Кәмелетке толмаған қылмыскерлердің психологиялық ерекшеліктері

1. Жас өспірімдер мінез.құлқының ерекшелігі.
2. Жас өспірімдердің мінез.құлықтық стереотиптері.
3. Жас өспірімдердің делинквенттік мінез.құлқы.
4. Қылмыстық мінез.құлықтың психологиялық себептері

Кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстық әрекеттердің басым көпшілігінің жастық мотивациялық ерекшелігі бар, бұл құқық бұзушылықтар романтика, сотқарлық, өзін-өзі жүзеге асыру, көрсету мақсатында, авторитеттерге еліктеу салдарында жасалады.
Жас өспірімдердің басқа қылмыстарға ұқсас кейбір әрекеттері сырттай ұқсас болғанымен, өзінің субъективті жағы бойынша сотқарлық сипатында болып келеді.
Жас өспірімдердің қылмыстық әрекеттерін көбіне психологиялық өтпелі кезеңмен байланыстырады, тұрақты адамгершілік позицияның болмауы, көптеген құбылыстарды дұрыс түсінбеу, топтық әсерлерге салыну, импульсивтілік т.б. бұл ерекшеліктерді тергеу, сот тәжірибесінде міндетті түрде ескеген жөн.
Тағы бір ескерте кететін жәй қылмыскерлердің 60 % ең бірінші қылмыстық әрекетті осы жас өспірімдік кезеңде жасаған.
Кәмелетке толмағандар (жас өспірімдер) мінез-құлқының ерекшелігі - өмірлік тәжірибесінің жетіспеуі, өзіне деген критиканың төмен болуы, өмірлік жағдайларды жан-жақты бағалау қабілетінің төмен болуы, жоғары эмоционалды қозғыштық, импульсивтілік. қозғалғыштық, вербалды белсенділік, иланғыштық, еліктегіштік, тәуелсіздік сезімінің жоғары болуы, өз ортасында билікке ұмтылу, негативизм, қозу мен тежелудің тең болмауы.
Қазіргі уақыттағы кәмелетке толмағандардың ісі бойынша қылмыстық сот ісін жүргізу маңызды мәселеге айналып отыр. Мұның бірқатар себептері бар, оларға жасөспірімдердің жеке бас сипаттарының күрделенуі сияқты әлеуметтік құбылыспен байланысты болып отырған аталған жас категориясына жататын тұлғалардың қылмысы туралы істер бойынша барлық міндеттерді дүрыс орындау үшін құқық қорғаушы органдар тарапынан көбірек күш салу қажеттілігін де жатқызу қажет.

1. Коченов М.М. Введение в судебно-психологическую экспертизу., М., 1965
2. Коченов М.М. Комплексная психолого-психиатрическая экспертиза
3. /Вопросы борьбы с преступностью. Вып. 29. М., 1978

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

           1. Жас өспірімдер мінез-құлқының ерекшелігі.
           2. Жас өспірімдердің мінез-құлықтық стереотиптері.
           3. Жас өспірімдердің делинквенттік мінез-құлқы.
           4. Қылмыстық мінез-құлықтың психоло гиялық себептері.

Кәмелетке толмаған қылмыскерлердің психологиялық ерекшеліктері.
Тұлғаның қылмыстық мінез-құлқы қалыптасуының
психологиялық факторлары.
           Кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстық әрекеттердің басым
көпшілігінің жастық мотивациялық ерекшелігі бар, бұл құқық бұзушылықтар
романтика, сотқарлық, өзін-өзі жүзеге асыру, көрсету мақсатында,
авторитеттерге еліктеу салдарында жасалады.
           Жас өспірімдердің басқа қылмыстарға ұқсас кейбір әрекеттері
сырттай ұқсас болғанымен, өзінің субъективті жағы бойынша сотқарлық
сипатында болып келеді.
           Жас өспірімдердің қылмыстық әрекеттерін көбіне психологиялық
өтпелі кезеңмен байланыстырады, тұрақты адамгершілік позицияның болмауы,
көптеген құбылыстарды дұрыс түсінбеу, топтық әсерлерге салыну,
импульсивтілік т.б. бұл ерекшеліктерді тергеу, сот тәжірибесінде міндетті
түрде ескеген жөн.
           Тағы бір ескерте кететін жәй қылмыскерлердің 60 % ең бірінші
қылмыстық әрекетті осы жас өспірімдік кезеңде жасаған.
           Кәмелетке толмағандар (жас өспірімдер) мінез-құлқының ерекшелігі
- өмірлік тәжірибесінің жетіспеуі, өзіне деген критиканың төмен болуы,
өмірлік жағдайларды жан-жақты бағалау қабілетінің төмен болуы, жоғары
эмоционалды қозғыштық, импульсивтілік. қозғалғыштық, вербалды белсенділік,
иланғыштық, еліктегіштік, тәуелсіздік сезімінің жоғары болуы, өз ортасында
билікке ұмтылу, негативизм, қозу мен тежелудің тең болмауы.
Қазіргі уақыттағы кәмелетке толмағандардың ісі бойынша қылмыстық сот ісін
жүргізу маңызды мәселеге айналып отыр. Мұның бірқатар себептері бар, оларға
жасөспірімдердің жеке бас сипаттарының күрделенуі сияқты әлеуметтік
құбылыспен байланысты болып отырған аталған жас категориясына жататын
тұлғалардың қылмысы туралы істер бойынша барлық міндеттерді дүрыс орындау
үшін құқық қорғаушы органдар тарапынан көбірек күш салу қажеттілігін де
жатқызу қажет.
Қоғамда әлеуметтік-экономикалық және саяси өзгерістердің ірі көлемді және
жылдам процестері жүріп жатқан қазіргі уақытта әсіресе, дүниетанымы әлі
толық қалыптаспаған, құныдылықтар жүйесі тұрақсыз жастар үшін қиын болып
отыр. Жасөспірімнің адамгершілік пен құқық туралы түсінігі оның жас
ерекшелігіне байланысты вербалдық деңгейде - ол жете түсінуге, оның мінез-
құлқының автоматты реттегішіне айналуға жеткен жоқ. Қазіргі уақытта
жасөспірімдерге, жастарға деген көзқарас әсіресе құқық бұзушылықтың алдын
алу, оны туғызатын себептер мен шарттарды жою тұрғысында өте күшейтілуі
тиіс. Өйткені, қылмыс дегеніміз - әлеуметтік дерт, ал жасөспірімдердің
қылмыстылығы - өте үлкен дерт, жасөспірімдер қылмыс жасап отырған кезде
мұндай құбылысқа төзуге болмайды.
1994 жылы Қазақстан Республикасында барлық салалар бойынша 201796 қылмыс
тіркелген, оның ішінде кәмелетке толмағандар жасаған қылмыс саны 11447,
үлес салмағы 9,6% құрады, 1998 жылы тиісінше -137511, 7185
1994 1995 1996 1997 1998
Тіркелген қылмыстардың жалпы саны 201796 183913 183977 165401 137511
Оның ішінде кәмелетке толмағандар жасаған қылмыс 11447 9968 9027 7435
7185
Үлес салмағы % 9,6 8,2 7,0 7,4 7,6
Осы бесжылдықта кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстың азаюына
қарамастан, олардың сотталғандығы өсу үстінде екені анықталды, агрессивті
бағыттағы ресми емес жастар ұйымдарының саны көбеюде, пайдакүнемдік есебі
басым жастар санасының басқа да теріс түрлері пайда болды.
Жасөспірімдер қылмысымен күрес біздің қоғамдағы қылмыспен күрес
міндеттерінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.
Қылмыстың алдын алу, оған жібермеу,ескерту жөніндегі шаралардың одан әрі
күшейтілумен қатар, бұл міндеттің орындалуы әрбір жасалған қылмыс үшін әділ
жазадан құтылмаушылықты қамтамасыз етуді де қамтиды.

Кәмелетке толмағандардың арасындағы қылмыс жағдайының оны дербес нысан
есебінде қарастыруға мүмкіндік беретін, өзінің арнайы ерекшелігі бар. Міне,
осындай бөлінушіліктің қажеттілігі кәмелетке толмаған жастардың
соматикалық, психикалық әрі адами тұрғыдан дамуындағы ерекшеліктерге,
сондай-ақ олардың әлеуметтік дамымағанына тікелей негізделеді. Жасөспірім,
жас шақтарында, тұлғаның адамгершілік тұрғыдан қалыптасу уақытында
тәжірибенің жинақталуы, оның ішінде сыртқы тұлғасында көрініп, байқалмайтын
немесе біршама кешіңкіреп пайда болатын теріс іс-әрекеттердің пайда болуы
жүзеге асады.
Қылмыс жасау жолына түскен өрімдей балалар, ересек кезде жасалатын
қылмыс үшін бос резервті ұсынады. Кәмелетке толмаған қылмыскердің
тұлғасының бірқатар ерекшеліктері бар, атап айтсақ, олардың жоғары
психологиялық ашушаңдығы, үлкендерге еліктеуі, қақтығыс жағдайларға
бейімділігі. Әрі, кәмелетке толмағандардың көп бөлігінің жұмыс істемейтіні,
бос уақыттарының баршылығы және оқуға мүмкіндіктерінің болмауы, қылмыстың
жай-күйіне және қарқынына теріс ықпалын тигізуде екенін атап айту қажет.
Аталған жағдай, сотталған кәмелетке толмағандардың негізгі салмағының
қолайсыз, жағдайы төмен, бір ғана ата-анамен тәрбиеленіп отырған
отбасылардан шыққанымен расталады.
Адам өмірінің барлық кезеңінде кәмелетке толмағандар мәселесі,
қоғамның ең жанды, нәзік бөлігі болып қалып отыр. Өз қажеттіліктерін заңды
жолмен өтеу мүмкіндігі болмай отырған жастары 18 толмаған жасөспірімдер
өздерінше ақша жасағысы және өз күштері мен мүмкіндіктерінің шамасында,
негізіген жеке меншікке қарсы қылмысты жасау жолымен қажетті заттар мен
азық-түлікті иеленгісі келеді.
Кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстардың себептеріне, атап айтсақ
негізгі себептеріне тоқталып өтсек артық болмас:
біріншіден, жасөспірімдер тәрбиеленіп отырған төменгі әлеуметтік
деңгей және отбасылардың құқықтық мәдениеті;
екіншіден, кәмелетке ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.