Қазақстан Республикасының салық жүйесін зерттеу
Кіріспе
I тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің теориялық аспектісі
1.1. салықтың шығу тарихы.
1.2. салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері мен пинциптері.
1.3. қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы.
II тарау. Қазақстан Республикасындағы салық түрлері және олардың сиапттамалары.
2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік
салықтар.
2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жергілікті салықтар.
III тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің дамуы.
3.1. Қазақстан Республикасы салық реформалары
3.2.Қазақстан Республикасы салық жүйесінің даму перспективалары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
I тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің теориялық аспектісі
1.1. салықтың шығу тарихы.
1.2. салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері мен пинциптері.
1.3. қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы.
II тарау. Қазақстан Республикасындағы салық түрлері және олардың сиапттамалары.
2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік
салықтар.
2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жергілікті салықтар.
III тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің дамуы.
3.1. Қазақстан Республикасы салық реформалары
3.2.Қазақстан Республикасы салық жүйесінің даму перспективалары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Мемлекеттің қазынасының негізгі табыс көзі салықтар болып табылады. Бұл үшін мемлекет әртүрлі салықтардың жиынтығын өзіне енгізетін салық жүйесін құрайды. Оның ішінде әр салық бойынша оның төлеушісі, салық салу объектісі, ставкалары, төлеу тәртібі және жеңілдіктер анықталады. Салықтар-мемлекеттің тұрақты қаржы көзі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстан Республикасының салық жүйесі. Бұл тақырып қазіргі нарықтық экономика кезеңінде салықтық еліміздің өркендеуіне, дамыған елдер қатарына жетуіне қандай мүмкіндіктер бар және салықтық еліміз үшін қандай әсері бар екенін айқындайды.
Курстық жұмыс төрт тараудан тұрады. Бірінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесінің теориялық аспектісі қарастырылған, яғни салықтың шығу тарихы, салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері, принциптері және Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы көрсетілген.
Екінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік және жергілікті салықтар сипатталады.
Үшінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесінің дамуы қарастырылады, яғни болған салық реформалары мен Қазақстандағы салық жүйесінің даму перспективалары талқыланған.
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстан Республикасының салық жүйесі. Бұл тақырып қазіргі нарықтық экономика кезеңінде салықтық еліміздің өркендеуіне, дамыған елдер қатарына жетуіне қандай мүмкіндіктер бар және салықтық еліміз үшін қандай әсері бар екенін айқындайды.
Курстық жұмыс төрт тараудан тұрады. Бірінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесінің теориялық аспектісі қарастырылған, яғни салықтың шығу тарихы, салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері, принциптері және Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы көрсетілген.
Екінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік және жергілікті салықтар сипатталады.
Үшінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесінің дамуы қарастырылады, яғни болған салық реформалары мен Қазақстандағы салық жүйесінің даму перспективалары талқыланған.
1. ҚР «Салық және басқа да бюджетке төленетін міндетті төлемдер туралы» Заңы
2. Ермекбаев Б.Ж «Жалпы мемлекеттік салықтар» Алматы-Экономика.1997
3. Налоги в Казахстане. Сборник законодательных и иных нормативно правовых актов. Составили Баймурзиева Р., Анасова Л., Жарылгасимова Г., Алматы-Жеті Жарғы.1997
4. Худяков А.И. налоговая система Казахстана. Алматы-Баспа.1997
2. Ермекбаев Б.Ж «Жалпы мемлекеттік салықтар» Алматы-Экономика.1997
3. Налоги в Казахстане. Сборник законодательных и иных нормативно правовых актов. Составили Баймурзиева Р., Анасова Л., Жарылгасимова Г., Алматы-Жеті Жарғы.1997
4. Худяков А.И. налоговая система Казахстана. Алматы-Баспа.1997
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақстан Республикасының салық жүйесі
Орындаған:
Тексерген:
Мазмұны:
Кіріспе
3
I тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің теориялық аспектісі
1.1. салықтың шығу тарихы.
4
1.2. салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері
мен принциптері.
6
1.3. қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы. 10
II тарау. Қазақстан Республикасындағы салық түрлері және
олардың сиапттамалары.
2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы
мемлекеттік салықтар.
12
2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жергілікті
салықтар.
15
III тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің дамуы.
3.1. Қазақстан Республикасы салық реформалары
18
3.2.Қазақстан Республикасы салық жүйесінің даму
перспективалары .
20
Қорытынды
21
Қолданылған әдебиеттер
22
Кіріспе
Мемлекеттің қазынасының негізгі табыс көзі салықтар болып табылады.
Бұл үшін мемлекет әртүрлі салықтардың жиынтығын өзіне енгізетін салық
жүйесін құрайды. Оның ішінде әр салық бойынша оның төлеушісі, салық салу
объектісі, ставкалары, төлеу тәртібі және жеңілдіктер анықталады. Салықтар-
мемлекеттің тұрақты қаржы көзі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту,
тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстан Республикасының салық жүйесі.
Бұл тақырып қазіргі нарықтық экономика кезеңінде салықтық еліміздің
өркендеуіне, дамыған елдер қатарына жетуіне қандай мүмкіндіктер бар және
салықтық еліміз үшін қандай әсері бар екенін айқындайды.
Курстық жұмыс төрт тараудан тұрады. Бірінші тарауда: Қазақстан
Республикасының салық жүйесінің теориялық аспектісі қарастырылған, яғни
салықтың шығу тарихы, салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері,
принциптері және Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы
көрсетілген.
Екінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жалпы
мемлекеттік және жергілікті салықтар сипатталады.
Үшінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесінің дамуы
қарастырылады, яғни болған салық реформалары мен Қазақстандағы салық
жүйесінің даму перспективалары талқыланған.
I тарау. Қазақстан Республикасының салық жүйесінің теориялық аспектісі.
1.1. Салықтың шығу тарихы
Салық ұғымы ғасырлар бойы қалыптасқан. Бүгінгі таңда кез-келген
адамның ең болмағанда салық туралы жалпы түсінігі бар және оның
міндеттілік, ақысыз және қайтарылмайтын, ақшалай (мүліктік) сипатты,
мемлекеттің түсімі, мемлекеттің шығындарын жабуға қажеттілік секілді
сипаттаушы белгілерін атай алады
Салықтың өзінің биографиясы бар: ол бір кездерде пайда болған, ұзаққа
созылған уақыт бойы дамыды, әбден жетілді, ақыр аяғында өзінің жағдайына да
жетті, қаржы-экономикалық және құқықтық құбылыс болып қалыптасты.
Мемлекеттік алым дегеніміз-ол өзінің мүлігінің (ақшалай және
натуралды сипатта) бөлінген немесе өзінің қабілеттерінің бөлігінен мемлекет
пайдасына барлық жеке тұлғалардың беретін сыйы. Басқаша айтқанда, алым-
мемлекет мұқтаж ететін белгілі-бір игіліктерді мемлекет пайдасына енгізу
бойынша тұрғындардың белсенді іс-әрекеттері. Сірә, салық ұғымы өз бастауын
осыдан алады.
Салық мәні туралы түсінікті құруға салық ұғымын төлем ретінде,
мемлекет ақша аудару бойынша іс-әрекет ретінде және осы ақшаға меншік
құқығын да аудару ретінде анықтауға мүмкіндік береді.
Тауар-ақша қатынастарының дамуымен және құнның толық салмақты
эквиваленті-ақша пайда болуымен бұл тауардың әмбебаптығы белгіленген
болатын. Осыған байланысты мемлекет салыққа осы пайдалы сапаны аударуға
әрекет етті. Салықтар ақшалай ақшалай төлемдер деп атала береді.
Егер де салық жүйесі құрылу барысында әр жақ өз көзқарасын жақтаса
өзара түсінушілік болмайды. Салық салуда өзара түсінушіліксіз келісімге
көшу қиын.
Көзқарастардың осындай парасатты қатынасын анықтау мақсатында Адам
Смит 1776 жылы салық жүйесін құрастырудың төрт ережесін құрған, олардың
негізінде, оның ойы бойынша, кез-келген мемлекеттің салық жүйесі құрылуы
тиіс:
1. мемлекеттің азаматтары мүмкіндігінше үкіметті асырауда өз қабілеттері
мен күштерінің мүмкіндігінше қатысуы, оған үлес қосуы тиіс, яғни
мемлекеттің қорғауы астында пайдаланып отырған түсіміне байланысты
(біркелкілік ережесі)
2. кез-келген тұлға төлеуі тиіс салық қалай болса солай емес дәл
анықталуы тиіс. Салық төлеушіге және кез-келген басқа тұлғаға төлеу
мерзімі, төлем нысаны, сомасы белгілі болуы тиіс (анықтық ережесі)
3. әр салық салық төлеушінің ыңғайына қарай белгілі-бір уақытта және
белгілі-бір жолмен алынуы тиіс (ыңғайлылық ережесі)
4. әр салық салық төлеушінің мемлекет қазынасына қалтасындағы әкелгенінің
мүмкіндігінше аз бөлігі алынуыдай жасалынуы тиіс (үнемділік ережесі)
Салықтар тарихына кішкене экскурс жүргізе отырып, салықтар өз
төлеушілерін жарлылыққа да апарғанын айтпай кетуге болмайды. Тарихтағы
дәлелденген жағдайлар мемлекеттің салық жүйесінің даму деңгейі мемлекеттің
даму деңгейін көрсететініне куә болады.
1.2. Салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері мен принциптері.
Салықтар дегеніміз-мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан
белгілі-бір мөлшерде түсетін міндетті төлемдер.
Салықтар-шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың
мемлекет пен екі арадағы мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге асырылатын, қаржы
қатынастарын сипаттайтын экономикалық категория. Салықтардың экономикалық
мәні мынада: салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының
белгілі-бір бөлігін білдіреді. Сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер
мен халық табысының белгілі-бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап,
жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің
өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі,
өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен
бірге қалыптасады.
Әрбір мемлекетте өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін
белгілі-бір мөлшерде қаржы көздері қажет. Салықтар-мемлекеттің тұрақты
қаржы көзі.
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты
экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын
түсіну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын
қызметіне тікелей байланысты.
Салықтардың мынадай негізгі қызметтері бар:
• реттеушілік
• фискалдық
• қайта бөлу
Жоғарыда көрсетілген негізгі функциялармен қатар салықтардың
ынталандыру, бақылау функцияларын да атауға болады.
