен талаптарын ескере отырып, заманға сай кешендер тұрғызылуы керек.

Мұнай өңдейтін зауыттар - ауа мен су бассейндерін ластайтын көздің бірі. Ластаушы заттар шығаратын негізгі көздерге - мұнайды күкірттен тазарту мен катализаторларды регенерациялау процестері, қыздырғыштар және қазандықтар жатады. Сонымен қатар мұнайдан, одан алынған өнімдерді сақтайтын ыдыстардан, су мен мұнай сепараторларынан әртүрлі заттар бөлініп, қоршаған ортаны ластап отырады.

Мұнай өңдейтін өндірістің кәсіпорындары атмосфераны көмірсутек-термен (73%), күкіртті оксидпен (18%), көміртек оксидімен (7, 0%), азот оксидімен (2%) ластайды. Бұл кәсіпорындар көп мөлшерде суды қажет етеді, ал олардан шыққан ақаба суларда көп мөлшерде мұнай өнімдері, сульфат, хлорид, азот қосылыстары, фенол, ауыр металдардың тұздары болғандықтан, суаттар осы заттармен ластанып отырады. Топырақты да ластайтын осы қосылыстар.

Кәсіпорын айналасында міндетті түрде арнайы, санитар деп аталатын аймақ болады. Мұндай аймақ кәсіпорында апат болған жағдайда адамдарды апат болудан және қауіп әсерінен қорғауға қызмет етеді. Әдетте мұндай аймақ шекарасы тұрғын үйлері және пунктеріне, қалаға және шағын адамдар тұратын ауданға жетпейді. Санитарлы аймақта мал бағуға және басқа ауылшаруашылық жұмыстарымен айналысуға тиым салынады.

Табиғи немесе жасанды су бассейндерін сақтау үшін мұнай саласындағы кәсіпорында арнайы тазартушы жүйелерді қолданады. Айналадағы қоршаған су бассейніндегі қамалда өндірісте қолданылып шыққан суларды және қалдықтарды, канализация жүйелерінен шыққан суларды және басқа тазалануды қажет ететін қалдықтарды тазалап, ондағы зиянды және уытты заттар мөлшері мүмкіндік шекті концентрациядан аспайтын және зиянсыз болғаннан соң ғана қоршаған су бассейндеріне қалдық ретінде тастайды.

Ауа бассейнін қорғау мақсатында және оны аздап қалпына келтіру, топырақты эрозиядан қорғау үшін үлкен масштабта зауыт аймағын гүлдендіру, жасылдандыру шаралары жүргізіледі. Көмірқышқыл газдарының құрамын өзгертеді. Оған оттегінің жанасуы оның зияндылығын азайтады. Бұл шараларды құбырлық зиянды қалдықтардың адам денсаулығына және қызмет етуші персоналға, олардан басқа биологиялық өсімдіктерге, табиғатқа зиянын келтірмеу үшін кәсіпорындарда құбырлар биіктікке көтерілген және жерден қалдықтар тұтас қоршаған ортаға жайылады, ол зиянды заттардың концентрациясының азаюына себеп болады.

Белгілі бір реттілікте қоршаған ортаны қорғау шаралары жүргізіледі: су бассейндерін тазарту, заманға сай қалдықсыз технологияны енгізу, тазарту жүйелері түйіндерін жаңарту, қалдық және ағын суларды залалсыздандыру және т. б.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.