Жатыр денесінің қатерлі ісігі. Клиникасы, диагностикасы, емі

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Жатыр денесінің қатерлі ісігі. Клиникасы, диагностикасы, емі.

Жоспары:

Эндометрий обырының жіктеуі.
Эндометрий қатерлі ісігінің клиникасы.
Жатыр денесі обырының қазіргі кездегі диагностика әдістері.
Жатыр денесі обырының емдеу қағидалары.

Әдебиеттер

1. Эндометрий обырының жіктеуі

Эндометрий обырымен аурушандық 100 000 адам шаққанда 2, 2-ден 28, 8-ге дейін байқалады. Кейінгі онжылдықтарда ол жоғарлауда және жатыр мойны обырын мына елдерде щзып өтті: АҚШ, Норвегия, Чехия. Ресей, Украина және Беларусияда жатыр денесі обыры кейінгі жылдары барлық әйелдер жыныс мүшелерінің қатерлі ісіктерінің арасында бірініші орында.

Жатыр денесі обыры гормонға тәуелді ісіктергғ жатады. Оның негізінде май және сутектер алмасуы аясында дамитын гиперэстрогения жатыр. Кейінгі онжылдықтарда эндокринді-алмасу бұзылыстарының өмір сүрудің ұзаруымен қатар жоғарлауы эндометрий обыры өсуінің негізгі себебі.

Жатыр денесі рагінің сатылар бойынша жіктелуі (ССРО ДМ, 1985 ж. )

0 саты - преинвазивті карцинома (синонимі: эндометрийдің атипиялық гиперплазиясы) .

I саты - қатерлі ісік жатырдың денесімен шектелген, аймақты метастаздар анықталмайды.

Iа саты - қатерлі ісік эндометриймен шектелген.

Iб саты - қатерлі ісіктің миометрийге 1 см дейін өсуі.

Iв саты - қатерлі ісіктің миометрийге 1 см артық өсуі, бірақ сірнелі қабық қамтылмайды.

II саты - қатерлі ісік жатырдың денесін және мойынын зақымдайды, аймақты метастаздар анықталмайды.

III саты - қатерлі ісік жатырдың сыртына жайылады, бірақ кіші жамбас қуысынан шықпайды.

IIIа саты - қатерлі ісік жатырдың сірнелі қабығын зақымдайды және/немесе жатырдың қосалқыларында және/немесе аймақты лимфа түйіндерінде метастаздар анықталады.

IIIб сатысы - қатерлі ісік жамбас қуысының үлпершесіне өседі және/немесе қынапта метастаздар болады.

1V сатысы - қатерлі ісік кіші жамбас қуысынан тыс өседі және/немесе қуықты және/немесе тік ішекті зақымдайды.

IVа сатысы - қатерлі ісік қуықты және/немесе тік ішекті зақымдайды.

IVб сатысы - алыс метастаздар анықталады.

ЕСКЕРТУ: 1. Қуықтың кілегей қабатының буллезді ісігі 1V сатыны анықтауға мүмкіншілік бермейді. 2. Шапты-сандық және бел лимфа түйіндерде метастаздар анықталған болса, алыс лимфагенді метастаздар болып есептеледі. 3. Дерттің сатысы емге дейін айқындалады. Саты хирургиялық емнен кейін гистологиялық зерттеудің нәтижесіне байланысты анықталады.

Жатыр денесі рагының TNM жүйесі бойынша жіктелуі

Т - бастапқы ісік.

Тis - преинвазивті (Ca in situ) .

Т0 - бастапқы ісік анықталмайды (кюретаж кезінде алынып тасталған) .

Т1 - карцинома жатырдың денесімен шектелген.

Т1а - жатырдың қуысы 8 см дейін;

Т1б - жатырдың қуысы 8 см артық.

Т2 - карцинома жатыр мойынына жайылады, бірақ жатырдан шықпайды.

Т3 - карцинома жатырдан тыс жайылады, бірақ кіші жамбас қуысынан шықпайды.

Т4 - карцинома қуықтың немесе тік ішектің кілегейіне жайылған және/немесе кіші жамбас қуысынан сыртқа шыққан.

N - аймақты лимфа түйіндер.

N0 - аймақты лимфа түйіндерде метастаздар анықталмайды.

N1 - аймақты лимфа түйіндерде метастаздар анықталады.

Nx - аймақты лимфа түйіндердің күйін анықтауға мүмкіншілік жоқ.

М - алыс метастаздар.

М0 - алыс метастаздар болмайды.

М1 - алыс метастаздар болады.

Сатылар бойынша клиникалық жіктелумен мынадай аналогияны (ұқсастықты) көрсетуге болады:

0 саты - Тis

I сатысы - Т1N0М0

II сатысы - Т2N0М0

III сатысы - Т3N0М0; Т1-3N1М0;

IV сатысы - Т4 және/немесе М1 кеі келген Т және N мәнінде.

Жатыр денесі рагының лимфогенді жайылу кезеңдері

I кезең - жапқыш, ішкі және сыртқы мықындық лимфа түйіндері.

II кезең - жалпы мықындық лимфа түйіндері.

III кезең - бел лимфа түйіндері.

Ретроградты метастаздар: шап, жоғарғы және төменгі бөкселік лимфа түйіндері.

2. Эндометрий қатерлі ісігінің клиникасы

Дерттің бастапқы сатылары белгісіз жүреді.

Жатыр денесі рагының негізгі клиникалық симптомдары болып жыныстық жолдардан қан ағу, ақ етеккір, ауырсыну саналады.

Эндометрий рагының көбінесе жиі кездесетін белгісі - жыныстық жолдардан қан ағу (меноррагиялар немесе менометроррагилар) . Эндометрий рагының ең сипатты белгісі - етеккір үзілісі немесе етеккір үзілісінен кейінгі кезеңдерінде пайда болатын қанды бөлінулер. Бастапқыда қанды бөлінулер ауыр жұмыстан кейін, дефекациядан кейін, қынаптық зерттеуден кейін, жыныстық қатынастан кейін уақыт аралатып, қайталанып отырады (қатынастық қан ағу), ал кейінірек олар тұрақты болады.

Көбінесеі «ет жуындылары» түстес бөлінулер тән болып келеді. Менструация аралық кезеңдегі немесе етеккір үзілісінен кейін жыныстық жолдардан пайда болатын қанды бөлінулер әйелді дәрігерге баруға мәжбүр етеді.

Эндометрий рагымен ауыратын науқастарда ақ етеккір көлемді, сұйық, сірлі, іріңді немесе қан аралас болады. Егделеген әйелдерде жатырдың, қосалқылардың, қынаптың, жатыр мойынының қабыну дерттерінсіз көлемді сірлі ақ етеккірдің пайда болуы эндометрийдің рагына тән көрсеткіш болып есептеледі.

Ауырсыну сырқаттың асқынған белгісіне жатады. Олар көбінесе іштің астынғы жағында және бел аймағында байқалады. Аурсыну жатырдың бұлшық етінің түйіліп, жиырылуымен түсіндіріледі, мұндай жағдай ыдыраған ісіктің шығуы қиын болғанда немесе ішкі жатыр ернеуі немесе цервикалді өзегі өскен ісікпен обтурацияланғанда, орын алады. Ісікпен лимфа түйіндер зақымдалғанда, қысылғанда (компрессия) және жапқыш, шонданай нервтері қабынғанда, ауырсыну тұрақты болады.

3. Жатыр денесі обырының қазіргі кездегі диагностика әдістері

Ісіктің патогенетикалық даму вариантын, гистологиялық құрылымын, инвазивті өсуінің және метастаздануының ерекшеліктерін анықтау қажет.

Анамнез. Менструалді және генеративті қызметтердің ерекшеліктеріне көңіл аудару керек. Алғашқы менструацияның келген уақытын, репродуктивті жастың созылуын, ациклды жатырлық қан ағуларды, етеккір үзілу кезеңіндегі ағымның ерекшеліктерін, етеккір үзілісі басталған уақытын анықтау қажет. Осылайша, анамнездегі майлы және көмірсулы ауытқуларға, эндокринді дерттерге, эндокринді бедеулікке, қантты диабетке, семіздікке, гипертониялық сырқатқа, жатырдың полипозына, эндометрийдің безді немесе атипиялық гиперплазиясына, жатырдың миомасына көңіл аудару керек.
Жалпы қарау. Сыртқы қарау кезінде терінің түсі, іштің бейнесі, метеоризм анықталады. Пальпация және перкуссия кезінде ісіктің орны, үлкендігі, консистенциясы, қозғалғыштығы, асцитті белгілері болжамды түрде анықталады. Семіздіктің дәрежесі анықталады.
Тік ішекті-қынапты зерттеу. Дерттің бастапқы кезеңінде жатыр өзгермеуі, үлкеюі немесе кішіреюі мүмкін. Ісіктің өсуіне қарай жатыр үлкейіп, домаланған бейнеге ауысады. Жатыр денесінің рагына жатырдың консистенциясының өзгеруі тән емес, бірақ кей кезде тығыздалған бөлшектер анықталады. Жатыр былжырақ, тығыздалған, ауырсынусыз, қозғалғыштығы шектелген болуы мүмкін. Ісікті процестің жайылуына қарай жамбас қабырғаларына дейін үлпершенің инфильтрациясы пайда болады

Диагноз қоюдың қосымша әдістері

Кейінгі жылдарда диагноз қоюда инвазивті әдістердің орнына инвазивті еместер қолданылады (УДЗ, КТ) .

Жамбас қуысының мүшелерін ультрадыбысты зерттеу- эндометрий қатерлі ісікпен зақымдалғанда, кілегей қабаттың қалындығы 20 мм және одан артыққа өседі, сол сияқты эндометрийдің кішірейген жерлері 10 мм және одан кіші болады. Кілегейдің бейнесі анық және түзу болмайды. Ісік миометрийге өскен жағдайда эхографияның көмегімен жатырдың қабырғаларында контуры анық, бірақ түзу емес және жоғары дыбыс өткізгіштік көрсететін эхогенділігі төмен түзілімдер айқындалады. Әдістің дәлдігі - 70%.
Компьютерлік томография (КТ) - науқастың көлденең қиындысының бейнелік есептелген реконстукциясына негізделген әдіс. Дененің көлденең қиындысының бейнесі объектлерді бір бірімен жапсарластырмай алынады. КТ қағидасы пациенттің денесі арқылы рентген сәулелерінің қатаң шектелген бөлігі өту барысында жұқа қиындыны дайындауға негізделген. Рентгенді сіңірудің нәтижесінде сандық формадағы сурет дайындалады, ол автоматты түрде ақ-қара шкалаға ауыстырылып, дисплейдің экранында көрінеді.

КТ көмегімен ісіктің орнын, мөлшерін, тығыздығын, ісіктің айналасындағы ұлпаларды қысуын немесе соларға қарай өсуін, лимфа түйіндерінің күйін анықтауға болады. Әдіс диаметрі жуық шамамен 2 см ісіктерді анықтауға мүмкіндік береді, зиянды көрсеткіштері жоқ, бауырдағы және бас миындағы метастаздарды анықтауда пайдасы шексіз. КТ үшін қолданылатын құралдар өте қымбат, сондықтан да барлық емді-диагностикалық мекемелердің оларды іш жүзінде пайдаланатын мүмкіншіліктері жоқ.

Жатыр қуысынан алынған аспиратты цитологиялық зерттеужоғары ақпараттығымен және қарапайымдылығымен диагноз қоюда маңызды орын алады. Аспиратты Браун шприцімен немесе вакуум-аппаратпен алады. Егер материал дұрыс алынбаған болса, ісік некроздалған күйде немесе оның кішкентай көлемі алынған болса, цитологиялық зерттеудің нәтижесі бұрыс болуы мүмкін.
Гистологиялық зерттеуісіктің морфолгиялық құрамын анықтайды және цитологиялық зерттеумен салыстырғанда дәлдігі жоғары, бірақ 10% зерттеулерде қате морфологиялық нәтижелер кездесуі мүмкін. Эндометрийдің биоптаты жатыр қуысының және цервикалді өзектің жекеленген диагностикалық қырнауымен алынады. Диагностикалық қырнау жүргізілетін көрсеткіштер болып етеккір ұзілуі кезеңінде пайда болатын қанды бөлінулер және метроррагиялар есептеледі.
Гистероскопия- эндоскопиялық зерттеу әдісі, ол жатыр кілегейінің күйін зерттеуге және оңдағы жана өсіңділерді анықтау үшін жасалады. Гистероскоптың көмегімен жатырдың ішкі қабырғалары және түтік бұрыштары қаралады, патологиялық процестің орны және жайылуы анықталады, эндометрийдің мақсатты биопсиясы орындалады, полиптерді, субмукозды түйіндерді алып тастауға болады, жатырішілік синехияларды ажыратуға мүмкіндік бар. Гистероскопия эндометрийдің гиперпластикалық процестеріннің тиімді емделуін бағалауға мүмкіншілік береді. Гистероскопиялық көрсеткіштер: дисфункциялық жатырлық қан ағу, етеккір үзілісі кезіндегі қанды бөлінулер, жатырдың субмукозды миомасы бойынша күдік, жыныстық мүшелердің даму ақаулары, аденомиоз, эндометрийдің рагы.
и гистероцервикография.
Радиоизотопты диагноз қою әдісі.

8. Ісікті процестің жайылуын диагнозын қою үшін, сол сияқты, ректороманоскопия, ирригография, цистоскопия, лимфография, кеуде қуысының рентгенографиясы, экскреторлы урография қолданылады.

4. Жатыр денесі обырының емдеу қағидалары

Жатыр денесінің рагымен ауыратын науқастарды емдеуде 3 әдіс қолданылады:

хирургиялық,
аралас,
біріккен сәулелі терапия.

Хирургиялық ем дербес әдіс ретінде сирек қолданылады, ісікті процестің бастапқы даму сатысында (I саты) және ісік жатырдың түбінде орналасқанда қолданылады.

Аралас әдіс хирургиялық және сәулелік компоненттерді келесі варианттарда қарастырады:

операция - операциядан кейінгі сәулелендіру,
операция алдындағы сәулелендіру - радикалды операция.

Біріккен сәулелі терапия қуыс ішілік және дистанциялық гамма-терапияны қолдануды ұсынады.

Көрсетілімдері:

эндометрий рагының I, II, III, IV сатылары,
науқастың жалпы күйіне байланысты хирургиялық және аралас емдерді жүргізуге қарсы жағдайлар,
науқастың хирургиялық емнен бас тартуы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.