Реттеушілік қызметі-салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызмет арқылы
салықтар ел экономикасына өз ықпалын тигізеді, яғни салықтық реттеу жүзеге
асырылады. Салықтық реттеудің ең басты мақсаты-өндірістің дамуына ықпал
ету. Салық түрлері, салық ставкалары, салық жеңілдіктері, салық салу
әдістері салықты реттеудің тетіктері болып табылады.
Жоғарыда көрсетілген салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің
дамуын реттеп қана қоймайды, сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдік
инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын
жүзеге асырады. Әрине, салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет атқару үшін,
олардың басқа да экономикалық тетіктерімен тығыз байланыста болуы қажет.
Салықтық реттеуде салық ставкалары мен салық жеңілдіктерінің алатын орны
ерекше.себебі ғылыми негізделмеген, шектен тыс жоғары қойылған ставкалар
кәсіпкерлердің ынтасын төмендетіп, өндірістің қарқынын бәсеңдетеді, ал
шектен тыс төмен қойылған ставкалар салық төлеушілердің жауапкершілігін
азайтып, өндірістің төмендеуіне және бюджет кірісінің азаюына әкеліп
соқтырады. Осы сияқты салық жеңілдіктерінің тиімсіз жағы бар. Дамыған
елдердің тарихынан салық ставкалары жөнінде мынаны байқауға болады:
а) егер төленетін салық мөлшері салық төлеуші табысының 50 пайызынан
асып кетсе, онда ол өндірістің тоқтап қалуына соқтырады;
ә) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 45-50 пайызы аралығында
болса, онда жай, ұдайы өндіріске әкеледі;
б) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 35-40 пайызы мөлшері
аралығында болса, онда ұлғаймалы ұдайы өндіріске әкеледі;
Салықтың екінші қызметі-фискалдық немесе бюджеттік қызметі. Бұл қызмет
түрі арқылы мемлекеттің бюджет кірісі құрылып, салықтардың қоғамдық міндеті
артады. Себебі салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастырып,
әлеуметтік, әскери-қорғаныс, тағы басқа да шаралардың іске асуын қамтамасыз
етеді.
Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
мемлекет пайдасына өтеді. Бұл қызметтің іс-әрекетінің көлемі ішкі жалпы
өнімді алықтардың алатын үлес салмағы арқылы анықтайды. Соңғы жылдардағы
мәліметтер бойынша Қазақстан Республикасының ішкі өнімдегі салықтардың үлес
салмағы 40 пайыздан көбірек болып отыр. Бұл экономикасы дамыған басқа
елдерден әлдеқайда жоғары. Еліміздегі мемлекет мүддесі үшін қаржы көздерін
орталықтандырудың бір айғағы осы.
Мемлекет мына жоғарыда көрсетілген салықтардың қызметін пайдалана
отырып, еліміздің салық жүйесін анықтайды. Салық механизмінің қызмет ету
жолдарын белгілейді, жалпы экономикалық саясатты негізге ала отырып, салық
саясатын анықтайды.
Салықтарды мынадай белгілері бойынша топтастырамыз:
1.салық салу объектісіне байланысты;
2.қолдануына қарай;
3.салық салу органына байланысты;
4.экономикалық ерекшелігіне байланысты;
5.салық салу объектісін бағалау дәрежесіне байланысты.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар
болып жіктеледі.
Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке
салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
• заңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;
• мүлік салығы;
• жер салығы;
• бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;
• жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемі;
• көлік құралдарына салынатын салық.
Жанама салықтар-тікелей емес, жанама түрде тауар немесе қызмет түрінде
тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.
Жанама салықтарға мыналар жатады:
• қосалқы құнға салынатын салық;
• акциздер;
• баж салығы;
Жанама салықтарды сатушы емес сатып алушы, яғни тұтынушы төлейді.
Тауар немесе қызмет бағасына алдын ала салық енгізілмегендіктен, іс жүзінде
оны бюджетке сатушы аударады.
Бюджетке түскен соң қандай шараларға жұмсалатын белгісіне қарай
салықтар жалпы және арнайы салықтарға бөлінеді.
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң ешқандай дербессіз жалпы мақсатта
жұмсалады.
Жалпы салықтарға жататын салықтар заңды және жеке тұлғалардан алынатын
табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық, акциздер.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң алдын-ала белгіленген міндеттер
бойынша, нақтылы шараларға жұмсалады. Мысалы: көлік құралдарына салынатын
салық. Бұл салықтар жол қорын құрауға жұмсалады.
Салықты алатын және салыққа иелік ететін органдардың ерекшелігіне
қарай салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті салықтар болып бөлінеді.
Жалпы мемлекеттік салықтарға мына салықтар жатады:
1.заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
2.қосылған құнға салынатын салық;
3.акциздер;
4.бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға салынатын салық;
5.жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері.
Жергілікті салықтар мен алымдардың мынадай түрлері бар:
1.жер салығы;
2.заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;
3.көлік құралдарына салынатын салық;
4.кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды тіркегені үшін алынатын
алым;
5.жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқы үшін алынатын алымдар;
6.аукционда сатудан алынатын алым.
