Қарулы Күштердің құрылысы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Мемлекет функциясының түсінігі, түрлері
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетті қорғау және қауіпсіздік функциясы
2.3. Қарулы Күштер Қазақстан Республикасының егемендігін қорғау күзетінде
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Мемлекет функциясының түсінігі, түрлері
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетті қорғау және қауіпсіздік функциясы
2.3. Қарулы Күштер Қазақстан Республикасының егемендігін қорғау күзетінде
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Өзінің бағытына сәйкес мемлекет, әдетте, өз қызметін белсеңді атқарады, яғни қоғамдық өмірдің маңызды салаларындағы істердің жағдайына белгілі дәрежеде ықпал етеді. Осындай тіршілік ететін неғұрлым тұрақты және салыстырмалы түрдегі дербес бағыт мемлекет функциясын құрады. Оның астарынан мемлекеттануда мемлекет қызметінің негізгі бағыттарын түсіну қабылданған, онда өзіне қажетті қарым-қатынас тәртібін бекіту мен алдына қойған мақсатқа қол жеткізу ниетін түсіну қиын емес. Мемлекет қызметінің осы негізгі бағыттарының әрқайсы тұтастық пен оқшаулықтың үлгісін көрсете отырып, белгілі бір қындығымен сипатталады; онда аз мөлшердегі компоненттер жинағы міндетті түрде болады, ол компоненттер мемлекеттің дербес функциясын ерекшелеп тұрады. Ең адымен функцияның мағынасы туралы, яғни мемлекеттің қоғамдық қатынастың қандай да бір саласына белсенді және мақсатты ықпалы туралы айту керек. Мұндай ықпалдың процесінде мемлекет бір қатынасты бекітіп, дамытып, жетілдіруге тырысса, екіншісін бейтараптандырып немесе тіпті жеңіп шығады, үшіншісінің - жаңадан пайда болуына мүмкіндік тудырады және т.б. Мемлекеттің ықпал ету объектісі болып табылатын бұл қатынастар бір функцияны екіншісінен ерекшелейтін белгі ретінде саналады. Функциясын нақты мағынасы өзіне лайық нысанға ие болуға мұқтаж. Нысан түсінігі көп мағыналы, құрамына функцияны жүзеге асыру жүктелген мемлекеттік органдардың жүйесі сияқты, онымен құқықпен байланысты қызмет ете (құқық шығармашылығы, "құқықты жүзеге асыру және құқық қорғау) кіреді.
1. «Мемлекет және құқық теориясы». Сапарғалиев Ғ., Ибраева А. Алматы, 1998 ж.
2. Жоламан Қ., Мұхтарова А., Тәуекелев А. «Мемлекет құқық теориясы». Алматы, 1999 ж.
3. Сапарғалиев Ғ. «ҚР-ның Конституциялық құқығы». Алматы, 1998 ж.
4. «Мемлекет және құқық теориясы» Оқулық- Алматы «Has» баспа компаниясы, 2003 ж.
5. «Мемлекет және құқық теориясының негізгі мәселелері». Алматы Заң әдебиеті. 2008 ж. Ағдарбеков Т.
6. «Мемлекет және құқық теориясының проблемалары». Алматы, 2006 ж.
7. Аманжолов К., Тасболатов А., Майхиев Д., Аманжолова Б. Алматы «Мектеп» баспасы 2007 ж. Алғашқы әскери дайындық. Оқулық
2. Жоламан Қ., Мұхтарова А., Тәуекелев А. «Мемлекет құқық теориясы». Алматы, 1999 ж.
3. Сапарғалиев Ғ. «ҚР-ның Конституциялық құқығы». Алматы, 1998 ж.
4. «Мемлекет және құқық теориясы» Оқулық- Алматы «Has» баспа компаниясы, 2003 ж.
5. «Мемлекет және құқық теориясының негізгі мәселелері». Алматы Заң әдебиеті. 2008 ж. Ағдарбеков Т.
6. «Мемлекет және құқық теориясының проблемалары». Алматы, 2006 ж.
7. Аманжолов К., Тасболатов А., Майхиев Д., Аманжолова Б. Алматы «Мектеп» баспасы 2007 ж. Алғашқы әскери дайындық. Оқулық
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Мемлекет функциясының түсінігі, түрлері
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетті қорғау және қауіпсіздік функциясы
.3. Қарулы Күштер Қазақстан Республикасының егемендігін қорғау күзетінде
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарында қызмет ету —оның әр азаматының абыройлы міндеті. Қарулы Күштердің ұрысқа дайындығы мен қабілеттілігін жоғары дәрежеде қамтамасыз етудің негізгі кепілі —жан-жақты дамыған, қазіргі техника мен қару-жарақты игерген, денсаулығы мен дене дайындығы жоғары әскери қызметші. Қоғамның армиямен байланысын нығайту, әскери қызметшілер бойында қазақстандық патриотизм, интернационализм қалыптастыру, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарында қызмет етуді мақтан тұту, аға ұрпақтың жауынгерлік дәстүріне, әскери борышы пен әскери антқа адалдық сезімдерін тәрбиелеу —әскери тәртіпті, тұтастай алғанда, ұрысқа әзірлікті күшейтуге ықпал етеді.
Қоғамды қайта құрудағы маңызды және неғұрлым өткір мәселелердің бірі —Қарулы Күштердің тағдыры болып саналады. Бұлай болуы заңды да, өйткені армия —мемлекеттің тағдырын, ішкі тұрақтылығын, қазіргі әлемдегі орны мен маңызын айқындайтын құралдардың бірі.
Соғыстан сақтану —адамзаттың ең бірінші мақсаты. Қазіргі кездегі қасіретті болмыстардан —соғыс, қақтығыс, әскери қауіптен және әскери қатер көздерінен арылу үшін армияға арқа сүйемей етуі мүмкін емес.
Бүкіл әлемнің тыныш өмір сүру дәуіріне жету уақыты әлі алыс. Кіші, шағын және аймақтық қақтығыстардың тұтану ықтималдылығы біршама есті. Қазіргі заманда әскери қауіп деңгейінің артуы мен оның белгілі бір жағдайда тікелей бағытталған әскери қауіпке ұласпауына кепілдік беру мүмкін емес. Сондықтан да соғыстың алдын алу — жалпы мемлекеттік саяси мақсат.
Қазіргі жағдайда басымдылықтың саяси құралдарға берілуі тиіс екендігі сөзеіз. Бірақ саясат мемлекеттің әскери қуаты мен жеткілікті экономикасына сүйенсе ғана тиімді болмақ. Демек, басқа мемлекеттік институттармен бірге бұл маңызды мәселені шешуде Қарулы Күштер (ҚК) де белсене ат салысуы тиіс. Қарулы Күштер мемлекеттің аумақтық тұтастығын сыртқы қауіп-қатерден қорғауды қамтамасыз етуде күш көрсету әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, басқыншылық әрекеттерге қарсы тұруға міндетті.
Аймақта қалыптасқан әскери-саяси жағдайға байланысты және ТМД аумағында орын алып отырған саяси және экономикалық процестерді талдай келе, Қазақстан Республикасы өз Қарулы Күштерін құруды қолға алды.
1991 жылы 25 қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы бойынша Қазақ КЕР-інің Мемлекеттік Қорғаныс комитеті құрылып, кейіннен Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін құру туралы" Жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі болып қайта құрылды.
2.1. Мемлекет функциясының түсінігі түрлері
Өзінің бағытына сәйкес мемлекет, әдетте, өз қызметін белсеңді атқарады, яғни қоғамдық өмірдің маңызды салаларындағы істердің жағдайына белгілі дәрежеде ықпал етеді. Осындай тіршілік ететін неғұрлым тұрақты және салыстырмалы түрдегі дербес бағыт мемлекет функциясын құрады. Оның астарынан мемлекеттануда мемлекет қызметінің негізгі бағыттарын түсіну қабылданған, онда өзіне қажетті қарым-қатынас тәртібін бекіту мен алдына қойған мақсатқа қол жеткізу ниетін түсіну қиын емес. Мемлекет қызметінің осы негізгі бағыттарының әрқайсы тұтастық пен оқшаулықтың үлгісін көрсете отырып, белгілі бір қындығымен сипатталады; онда аз мөлшердегі компоненттер жинағы міндетті түрде болады, ол компоненттер мемлекеттің дербес функциясын ерекшелеп тұрады. Ең адымен функцияның мағынасы туралы, яғни мемлекеттің қоғамдық қатынастың қандай да бір саласына белсенді және мақсатты ықпалы туралы айту керек. Мұндай ықпалдың процесінде мемлекет бір қатынасты бекітіп, дамытып, жетілдіруге тырысса, екіншісін бейтараптандырып немесе тіпті жеңіп шығады, үшіншісінің - жаңадан пайда болуына мүмкіндік тудырады және т.б. Мемлекеттің ықпал ету объектісі болып табылатын бұл қатынастар бір функцияны екіншісінен ерекшелейтін белгі ретінде саналады. Функциясын нақты мағынасы өзіне лайық нысанға ие болуға мұқтаж. Нысан түсінігі көп мағыналы, құрамына функцияны жүзеге асыру жүктелген мемлекеттік органдардың жүйесі сияқты, онымен құқықпен байланысты қызмет ете (құқық шығармашылығы, "құқықты жүзеге асыру және құқық қорғау) кіреді. Мемлекет функциясының оны жүзеге асыру әдісі сияқты мынандай компонентін бөліп көрсету керек, оның астарынан ара қатынасты а) сенімді және мәжбүрлеуді, б) басқаруды орталықтандырудың және орталықсыздандырудың бастауын, в) авторитарлық пен Коғамдық қатынастарға қатысушылардың мінез-құлық варианттарын еркін таңдау принциптерін түсінуге болады. - Осылайша, функцияның құрамына мемлекет қызметінін негізгі бағыттарының бірі ретінде мағынасынан (өзінің басты компонентімен) басқа, жүктелген міндеттерді шешудің нысандары (ұйымдастыру, кадр және құқықтық) мен өндетері, сондай-ақ мемлекеттік ықпал ету объектілері (қоғамдық қатынастардың қандай да бір түрлері) жатады. Аталған компоненттерді тұтас қалпында анықтап алғанда ғана мемлекет функциялары туралы ұғым қалыптастыруға болады.
а) мемлекеттің іс-әрекеті жағын сипатталады, оның ролін, мінін, даму перспективасын ашады, басқа жақтармен қатысып анықтайды; б) мемлекеттің қызметін өзінің бағыты бойынша бөлуге, реттеуге мүмкіндік береді;
в) соңғысын олардың мүмкіндігіне, мәніне, іс жүзіндегі нәтижелілігіне қарай, олардың орындалу кезегі бойынша пікір қалыптастыра отырып, бағалауға мүмкіндік береді. Сөйте тұра ол саясаткерлерді мемлекеттік қызметті дәл осы күндері қалыптасқан нақты жағдайдың ерекшеліктерімен творчестволық үйлестіруге және оның түрлі бағыттарына дер кезінде өзгертілер енгізудің қажеттікке бағыттайды.
Мемлекеттің функциясында мемлекеттің сипаты мен қоғамдық-саяси табиғаты, оның маңызды әлеуметтік мәні бейнеленген. Мемлекет өзінің функциясын жүзеге асырмай тұрғанда және қимыл-әрекетсіз болғанда, ол туралы айту да қиын. Керісінше, өз функциясын жүзеге асырып отырған мемлекеттің ісі де ол жайында және оның терең мәні туралы пікірді тез қалыптастыруға мүмкіндік береді. Демек, мемлекеттің мәніне қарай оның функциясы туындайтынын айтуға болады. Осы тұрғыдан алғанда мемлекеттің мәні әртүрлі болатынын салыстыру кезінде олардың функциясын, сондай-ақ оларға тән функциялардың анатомиясын, құрылым мен бағыттылығын тізіп сипаттағанда біз, сөз жоқ, үлкен айырмашылықтарды сезінеміз. Егер мемлекетте жалпы әлеуметтік белес алып тұрған болса, онда оның функциясы таптық, билеуді жүзеге асырып отырған мемлекеттікіндей болмайды, өйткені соңғысының функциясы үстемдік етуші таптың қарсыласын басып-жаншуға бағытталған. Мәні бірдей мемлекеттерді салыстыру кезінде олардың функцияларының бір-біріне жақындығын да байқауға болады. Бірақ бұл ұқсастықтардың болуын қалындатуға болмайды, өйткені мемлекеттердің функциялары тұрақты болмайды оларда бәрібір айырмашылықтар кездеседі. Ондай мемлекеттердің функциялары ұқсас болатыны өз-өзіне түсінікті, өйткені бәрі де олардың мәнінің бірдейлігіне байланысты.
Мемлекеттің функциясы мен мәнін есептік қатынастарымен байланыстыра отырып, бұл тікелей байланыс еместігін төмен шыға болмайды. Ол кейбір аралық факторлармен, атап айтқанда мұның белгілі бір кезеңінде мемлекеттің алдында тұрған міндеттермен жанама байланысқа түседі. Мемлекеттің міндеті неғұрлым динамикалы фактор, демек мәніне қарағанда анағұрлым өзгермелі. Мемлекеттің экономика, әлеуметтік және рухани қатынастар саласындағы, кылмыспен және құқық бұзушылықпен күресте, сыртқы саясаттағы нақты міндеттерінің жиі өзгеруі қызметтің тиісті түрлерінің ауқымы мен қарқынына, оларды қатынасының пропорциясына ықпал етеді.
Мемлекет функциясының сипаттамасы. Мемлекет функцияларын түрлі негіздер бойынша топтастыруға болады. Функцияларды қоғамдық өмірдің салаларына байланысты топтастыру неғұрлым кең тараған. Егер мұндай саланы ең ірі түрінде (қоғам мен мемлекеттің ішкі және сыртқы саладағы өмір тіршілігі) алатын болсақ, онда мұндай жағдайда мемлекеттің барлық функцияларын ішкі және сыртқы деп топтастыруға болады.
Мемлекеттің ішкі функцияларына қоғамның ішкі өмірінің салаларына мемлекеттік ықпал ету немесе мемлекеттік бар бағыттарың жатқызуға болады.
Алаңдардың өндіріс, орналастыру және алмастыру саласындағы
қағынастарын қамтитын мемлекеттің экономикалық функциясы жетекші
орындардың бірін алады. Экономикалық функцияның көлемі, масштабы
және өрісі түрлі мемлекеттерде әр түрлі болады. Алайда қандай
жағдайда да мемлекет мына төмендегі жағдайларға ықпал ете алады
және, ықпал етеді де: 1) экономиканы дамытудың сара жолын таңдау
(мысалы, нарықтық, директивалық-жоспарлы немесе аралас
экономиканы таңдау); 2) мемлекеттік реттеу дәрежесі, оның жетекші
салаларын ынталандыру және қолдау; 3) экономикалық дамудын
неғұрлым перспективалы бағыттары үшін жайлы жағдай тудыру; 4)
жеке меншіктің түрлі нысандары мен шаруашылық қызметінің түрлі
субъектілерінің мәртебесін анықтау; 5) экономикалық инфрақұрылым
құралдарын (шаруашылық басқарудың қаржы-ақша құралдары, несие
беру, заем беру, инвестициялық саясат) пайдалану. Салық саясаты экономикалық функцияның айырықша компоненті болып табылады,
өйткені мемлекет бюджетінің құралуы, мемлекеттің кірістері мен
шығыстарынын балансталуы осыған тікелей байланысты.
Мемлекеттің ішкі функцияларына сондай-ақ мына төмендегілер де жатады:
идеологиялық, бұл функцияның мақсаты —халықтың арасында мемлекеттің саясатын түсіндіру, осы азаматтар көпшілік тобының қолдауы мен мақұлдауын қамтамасыз ету, бұқаралық ақпарат құралдарын, ғылыми-білім беру, мәдени-ағарту және мекемелердің басқа да идеолгиялық бағытын аталған міндеттерді шешуге жұмылдыру. Мемлекет азаматтар санасының үкімет саясатын қолдауға немесе оған адалыққа негізделуіне және оппозициялық сыны идеяларды қабылдамауына (немесе тіпті шамалы ғана қабылдауына) мүдделі. Әдетте, мемлекет идеологиялық функцияны қамтитын мақсаттарға қол жеткізу жолында қаржы алмайды, оны жүзеге асырушы мекемелер құрады, ниеттес және рухы жақын мемлекеттік емес құрылымдар қызметін қолдайды;
Қорғаушы, бұл функция конституциялық, құрылысына сақтау мен нығайту, мемлектеттік және қоғамдық қауіпсіздлікті, заңдылықты, құқық тәртібін, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету, әлеуметтік және ұлтаралық келісім мен тұрақтылықты реттеу, қылмыспен және құқық бұзушылықпен күрес, мемлекет жарлығын қоғамдық өмірге қатысушылардың барлығынын сақтауына қол жеткізу міндетін шешуге бағытталған. Мемлекет сот, құқық қорғау органдарының және осы функцияны жүзеге асырумен айналысатын құралдарының ұйымдастыру мәжбүрлеу жүйесін құру олардың қызметін қаржыландырады, оның тиімділігін арттыру шараларын (нормативті реттеу, бақылау және оперативті басқару жолымен) қабылдайды, оның халық үшін қолайлы және ашық болуын қамтамасыз етеді, қажеттіліген қарай үкіметтік емес құқық қорғау ұйымдарының жұмысын қолдап отырады;
Экологиялық, бұл функция айналадағы ортаны қорғауды, табиғат байлықтарын сақтауды мемлекет тарапынан атқарылатын қызметті қамтиды. Қазіргі кезеңде мемлекет ғылыми-техникалық прогресті жедел дамытудан және адамдардың қызметінің басқа да түрлерінен болатын табиғатқа төніп тұрған қауіпті ескеріп, олардың зардаптарын болдырмауға, ластаушы көздерді жоюға, айналадағы ортаға келетін зиянның басқа да түрлерін қысқартуға тиіс. Ол қоғамдық өмірге араласушылардың барлығынан да жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, атмосфералық ауаны, басқа да табиғат ресуретарын ұтымды да үнемді пайдалануды талап ете алады, табиғат тепе-теңдігінің бұзылмауын қадағалайды, айналадағы ортаны қорғауға байланысты жалпы мемлекеттік және аймақтық бағдарламаларды жасап, жүзеге асырады.
Алайда, қандай жағдайда болса да мемлекет аталған функцияны жүзеге асырумен айналысатын, қорғаныс министрлігі басқаратын кең тармақты органдар жүйесін, армияны және қарулы күштің басқа да түрлерін ұстайды, оларды жинақтаудың және олардың жұмыс істеуінің тәртібін анықтайды, әскери қызметке шақырылатын азаматтардың құқықтары мен міндеттерін реттейді, солдаттардың, офицерлер мен генералдардың өзара қарым-қытынас принциптерін бекітеді, армияны жаңа қару-жарақпен және техникамен жарақтандырумен, оны азық-түлікпен, киім-кешекпен, материалық-ұйымдастыру құралдарымен қамтамасыз етумен айналысады.
Мемлекеттің басқа бір сыртқы функциясы —көршілес, сондай-ақ басқа мемлекеттермен қатынасты жөндеу функциясының да мәні зор. Мұндай қатынастар мемлекетке әлемдік қоғамдастыққа кіруге, онда толық құқықты субъекті және партнер ретінде қалыптастыруға мүмкіндік береді. Олардың нысаны әр түрлі —дипломатиялық қатынастар, коғамдық бірлестіктер, коммерциялық құрылымдар жағынан байланыстар. Мемлекеттер арасындағы қатынасғарға ресми сипат пен жария мәртебе беретін дипломатиялық қатынастар ерекше роль атқарады. Олардың шеңберінде мемлекеттер арасында саяси, сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық, мәдени және басқа да байланыстар нығайып, көптеген өмірлік мәселелер өзара түсіністік негізінде шешіледі. Белгілі бір жағдайларда (екі жақтың да ұмтылысы мен пайдасы болған кездс) мемлекетаралық қатынастар тығыз ынтымақтастық пен өзара көмск қатынасына айналуы мүмкін, ол жасалатын кслісім шарттардан (мысалы, достық, ынтымақтастық және өзара көмск туралы кслісімдср), сондай-ақ. олардың үкіметінің міндеттемелерін сақтауына көбірск көңіл бөлуінен, бастамаларды өзара қолдаудан, аталған мемлекеттердің сыртқы саяси акцияларын үйлестіруінен көрініс табады.
Қаралып отырған функцияны жүзеге асыруға жалпы-мемлекеттік органдармен қатар (мемлекет басышысы, үкімет), арнаулы (сыртқы істер министрілігі мен оның қарауындағы көптеген құрылымдар) органдар да қатысады. Олардың қызметі ішкі заңдармен, сондай-ақ халықаралық-құқықтық актілер жүйесімен егжей-тегжейлі реттелген.
Кейбір мемлекеттер бұған дейін бөтен аумақты басып алу функциясын белдесенді орындады. Отарлау жүйесінін құлауы аталған мемлекеттерді бұл фумкциядан бас тартуға мәжбүр қылды. Бірақ, қазір де жекелеген жағдайларда, өткеннің қалдықтары көрініп қалады (мысалы, 1990 жылы Ирактың Кувейтті басып алуы), алайда олар әлемдік қауымдастықтан ұйымдасқан қарсылықтарға тап болып, сондықтан да мемлекет қызметінің дербес болатын ала алмауда.
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетті қорғау және қауіпсіздік функциясы
Қазақстанның және басқа да республиканың әскери қауіпсіздігі мен аумақтық тұтастығын кеңестік жылдары ортақ және көп ұлтты, қарудың қазіргі заманғы барлық түрлерімен жақсы жарақталған және бөлімдерінен есебінен, экипажынан бастап жоғарғы командалық-штабтық инстанцияларға дейін жақсы дайындықтап өткен КЕРО Қарулы Күштері қамтамасыз етіп келген. Олардың өмірлерінде қиындықтар мен проблемалар болды, бірақ оларды жеңуге болатындай көрінді және шындығында да солай еді.
1991 жылғы тамыз Одақтың құлауын теңдетті, ал желтоқсан осы істі соңына дейін жеткізді. Басталап кеткен дербестендіру мен демократияландыру эйфориясында радикалды әскери реформа мәселесі бірінші орынға шығып кетуге шақ қалды. Алғашында оның мәні әскердің партиясыздандырылуы мен саясатсыздандырылуына, құрылымдар мен қару-жарақтық санын қысқарту мен жаңартуға келіп тірелді. Әскери қызметкерлер арасындағы өзара қарым-қатынасты гуманизациялау, олардың отбасы мүшелерінің әлеуметтік қорғалуын жақсарту туралы да көп айтылды. Дегенмен ең басты мәселе Қарулы күштерді ортақ күйінде, немесе тым болмағанда біріккен қалыпта сақтаудың көзделуінде болды.
Күрт даму үстіндегі ахуалдар ортақ Қарулы Күштердің ыдырауына қабылданған шешімдерге қарамастан қарсы тұру мүмкін еместігін көрсетті. Сондықтан да 1992 жылы 7 мамырда Н.Ә.Назарбаев Қазақстан Республика Мемлекеттік Қорғаныс Комитетін Қазақстан Республика қорғаныс Министрлігі деп қайта құру туралы, Қазақстан Республика Қарулы күштерін құру туралы және тұңғыш қорғаныс министрі етіп генерал-полковник (1993 жылы 9 мамырда армия генералы) Ә. Жақсыбековты тағайындау туралы Жарлықтарға қол қойды. Бұл күн елдің Қарулы Күштерінің туған күні болды.
Республика армиясының негізін бірнеше (оның ішінде бір танктік) дивизиядан тұратын 40-жалпы әскери армия, әуе корпусы, әуе шабуылына қарсы қорғаныс корпусы, радио және радиотехникалық барлау бөлімдері, қамтамасыз ету, Байқоңыр ғарыш айлағын, Семей сынақ орталығын, сарышағандағы, Ембідегі, Арал теңізінде орналасқан Барсакелмес аралын базаларды, арсеналдарды, қоймаларды және басқа да бөлімдер мен мекемелерді арнайы қамтамасыз ету бөлімдері құрайды. Қазақстанда жоғарыда аталған стратегиялық қару-жарақтардан бөлек 1200 танкісі мен бронды машиналары, 1500 арттиллериялық жүйелені және 370 әскери ұшақтары бар барлығы 200 мың әскери қызметшілер жасақталды.
Әскерлердің өмірі мен әскери дайындықтарын ұйымдастыру, құрамалар мен бөлімдерді жеке құраммен, әсіресе офицер кадрлармен толықтыру мәселелеріне баса көңіл аудару және үлкен күш-жігер қажет болды.
Бөлімдердегі тәртіпті күшейтудегі келесі қадам Президенттің 1993 жылы 19 қаңтарда қол қойылған Қазақстан Республика Қарулы күштеріндегі әскери тәртіпті нығайту мен құқық бұзушылықпен күресті күшейтуге байланысты шаралар туралы Өкімімен жасалды. Президент жарлықтары мен өкімдерін орындау үшін, сонымен қатар өмірдің барлық салалары мен армия жұмыстарында офицерлердің жігерін арттыру және беделін көтеру мақсатында Қорғаныс министрі 1995 ж. 9 қыркүйекте Офицерлер жиыны туралы Ережелер мен Қазақстан Республика Қарулы Күштері офицерінің честі (қазақшасы белгісіз) Кодексін бекітті. Тәртіпті күшейту мен сарбаздардың моральдық рухын нығайтуға алған бағытты жалғастыра отырып, Қорғаныс министрі 1996 жылы 19 мамырда Қазақстан Республика Қарулы Күштеріндегі моральдық-құлықтық жағдай мен оның сауықтырылуы бойынша шаралар туралы бұйрық шығарды. Әскери қызметкерлер арасында орын алып отырға уставтық емес қатынастарды және басқа де әскери тәртіп, мораль бұзушылықты айыптай отырып, бұйрық олардың жойылуын талап етіп қана қойған жоқ, сондай-ақ осы мақсатқа жетудің жолдарымен әдістерін көрсетті. Бұған Қорғаныс министрінің Жастар ісі, туризм мен спорт жөніндегі Министрімен мәтіні келісілгеннен кейін 1996ж. 24 сәуірде бекітілген Әскери бөлімдерде, әскери-оқу орындарында және Қазақстан Республика Қорғаныс Министрлігінің мекемелерінде жастармен жұмыс істеу туралы ережелер талаптарының орындалуы да өз септігін тигізді.
Әскери борышты өтеудегі саналылықты арттыруға, қазақстандық патриотизмге тәрбиелеуге Қазақстан халықтарының тарихын, әсіресе ұлттық және әлеуметтік азаттық үшін шетел басқыншыларымен күрестер: парсы, араб, моңғол-татар, жоңғар басқыншыларымен, Ресей державашыл отаршыларымен ұрыстардағы ерліктерді насихаттау игі ықпал етеді. Қазақ даласының батырлары Бөгенбай, Қабанбай, Қарасай, Малайсары, Отанды құтқарып қалу жолында барлық рулар мен жүздердің бірігуіне идеялық рух берушілер Әйтеке, Қазыбек, Төле билер, біріктіруші-хандар Абылай мен Әбілқайыр, ұлт-азаттық көтерілістердің басшылары Амангелді Иманов, Кенесары Қасымов, Махамбет Өтемісов, Исатай Тайманов образдары, олардың данқты істері взводтар мен роталардағы, ғылыми және ғылыми-теоретикалық конференциялардағы сабақтарда кең көлемде насихатталды. Оған елдің көрнекті тарихшылары мен жазушылары белсенді түрде атсалысты, батырлардың есімдері мен ерліктері теледидар экрандары мен радиохабарлардан жиі естілетін болды.
Халықтар достығы және Ұлы Отан соғысы кезіндегі майдангерлер мен еңбекшілердің ерліктерін насихаттау ешқашан тоқтаған емес. Қазір көзі тірі өткен соғыс батырлары болып көрмеген біздің армиямыздың бірде-бір бөлімі жоқ. Олардың әңгімелері, сұхбаттары мен лекциялары фашизммен күрестегі Ұлы Жеңіс мұрагерлерінің жүректерінен орын алады және ұрпақтар одағының нығая түсуіне қызмет етеді. Онсыз халықтар бірлігін, демек оның әскерінің қуатын да елестету мүмкін емес.
Осы жылдары Қарулы Күштердің егемен мемлекеттің армиясы ретінде қалыптасу процесі де жалғасын тапты. 1995ж. 29 желтоқсанда Президенттің Қазақстан Республика Прездиенттінің айырма белгілерінің ресми қолданылу стандарты мен тәртібі туралы Жарлығы қабылданды. Жарты жылдан соң —ж. 18 шілдеде Қазақстан Республика Қарулы Күштерінің әскери нышандары туралы Жарлық және Әскери бөлімнің Әскери туы туралы Ережелер шығады. Өзін-өзі идентификациялау шаралары қатарынан 1997 ж. ақпандағы барлық әскери құрылымдарға, оның ішінде Қазақстан Қарулы Күштеріне арналған жаңа киім формасы мен әскери қызметкерлердің айырма белгілерін енгізу де орын алды. Кеңес Армиясының негізгі киіндіру элементтері мен айырма ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Мемлекет функциясының түсінігі, түрлері
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетті қорғау және қауіпсіздік функциясы
.3. Қарулы Күштер Қазақстан Республикасының егемендігін қорғау күзетінде
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарында қызмет ету —оның әр азаматының абыройлы міндеті. Қарулы Күштердің ұрысқа дайындығы мен қабілеттілігін жоғары дәрежеде қамтамасыз етудің негізгі кепілі —жан-жақты дамыған, қазіргі техника мен қару-жарақты игерген, денсаулығы мен дене дайындығы жоғары әскери қызметші. Қоғамның армиямен байланысын нығайту, әскери қызметшілер бойында қазақстандық патриотизм, интернационализм қалыптастыру, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері қатарында қызмет етуді мақтан тұту, аға ұрпақтың жауынгерлік дәстүріне, әскери борышы пен әскери антқа адалдық сезімдерін тәрбиелеу —әскери тәртіпті, тұтастай алғанда, ұрысқа әзірлікті күшейтуге ықпал етеді.
Қоғамды қайта құрудағы маңызды және неғұрлым өткір мәселелердің бірі —Қарулы Күштердің тағдыры болып саналады. Бұлай болуы заңды да, өйткені армия —мемлекеттің тағдырын, ішкі тұрақтылығын, қазіргі әлемдегі орны мен маңызын айқындайтын құралдардың бірі.
Соғыстан сақтану —адамзаттың ең бірінші мақсаты. Қазіргі кездегі қасіретті болмыстардан —соғыс, қақтығыс, әскери қауіптен және әскери қатер көздерінен арылу үшін армияға арқа сүйемей етуі мүмкін емес.
Бүкіл әлемнің тыныш өмір сүру дәуіріне жету уақыты әлі алыс. Кіші, шағын және аймақтық қақтығыстардың тұтану ықтималдылығы біршама есті. Қазіргі заманда әскери қауіп деңгейінің артуы мен оның белгілі бір жағдайда тікелей бағытталған әскери қауіпке ұласпауына кепілдік беру мүмкін емес. Сондықтан да соғыстың алдын алу — жалпы мемлекеттік саяси мақсат.
Қазіргі жағдайда басымдылықтың саяси құралдарға берілуі тиіс екендігі сөзеіз. Бірақ саясат мемлекеттің әскери қуаты мен жеткілікті экономикасына сүйенсе ғана тиімді болмақ. Демек, басқа мемлекеттік институттармен бірге бұл маңызды мәселені шешуде Қарулы Күштер (ҚК) де белсене ат салысуы тиіс. Қарулы Күштер мемлекеттің аумақтық тұтастығын сыртқы қауіп-қатерден қорғауды қамтамасыз етуде күш көрсету әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, басқыншылық әрекеттерге қарсы тұруға міндетті.
Аймақта қалыптасқан әскери-саяси жағдайға байланысты және ТМД аумағында орын алып отырған саяси және экономикалық процестерді талдай келе, Қазақстан Республикасы өз Қарулы Күштерін құруды қолға алды.
1991 жылы 25 қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы бойынша Қазақ КЕР-інің Мемлекеттік Қорғаныс комитеті құрылып, кейіннен Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін құру туралы" Жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі болып қайта құрылды.
2.1. Мемлекет функциясының түсінігі түрлері
Өзінің бағытына сәйкес мемлекет, әдетте, өз қызметін белсеңді атқарады, яғни қоғамдық өмірдің маңызды салаларындағы істердің жағдайына белгілі дәрежеде ықпал етеді. Осындай тіршілік ететін неғұрлым тұрақты және салыстырмалы түрдегі дербес бағыт мемлекет функциясын құрады. Оның астарынан мемлекеттануда мемлекет қызметінің негізгі бағыттарын түсіну қабылданған, онда өзіне қажетті қарым-қатынас тәртібін бекіту мен алдына қойған мақсатқа қол жеткізу ниетін түсіну қиын емес. Мемлекет қызметінің осы негізгі бағыттарының әрқайсы тұтастық пен оқшаулықтың үлгісін көрсете отырып, белгілі бір қындығымен сипатталады; онда аз мөлшердегі компоненттер жинағы міндетті түрде болады, ол компоненттер мемлекеттің дербес функциясын ерекшелеп тұрады. Ең адымен функцияның мағынасы туралы, яғни мемлекеттің қоғамдық қатынастың қандай да бір саласына белсенді және мақсатты ықпалы туралы айту керек. Мұндай ықпалдың процесінде мемлекет бір қатынасты бекітіп, дамытып, жетілдіруге тырысса, екіншісін бейтараптандырып немесе тіпті жеңіп шығады, үшіншісінің - жаңадан пайда болуына мүмкіндік тудырады және т.б. Мемлекеттің ықпал ету объектісі болып табылатын бұл қатынастар бір функцияны екіншісінен ерекшелейтін белгі ретінде саналады. Функциясын нақты мағынасы өзіне лайық нысанға ие болуға мұқтаж. Нысан түсінігі көп мағыналы, құрамына функцияны жүзеге асыру жүктелген мемлекеттік органдардың жүйесі сияқты, онымен құқықпен байланысты қызмет ете (құқық шығармашылығы, "құқықты жүзеге асыру және құқық қорғау) кіреді. Мемлекет функциясының оны жүзеге асыру әдісі сияқты мынандай компонентін бөліп көрсету керек, оның астарынан ара қатынасты а) сенімді және мәжбүрлеуді, б) басқаруды орталықтандырудың және орталықсыздандырудың бастауын, в) авторитарлық пен Коғамдық қатынастарға қатысушылардың мінез-құлық варианттарын еркін таңдау принциптерін түсінуге болады. - Осылайша, функцияның құрамына мемлекет қызметінін негізгі бағыттарының бірі ретінде мағынасынан (өзінің басты компонентімен) басқа, жүктелген міндеттерді шешудің нысандары (ұйымдастыру, кадр және құқықтық) мен өндетері, сондай-ақ мемлекеттік ықпал ету объектілері (қоғамдық қатынастардың қандай да бір түрлері) жатады. Аталған компоненттерді тұтас қалпында анықтап алғанда ғана мемлекет функциялары туралы ұғым қалыптастыруға болады.
а) мемлекеттің іс-әрекеті жағын сипатталады, оның ролін, мінін, даму перспективасын ашады, басқа жақтармен қатысып анықтайды; б) мемлекеттің қызметін өзінің бағыты бойынша бөлуге, реттеуге мүмкіндік береді;
в) соңғысын олардың мүмкіндігіне, мәніне, іс жүзіндегі нәтижелілігіне қарай, олардың орындалу кезегі бойынша пікір қалыптастыра отырып, бағалауға мүмкіндік береді. Сөйте тұра ол саясаткерлерді мемлекеттік қызметті дәл осы күндері қалыптасқан нақты жағдайдың ерекшеліктерімен творчестволық үйлестіруге және оның түрлі бағыттарына дер кезінде өзгертілер енгізудің қажеттікке бағыттайды.
Мемлекеттің функциясында мемлекеттің сипаты мен қоғамдық-саяси табиғаты, оның маңызды әлеуметтік мәні бейнеленген. Мемлекет өзінің функциясын жүзеге асырмай тұрғанда және қимыл-әрекетсіз болғанда, ол туралы айту да қиын. Керісінше, өз функциясын жүзеге асырып отырған мемлекеттің ісі де ол жайында және оның терең мәні туралы пікірді тез қалыптастыруға мүмкіндік береді. Демек, мемлекеттің мәніне қарай оның функциясы туындайтынын айтуға болады. Осы тұрғыдан алғанда мемлекеттің мәні әртүрлі болатынын салыстыру кезінде олардың функциясын, сондай-ақ оларға тән функциялардың анатомиясын, құрылым мен бағыттылығын тізіп сипаттағанда біз, сөз жоқ, үлкен айырмашылықтарды сезінеміз. Егер мемлекетте жалпы әлеуметтік белес алып тұрған болса, онда оның функциясы таптық, билеуді жүзеге асырып отырған мемлекеттікіндей болмайды, өйткені соңғысының функциясы үстемдік етуші таптың қарсыласын басып-жаншуға бағытталған. Мәні бірдей мемлекеттерді салыстыру кезінде олардың функцияларының бір-біріне жақындығын да байқауға болады. Бірақ бұл ұқсастықтардың болуын қалындатуға болмайды, өйткені мемлекеттердің функциялары тұрақты болмайды оларда бәрібір айырмашылықтар кездеседі. Ондай мемлекеттердің функциялары ұқсас болатыны өз-өзіне түсінікті, өйткені бәрі де олардың мәнінің бірдейлігіне байланысты.
Мемлекеттің функциясы мен мәнін есептік қатынастарымен байланыстыра отырып, бұл тікелей байланыс еместігін төмен шыға болмайды. Ол кейбір аралық факторлармен, атап айтқанда мұның белгілі бір кезеңінде мемлекеттің алдында тұрған міндеттермен жанама байланысқа түседі. Мемлекеттің міндеті неғұрлым динамикалы фактор, демек мәніне қарағанда анағұрлым өзгермелі. Мемлекеттің экономика, әлеуметтік және рухани қатынастар саласындағы, кылмыспен және құқық бұзушылықпен күресте, сыртқы саясаттағы нақты міндеттерінің жиі өзгеруі қызметтің тиісті түрлерінің ауқымы мен қарқынына, оларды қатынасының пропорциясына ықпал етеді.
Мемлекет функциясының сипаттамасы. Мемлекет функцияларын түрлі негіздер бойынша топтастыруға болады. Функцияларды қоғамдық өмірдің салаларына байланысты топтастыру неғұрлым кең тараған. Егер мұндай саланы ең ірі түрінде (қоғам мен мемлекеттің ішкі және сыртқы саладағы өмір тіршілігі) алатын болсақ, онда мұндай жағдайда мемлекеттің барлық функцияларын ішкі және сыртқы деп топтастыруға болады.
Мемлекеттің ішкі функцияларына қоғамның ішкі өмірінің салаларына мемлекеттік ықпал ету немесе мемлекеттік бар бағыттарың жатқызуға болады.
Алаңдардың өндіріс, орналастыру және алмастыру саласындағы
қағынастарын қамтитын мемлекеттің экономикалық функциясы жетекші
орындардың бірін алады. Экономикалық функцияның көлемі, масштабы
және өрісі түрлі мемлекеттерде әр түрлі болады. Алайда қандай
жағдайда да мемлекет мына төмендегі жағдайларға ықпал ете алады
және, ықпал етеді де: 1) экономиканы дамытудың сара жолын таңдау
(мысалы, нарықтық, директивалық-жоспарлы немесе аралас
экономиканы таңдау); 2) мемлекеттік реттеу дәрежесі, оның жетекші
салаларын ынталандыру және қолдау; 3) экономикалық дамудын
неғұрлым перспективалы бағыттары үшін жайлы жағдай тудыру; 4)
жеке меншіктің түрлі нысандары мен шаруашылық қызметінің түрлі
субъектілерінің мәртебесін анықтау; 5) экономикалық инфрақұрылым
құралдарын (шаруашылық басқарудың қаржы-ақша құралдары, несие
беру, заем беру, инвестициялық саясат) пайдалану. Салық саясаты экономикалық функцияның айырықша компоненті болып табылады,
өйткені мемлекет бюджетінің құралуы, мемлекеттің кірістері мен
шығыстарынын балансталуы осыған тікелей байланысты.
Мемлекеттің ішкі функцияларына сондай-ақ мына төмендегілер де жатады:
идеологиялық, бұл функцияның мақсаты —халықтың арасында мемлекеттің саясатын түсіндіру, осы азаматтар көпшілік тобының қолдауы мен мақұлдауын қамтамасыз ету, бұқаралық ақпарат құралдарын, ғылыми-білім беру, мәдени-ағарту және мекемелердің басқа да идеолгиялық бағытын аталған міндеттерді шешуге жұмылдыру. Мемлекет азаматтар санасының үкімет саясатын қолдауға немесе оған адалыққа негізделуіне және оппозициялық сыны идеяларды қабылдамауына (немесе тіпті шамалы ғана қабылдауына) мүдделі. Әдетте, мемлекет идеологиялық функцияны қамтитын мақсаттарға қол жеткізу жолында қаржы алмайды, оны жүзеге асырушы мекемелер құрады, ниеттес және рухы жақын мемлекеттік емес құрылымдар қызметін қолдайды;
Қорғаушы, бұл функция конституциялық, құрылысына сақтау мен нығайту, мемлектеттік және қоғамдық қауіпсіздлікті, заңдылықты, құқық тәртібін, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету, әлеуметтік және ұлтаралық келісім мен тұрақтылықты реттеу, қылмыспен және құқық бұзушылықпен күрес, мемлекет жарлығын қоғамдық өмірге қатысушылардың барлығынын сақтауына қол жеткізу міндетін шешуге бағытталған. Мемлекет сот, құқық қорғау органдарының және осы функцияны жүзеге асырумен айналысатын құралдарының ұйымдастыру мәжбүрлеу жүйесін құру олардың қызметін қаржыландырады, оның тиімділігін арттыру шараларын (нормативті реттеу, бақылау және оперативті басқару жолымен) қабылдайды, оның халық үшін қолайлы және ашық болуын қамтамасыз етеді, қажеттіліген қарай үкіметтік емес құқық қорғау ұйымдарының жұмысын қолдап отырады;
Экологиялық, бұл функция айналадағы ортаны қорғауды, табиғат байлықтарын сақтауды мемлекет тарапынан атқарылатын қызметті қамтиды. Қазіргі кезеңде мемлекет ғылыми-техникалық прогресті жедел дамытудан және адамдардың қызметінің басқа да түрлерінен болатын табиғатқа төніп тұрған қауіпті ескеріп, олардың зардаптарын болдырмауға, ластаушы көздерді жоюға, айналадағы ортаға келетін зиянның басқа да түрлерін қысқартуға тиіс. Ол қоғамдық өмірге араласушылардың барлығынан да жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, атмосфералық ауаны, басқа да табиғат ресуретарын ұтымды да үнемді пайдалануды талап ете алады, табиғат тепе-теңдігінің бұзылмауын қадағалайды, айналадағы ортаны қорғауға байланысты жалпы мемлекеттік және аймақтық бағдарламаларды жасап, жүзеге асырады.
Алайда, қандай жағдайда болса да мемлекет аталған функцияны жүзеге асырумен айналысатын, қорғаныс министрлігі басқаратын кең тармақты органдар жүйесін, армияны және қарулы күштің басқа да түрлерін ұстайды, оларды жинақтаудың және олардың жұмыс істеуінің тәртібін анықтайды, әскери қызметке шақырылатын азаматтардың құқықтары мен міндеттерін реттейді, солдаттардың, офицерлер мен генералдардың өзара қарым-қытынас принциптерін бекітеді, армияны жаңа қару-жарақпен және техникамен жарақтандырумен, оны азық-түлікпен, киім-кешекпен, материалық-ұйымдастыру құралдарымен қамтамасыз етумен айналысады.
Мемлекеттің басқа бір сыртқы функциясы —көршілес, сондай-ақ басқа мемлекеттермен қатынасты жөндеу функциясының да мәні зор. Мұндай қатынастар мемлекетке әлемдік қоғамдастыққа кіруге, онда толық құқықты субъекті және партнер ретінде қалыптастыруға мүмкіндік береді. Олардың нысаны әр түрлі —дипломатиялық қатынастар, коғамдық бірлестіктер, коммерциялық құрылымдар жағынан байланыстар. Мемлекеттер арасындағы қатынасғарға ресми сипат пен жария мәртебе беретін дипломатиялық қатынастар ерекше роль атқарады. Олардың шеңберінде мемлекеттер арасында саяси, сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық, мәдени және басқа да байланыстар нығайып, көптеген өмірлік мәселелер өзара түсіністік негізінде шешіледі. Белгілі бір жағдайларда (екі жақтың да ұмтылысы мен пайдасы болған кездс) мемлекетаралық қатынастар тығыз ынтымақтастық пен өзара көмск қатынасына айналуы мүмкін, ол жасалатын кслісім шарттардан (мысалы, достық, ынтымақтастық және өзара көмск туралы кслісімдср), сондай-ақ. олардың үкіметінің міндеттемелерін сақтауына көбірск көңіл бөлуінен, бастамаларды өзара қолдаудан, аталған мемлекеттердің сыртқы саяси акцияларын үйлестіруінен көрініс табады.
Қаралып отырған функцияны жүзеге асыруға жалпы-мемлекеттік органдармен қатар (мемлекет басышысы, үкімет), арнаулы (сыртқы істер министрілігі мен оның қарауындағы көптеген құрылымдар) органдар да қатысады. Олардың қызметі ішкі заңдармен, сондай-ақ халықаралық-құқықтық актілер жүйесімен егжей-тегжейлі реттелген.
Кейбір мемлекеттер бұған дейін бөтен аумақты басып алу функциясын белдесенді орындады. Отарлау жүйесінін құлауы аталған мемлекеттерді бұл фумкциядан бас тартуға мәжбүр қылды. Бірақ, қазір де жекелеген жағдайларда, өткеннің қалдықтары көрініп қалады (мысалы, 1990 жылы Ирактың Кувейтті басып алуы), алайда олар әлемдік қауымдастықтан ұйымдасқан қарсылықтарға тап болып, сондықтан да мемлекет қызметінің дербес болатын ала алмауда.
2.2. Қазақстан Республикасының мемлекетті қорғау және қауіпсіздік функциясы
Қазақстанның және басқа да республиканың әскери қауіпсіздігі мен аумақтық тұтастығын кеңестік жылдары ортақ және көп ұлтты, қарудың қазіргі заманғы барлық түрлерімен жақсы жарақталған және бөлімдерінен есебінен, экипажынан бастап жоғарғы командалық-штабтық инстанцияларға дейін жақсы дайындықтап өткен КЕРО Қарулы Күштері қамтамасыз етіп келген. Олардың өмірлерінде қиындықтар мен проблемалар болды, бірақ оларды жеңуге болатындай көрінді және шындығында да солай еді.
1991 жылғы тамыз Одақтың құлауын теңдетті, ал желтоқсан осы істі соңына дейін жеткізді. Басталап кеткен дербестендіру мен демократияландыру эйфориясында радикалды әскери реформа мәселесі бірінші орынға шығып кетуге шақ қалды. Алғашында оның мәні әскердің партиясыздандырылуы мен саясатсыздандырылуына, құрылымдар мен қару-жарақтық санын қысқарту мен жаңартуға келіп тірелді. Әскери қызметкерлер арасындағы өзара қарым-қатынасты гуманизациялау, олардың отбасы мүшелерінің әлеуметтік қорғалуын жақсарту туралы да көп айтылды. Дегенмен ең басты мәселе Қарулы күштерді ортақ күйінде, немесе тым болмағанда біріккен қалыпта сақтаудың көзделуінде болды.
Күрт даму үстіндегі ахуалдар ортақ Қарулы Күштердің ыдырауына қабылданған шешімдерге қарамастан қарсы тұру мүмкін еместігін көрсетті. Сондықтан да 1992 жылы 7 мамырда Н.Ә.Назарбаев Қазақстан Республика Мемлекеттік Қорғаныс Комитетін Қазақстан Республика қорғаныс Министрлігі деп қайта құру туралы, Қазақстан Республика Қарулы күштерін құру туралы және тұңғыш қорғаныс министрі етіп генерал-полковник (1993 жылы 9 мамырда армия генералы) Ә. Жақсыбековты тағайындау туралы Жарлықтарға қол қойды. Бұл күн елдің Қарулы Күштерінің туған күні болды.
Республика армиясының негізін бірнеше (оның ішінде бір танктік) дивизиядан тұратын 40-жалпы әскери армия, әуе корпусы, әуе шабуылына қарсы қорғаныс корпусы, радио және радиотехникалық барлау бөлімдері, қамтамасыз ету, Байқоңыр ғарыш айлағын, Семей сынақ орталығын, сарышағандағы, Ембідегі, Арал теңізінде орналасқан Барсакелмес аралын базаларды, арсеналдарды, қоймаларды және басқа да бөлімдер мен мекемелерді арнайы қамтамасыз ету бөлімдері құрайды. Қазақстанда жоғарыда аталған стратегиялық қару-жарақтардан бөлек 1200 танкісі мен бронды машиналары, 1500 арттиллериялық жүйелені және 370 әскери ұшақтары бар барлығы 200 мың әскери қызметшілер жасақталды.
Әскерлердің өмірі мен әскери дайындықтарын ұйымдастыру, құрамалар мен бөлімдерді жеке құраммен, әсіресе офицер кадрлармен толықтыру мәселелеріне баса көңіл аудару және үлкен күш-жігер қажет болды.
Бөлімдердегі тәртіпті күшейтудегі келесі қадам Президенттің 1993 жылы 19 қаңтарда қол қойылған Қазақстан Республика Қарулы күштеріндегі әскери тәртіпті нығайту мен құқық бұзушылықпен күресті күшейтуге байланысты шаралар туралы Өкімімен жасалды. Президент жарлықтары мен өкімдерін орындау үшін, сонымен қатар өмірдің барлық салалары мен армия жұмыстарында офицерлердің жігерін арттыру және беделін көтеру мақсатында Қорғаныс министрі 1995 ж. 9 қыркүйекте Офицерлер жиыны туралы Ережелер мен Қазақстан Республика Қарулы Күштері офицерінің честі (қазақшасы белгісіз) Кодексін бекітті. Тәртіпті күшейту мен сарбаздардың моральдық рухын нығайтуға алған бағытты жалғастыра отырып, Қорғаныс министрі 1996 жылы 19 мамырда Қазақстан Республика Қарулы Күштеріндегі моральдық-құлықтық жағдай мен оның сауықтырылуы бойынша шаралар туралы бұйрық шығарды. Әскери қызметкерлер арасында орын алып отырға уставтық емес қатынастарды және басқа де әскери тәртіп, мораль бұзушылықты айыптай отырып, бұйрық олардың жойылуын талап етіп қана қойған жоқ, сондай-ақ осы мақсатқа жетудің жолдарымен әдістерін көрсетті. Бұған Қорғаныс министрінің Жастар ісі, туризм мен спорт жөніндегі Министрімен мәтіні келісілгеннен кейін 1996ж. 24 сәуірде бекітілген Әскери бөлімдерде, әскери-оқу орындарында және Қазақстан Республика Қорғаныс Министрлігінің мекемелерінде жастармен жұмыс істеу туралы ережелер талаптарының орындалуы да өз септігін тигізді.
Әскери борышты өтеудегі саналылықты арттыруға, қазақстандық патриотизмге тәрбиелеуге Қазақстан халықтарының тарихын, әсіресе ұлттық және әлеуметтік азаттық үшін шетел басқыншыларымен күрестер: парсы, араб, моңғол-татар, жоңғар басқыншыларымен, Ресей державашыл отаршыларымен ұрыстардағы ерліктерді насихаттау игі ықпал етеді. Қазақ даласының батырлары Бөгенбай, Қабанбай, Қарасай, Малайсары, Отанды құтқарып қалу жолында барлық рулар мен жүздердің бірігуіне идеялық рух берушілер Әйтеке, Қазыбек, Төле билер, біріктіруші-хандар Абылай мен Әбілқайыр, ұлт-азаттық көтерілістердің басшылары Амангелді Иманов, Кенесары Қасымов, Махамбет Өтемісов, Исатай Тайманов образдары, олардың данқты істері взводтар мен роталардағы, ғылыми және ғылыми-теоретикалық конференциялардағы сабақтарда кең көлемде насихатталды. Оған елдің көрнекті тарихшылары мен жазушылары белсенді түрде атсалысты, батырлардың есімдері мен ерліктері теледидар экрандары мен радиохабарлардан жиі естілетін болды.
Халықтар достығы және Ұлы Отан соғысы кезіндегі майдангерлер мен еңбекшілердің ерліктерін насихаттау ешқашан тоқтаған емес. Қазір көзі тірі өткен соғыс батырлары болып көрмеген біздің армиямыздың бірде-бір бөлімі жоқ. Олардың әңгімелері, сұхбаттары мен лекциялары фашизммен күрестегі Ұлы Жеңіс мұрагерлерінің жүректерінен орын алады және ұрпақтар одағының нығая түсуіне қызмет етеді. Онсыз халықтар бірлігін, демек оның әскерінің қуатын да елестету мүмкін емес.
Осы жылдары Қарулы Күштердің егемен мемлекеттің армиясы ретінде қалыптасу процесі де жалғасын тапты. 1995ж. 29 желтоқсанда Президенттің Қазақстан Республика Прездиенттінің айырма белгілерінің ресми қолданылу стандарты мен тәртібі туралы Жарлығы қабылданды. Жарты жылдан соң —ж. 18 шілдеде Қазақстан Республика Қарулы Күштерінің әскери нышандары туралы Жарлық және Әскери бөлімнің Әскери туы туралы Ережелер шығады. Өзін-өзі идентификациялау шаралары қатарынан 1997 ж. ақпандағы барлық әскери құрылымдарға, оның ішінде Қазақстан Қарулы Күштеріне арналған жаңа киім формасы мен әскери қызметкерлердің айырма белгілерін енгізу де орын алды. Кеңес Армиясының негізгі киіндіру элементтері мен айырма ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz