Қазіргі кездегі кеңес беруді ұйымдастыру жолдары
1 Психологиялық қарама.қайшылықтар
2 Кеңес беру психологиясы
3 Арнайы практикалық психологиялық білім
4 Психологиялық кеңес берудің процедуралары.
2 Кеңес беру психологиясы
3 Арнайы практикалық психологиялық білім
4 Психологиялық кеңес берудің процедуралары.
Қазіргі нарықтық экономиканың өзгеру үрдісінде халық арасында психологиялық
күйзеліске түсудегі жайттары күнбе-күн өсуде. Яғни дүние жүзілік экономикалық
дағдарыс адам бойында әртүрлі психологиялық қарама-қайшылықтарды туғызуда. Яғни
осындай жағдайларда адамдарға психологиялық көмек көрсету қажет. Қандай да
болмасын күйзеліске түскен адам психологиялық көмекті қажет етеді. Ол психологиялық
көмекті көрсету барысында маман психолог кеңес беру психологиясының негізгі
техникалары мен кезеңдерін ұйымдастыра алуы керек.
Осы себептерге байланысты қарастырылып отырған тақырыптың маңыздылығы зор.
Осыған байланысты кеңес беру психологиясы- психологияның көмегімен адамның
қалыптасуы және олардың жеке дамуы,өмірге деген көзқарасы тұрғысынан дамытуға
көмектеседі. Психологиядағы ең негізгі бағыт процестегі шарттардың мүмкіндікке
ұласуы. Кеңес беру психологиясы жаңадан пайда болған профессионалдық
психологияның дамуы яғни өзіндік сфераның дамуы және сонымен қатар форманың
дәстүрлі жұмысының біздің елде бөлінуі, мұны психологиялық білімге жатқызуға болады.
Ол нағыз прорфессионалдық дайындықты қажет етеді. Психологиялық кеңес берудегі
білім нағыз психолог болатын адамдарға ғана емес, сонымен қатар, жұмыскерлермен
профессионалдық нағыз психологияның сферасына қажет. Қазір спецалистерді жоғары
білімге даярлау программалары кеңес беру психологиясынсыз өтпейді, алдағы уақытта
писхологтардың практикамен айналысуы әсіресе, алғашқы кезде Россияда кең құлаш
жайды. Олар специалистерді психологиялық кеңес беруші ретінде жоғары білімге
дайындайды. Соңғы жылдары көптеген психологтар өздерінің жоғарыф білімдерімен
Ресейде танылған болатын. Олар психологиялық кеңес берудегі өздерінің жоғарғы
білімдерін тәжірибе ретінде көрсетті.
Психологиялық кеңес беру- бұл психологтың профессионалдық іс-әрекетінің бір
түрі. Психологиялық кеңес беруді практикалық психологияда жалпы негізгі аймақ болып
табылады. Психологиялық кеңес берудің негізгі әрекеті тек клиентпен ғана. Ол ең
біріншіден, оның яғни клиенттің сенімінен шыға білу. Ал, екіншіден оны түсінуі керек.
Оның қиын проблемаларынын көңілді әрі оңай түрде шығуына көмектесіп, кеңестер,
бағыттар беріп отыруы керек. Кеңес беру психологиясы клиентпен жұмыс кезінде
клиенттің проблемаларының күрделілігіне қарай бірнеше сенастарға созылуы мүмкін. Ең
алғашқы сеанссаясында психолог пен клиент арасында өзара әңгіме жүреді. Яғни, клиент
өзі жайлы баяндап, не алаңдататынын және қандай проблема мазалайтынын айтып береді.
Бұл 10 минуттан 30 минутқа немесе бір сағаттан екі сағатқа созылуы мүмкін. Ал,
психолог өз кезегінде клиентін ұқыпты тыңдап, проблемаларын талқылай бастайды. Сеанс
кезінде клиенттің проблемаларын практикалық түрде шешу және клиенттің жекелілігі
(тұлғалылығы) бағаланады. Кеңестер немесе рекомендация кезінде клиентке қойылатын
талап: психолог- консультантқа сеніп, толықтай проблемаларын шешіп беретіндігіне сенуі
керек. Кеңес беру кезінде психолог әртүрлі әдістерді де қолдануға болады. Олар кеңес
беруге лайықты методикалар. Клиенттің проблемалары ауыр немесе қиын болатын болса,
жоғарыда айтылғандай бір немесе екі сеанспен нәтиже шығаруы мүмкін емес. Клиенттің
бір ғана емес, бірнеше проблемалары болуы мүмкін.
күйзеліске түсудегі жайттары күнбе-күн өсуде. Яғни дүние жүзілік экономикалық
дағдарыс адам бойында әртүрлі психологиялық қарама-қайшылықтарды туғызуда. Яғни
осындай жағдайларда адамдарға психологиялық көмек көрсету қажет. Қандай да
болмасын күйзеліске түскен адам психологиялық көмекті қажет етеді. Ол психологиялық
көмекті көрсету барысында маман психолог кеңес беру психологиясының негізгі
техникалары мен кезеңдерін ұйымдастыра алуы керек.
Осы себептерге байланысты қарастырылып отырған тақырыптың маңыздылығы зор.
Осыған байланысты кеңес беру психологиясы- психологияның көмегімен адамның
қалыптасуы және олардың жеке дамуы,өмірге деген көзқарасы тұрғысынан дамытуға
көмектеседі. Психологиядағы ең негізгі бағыт процестегі шарттардың мүмкіндікке
ұласуы. Кеңес беру психологиясы жаңадан пайда болған профессионалдық
психологияның дамуы яғни өзіндік сфераның дамуы және сонымен қатар форманың
дәстүрлі жұмысының біздің елде бөлінуі, мұны психологиялық білімге жатқызуға болады.
Ол нағыз прорфессионалдық дайындықты қажет етеді. Психологиялық кеңес берудегі
білім нағыз психолог болатын адамдарға ғана емес, сонымен қатар, жұмыскерлермен
профессионалдық нағыз психологияның сферасына қажет. Қазір спецалистерді жоғары
білімге даярлау программалары кеңес беру психологиясынсыз өтпейді, алдағы уақытта
писхологтардың практикамен айналысуы әсіресе, алғашқы кезде Россияда кең құлаш
жайды. Олар специалистерді психологиялық кеңес беруші ретінде жоғары білімге
дайындайды. Соңғы жылдары көптеген психологтар өздерінің жоғарыф білімдерімен
Ресейде танылған болатын. Олар психологиялық кеңес берудегі өздерінің жоғарғы
білімдерін тәжірибе ретінде көрсетті.
Психологиялық кеңес беру- бұл психологтың профессионалдық іс-әрекетінің бір
түрі. Психологиялық кеңес беруді практикалық психологияда жалпы негізгі аймақ болып
табылады. Психологиялық кеңес берудің негізгі әрекеті тек клиентпен ғана. Ол ең
біріншіден, оның яғни клиенттің сенімінен шыға білу. Ал, екіншіден оны түсінуі керек.
Оның қиын проблемаларынын көңілді әрі оңай түрде шығуына көмектесіп, кеңестер,
бағыттар беріп отыруы керек. Кеңес беру психологиясы клиентпен жұмыс кезінде
клиенттің проблемаларының күрделілігіне қарай бірнеше сенастарға созылуы мүмкін. Ең
алғашқы сеанссаясында психолог пен клиент арасында өзара әңгіме жүреді. Яғни, клиент
өзі жайлы баяндап, не алаңдататынын және қандай проблема мазалайтынын айтып береді.
Бұл 10 минуттан 30 минутқа немесе бір сағаттан екі сағатқа созылуы мүмкін. Ал,
психолог өз кезегінде клиентін ұқыпты тыңдап, проблемаларын талқылай бастайды. Сеанс
кезінде клиенттің проблемаларын практикалық түрде шешу және клиенттің жекелілігі
(тұлғалылығы) бағаланады. Кеңестер немесе рекомендация кезінде клиентке қойылатын
талап: психолог- консультантқа сеніп, толықтай проблемаларын шешіп беретіндігіне сенуі
керек. Кеңес беру кезінде психолог әртүрлі әдістерді де қолдануға болады. Олар кеңес
беруге лайықты методикалар. Клиенттің проблемалары ауыр немесе қиын болатын болса,
жоғарыда айтылғандай бір немесе екі сеанспен нәтиже шығаруы мүмкін емес. Клиенттің
бір ғана емес, бірнеше проблемалары болуы мүмкін.
1. Немов.Р.С. «Основы психологического консультирования» 1999 «Владос» Москва
528бет.
2. Григорьевич.Л.А. «Введение в профессию психолог» 2006 Москва.
3. Галустова. О. В. «Психологическое консультирование» 2006 Москва.
4.Кочюнас.Р. «Психологическое консультирование и групповая психотерапия» 2005
Москва.
5.Колесникова. Г.И. «Психологическое консультирование» 2006 Феникс.
6.Кочюнас.Р. «Основы психологического консультирования» 2000 Москва.
528бет.
2. Григорьевич.Л.А. «Введение в профессию психолог» 2006 Москва.
3. Галустова. О. В. «Психологическое консультирование» 2006 Москва.
4.Кочюнас.Р. «Психологическое консультирование и групповая психотерапия» 2005
Москва.
5.Колесникова. Г.И. «Психологическое консультирование» 2006 Феникс.
6.Кочюнас.Р. «Основы психологического консультирования» 2000 Москва.
Елдің бәсекеге қабілеттілігіне қол жеткізу жағдайындағы студенттік ғылымның
рөлі
___________________________________ ___________________________________ ______
___________________________________ _
ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ КЕҢЕС БЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Есеналиева М., Турниязова Ж.Қ.
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университеті
Қазіргі нарықтық экономиканың өзгеру үрдісінде халық арасында психологиялық
күйзеліске түсудегі жайттары күнбе-күн өсуде. Яғни дүние жүзілік
экономикалық
дағдарыс адам бойында әртүрлі психологиялық қарама-қайшылықтарды туғызуда.
Яғни
осындай жағдайларда адамдарға психологиялық көмек көрсету қажет. Қандай да
болмасын күйзеліске түскен адам психологиялық көмекті қажет етеді. Ол
психологиялық
көмекті көрсету барысында маман психолог кеңес беру психологиясының негізгі
техникалары мен кезеңдерін ұйымдастыра алуы керек.
Осы себептерге байланысты қарастырылып отырған тақырыптың маңыздылығы зор.
Осыған байланысты кеңес беру психологиясы- психологияның көмегімен адамның
қалыптасуы және олардың жеке дамуы,өмірге деген көзқарасы тұрғысынан
дамытуға
көмектеседі. Психологиядағы ең негізгі бағыт процестегі шарттардың
мүмкіндікке
ұласуы. Кеңес беру психологиясы жаңадан пайда болған профессионалдық
психологияның дамуы яғни өзіндік сфераның дамуы және сонымен қатар форманың
дәстүрлі жұмысының біздің елде бөлінуі, мұны психологиялық білімге
жатқызуға болады.
Ол нағыз прорфессионалдық дайындықты қажет етеді. Психологиялық кеңес
берудегі
білім нағыз психолог болатын адамдарға ғана емес, сонымен қатар,
жұмыскерлермен
профессионалдық нағыз психологияның сферасына қажет. Қазір спецалистерді
жоғары
білімге даярлау программалары кеңес беру психологиясынсыз өтпейді, алдағы
уақытта
писхологтардың практикамен айналысуы әсіресе, алғашқы кезде Россияда кең
құлаш
жайды. Олар специалистерді психологиялық кеңес беруші ретінде жоғары
білімге
дайындайды. Соңғы жылдары көптеген психологтар өздерінің жоғарыф
білімдерімен
Ресейде танылған болатын. Олар психологиялық кеңес берудегі өздерінің
жоғарғы
білімдерін тәжірибе ретінде көрсетті.
Психологиялық кеңес беру- бұл психологтың профессионалдық іс-әрекетінің бір
түрі. Психологиялық кеңес беруді практикалық психологияда жалпы негізгі
аймақ болып
табылады. Психологиялық кеңес берудің негізгі әрекеті тек клиентпен ғана.
Ол ең
біріншіден, оның яғни клиенттің сенімінен шыға білу. Ал, екіншіден оны
түсінуі керек.
Оның қиын проблемаларынын көңілді әрі оңай түрде шығуына көмектесіп,
кеңестер,
бағыттар беріп отыруы керек. Кеңес беру психологиясы клиентпен жұмыс
кезінде
клиенттің проблемаларының күрделілігіне қарай бірнеше сенастарға созылуы
мүмкін. Ең
алғашқы сеанссаясында психолог пен клиент арасында өзара әңгіме жүреді.
Яғни, клиент
өзі жайлы баяндап, не алаңдататынын және қандай проблема мазалайтынын айтып
береді.
Бұл 10 минуттан 30 минутқа немесе бір сағаттан екі сағатқа созылуы мүмкін.
Ал,
психолог өз кезегінде клиентін ұқыпты тыңдап, проблемаларын талқылай
бастайды. Сеанс
кезінде клиенттің проблемаларын практикалық түрде шешу және клиенттің
жекелілігі
(тұлғалылығы) бағаланады. Кеңестер немесе рекомендация кезінде клиентке
қойылатын
талап: психолог- консультантқа сеніп, толықтай проблемаларын шешіп
беретіндігіне сенуі
керек. Кеңес беру кезінде психолог әртүрлі әдістерді де қолдануға болады.
Олар кеңес
беруге лайықты методикалар. Клиенттің проблемалары ауыр немесе қиын болатын
болса,
жоғарыда айтылғандай бір немесе екі сеанспен нәтиже шығаруы мүмкін емес.
Клиенттің
бір ғана емес, бірнеше проблемалары болуы мүмкін. Сол кезде психолог әр
проблемаға
жеке-жеке ( проблемаға сай) кеңесті қолданады. Клиент тұрғысынан аталған
проблемалардан бірден нәтиже шығаруы мүмкін емес. Оған кеңес беруші жағынан
да
көмек болуы керек. Егер кеңес беруші клиентке деген яғни, оның
проблемаларынан
арылуға деген сенімділігі жеткіліксіз болса, онда ол клиенттен болмақ.
Себебі, ол өз эмоциясын және мінез-құлқын басқара алмайды деген сөз.
Көбінесе, психолог-
консультантқа адамдар физиологиялық-психологиялық денсаулығы жағынан да
келуі
мүмкін.
Психологиялық кеңес беру практик- психологтың кәсіби іс-әреккетіндегі
негізгі
бағыт: адамға танымдық деңгейі жоғары, өзіндік таңдалған өмірлік
стратегиясын жүзеге
асыра алатын, өзз өміріне жауапты тұлға ретінде қалыптастыру. Психологиялық
кеңес
беру психотерапиядан шартты түрде бөлініп шыққан ғылым саласы. Себебі,
кеңес беру
кезінде психотерапиялық әдіс тәсілдер жиі қолданылады. әйтсе де, кеңес беру
психологиясы психотерапия саласынан жоғарылау болып есептелінеді.
Психолог-кеңес берушіге қойылатын жалпы талаптар:
- Психолог-кеңес беруші өзінің клиентке берген ұсыныстарына толық
жауапкершілікте болуы керек.
- Психолог-кеңес берушінің практикалық қызметі моральді этикалық және
юристтік
негіздерге сүйене білу керек.
- Психолог-кеңес беруші қызметі адамгершілік мақсаттарға бағытталады.
Клиенттің
интелектуалды және тұлғаның даму жолындағы кедергілерді жоюға, көмектесуге
бағытталады.
- Психолог-кеңес беруші өзінің жұмысын клиент жеке тұлғасын, құндылықтарын
сыйлау арқылы жүзеге асырылады. Психолог-кеңес беруші адамгершілік
құқықтарын
сыйлау керек.
- Клиентпен жұмыс барысында психолог-кеңес беруші шыншылдық пен ашықтық
принциптерін басшылыққа алады. Сонымен қатар ол өзінің берген ұсыныстарында
өте
сақ болуы қажет.
Кеңес беру психологиясы практикалық психологияның түрі ретінде мынадай
мақсаттар қояды:
1. Клиентке пайда болған проблемаларды оперативтік тұрғыда шешу.Адамдарда
көмекті қажет ететін,тығырықтан шыға алмайтын жағдайға көп түсіп жатады.
Сол
жағдайда клиент психолог-консультанттың алдында көп күш жұмсап, көп уақыт
алуға
болмайды. Жалпы ауыр проблемаларды оперативті деп атайды. Осындай
оперативті
проблемаларға тез арада психологиялық көмек көрсету, яғни ауызша кеңес белу
немесе
проблемасын шешу ауыстырылмайды.Мысалы,бала мен ата-ана арасында маңызды
проблема болуы мүмкін, сол кезде олар өзара қарым – қатынас ұйымдастыра
алмайды.
Бұл баланың физикалық және психологиялық жағынан да зиян болады.
2. Психолог-консультант өзінің жоғары психологиялық білімінің негізінде
клиентте
пайда болған сұрақтарына толықтай жауап іздеуі және өзінің проблемасын
баска
адамдардың араласуына жол бермей, өзі шығуын қамтамасыз етуі керек.
Психолог тек
кеңес,бағыт қана береді.