Экономикалық белгісіне қарай салықтар табысқа салынатын салық және
тұтынуға салынатын салық болып жіктеледі.
Табысқа салынатын салықтар салық төлеушінің кез-келген салық
салынатын объектісінен түсетін табысынан алынады. Олардың қатарына мына
салықтар салықтар енеді: заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы,
мүлік салығы, жер салығы.
Ал тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тұтынушы ретінде тауар
немесе қызмет ақысын төлеген кезде өзінің шығынынан төлейді.
Тұтынуға алынатын салыққа қосылған құнға салынатын салық және
акциздер жатады.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және
дербес салықтар болып жіктеледі.
Нақтылы салықтар-салық төлеушінің салық салу объектісінен алынатын
табысының мөлшеріне байланысты емес, яғни салық төлеушінің мүлкінің сыртқы
белгісіне қарай алынады.
Оларға жер салығы, мүлік салығы, бағалы қағаздармен жүргізілетін
операцияларға салынатын салықтар жатады.
Дербес салықтар салық төлеушінің салық төлейтін объектісінен алынатын
табысының мөлшеріне байланысты алынады. Оларға заңды және жеке тұлғалардан
алынатын табыс салығы жатады.
1.3. қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы
Салық жүйесін мемлекет және заңды тұлғалар арасындағы қаржы
қатынастары жиынтығы, салықтар мен алымдар, салық салу әдістері мен
тәсілдері, салық заңдары мен салыққа қатысты актілер, салық салу органдары
мен салық қызметі жиынтығы құрайды.
Салық жүйесі мемлекеттік қаржы көздерін жасақтаудың ең негізгі құралы
болуымен қатар, ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына
және саяси-әлеуметтік шаралардың толығымен іске асуына мүмкіндік туғызады.
Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 25 желтоқсанда қабылданған
Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі туралы Заңды, тәуелсіз
Қазақстанның салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылады.бұл
еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі істердің бірегейі. Осы
мезгілден бастап ел экономикасында бұрын болмаған жаңа құбылыстар іске аса
бастады. Оларды атап айтсақ: шаруашылықты жүргізудің еркіндігі; меншік
түрлерінің бір-біріне өзара тепе-теңдігі; шаруашылық жүргізуші субъектілер
мен мемлекет арасындағы қатынастардың құқықтық негізде жүргізілуі.
Бұл заң салық жүйесін құрудың басты принциптерін, алым мен салықтың
түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген тұңғыш тарихи құжат
болып есептеледі.
Осы заң бойынша салық төлеушілер мен салық қызметі органдарының
құқықтары мен міндеттері, республикалық және жергілікті басқару
органдарының да салыққа байланысты қызметтері, құқықтары мен міндеттері
айқын белгіленді.
Қазақстан Республикасының салық жүйесін құруда ең алғашқы тарихи
құжат болған жоғарыда көрсетілген Заңның ел экономикасын реформалаудағы
маңызы мен алар орны ерекше.
Дегенмен, өмірге келген әрбір құбылыста кездесетін ерекшеліктермен
қатар кемшіліктер де бұл заңда тыс қалмаған сияқты. Яғни Қазақстан
Республикасының алғашқы құрылған салық жүйесінде бірқатар шешуін таппаған
мәселелр, кемшіліктер мен жетіспеушіліктер де аз емес.
Әрине, бұл кемшіліктердің түрлі себептері де бар. Басты себеп, ол біз
салық жүйесін құрғанда елімізде жиынтықталған ғылыми немесе практикалық
тәжірибе болған жоқ. Алық қызметі органдары да, салық төлеушілер де мұндай
бастамаға психологиялық жағынан дайын еместігі көрінді. Еліміздің алғаш
қабылданған салық жүйесінде біз жоғарыда айтып кеткен дүниежүзілік
тәжірибеде қолданылып келген салық принциптері сақталмады. Сондықтан бұл
салық жүйесінің нарықтық қатынастардың талабына толығымен жауап бнруге
мүмкіндігі болмады. Ең бастысы салық жүйесінің өндірісті дамытуға ешқандай
ықпал етпеуі, бюджет кірісін құраудағы өз рөлін жете атқара алмауы, яғни
салық көзі табыс немесе пайда емес, керісінше тұтыну болып табылады.
Салық санының көптігі айналымды анықтаудың қиындығы, шектен тыс
дәлелсіз берілген салық жеңілдіктері, салық ставкаларының бір салық бойынша
бірнеше түрлі болуы, халықаралық салық салудың негіздерінің тыс қалуы және
кемшіліктер салық жүйесінің одан әрі қарай реформалаудың қажет екенін айқын
көрсетті. Әрине, бұл өмір талабына сай. Экономиканы реформалау 1-2 жылдың
ішінде мүмкін еместігін баршамыз түсінеміз, сондықтан салық жүйесі де
біртіндеп қалыптасады, түзеледі, әрі қарай дамиды.
Қазақстан Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының ұзақ
мерзімді концепциясын қабылдады. Бұл құжатта негізінен салық жүйесін салық
заңдылығын бірте-бірте халықаралық салық салу принципіне сәйкес қызмет
етуге жеткізу көзделген.
Осы концепцияны іс жүзіне асырудағы бірінші кезең Қазақстан
Республикасы Президентінің 24.04.95 жылы қабылданған Заң күші бар салық
және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Жарлығы болып
табылады.
Қазақстан Республикасында 1995 жылдың бірінші шілдесінен бастап жаңа
салық жүйесі іске қосылды. Бұл жаңа салық жүйесі біршама болса да нарықтық
қатынастар талабына бейімделіп, халықаралық тәжірибеге мейлінше
жақындатылған.
Салық жүйесінің бір орында өзгеріссіз тұрып қалуы мүмкін емес. Ел
экономикасының дамуы, нарықтық қатынастарға көшу жолында қалыптасатын іс-
тәжірибелерін талдап-жиынтықтау барысында, салық жүйесі де өзгеріп, дамып,
бара-бара жақсара түсуі тиіс.
II тарау. Қазақстан Республикасындағы салық түрлері және олардың
сипаттамалары.
2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік салықтар.
Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы салық жүйесінің құрамының бір
бөлігі болып табылады. Бұл салық заңды тұлғалардың табысына салынатын
тікелей салық.
Салық төлеушілер салық жылында салық салынатын табысы бар заңды
тұлғалар (мемлекеттік кәсіпорындар, шаруашылық серіктетіктері, өндірістік
коперативтер, коммерциялық емес ұйымдар).
Оның ішінде:
• Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінен басқа резидент және резидент
емес заңды тұлғалар;
• Кәсіпкерлік қызметінен алынған табысы бойынша коммерциялық емес және
бюджеттік ұйымдар;
Салық салу объектісі болып салық салынатын табыс салынады. Салық
салынатын табыс жылдың жиынтық табыс пен белгіленген шегерістер арасындағы
айырма ретінде анықталады.
Салық салынатын табыс есептелген кезде түсім басқа да кірістер сондай-
ақ шетел валютасымен шеккен шығын Қазақстан Респцбликасы Ұлттық банкінің
операция жасалған күнгі ... жалғасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақстан Республикасының салық жүйесі
Орындаған:
Тексерген:
Мазмұны:
Кіріспе
3
I тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің теориялық аспектісі
1.1. салықтың шығу тарихы.
4
1.2. салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері
мен принциптері.
6
1.3. қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы. 10
II тарау. Қазақстан Республикасындағы салық түрлері және
олардың сиапттамалары.
2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы
мемлекеттік салықтар.
12
2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жергілікті
салықтар.
15
III тарау. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің дамуы.
3.1. Қазақстан Республикасы салық реформалары
18
3.2.Қазақстан Республикасы салық жүйесінің даму
перспективалары .
20
Қорытынды
21
Қолданылған әдебиеттер
22
Кіріспе
Мемлекеттің қазынасының негізгі табыс көзі салықтар болып табылады.
Бұл үшін мемлекет әртүрлі салықтардың жиынтығын өзіне енгізетін салық
жүйесін құрайды. Оның ішінде әр салық бойынша оның төлеушісі, салық салу
объектісі, ставкалары, төлеу тәртібі және жеңілдіктер анықталады. Салықтар-
мемлекеттің тұрақты қаржы көзі. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту,
тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстан Республикасының салық жүйесі.
Бұл тақырып қазіргі нарықтық экономика кезеңінде салықтық еліміздің
өркендеуіне, дамыған елдер қатарына жетуіне қандай мүмкіндіктер бар және
салықтық еліміз үшін қандай әсері бар екенін айқындайды.
Курстық жұмыс төрт тараудан тұрады. Бірінші тарауда: Қазақстан
Республикасының салық жүйесінің теориялық аспектісі қарастырылған, яғни
салықтың шығу тарихы, салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері,
принциптері және Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы
көрсетілген.
Екінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жалпы
мемлекеттік және жергілікті салықтар сипатталады.
Үшінші тарауда: Қазақстан Республикасының салық жүйесінің дамуы
қарастырылады, яғни болған салық реформалары мен Қазақстандағы салық
жүйесінің даму перспективалары талқыланған.
I тарау. Қазақстан Республикасының салық жүйесінің теориялық аспектісі.
1.1. Салықтың шығу тарихы
Салық ұғымы ғасырлар бойы қалыптасқан. Бүгінгі таңда кез-келген
адамның ең болмағанда салық туралы жалпы түсінігі бар және оның
міндеттілік, ақысыз және қайтарылмайтын, ақшалай (мүліктік) сипатты,
мемлекеттің түсімі, мемлекеттің шығындарын жабуға қажеттілік секілді
сипаттаушы белгілерін атай алады
Салықтың өзінің биографиясы бар: ол бір кездерде пайда болған, ұзаққа
созылған уақыт бойы дамыды, әбден жетілді, ақыр аяғында өзінің жағдайына да
жетті, қаржы-экономикалық және құқықтық құбылыс болып қалыптасты.
Мемлекеттік алым дегеніміз-ол өзінің мүлігінің (ақшалай және
натуралды сипатта) бөлінген немесе өзінің қабілеттерінің бөлігінен мемлекет
пайдасына барлық жеке тұлғалардың беретін сыйы. Басқаша айтқанда, алым-
мемлекет мұқтаж ететін белгілі-бір игіліктерді мемлекет пайдасына енгізу
бойынша тұрғындардың белсенді іс-әрекеттері. Сірә, салық ұғымы өз бастауын
осыдан алады.
Салық мәні туралы түсінікті құруға салық ұғымын төлем ретінде,
мемлекет ақша аудару бойынша іс-әрекет ретінде және осы ақшаға меншік
құқығын да аудару ретінде анықтауға мүмкіндік береді.
Тауар-ақша қатынастарының дамуымен және құнның толық салмақты
эквиваленті-ақша пайда болуымен бұл тауардың әмбебаптығы белгіленген
болатын. Осыған байланысты мемлекет салыққа осы пайдалы сапаны аударуға
әрекет етті. Салықтар ақшалай ақшалай төлемдер деп атала береді.
Егер де салық жүйесі құрылу барысында әр жақ өз көзқарасын жақтаса
өзара түсінушілік болмайды. Салық салуда өзара түсінушіліксіз келісімге
көшу қиын.
Көзқарастардың осындай парасатты қатынасын анықтау мақсатында Адам
Смит 1776 жылы салық жүйесін құрастырудың төрт ережесін құрған, олардың
негізінде, оның ойы бойынша, кез-келген мемлекеттің салық жүйесі құрылуы
тиіс:
1. мемлекеттің азаматтары мүмкіндігінше үкіметті асырауда өз қабілеттері
мен күштерінің мүмкіндігінше қатысуы, оған үлес қосуы тиіс, яғни
мемлекеттің қорғауы астында пайдаланып отырған түсіміне байланысты
(біркелкілік ережесі)
2. кез-келген тұлға төлеуі тиіс салық қалай болса солай емес дәл
анықталуы тиіс. Салық төлеушіге және кез-келген басқа тұлғаға төлеу
мерзімі, төлем нысаны, сомасы белгілі болуы тиіс (анықтық ережесі)
3. әр салық салық төлеушінің ыңғайына қарай белгілі-бір уақытта және
белгілі-бір жолмен алынуы тиіс (ыңғайлылық ережесі)
4. әр салық салық төлеушінің мемлекет қазынасына қалтасындағы әкелгенінің
мүмкіндігінше аз бөлігі алынуыдай жасалынуы тиіс (үнемділік ережесі)
Салықтар тарихына кішкене экскурс жүргізе отырып, салықтар өз
төлеушілерін жарлылыққа да апарғанын айтпай кетуге болмайды. Тарихтағы
дәлелденген жағдайлар мемлекеттің салық жүйесінің даму деңгейі мемлекеттің
даму деңгейін көрсететініне куә болады.
1.2. Салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері мен принциптері.
Салықтар дегеніміз-мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан
белгілі-бір мөлшерде түсетін міндетті төлемдер.
Салықтар-шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың
мемлекет пен екі арадағы мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге асырылатын, қаржы
қатынастарын сипаттайтын экономикалық категория. Салықтардың экономикалық
мәні мынада: салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының
белгілі-бір бөлігін білдіреді. Сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер
мен халық табысының белгілі-бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап,
жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің
өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі,
өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен
бірге қалыптасады.
Әрбір мемлекетте өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін
белгілі-бір мөлшерде қаржы көздері қажет. Салықтар-мемлекеттің тұрақты
қаржы көзі.
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты
экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын
түсіну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын
қызметіне тікелей байланысты.
Салықтардың мынадай негізгі қызметтері бар:
• реттеушілік
• фискалдық
• қайта бөлу
Жоғарыда көрсетілген негізгі функциялармен қатар салықтардың
ынталандыру, бақылау функцияларын да атауға болады.
Реттеушілік қызметі-салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызмет арқылы
салықтар ел экономикасына өз ықпалын тигізеді, яғни салықтық реттеу жүзеге
асырылады. Салықтық реттеудің ең басты мақсаты-өндірістің дамуына ықпал
ету. Салық түрлері, салық ставкалары, салық жеңілдіктері, салық салу
әдістері салықты реттеудің тетіктері болып табылады.
Жоғарыда көрсетілген салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің
дамуын реттеп қана қоймайды, сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдік
инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын
жүзеге асырады. Әрине, салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет атқару үшін,
олардың басқа да экономикалық тетіктерімен тығыз байланыста болуы қажет.
Салықтық реттеуде салық ставкалары мен салық жеңілдіктерінің алатын орны
ерекше.себебі ғылыми негізделмеген, шектен тыс жоғары қойылған ставкалар
кәсіпкерлердің ынтасын төмендетіп, өндірістің қарқынын бәсеңдетеді, ал
шектен тыс төмен қойылған ставкалар салық төлеушілердің жауапкершілігін
азайтып, өндірістің төмендеуіне және бюджет кірісінің азаюына әкеліп
соқтырады. Осы сияқты салық жеңілдіктерінің тиімсіз жағы бар. Дамыған
елдердің тарихынан салық ставкалары жөнінде мынаны байқауға болады:
а) егер төленетін салық мөлшері салық төлеуші табысының 50 пайызынан
асып кетсе, онда ол өндірістің тоқтап қалуына соқтырады;
ә) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 45-50 пайызы аралығында
болса, онда жай, ұдайы өндіріске әкеледі;
б) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 35-40 пайызы мөлшері
аралығында болса, онда ұлғаймалы ұдайы өндіріске әкеледі;
Салықтың екінші қызметі-фискалдық немесе бюджеттік қызметі. Бұл қызмет
түрі арқылы мемлекеттің бюджет кірісі құрылып, салықтардың қоғамдық міндеті
артады. Себебі салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастырып,
әлеуметтік, әскери-қорғаныс, тағы басқа да шаралардың іске асуын қамтамасыз
етеді.
Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
мемлекет пайдасына өтеді. Бұл қызметтің іс-әрекетінің көлемі ішкі жалпы
өнімді алықтардың алатын үлес салмағы арқылы анықтайды. Соңғы жылдардағы
мәліметтер бойынша Қазақстан Республикасының ішкі өнімдегі салықтардың үлес
салмағы 40 пайыздан көбірек болып отыр. Бұл экономикасы дамыған басқа
елдерден әлдеқайда жоғары. Еліміздегі мемлекет мүддесі үшін қаржы көздерін
орталықтандырудың бір айғағы осы.
Мемлекет мына жоғарыда көрсетілген салықтардың қызметін пайдалана
отырып, еліміздің салық жүйесін анықтайды. Салық механизмінің қызмет ету
жолдарын белгілейді, жалпы экономикалық саясатты негізге ала отырып, салық
саясатын анықтайды.
Салықтарды мынадай белгілері бойынша топтастырамыз:
1.салық салу объектісіне байланысты;
2.қолдануына қарай;
3.салық салу органына байланысты;
4.экономикалық ерекшелігіне байланысты;
5.салық салу объектісін бағалау дәрежесіне байланысты.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар
болып жіктеледі.
Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке
салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
• заңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;
• мүлік салығы;
• жер салығы;
• бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;
• жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемі;
• көлік құралдарына салынатын салық.
Жанама салықтар-тікелей емес, жанама түрде тауар немесе қызмет түрінде
тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.
Жанама салықтарға мыналар жатады:
• қосалқы құнға салынатын салық;
• акциздер;
• баж салығы;
Жанама салықтарды сатушы емес сатып алушы, яғни тұтынушы төлейді.
Тауар немесе қызмет бағасына алдын ала салық енгізілмегендіктен, іс жүзінде
оны бюджетке сатушы аударады.
Бюджетке түскен соң қандай шараларға жұмсалатын белгісіне қарай
салықтар жалпы және арнайы салықтарға бөлінеді.
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң ешқандай дербессіз жалпы мақсатта
жұмсалады.
Жалпы салықтарға жататын салықтар заңды және жеке тұлғалардан алынатын
табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық, акциздер.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң алдын-ала белгіленген міндеттер
бойынша, нақтылы шараларға жұмсалады. Мысалы: көлік құралдарына салынатын
салық. Бұл салықтар жол қорын құрауға жұмсалады.
Салықты алатын және салыққа иелік ететін органдардың ерекшелігіне
қарай салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті салықтар болып бөлінеді.
Жалпы мемлекеттік салықтарға мына салықтар жатады:
1.заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
2.қосылған құнға салынатын салық;
3.акциздер;
4.бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға салынатын салық;
5.жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері.
Жергілікті салықтар мен алымдардың мынадай түрлері бар:
1.жер салығы;
2.заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;
3.көлік құралдарына салынатын салық;
4.кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды тіркегені үшін алынатын
алым;
5.жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқы үшін алынатын алымдар;
6.аукционда сатудан алынатын алым.
Экономикалық белгісіне қарай салықтар табысқа салынатын салық және
тұтынуға салынатын салық болып жіктеледі.
Табысқа салынатын салықтар салық төлеушінің кез-келген салық
салынатын объектісінен түсетін табысынан алынады. Олардың қатарына мына
салықтар салықтар енеді: заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы,
мүлік салығы, жер салығы.
Ал тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тұтынушы ретінде тауар
немесе қызмет ақысын төлеген кезде өзінің шығынынан төлейді.
Тұтынуға алынатын салыққа қосылған құнға салынатын салық және
акциздер жатады.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және
дербес салықтар болып жіктеледі.
Нақтылы салықтар-салық төлеушінің салық салу объектісінен алынатын
табысының мөлшеріне байланысты емес, яғни салық төлеушінің мүлкінің сыртқы
белгісіне қарай алынады.
Оларға жер салығы, мүлік салығы, бағалы қағаздармен жүргізілетін
операцияларға салынатын салықтар жатады.
Дербес салықтар салық төлеушінің салық төлейтін объектісінен алынатын
табысының мөлшеріне байланысты алынады. Оларға заңды және жеке тұлғалардан
алынатын табыс салығы жатады.
1.3. қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы
Салық жүйесін мемлекет және заңды тұлғалар арасындағы қаржы
қатынастары жиынтығы, салықтар мен алымдар, салық салу әдістері мен
тәсілдері, салық заңдары мен салыққа қатысты актілер, салық салу органдары
мен салық қызметі жиынтығы құрайды.
Салық жүйесі мемлекеттік қаржы көздерін жасақтаудың ең негізгі құралы
болуымен қатар, ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына
және саяси-әлеуметтік шаралардың толығымен іске асуына мүмкіндік туғызады.
Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 25 желтоқсанда қабылданған
Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі туралы Заңды, тәуелсіз
Қазақстанның салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылады.бұл
еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі істердің бірегейі. Осы
мезгілден бастап ел экономикасында бұрын болмаған жаңа құбылыстар іске аса
бастады. Оларды атап айтсақ: шаруашылықты жүргізудің еркіндігі; меншік
түрлерінің бір-біріне өзара тепе-теңдігі; шаруашылық жүргізуші субъектілер
мен мемлекет арасындағы қатынастардың құқықтық негізде жүргізілуі.
Бұл заң салық жүйесін құрудың басты принциптерін, алым мен салықтың
түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген тұңғыш тарихи құжат
болып есептеледі.
Осы заң бойынша салық төлеушілер мен салық қызметі органдарының
құқықтары мен міндеттері, республикалық және жергілікті басқару
органдарының да салыққа байланысты қызметтері, құқықтары мен міндеттері
айқын белгіленді.
Қазақстан Республикасының салық жүйесін құруда ең алғашқы тарихи
құжат болған жоғарыда көрсетілген Заңның ел экономикасын реформалаудағы
маңызы мен алар орны ерекше.
Дегенмен, өмірге келген әрбір құбылыста кездесетін ерекшеліктермен
қатар кемшіліктер де бұл заңда тыс қалмаған сияқты. Яғни Қазақстан
Республикасының алғашқы құрылған салық жүйесінде бірқатар шешуін таппаған
мәселелр, кемшіліктер мен жетіспеушіліктер де аз емес.
Әрине, бұл кемшіліктердің түрлі себептері де бар. Басты себеп, ол біз
салық жүйесін құрғанда елімізде жиынтықталған ғылыми немесе практикалық
тәжірибе болған жоқ. Алық қызметі органдары да, салық төлеушілер де мұндай
бастамаға психологиялық жағынан дайын еместігі көрінді. Еліміздің алғаш
қабылданған салық жүйесінде біз жоғарыда айтып кеткен дүниежүзілік
тәжірибеде қолданылып келген салық принциптері сақталмады. Сондықтан бұл
салық жүйесінің нарықтық қатынастардың талабына толығымен жауап бнруге
мүмкіндігі болмады. Ең бастысы салық жүйесінің өндірісті дамытуға ешқандай
ықпал етпеуі, бюджет кірісін құраудағы өз рөлін жете атқара алмауы, яғни
салық көзі табыс немесе пайда емес, керісінше тұтыну болып табылады.
Салық санының көптігі айналымды анықтаудың қиындығы, шектен тыс
дәлелсіз берілген салық жеңілдіктері, салық ставкаларының бір салық бойынша
бірнеше түрлі болуы, халықаралық салық салудың негіздерінің тыс қалуы және
кемшіліктер салық жүйесінің одан әрі қарай реформалаудың қажет екенін айқын
көрсетті. Әрине, бұл өмір талабына сай. Экономиканы реформалау 1-2 жылдың
ішінде мүмкін еместігін баршамыз түсінеміз, сондықтан салық жүйесі де
біртіндеп қалыптасады, түзеледі, әрі қарай дамиды.
Қазақстан Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының ұзақ
мерзімді концепциясын қабылдады. Бұл құжатта негізінен салық жүйесін салық
заңдылығын бірте-бірте халықаралық салық салу принципіне сәйкес қызмет
етуге жеткізу көзделген.
Осы концепцияны іс жүзіне асырудағы бірінші кезең Қазақстан
Республикасы Президентінің 24.04.95 жылы қабылданған Заң күші бар салық
және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Жарлығы болып
табылады.
Қазақстан Республикасында 1995 жылдың бірінші шілдесінен бастап жаңа
салық жүйесі іске қосылды. Бұл жаңа салық жүйесі біршама болса да нарықтық
қатынастар талабына бейімделіп, халықаралық тәжірибеге мейлінше
жақындатылған.
Салық жүйесінің бір орында өзгеріссіз тұрып қалуы мүмкін емес. Ел
экономикасының дамуы, нарықтық қатынастарға көшу жолында қалыптасатын іс-
тәжірибелерін талдап-жиынтықтау барысында, салық жүйесі де өзгеріп, дамып,
бара-бара жақсара түсуі тиіс.
II тарау. Қазақстан Республикасындағы салық түрлері және олардың
сипаттамалары.
2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік салықтар.
Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы салық жүйесінің құрамының бір
бөлігі болып табылады. Бұл салық заңды тұлғалардың табысына салынатын
тікелей салық.
Салық төлеушілер салық жылында салық салынатын табысы бар заңды
тұлғалар (мемлекеттік кәсіпорындар, шаруашылық серіктетіктері, өндірістік
коперативтер, коммерциялық емес ұйымдар).
Оның ішінде:
• Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінен басқа резидент және резидент
емес заңды тұлғалар;
• Кәсіпкерлік қызметінен алынған табысы бойынша коммерциялық емес және
бюджеттік ұйымдар;
Салық салу объектісі болып салық салынатын табыс салынады. Салық
салынатын табыс жылдың жиынтық табыс пен белгіленген шегерістер арасындағы
айырма ретінде анықталады.
Салық салынатын табыс есептелген кезде түсім басқа да кірістер сондай-
ақ шетел валютасымен шеккен шығын Қазақстан Респцбликасы Ұлттық банкінің
операция жасалған күнгі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz