Желтоқсанның бәйшешегін аялай алмай жүрміз

Жоспар
Кіріспе

1 «Желтоқсан ақиқаты» ұйымы
2 Жастарының бойындағы ұлтшылдық пен отансүйгіштік, намысшылдық қасиеттері
3 Езгі мен ерлік егескен екі күн
4 Алла жар болып, аман қалдық

Ширек ғасырға жуық уақыт өткенде: «Мен де Желтоқсан көтерілісіне қатысқан қаһарманмын» — деп кеудемді қағудан аулақпын. Себебі, Тəуелсіздігіміздің, тіпті бұрынғы Кеңес Одағы құрамындағы барлық республикалардың тəуелсіздігінің бəйшешегі болған бұл ұлы дүрмектен кеуделерінде намыс оты ойнаған сол кездегі қазақтың ұл-қыздарының ешқайсысы да қалыс қалған жоқ. Тек, олардың көпшілігі абақтыға түсіп, азап көрмегендіктен, осы азат күнге жеткізген Аллаға тəубаларын айтып, қарапайымдардың қатарында жүр. Ойлап қарасақ, сол кезде бір ғана Алматының төсіндегі алаңға келіп атой салғандар санының өзі шамамен 17-18 мыңдай екен. Мұндай наразылық білдіргендер өзге өңірлерде де байқалған.
Əрине, олардың ішінде КГБ-ның қудалауына түсіп, темір торға тоғытылғандар мен жазықсыз қудаланып, түрлі деңгейде жапа шеккендердің қазіргі жайы бір бөлек те, бүгінде жеке бас пайдаларын көбірек ойлап, «күріштің арқасында күрмек су ішіптінің» керін келтіріп, Желтоқсанды желеу етіп жүргендердің жайы бір бөлек.
Олар өздерінің алдарына қойған мақсат-мүдделерін өздері де түсінбейтін сияқты. Көпшілік жағдайда бастары сиыспай, бұра тартып жататыны да ешкімге жасырын емес. Тіпті, бітірген түгі болмаса да, құрамында бірді-екілі ғана мүшесі бар ұйымсымықтар «бәленбай қозғалыстың төрағасы» — деп, ауыз толтыра көпірген кездерінде не күлеріңді, не жыларыңды білмей дал боласың

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Желтоқсанның бәйшешегін аялай алмай жүрміз

17 Aralık 2010, Cuma ЖАНБАҚЫТ МЕРЕКЕҰЛЫ,

0

Ширек ғасырға жуық уақыт өткенде: Мен де Желтоқсан көтерілісіне қатысқан
қаһарманмын — деп кеудемді қағудан аулақпын. Себебі, Тəуелсіздігіміздің,
тіпті бұрынғы Кеңес Одағы құрамындағы барлық республикалардың
тəуелсіздігінің бəйшешегі болған бұл ұлы дүрмектен кеуделерінде намыс оты
ойнаған сол кездегі қазақтың ұл-қыздарының ешқайсысы да қалыс қалған жоқ.
Тек, олардың көпшілігі абақтыға түсіп, азап көрмегендіктен, осы азат күнге
жеткізген Аллаға тəубаларын айтып, қарапайымдардың қатарында жүр. Ойлап
қарасақ, сол кезде бір ғана Алматының төсіндегі алаңға келіп атой салғандар
санының өзі шамамен 17-18 мыңдай екен. Мұндай наразылық білдіргендер өзге
өңірлерде де байқалған.

Əрине, олардың ішінде КГБ-ның қудалауына түсіп, темір торға тоғытылғандар
мен жазықсыз қудаланып, түрлі деңгейде жапа шеккендердің қазіргі жайы бір
бөлек те, бүгінде жеке бас пайдаларын көбірек ойлап, күріштің арқасында
күрмек су ішіптінің керін келтіріп, Желтоқсанды желеу етіп жүргендердің
жайы бір бөлек.
Олар өздерінің алдарына қойған мақсат-мүдделерін өздері де түсінбейтін
сияқты. Көпшілік жағдайда бастары сиыспай, бұра тартып жататыны да ешкімге
жасырын емес. Тіпті, бітірген түгі болмаса да, құрамында бірді-екілі ғана
мүшесі бар ұйымсымықтар бәленбай қозғалыстың төрағасы — деп, ауыз толтыра
көпірген кездерінде не күлеріңді, не жыларыңды білмей дал боласың. Олардың
арасында тек, бүгінде Республиканың тоғыз облысында өз филиалдары бар,
құрамында 500-ге тарта мүшесі бар Желтоқсан ақиқаты ұйымының өз
бастамаларымен атқарып жатқан істері ғана айтуға тұрарлық. Аталмыш ұйым
төрағасының орынбасары Бейсенбай Құспековтың айтуынша, ұйым қоғам өміріне
белсене атсалысумен қатар, желтоқсанда жапа шеккендер мен құрбан
болғандарды іздеп тауып, көмек қолдарын созып жүр екен. Бір ғана мысал;
олардың Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданы Ақмектеп елді мекеніне
барып, Желтоқ-сан көтерілісін Өскемен қаласының алаңына өзімен жиырма қызды
бірге ертіп шығып қолдаған училище студенті, тобының старостасы болған 16
жасар өжет қыз Сабира Мұхаметжанованың атын ардақтап, мектепке атын беруді
ұйымдастырып қайтқанының өзі елеуге тұрарлық іс. Сондай-ақ,
желтоқсандықтарға ескерткіш орнатып, музейлер ашу үшін әкімдіктердің
табалдырығын тоздырып жүргендері де олардың әрекетсіз отырмағанын байқатса
керек. Айтпақшы, Бекең Алматыдағы жетоқсаншылар музейін ашуға депутат
Нұртай Сабиляновтың көп көмегі тигенін ризашылықпен айтады. Әрине, өздері
атқарып жатқан істер жайлы тізбектеген Бекеңнің тізімі аз емес. Дегенмен,
бұл мақаланы жазудағы мақсатым — ала қойды бөле қырқып, біреулерді мақтап,
біреулерді мұқату емес, қайта сол 20-шы ғасыр жастарының бойындағы
ұлтшылдық пен отансүйгіштік, намысшылдық қасиеттерін шама жеткенше қазіргі
жастарға дәріптеу. Сол арқылы жетімсіреп қалған Желтоқсанымызға өз шама-
шарқымша жел беріп, дем беру. Себебі, жылдар жылжып өткен сайын Желтоқсан
көтерілісі де санамыздан көмескіленіп немесе біреулер оны әдейілеп өшіріп
жатқандай көрінеді маған...
Әрине, ата-бабаларымыз ғасырлар бойы армандаған, сол үшін күрескен
—Тәуелсіздігімізден асқан ұлттық мереке-міз жоқ. Оны қадірлеп, қастерлеу —
парызымыз. Бірақ, қаншама жылдар өтсе де Желтоқсан көтерілісін осы
Тәуелсіздік мерекесінің тасасына тығып немесе ресми Жаңа жылдың аяғына
жығып берумен келеміз. Бүгінде желтоқсанда құрбан болғандарға қатысты
ақиқаттың қара құлыбы қашан ашылар екен? — деген сұрақ кім-кімді де
мазалайтыны рас. Егер сол ақиқат кілті ашылса, көтеріліс те дұрыс бағаланар
ма еді, қайтер еді? Осы өкініш ешкімнің өзегін өртемей-ақ келеді. Тек,
соңғы күндері ғана билік тарапынан желтоқсаншылар-ға арналған кішігірім іс-
шаралардың ұйымдастырылып жатқандығын ақпарат көздерінен аңғарып, жағымды
жаңалық-қа таңқалғанымыз рас. Дегенмен, мұның өзі ақиқатты айтып, ағынан
жарылғаннан гөрі, кішкене балаға кәмпит беріп алдарқатып, басынан сипаған
әрекетке көбірек ұқсайтындай. Мұндай ұсақ-түйек сый-құрметке мәз
болғандардың ұсақтығы да намысқа тиеді. Олар ондай кезде билікке қояр
жоғары талап-тілектерін де ұмытып кететіндей. Егер билік шын жақсылық
жасағысы келсе, білекті сыбанып жіберіп, басқаша кірісер еді ғой. Қасиетті
алаң болса анау, қазылып, қабырғасы сөгіліп, жын ойнақ болудың аз-ақ
алдында жатқаны. Негізі қасиетті алаңға Желтоқсан көтерілісі жайлы үлкен
тарихи музей ашып, қаһарман ұл қыздарымыздың ескерткіштері орнатылып, жаста-
рымызға ұлттық рухта патриот-тық тәрбие беретін іс-шаралар қарастырылуы
керек қой. Олай істегілері келмейді. Тым болмаса, жылына бір келетін 17
желтоқсан күні жастарды алаңға шақы-рып, желтоқсан құрбандарына құран
бағыштап, түрлі шаралар ұйымдастырудың орнына, еш-кімді жолатпауға тырысып
ба-ғатын биліктің әрекеті көптің көңіліне томпақ келіп жататыны жасырын
емес. Тіпті, Желтоқсан көтерілісі деген атаудың өзін қимай, Желтоқсан
оқиғасы — деп, ұсақ-түйекке қарай бұрмалаған арам пиғылдылар да жүр
арамызда. Оған да бір тоқтам жоқ. Айтпақшы, жақында редакциямызға
хабарласқан Беркін Әкебаев ағамыз Ресей тарихындағы Қанды жексенбімен
салыстыра келе Желтоқсан қырғыны деп атау керекті-гін айтқан болатын. Бұл
да ойланатын атау сияқты. Міне, осындай келеңсіздіктерді екшей келе ертеңгі
жастар Желтоқсан көтерілісін ертек екен деп жүрмесін де-ген оймен бастан
өтіп, көзбен көргенді аз-кем болса да баян еткенді жөн көрдім. Бірақ, тағы
да қайталап айтамын, мен өзімді Желтоқсан қаһарманымын не-месе ерлік
жасадым деп есептемеймін.
Езгі мен ерлік егескен екі күн
Сонымен, сол бір қарлы да қаһарлы жылы мен Алматымәдениқұрылыс тресіне
қарасты Медеуқұрылыс бас-қармасында құрылысшы болып іс-тейтінмін. Өзім
қазіргі ҚазҰУ-дың кешкі дайындық бөлімінде оқимын. Тұрағым: О.Жандосов пен
Жароков ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.