3. Клиентке көмек беру кезінде психолог-консультант клиентке ішіндегі
жағымсыз
эмоцияларын сыртқа шығаруға көмектесуі керек және ол тек психолог пен
психотерапевт
алдында ғана емес,жеке өзара іс-әрекетте де шығара білуі қажеттігін
ескертеді.
4. Клиентте өзінің прблемасына деген дұрыс түсінік қалыптасқан кезде, бірақ
толықтай дұрыстығына көзі жетпесе,онда психолог-консультант клиентке кәсіби
және
моральді көмек беріп, өзіне толықтай сенім қалыптастыру керек.
5. Клиентпен жұмыс кезінде психолог тек кеңес берудің ғана қажеттілігімен
шектелмей,психокоррекциялық және психотерапиялық көмектің де жеткілікті
түрде
проблемесын шешуде оңтайлы көмек болатынын түсіндіруі керек.
Кеңес беру психологиясының ұйымдастыруда әр психолог мынадай міндеттері
орындаулары қажет:
1. Туындаған проблемада клиентке оперативті көмек көрсету. Оперативті
көмек көрсетуде психолог тарапынан берілген кеңес оңтайлы шешімдерді
үлестіру
мақсатында болуы керек. Мысалы, ата-ана мен бала арасындағы қарым-
қатынастың
жақсаруы.2. Белгілі бір жағдайд ғана берілетін психолог- консультанттың
кеңесі.
3. Уақытша көмек көрсету ( яғни депрессиялық жағдайға түскен клиенпен
жұмыс).
4. Егер, тіпті психологтың беретін нақты кеңесі болмайтын жағдайда,
минимальды болсада (аз мөлшерде) көмектесу, кеңес беру.
Психолог-кеңес берушінің міндеті:
1. Клиенттің проблемасын анықтау, яғни клиентте туындаған мәселе қандай
жағдайда
екендігінен құлағдар болу.
2. Клиентті өзіндегі пайда болған проблемаларымен құлақтандыру яғни,
түсіндіру.
3. Психолог-кеңес беруші клиенттің өз проблемасын шеше алатындығын
немесе шеше алмайтындығын анықтау.
4. Клиент проблемасының шешу жолдарын қарастыру.
5. Психолог-кеңес беруші элементарлы, өмірлік қажет кеңестерін беру.
Психологиялық кеңес беру- адамға, яғни клиентке өзінің өмірлік қиындығына
сырт
көзбен қарауға, өзінің жағымсыз қылығы мен іс-әрекетін сырт көзбен көруге
жағдай
туғызады. Ол клиенттің жеке өмірін дұрыстауға, өзінше шешім қабылдауға, өз
тағдырына
жауап беретіндей сенімділік туғызады.
Психолог-кеңес беруші психоаналитакалық теорияға сүйене отырып, клиенттің
ңшкі
жан дүниесін үш жағдайда қарастырады.
Олар:
- динамикалық ( әр түрлі психологиялық конфликтілік қарым-қатынастың
нәтижесі
ретінде)
- экономикалық ( оның энергетикалық мінездемесі ретінде)
- топикалық ( психологиялық құрылымы бойынша қарайды).
Кеңес беру психологиясының әдісі мен түрлері.
1. Теориялық қабылдау қабілеті бойынша (психоананлитикалық, тәртіптік,
гуманистік, гештальт кеңес беру аясында).
2. Клиенттің жасы бойынша ( бала, жеткіншек, ересек).
3. Организацияның түрі бойынша ( іштей бетпе-бет сөйлеу,хат арқылы,
интернет,
телефон арқылы).
4. Клиенттер саны бойынша ( жеке, топтық).
5. Психологиялық проблема бойынша ( тіл,табысу проблемалары, жеке
проблемалар, көңіл-күй проблемалары).
6. Қосымша жүйе ( мектептік, жұмыстық, жанұялық,ерлі-зайыптылық,
бизнестік).
Психологиялық кеңес беру түрлеріне тоқталатын болсақ, ол әртүрлі адамдар
мұқтаж
болып және әртүрлі жағдайлармен келетіндіктен психологиялық кеңес беруді
клиенттердің жеке ерекшеліктеріне байланысты және олардың проблемалық
мүшелеріне
байланысты бірнеше түрге бөлуге болады.
Ең бірінші, жеке тұлғалық психологиялық кеңес беру. Бұл түрге адамдардың
жеке
проблемаларына байланысты кеңес елу жатады. Мысалы, адамның арылғысы
келетін
психологиялық және мінез-құлықтық кемшіліктер немесе адамдармен қарым-
қатынас
арасындағы жеке басына қатысты проблемалар, әртүрлі қарым-қатынастар, жолы
болмаушылық, психогенді аурулар жатады. Бұл жерге соныымен қатар, адамның
өз-өзіне
көңілі толмауын, интимді проблемаларды да жатқызуға болады.
Екінші түріне, психологиялық кеңес беруде көп кездесетін ... жалғасы
рөлі
___________________________________ ___________________________________ ______
___________________________________ _
ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ КЕҢЕС БЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Есеналиева М., Турниязова Ж.Қ.
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университеті
Қазіргі нарықтық экономиканың өзгеру үрдісінде халық арасында психологиялық
күйзеліске түсудегі жайттары күнбе-күн өсуде. Яғни дүние жүзілік
экономикалық
дағдарыс адам бойында әртүрлі психологиялық қарама-қайшылықтарды туғызуда.
Яғни
осындай жағдайларда адамдарға психологиялық көмек көрсету қажет. Қандай да
болмасын күйзеліске түскен адам психологиялық көмекті қажет етеді. Ол
психологиялық
көмекті көрсету барысында маман психолог кеңес беру психологиясының негізгі
техникалары мен кезеңдерін ұйымдастыра алуы керек.
Осы себептерге байланысты қарастырылып отырған тақырыптың маңыздылығы зор.
Осыған байланысты кеңес беру психологиясы- психологияның көмегімен адамның
қалыптасуы және олардың жеке дамуы,өмірге деген көзқарасы тұрғысынан
дамытуға
көмектеседі. Психологиядағы ең негізгі бағыт процестегі шарттардың
мүмкіндікке
ұласуы. Кеңес беру психологиясы жаңадан пайда болған профессионалдық
психологияның дамуы яғни өзіндік сфераның дамуы және сонымен қатар форманың
дәстүрлі жұмысының біздің елде бөлінуі, мұны психологиялық білімге
жатқызуға болады.
Ол нағыз прорфессионалдық дайындықты қажет етеді. Психологиялық кеңес
берудегі
білім нағыз психолог болатын адамдарға ғана емес, сонымен қатар,
жұмыскерлермен
профессионалдық нағыз психологияның сферасына қажет. Қазір спецалистерді
жоғары
білімге даярлау программалары кеңес беру психологиясынсыз өтпейді, алдағы
уақытта
писхологтардың практикамен айналысуы әсіресе, алғашқы кезде Россияда кең
құлаш
жайды. Олар специалистерді психологиялық кеңес беруші ретінде жоғары
білімге
дайындайды. Соңғы жылдары көптеген психологтар өздерінің жоғарыф
білімдерімен
Ресейде танылған болатын. Олар психологиялық кеңес берудегі өздерінің
жоғарғы
білімдерін тәжірибе ретінде көрсетті.
Психологиялық кеңес беру- бұл психологтың профессионалдық іс-әрекетінің бір
түрі. Психологиялық кеңес беруді практикалық психологияда жалпы негізгі
аймақ болып
табылады. Психологиялық кеңес берудің негізгі әрекеті тек клиентпен ғана.
Ол ең
біріншіден, оның яғни клиенттің сенімінен шыға білу. Ал, екіншіден оны
түсінуі керек.
Оның қиын проблемаларынын көңілді әрі оңай түрде шығуына көмектесіп,
кеңестер,
бағыттар беріп отыруы керек. Кеңес беру психологиясы клиентпен жұмыс
кезінде
клиенттің проблемаларының күрделілігіне қарай бірнеше сенастарға созылуы
мүмкін. Ең
алғашқы сеанссаясында психолог пен клиент арасында өзара әңгіме жүреді.
Яғни, клиент
өзі жайлы баяндап, не алаңдататынын және қандай проблема мазалайтынын айтып
береді.
Бұл 10 минуттан 30 минутқа немесе бір сағаттан екі сағатқа созылуы мүмкін.
Ал,
психолог өз кезегінде клиентін ұқыпты тыңдап, проблемаларын талқылай
бастайды. Сеанс
кезінде клиенттің проблемаларын практикалық түрде шешу және клиенттің
жекелілігі
(тұлғалылығы) бағаланады. Кеңестер немесе рекомендация кезінде клиентке
қойылатын
талап: психолог- консультантқа сеніп, толықтай проблемаларын шешіп
беретіндігіне сенуі
керек. Кеңес беру кезінде психолог әртүрлі әдістерді де қолдануға болады.
Олар кеңес
беруге лайықты методикалар. Клиенттің проблемалары ауыр немесе қиын болатын
болса,
жоғарыда айтылғандай бір немесе екі сеанспен нәтиже шығаруы мүмкін емес.
Клиенттің
бір ғана емес, бірнеше проблемалары болуы мүмкін. Сол кезде психолог әр
проблемаға
жеке-жеке ( проблемаға сай) кеңесті қолданады. Клиент тұрғысынан аталған
проблемалардан бірден нәтиже шығаруы мүмкін емес. Оған кеңес беруші жағынан
да
көмек болуы керек. Егер кеңес беруші клиентке деген яғни, оның
проблемаларынан
арылуға деген сенімділігі жеткіліксіз болса, онда ол клиенттен болмақ.
Себебі, ол өз эмоциясын және мінез-құлқын басқара алмайды деген сөз.
Көбінесе, психолог-
консультантқа адамдар физиологиялық-психологиялық денсаулығы жағынан да
келуі
мүмкін.
Психологиялық кеңес беру практик- психологтың кәсіби іс-әреккетіндегі
негізгі
бағыт: адамға танымдық деңгейі жоғары, өзіндік таңдалған өмірлік
стратегиясын жүзеге
асыра алатын, өзз өміріне жауапты тұлға ретінде қалыптастыру. Психологиялық
кеңес
беру психотерапиядан шартты түрде бөлініп шыққан ғылым саласы. Себебі,
кеңес беру
кезінде психотерапиялық әдіс тәсілдер жиі қолданылады. әйтсе де, кеңес беру
психологиясы психотерапия саласынан жоғарылау болып есептелінеді.
Психолог-кеңес берушіге қойылатын жалпы талаптар:
- Психолог-кеңес беруші өзінің клиентке берген ұсыныстарына толық
жауапкершілікте болуы керек.
- Психолог-кеңес берушінің практикалық қызметі моральді этикалық және
юристтік
негіздерге сүйене білу керек.
- Психолог-кеңес беруші қызметі адамгершілік мақсаттарға бағытталады.
Клиенттің
интелектуалды және тұлғаның даму жолындағы кедергілерді жоюға, көмектесуге
бағытталады.
- Психолог-кеңес беруші өзінің жұмысын клиент жеке тұлғасын, құндылықтарын
сыйлау арқылы жүзеге асырылады. Психолог-кеңес беруші адамгершілік
құқықтарын
сыйлау керек.
- Клиентпен жұмыс барысында психолог-кеңес беруші шыншылдық пен ашықтық
принциптерін басшылыққа алады. Сонымен қатар ол өзінің берген ұсыныстарында
өте
сақ болуы қажет.
Кеңес беру психологиясы практикалық психологияның түрі ретінде мынадай
мақсаттар қояды:
1. Клиентке пайда болған проблемаларды оперативтік тұрғыда шешу.Адамдарда
көмекті қажет ететін,тығырықтан шыға алмайтын жағдайға көп түсіп жатады.
Сол
жағдайда клиент психолог-консультанттың алдында көп күш жұмсап, көп уақыт
алуға
болмайды. Жалпы ауыр проблемаларды оперативті деп атайды. Осындай
оперативті
проблемаларға тез арада психологиялық көмек көрсету, яғни ауызша кеңес белу
немесе
проблемасын шешу ауыстырылмайды.Мысалы,бала мен ата-ана арасында маңызды
проблема болуы мүмкін, сол кезде олар өзара қарым – қатынас ұйымдастыра
алмайды.
Бұл баланың физикалық және психологиялық жағынан да зиян болады.
2. Психолог-консультант өзінің жоғары психологиялық білімінің негізінде
клиентте
пайда болған сұрақтарына толықтай жауап іздеуі және өзінің проблемасын
баска
адамдардың араласуына жол бермей, өзі шығуын қамтамасыз етуі керек.
Психолог тек
кеңес,бағыт қана береді.
3. Клиентке көмек беру кезінде психолог-консультант клиентке ішіндегі
жағымсыз
эмоцияларын сыртқа шығаруға көмектесуі керек және ол тек психолог пен
психотерапевт
алдында ғана емес,жеке өзара іс-әрекетте де шығара білуі қажеттігін
ескертеді.
4. Клиентте өзінің прблемасына деген дұрыс түсінік қалыптасқан кезде, бірақ
толықтай дұрыстығына көзі жетпесе,онда психолог-консультант клиентке кәсіби
және
моральді көмек беріп, өзіне толықтай сенім қалыптастыру керек.
5. Клиентпен жұмыс кезінде психолог тек кеңес берудің ғана қажеттілігімен
шектелмей,психокоррекциялық және психотерапиялық көмектің де жеткілікті
түрде
проблемесын шешуде оңтайлы көмек болатынын түсіндіруі керек.
Кеңес беру психологиясының ұйымдастыруда әр психолог мынадай міндеттері
орындаулары қажет:
1. Туындаған проблемада клиентке оперативті көмек көрсету. Оперативті
көмек көрсетуде психолог тарапынан берілген кеңес оңтайлы шешімдерді
үлестіру
мақсатында болуы керек. Мысалы, ата-ана мен бала арасындағы қарым-
қатынастың
жақсаруы.2. Белгілі бір жағдайд ғана берілетін психолог- консультанттың
кеңесі.
3. Уақытша көмек көрсету ( яғни депрессиялық жағдайға түскен клиенпен
жұмыс).
4. Егер, тіпті психологтың беретін нақты кеңесі болмайтын жағдайда,
минимальды болсада (аз мөлшерде) көмектесу, кеңес беру.
Психолог-кеңес берушінің міндеті:
1. Клиенттің проблемасын анықтау, яғни клиентте туындаған мәселе қандай
жағдайда
екендігінен құлағдар болу.
2. Клиентті өзіндегі пайда болған проблемаларымен құлақтандыру яғни,
түсіндіру.
3. Психолог-кеңес беруші клиенттің өз проблемасын шеше алатындығын
немесе шеше алмайтындығын анықтау.
4. Клиент проблемасының шешу жолдарын қарастыру.
5. Психолог-кеңес беруші элементарлы, өмірлік қажет кеңестерін беру.
Психологиялық кеңес беру- адамға, яғни клиентке өзінің өмірлік қиындығына
сырт
көзбен қарауға, өзінің жағымсыз қылығы мен іс-әрекетін сырт көзбен көруге
жағдай
туғызады. Ол клиенттің жеке өмірін дұрыстауға, өзінше шешім қабылдауға, өз
тағдырына
жауап беретіндей сенімділік туғызады.
Психолог-кеңес беруші психоаналитакалық теорияға сүйене отырып, клиенттің
ңшкі
жан дүниесін үш жағдайда қарастырады.
Олар:
- динамикалық ( әр түрлі психологиялық конфликтілік қарым-қатынастың
нәтижесі
ретінде)
- экономикалық ( оның энергетикалық мінездемесі ретінде)
- топикалық ( психологиялық құрылымы бойынша қарайды).
Кеңес беру психологиясының әдісі мен түрлері.
1. Теориялық қабылдау қабілеті бойынша (психоананлитикалық, тәртіптік,
гуманистік, гештальт кеңес беру аясында).
2. Клиенттің жасы бойынша ( бала, жеткіншек, ересек).
3. Организацияның түрі бойынша ( іштей бетпе-бет сөйлеу,хат арқылы,
интернет,
телефон арқылы).
4. Клиенттер саны бойынша ( жеке, топтық).
5. Психологиялық проблема бойынша ( тіл,табысу проблемалары, жеке
проблемалар, көңіл-күй проблемалары).
6. Қосымша жүйе ( мектептік, жұмыстық, жанұялық,ерлі-зайыптылық,
бизнестік).
Психологиялық кеңес беру түрлеріне тоқталатын болсақ, ол әртүрлі адамдар
мұқтаж
болып және әртүрлі жағдайлармен келетіндіктен психологиялық кеңес беруді
клиенттердің жеке ерекшеліктеріне байланысты және олардың проблемалық
мүшелеріне
байланысты бірнеше түрге бөлуге болады.
Ең бірінші, жеке тұлғалық психологиялық кеңес беру. Бұл түрге адамдардың
жеке
проблемаларына байланысты кеңес елу жатады. Мысалы, адамның арылғысы
келетін
психологиялық және мінез-құлықтық кемшіліктер немесе адамдармен қарым-
қатынас
арасындағы жеке басына қатысты проблемалар, әртүрлі қарым-қатынастар, жолы
болмаушылық, психогенді аурулар жатады. Бұл жерге соныымен қатар, адамның
өз-өзіне
көңілі толмауын, интимді проблемаларды да жатқызуға болады.
Екінші түріне, психологиялық кеңес беруде көп кездесетін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz