Мәдениеттану- философиялық ілім

Жоспар
Кіріспе

1. Ғылыми білімнің пәндік құрылымы
2. Әлеуметтік мәдени жағдайы

Мәдениеттану- философиялық ілім, ол философияның бір бөлігіне, дәлірек айтқанда, мәдениет философиясына жатады.
Неміс классикалық философиясының негізін салушы Иммануил Канттың (1724-1804) пікірінше, тек екі нәрсе адамды таңдандырады жұлдызды аспан және адамның ішкі рухани дүниесі. Соңғының өзегін рухани мәдениет құрастырады. Егер біз философияны И.Канттың ізімен:
Адам деген кім және ол қайдан келді ? Ол не үшін өмір сүреді ? Адам қайда барады, болашағы қалай? деген үш сұраққа сыйғызсақ, онда адам мен мәдениеттің, философия мен мәдениеттанудың арасындағы тығыз байланысты көреміз.
Мәдениеттану пәні Батыс елдерінде мәдени антропология (адам туралы ілім) құрамында қалыптасқан. Мәдениет — ашық жүйе, оның негізгі мақсаты, өзін басқаға, жеткізу, ол монологтан гөрі диалогқа — сұхбаттасуға жақын. Сондықтан мәдениеттануда өзін-өзі тарату (трансляция) мақсаты алдыңғы қатарға шығады және бұл жерде осы мәдениетті тарату құралдары (таңбалар, рәміздер, ғибадаттық әдет-гұрыптар және т.б.) мен оның ішкі мән-мағынасы (менталитет, ділі, діні, санасы және т.б.) бірдей қызмет атқарады. Осы тұрғыдан төмендегідей тұжырым жасауға болады; мәдениеттану мәдениетті нақтылы тарихи - әлеуметтік процесс түрінде қарастырады. Бұдан кселіп жалпы философиялық ілімдер мен мәдениеттанудың арасында белгілі бір алшақтық туады. Біздің түсінігімізше, мәдениеттану мен мәдениет философиясы мүлдем тұтасып кетпеген. Біріншісінің өзіндік ерекшелігі бар;
а) егер философия өз мұрасында объективтілікке, жалпыламалыққа
әмбебаптылыққа ұмтылса, мәдениеттануға типтілік, интровертивтілік.
(ішкілік) субъекгивтілік тән;

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Ғылыми білімнің пәндік құрылымы
Әлеуметтік мәдени жағдайы

Мәдениеттану- философиялық ілім, ол философияның бір бөлігіне, дәлірек айтқанда, мәдениет философиясына жатады.
Неміс классикалық философиясының негізін салушы Иммануил Канттың (1724-1804) пікірінше, тек екі нәрсе адамды таңдандырады жұлдызды аспан және адамның ішкі рухани дүниесі. Соңғының өзегін рухани мәдениет құрастырады. Егер біз философияны И.Канттың ізімен:
Адам деген кім және ол қайдан келді ? Ол не үшін өмір сүреді ? Адам қайда барады, болашағы қалай? деген үш сұраққа сыйғызсақ, онда адам мен мәдениеттің, философия мен мәдениеттанудың арасындағы тығыз байланысты көреміз.
Мәдениеттану пәні Батыс елдерінде мәдени антропология (адам туралы ілім) құрамында қалыптасқан. Мәдениет —ашық жүйе, оның негізгі мақсаты, өзін басқаға, жеткізу, ол монологтан гөрі диалогқа —сұхбаттасуға жақын. Сондықтан мәдениеттануда өзін-өзі тарату (трансляция) мақсаты алдыңғы қатарға шығады және бұл жерде осы мәдениетті тарату құралдары (таңбалар, рәміздер, ғибадаттық әдет-гұрыптар және т.б.) мен оның ішкі мән-мағынасы (менталитет, ділі, діні, санасы және т.б.) бірдей қызмет атқарады. Осы тұрғыдан төмендегідей тұжырым жасауға болады; мәдениеттану мәдениетті нақтылы тарихи - әлеуметтік процесс түрінде қарастырады. Бұдан кселіп жалпы философиялық ілімдер мен мәдениеттанудың арасында белгілі бір алшақтық туады. Біздің түсінігімізше, мәдениеттану мен мәдениет философиясы мүлдем тұтасып кетпеген. Біріншісінің өзіндік ерекшелігі бар;
а) егер философия өз мұрасында объективтілікке, жалпыламалыққа
әмбебаптылыққа ұмтылса, мәдениеттануға типтілік, интровертивтілік.
(ішкілік) субъекгивтілік тән;
ә) тарихилық және логикалық ғылыми тәсілдерінің арақатынасын мәдениет философиясы мен мәдениеттануда салыстырсақ, онда философия негізінен логикалық тәсілге жүгінетінін, ал мәдениеттануда тарихи әдістің басым болатындығын байқаймыз ( мәдениеттанудың басты міндеттерінің бірі - тарихи кезеңдер мен өркениет түрлеріне көркем бейне беру) осы сипатта мәдениеттану Гегель, Гердер, Кант түсінігіндегі тарих философиясына жақын;
б) мәдениет философиясымен салыстырғанда мәдениеттануда
аксиологиялық, психолингвистикалық және герменевтикалық
сарындар басым.
Мәдениеттану жеке пән ретінде XIX соңғы ширегінде қалыптаса бастады, сондықтан да оны әлі де болса да буыны бекімеген жас ғалымдар саласына жатқызамыз.
Мәдениеттану-мәдениет туралы ғылым, сонымен қатар философиялық ілім, өйткені ол философияның басты саласы- мәдениет философиясын қамтиды, Мәдениеттану қоғамда болып жатқан түрлі процесстерді (материалдық, әлеуметтік, саяси, адамгершілік, көркемдік т.б.) барынша қамтып, мәдениет дамуының жалпы заңдылықтарын, оның өмір сүруінің принциптерін және бір-біріне этно-әлеуметтік, саяси-моральдық, ғылыми-көркемдік және тарихи сипаттамаларымен, жағдайларымен ерекшеленетін алуан мәдениет түрлерінің өзара байланыстары мен тәуелділіктерін зерттейді.
Мәдениеттану пәні сонымен қатар жергілікті және региональды мәдениеттердің сапалық ерекшеліктерін, олардың өзара байланыстары мен мәдениеттің басқа түрлерімен мирасқорлығын, қарым-қатынасын зерттей отырып, адамзат баласының біртұтас мәдени даму процесінің жалпы заңдалықтарын анықтайды. Демек, мәдениеттану пәні түрлі қоғамдар барысындағы мәдени өмірді жан-жақты қамти отырып, ондағы басты мәдени процестерге ғылыми тұрғыдан талдау жасайды. Мәдениеттануды тек қана гуманитарлық ғылымдар саласына ғана емес, жалпы теориялық пәндер қатарына да жатқызуға болады, өйткені бұл пән адамзат баласының мәдени өмірдегі толып жатқан құбылыстарын жүйелі түрде қарастырады. Ал мәдени процестердің мәнін ашып көрсетуде түрлі ғылым салаларының өкілдері, атап айтқанда этнографтардың, әдебиетшілердің, социологтардың, психологтардың, тарихшылардың, демографтардың және т.б. ат салысатынын ескерсек, мәдениеттанумен барлық ғылымдар саласының айналысатындығын айқын аңғаруға болады.
Ол білім беру мен тәрбиенің, адамның адамгершілік тұрғыдағы қарым-қатынастарының дәрежесіне де байланысты болып келеді. Ең соңында, мәдениеттің негізі, оның түйімі мен маңызы туралы мәселе келіп туындайды. Ғалымдар оны тілмен де, рәміздік жүйесін қабылдаған ұлттың психологиялық түрімен, сакрализация тәсілімен де және т.б. байланыстырады. Қалай болған да дүниенің тұтастығы, қоғамның интеграциялық негізгі және этностың рухани кеңістігі - мәденн дәстүрлердің дамуында ең басты факторлар болып қала береді. Мәдениеттану ғылыми пән дәрежесіне жету мақсатында сөзсіз мәдениет археологиясына сүйенеді, оның генезисін, өмір сүруі мен дамуының қупияларын ашып, мәдениет мұрагерліктің тәсілдерін жетілдіреді. Бұл жұмыс үш дәрежеде жүзеге асырылады:
Мәдениетті, оны базистік негіздерін сақтау.
Мәдениетті жаңғырту, мәдениеттің дамуына жаңаша ықпал ету.
Мәдениетті трансляциялау, немесе мәдениет әлемін халықтың игілігіне айналдыру.
Бұл үш, дәреженің арқасында мәдениеттің сандық-салалық (ғылым, техника, өнер, философия, экономика т.б.) сапалық сипатын тереңірек ашып көрсетумен қатар, мәдениеттің құрылымын, тұтастығын, даму заңдылықтарын ашып көрсетуге мүмкіндік аламыз.
Осы айтылғандар ғылым пән ретінде мәдениеттану пәні және оның алдында тұрған міндеттер жайында кейбір қорытындынар жасауға мүмкіндік береді. Біздің ойымызша, мәдениеттану пәнінің басты мәселесі-адамзаттың ерекше өмір сүруі тәсілі ретінде мәдениеттің қалыптасын дамуы, оның генезисі болып табылады. Мәдениеттанушынардың бұл орайдағы басты мақсаты- дүниежүзілік және ұлтық деңгейдегі тарихи-мәдени процестерді тарихи шындық тұрғысынан түсіндіріп қана қоймай, оларды болжай әрі басқара білу. Ең бастысы —мәдениеттану ғылымы мәдениеттің қайнар бұлағынан сусындай білуі қажет. Адамзат баласы өз шешімін таппаған көптеген мәселелерге ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.