Қанның қоректік заттардың қалыптылығын реттеуші қызметтік жүйе

1.Тамақтанудың организм үшін маңызы.
2. Қандағы қоректік заттардың тұрақтылығын сақтап тұратын қызметтік жүйе.
3. Тағамдық мотивация. Аштық және тоюдың физиологиялық негіздері.
4. Ас қорыту құбылысының мәні, оның маңызы.
5. Асқорыту жолдарының қызметтері.
6. Асқорыту реттелуінің механизмдері

Тамақ ішу, ішкен астың ішек-қарында қорытылуы денеге сің-уі'аса күрделі процестер. Ас адамның арқауы — дейді халық.
Ас құрамьшдағы қоректік заттар (белок, көмірсу, май) адам денесіндегі тканьдердің жаңарып жаңғырылуын, клет-қа түзілуін, адамның өсіп-өнуін, дамуын камтамасыз ететін кұ-рылыс материалдары, тіршілік әрекеттеріне жұмсалатын энергия көзі. Демек коректік заттар дер кезінде және қажет мөлшерде ұдайы түсіп отыруы шарт. Олай болмаған күнде гомеостаз бұзы-лып, клеткалардың, тіпті бүкіл организмнің тіршілігіне қауіп тө-неді. Адам өзіне қажет қоректік заттарды әдетте сырттан алады.
Бүл — экзогендік тамақтану.
Сырттан қоректік 'заттар келіп түспесе де, адам біразға деиін тіршілік ете береді. Ол өз клеткаларындағы органикалық қорек-тік заттарды пайдаланып, құрамындағы ағзалар, тканьдердің қалыпты қызмет етуін қамтамасыз етіп отырады, яғни эндоген-дік тамақтану басталады. Мүндай жағдайда энергия қоры бір-тіндеп таусылады да адам әлсіреп, түрлі ауруларға шалдығады, Демек, эндогендік тамақтану тән тірлігін қамтамасыз ете алмай-ды. Ас қорыту — өте күрделі процесс. Ол алдымен физикалық жолмен өңделеді соцынан химиялық реакцияға түсіп, қорытылып денеге сіңетін сатыға жетеді. Физикалық өңдеу барысында ас ке-сектері ұсатыльгп, бөлшектенеді, сілекей-шырынмен шыланып, жұмсарады. Химиялық өңдеуге ішек-қарын ферменттері қатыса-ды. Ас қорыту ферменттері сусыз жерде әсер ете алмайтын ашытқы гидролазалар тобына жатады. Бұлардың әсерінен күрделі органикалык. қоректік заттар ыдырап, қан мен лимфага өтетін-дей, денедегі клеткалар пайдалана алатындай қарапайым қосын-ды — мономерлерге айналады.

1. Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. (Оқулық). - Алматы. Издательство «Дәуір», 2005. - 663 б.
2. Қалыпты физиология: Лабораториялық жұмыстары (студенттер үшін) / жауапты редакторлары: Сатбаева Х.Қ., Нельдибаева Ж.Б.; Шымкент, 1993ж.- 254 бет.
3. Қалыпты физиологиядан тәжірибелік сабақтарға жетекшілік нұсқаулар./ Сайдахметова А.С., Рахыжанова С.О. Семей, 2006 г. - 174 б.
4. Қанқожа М.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. - Алматы, 2004 ж. - 78 б.

Қосымша:
1. Организмнің шартты-рефлекторлық әрекеті және оның нейрофизиология-лық тегершіктері. Жоғарғы жүйке іс-әрекетінің типтері. Ибраева С.С., Астана, 2006, 52 б.