Мейірімділік

Жоспар
Кіріспе

1 Мейірімділік адамдар арасындағы сыйластық
2 Ойын мен қуанышқа бөлену баланың өмірінің маңызды кезеңдері
3 Өскемен . балаға мейірімді қала
4 Ұшар хан ертегісі

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Мейірімділік — адамның өзге біреуге жылылығын, ізгі ниеті мен лебізін
білдіру көрінісі. Мейірімділік адамдар арасындағы сыйластық, кең
пейілділік, жанашырлық, ізгі ниет секілді қасиеттерге негізделеді.
Мейірімділік адамның жоғары адамгершілік белгісі ретінде оның бүкіл тыныс-
тіршілігін, жан дүниесін жадырататын, шат-шадыман тіршілігі үшін қажетті
аса маңызды қасиеттің бірі болып саналады. “ Мейірімділік, махаббат,
қайырымдылық, адалдық секілді ақ жүректен шығады” (Шәкерім). Қазақтың
дәстүрлі әдеп жүйесінде мейірімділік адамдар арасындағы адамгершілік,
ізгілік пен ізеттілік, имандылық пен инабаттылық секілді асыл қасиеттермен
үндестік тапқан. Ж.Баласағұн “кір тигізбей ұста ойыңның өресін, мейірім
етсең — мейірімділік көресің” деп, мейірімділікке зор мән берген. Ана мен
бала, баланың өміріндегі ойынның маңызы

Әр әйел ана болған кезде өз перзентінің жарқын болашағын армандап,
алдынакөптеген мақсаттар қояды. Олардың барлығы үлгілі әрі кемел ана болып,
баласын дені сау және табысқа жететіндей етіп тәрбиелегісі келеді. Бірақ
мұндай мақсаттарға жету үшін бірнеше мәселені білген жөн. Әйелдер кейбір
мәселелер бойынша балалы болардан бұрын хабардар болғаны дұрыс.

Бала, әсіресе өмірінің алғашқы жылдарында оның физиологиялық және
психикалық қажеттіліктерін қамтамасыз ететін ананы қажет етеді. Бала
тәрбиесі мәселелерімен айналысатын мамандар баланың өмірінің алғашқы 5
жылын тәрбие үшін маңызды әрі алтын дәуір деп атайды. Бұл дәуірде балаға
тікелей үйретуден бұрын ананың абыржусыз қолдауын қажет етеді. Баланың
өсіп, кемелдікке жету жолындағы табиғи амалдар, атап айтқанда, ана сүтімен
қоректену, дастархан үстіндегі тамақпен танысу, ұйқтау, киім кию, тіпті
бала-бақшаға баруы ананың қадағалауымен іске асатындықтан , ана ләззат
алады. Бірақ кейбір уақыттарда бұл кезеңдердің әрбіреуі дұрыс іске
асырылмаса, ата-ананың алаңдаушылықтарына айналады. Нәтижесінде ләззат
әкелмек түгілі дағдарысқа тіреуі мүмкін.

Бүгінде ата-аналардың көбісі балалы болып, оны тәрбиелеп, өсіруден қорқады.
Мұндай мәселеге соңғы онжылдықтардағы жанұя кеңістігі мен ата-ана рөлінің
өзгеруі, яғни ата-әже мен немерелері бірге тұратын үлкен жанұялардың
кішкентай жанұяларға айналуы себеп болып отыр. Басқа жағынан аналар көбінде
жұмыс істеп, оқитын болғандықтан, балалы болу олардың қоғамдық жұмыстарына
кедергі болады деп санайды. Бірақ ана үшін ең маңызды міндет – баланы
тәрбиелеп, өсіру, әсіресе оның өмірінің алғашқы жылдарында оған ерекше
көңіл бөлу болып табылады. Баланың тәрбиесі дүниеге келген бірінші айынан
басталады. Сәби анасының жүрегінің қағысын танып, тынышталады. Ана алғашқы
күндерден бастап, баланы құшағына алып, оған қажет уақытта қасында екенін
сендереді. Дүниеге келген бірінші алты айында анасының құшағын, аялауын,
дауыс дұрысын сезбеген бала болашақта қиындықтармен кезігеді.

Жас ана өзінің денсаулығы туралы да ұмытпауы керек. Сәбиі ұйқтаған кезде,
оның да демалғаны дұрыс. Сондай-ақ өзінің тамағына да дұрыс көңіл бөлуге
тиіс.

Дүниеге жаңадан келген баланы тәрбиелеу ананың саулығын қажет етеді. Ана
басқа перзенттері мен жұбайына қарауды да ұмытпайды. Керсінше жағдайда олар
қиындықтармен бетпе-бет келуі мүмкін. Кейбір уақытта кішкентай бала дұрыс
емес істер жасауы мүмкін, мәселен, ойын кезінде басқа балаға тиісіп немесе
оғаш мінезін көрсетеді. Мұндай жағдайда ананың дұрыс ескертуі баланың
қателігін қайталамауына әкеледі. Бала ананың жүзін, көзін, даусын көруді
талаб етеді және еш уақытта анасымен болудан жалықпайды. Балалар көбінде
анасынан айрылуадан қорқады. Сол себепті ананың үйден тіпті шамалы уақытқа
болса да шығуы мәселеге айналады. Еш уақытта баладан жасырын кетуге
болмайды. Жасырын кету баланың алаңдаушылығына тудырады.

Бұрынғы заманда жанұялардың көп балалы болуына байланысты ана мәселелерінің
де айырмашылығы болған. Балалар саны, яғни бірге ойнайтын балалар көбейіп,
олар жанұя ортасында қолдарындағы нәрсемен бір-бірімен бөлісіп үйренетін.
Бүгінгі балалар үйдің кішкентай кеңістігінде ойыншықтар және басқа да
нәрселермен уақытын өткізеді. Бірақ олармен бірге ойнайтын бала жоқ.

Ата-ананың, әсіресе аналардың жұмыс істеуі, олардың балалармен бірге болу,
бірге ойнау мүмкіндігін азайтады. Сол себепті ата-ана олардың сұраған
нәрселерін әпере береді. Нәтижесінде ерке, талабы зор балалар өседі.
Сондықтан ата-ана баланы әртүрлі мәселелермен кезіккенде дұрыс жол табуды
үйретуі керек.

Ойын мен қуанышқа бөлену баланың өмірінің маңызды кезеңдері. Балалар
үлкендердің әртүрлі құралдарын өздерінің ойындары үшін пайдаланады. Шын
мәнінде бала өз табиғатына қарай барлық нәрсені ойын деп санайды. Бұл
мәселе ата-ананы алаңдатады. Өйткені балалар кейбір кезде ойнап отырып
өзіне зиян келтіруі немесе затты бұзуы мүмкін.

Бала ойын кезінде өзінің мүмкіндігін, дарынын, сондай-ақ нені жақсы
көретінін көрсетеді. Ойын кезінде қолданатын құралдар мен ойншықтар, оларды
пайдалану әдістері баланың қабілетін білдіреді.

Ата-ананын баланың ойынына көңіл бөліп, олармен бірге ойнауы баланы
түсінуге көмектеседі. Әке мен шеше баланың ойынын байкап, оның дарынын
дамытуға көмектесе алады. Басқа жақтан бала ата-анасының оны жақсы
көретініне сенеді. Баламен ойнаған кезде мейірімді, сабыр болып, баланың
пікіріне көңіл бөлгендері дұрыс. Баламен ойнаудың мақсаты онымен сөйлесу
және ойын үйрету емес. Оның мақсаты – серік болып бірге ойнауды үйрету.
Бала ойын кезінде өзін бақылауда және өзінде еркі жоқ деп ойлайтын болса,
ол алаңдаушылық пен немқұрайдылықты сезінеді. Егер бала өз ісін өзі
орындап, тәжірибе алса, ата-анасының ескертулерінен гөрі жылдам үйренеді.

Баланың ойынына қатысу баланың жалғыздығын білдірмеумен қатар бала мен ата-
анасының қуанышы мен достығына оң әсер етеді. Балалардың, әсіресе топпен
ойнайтын ойындары олардың ішкі мінезінің құрылуына әсер етеді. Аландаушылық
пен ашу сынды сезімдердің азаюы, қуаныш, саулық пен достық, басқалармен
қарым-қатынас орнату, тыныштық топпен ойнаудың нәтижелері. Ойын баланы
қоғамдық қарым-қатынастарға да үйретеді.

Алла Елшісі балалармен бірге ойнап, олармен дос болатын. Пайғамбар
балалармен қарым-қатынас орнатқан кезде балаға шектеу қоймайтын. Ол кейде
балалармен өзі ойнаса, кейде олардың ойындарын тамашалап, оларды
жігерлендіріп отыратын.

Исламның ұлық Пайғамбарының хадистерінің бірінде: "Баласы бар адам, баламен
оның өзіндей амал етуі керек,"- деп айтылған. Қазақстан Республикасының
Бірінші Ханымы С.А.Назарбаеваның қолдауымен Жамбыл облысы әкімдігінің
денсаулық сақтау басқармасы облыстық туберкулезге қарсы балаларды емдеу
санаториясында туберкулезбен ауыратын балаларды балмен қамтамасыз ету
бойынша “Бар жақсылық - балаларға!” атты қайырымдылық акциясы жыл сайын
өткізіліп келеді.

Жамбыл облысының Балалардың құқықтарын қорғау департаментінің
ұйымдастыруымен ағымдағы жылы сәуірдің 13 күні акция жарасымды жалғасын
тапты.

Жамбыл облысындағы туберкулезге қарсы балаларды емдеу мекемелеріне
Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі бекіткен жылдық
нормаға сәйкес 792 келі бал бөлініп, акция барысында салтанатты түрде
үлестірілді.

Акцияда өзіміз дайындаған мерекелік бағдарламаға сәйкес ән шырқалып, өлең
оқылумен қатар, балалар, мекеме ұжымдары және ата-аналар балаларға мұндай
дәстүрге айналып отырған қайырымдылық іс-шарасы арқылы мейірімділік,
махаббат пен қамқорлық көрсетіп отырғандығы үшін “Бөбек” қайырымдылық қоры
мен Қазақстан Республикасының Бірінші Ханымы Сара Алпысқызы Назарбаеваға
шексіз ризашылықтарын білдіріп, жылы лебіздерін алғыс хат арқылы жеткізді.

Балалардың жүрегін жарып шыққан алғыс хаттардың бірін қалың оқырман
назарына ұсынып отырмыз.

Құрметті Сара Алпысқызы! Сіз бізге әрқашан мейіріміңізді төгіп,
қамқорлығыңызды көрсетудесіз. Қайырымды істеріңізді, игі жақсылықтарыңызды
көре отырып, Сіздің мейірбандығыңызды, асыл қасиетке толы аналық
махаббатыңыз бен аялы алақаныңызды сезінеміз. Әрқашан мұндай махаббат пен
мейірім шуағына бөленіп отырған біздер Тәуелсіз Қазақстанның бақытты
балаларымыз!

“Ұзақ және әдемі өмір сүргіңіз келсе, ішіңізден бал жеңіз, сыртыңыздан май
жағыңыз” деп Шығыстың ғұламасы Әбу Әли ибн Сина айтып кеткен екен. Ара балы
емдік қасиетімен қатар, адам жанына сұлулық пен махабатты дарытқан.
Сондықтан ата-бабамыздың даналығы мен қазіргі заманғы ғылым жетістіктерін
бүгінде басшылыққа алып, бізді табиғи таза өніммен қамтамасыз етудегі
қайырымды іс-шараңызға шексіз алғысымызды білдіреміз.

Абырой биігінен асқақ көріне беруіңізге шын жүректен тілектеспіз!

Біз Сізді әрдайым мақтан тұтамыз және жақсы көрем2010 жылы Қызылорда
қаласында ЮНИСЕФ-тің Балаға мейірімді қала бастамасын ендіру аясында
Балалардың құқықтарын қорғау комитеті мен Қызылорда қаласы әкімдігі
арасында өзара ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды.
Қызылорда қаласында 51 жалпы орта білім беретін мектеп және Өнер мектебі,
18 мемлекеттік және 40 жеке балабақша, 9 емхана, 4 мәдениет үйі, 3
балалар кітапханасы, 3 кинотеатр жұмыс жасайды.
Қызылорда - балаға мейірімді қала іс-шара жоспарын жүзеге асыру
барысында:
- Аулаларда жалпы сомасы 215 млн. теңге көлеміндегі қаржыға 44 балалар
аттракциондары мен жаңа типік балалар ойын алаңдары салынды, қаладағы 189
алаңның 117-сіне балалар ойын спорт алаңдары салынған;
- Жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған 65
пәтерлі кіші отбасылық жатақхана құрылысы басталып, аяқталуда. Пайдалануға
қосылғаннан кейін жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар
мекемесінің бітірушілерінің 23-нің тұрғын-үй мәселесі шешілетін болады;
- Қалалық мәдениет және демалыс паркіне 300 млн теңге көлеміндегі қаржыға
жаңа аттракциондар қойылды. 2 саябақ пайдалануға берілуде, 15 әлеуметтік
нысан (мектеп, балабақша, емхана) салынуда.
- 2 стадион, 2 жүзу бассейні, спорт кешені, 86 спорт алаңы жұмыс жасауда,
қалада жалпы құны 4 миллиард теңгені құрайтын теннис корты, хоккей алаңы,
мұз айдыны, аквапарк секілді бірден 12 спорттық нысан есігін айқара ашатын
спорт кешені бой көтеруде.
- №6 коррекционды мектеп – интернат нашар еститіндерге арналған
коррекционды мектеп – интернат және нашар көретіндерге арналған
коррекционды мектеп – интернат болып қайта құрылды;
- тұрғындарға арналған қызмет көрсетудің мынадай түрі, арнайы жабдықталған
телефон бойынша тапсырыс берілетін мүмкіндігі шектеулі балаларды тасымалдау
бойынша Әлеуметтік такси пайда болды;
- қалалық №233 мектеп базасында инклюзивті білім беретін шағын орталық құру
бойынша пилоттық жоба жүзеге асты;
- Ата-аналар көпірі жобасының шешкен мәселелерінің ішінде жалпы
стационарлық емдеуде болған жағдайда басқа да ауруларды жұқтырудан қорғау
мақсатында онкогемаологиялық ауру балаларға арналған бөлімшенің құрылуы
бар;
- Балалар мәслихаты жобасын жүзеге асыру барысында балалар көзқарасы мен
мүдделерін жергілікі билік өкілдеріне тікелей жеткізуді қамтамасыз ету
бойынша қалалық 19 балалар депутаттарының қоғамдық кызметі сәтті
жүргізілуде.
Қызылорда, балаға мейірімді қала жобасының жүзеге асырылу кезеңінің
сараптамасы Қызылорда қаласының барлық аумағы бойынша бала тұрғындарға
қатысты сратегияның дамуын, бала тұрғындардың дамуы мен тұрмыстық сапа
индикаторларының жоғарылауы үшін барлық жағдайдың жасалғандығын көрсетеді.

Өскемен - балаға мейірімді қала

ЮНИСЕФ-тің Балаға мейірімді қала халықаралық бастамасын Өскемен қаласы
Қазақстан Республикасында бірінші болып
қолдады. Бұл, Өскемен қаласы барлық балалардың денсаулық жағдайына,
әлеуметтік жағдайына, жынысына қарамастан жайлы
өмір сүрулеріне жағдай жасау бойынша міндеттерді 5-ші жыл орындап келеді
деген сөз. Балаға мейірімді қала жобасының
басты ұстанымдарының бірі – балалардың қалалық шешім қабылдауға қатысу, өз
пікірлерін білдіру мүмкіндігі.
2008 жылы 2 қосымша білім беру ұйымы ашылды:
- балалар өнер мектебі қаланың алыс аудандарынан келген 600-ден астам
баланы қамтиды;
- мемлекеттік кәсіпорын дәрежесіндегі Қазақстандағы бірінші отбасын және
балалықты қолдау орталығы. Орталық базасында
балалар мен жасөспірімдерге арналған тәулік бойғы сенім телефоны жұмыс
істейді.
2009 жылы қаланың 45 мектебінде әлеуметтік-психологиялық қызметтер ашылды.
2012 жылға қарай жағымды өзгерістер болды: мектепке дейінгі бала
тәрбиесімен қамтылу 95,1% құрады; № 42 мектеп базасының
жанында балалардың тағы бір өнер мектебі ашылды, № 11 және № 24 мектеп-
гимназияларында 2 жабық хоккей модулі
пайдалануға берілді, Өскемен волонтерлері жобасының аясында қиын өмірлік
жағдайға тап болған балалар мен
жасөспірімдерге көмек көрсететін, колледждер мен жоғарғы оқу орындарының
студенттерінен құрылған 10 волонтерлер жасағы
құрылды.
2010 жылдан бастап балалардың жаңаша демалу түрлері енгізілді: альпі
лагері, шатырлы 2 лагерь; мектеп топтарымен алмасу
бойынша пилоттық жоба жалғасуда, Денсаулық күні жобасының аясында
оқушылар жылжымалы кесте бойынша жұмыс
күндері қала сыртындағы орталықтарда демалады: Изумрудный, Алтайские Альпы,
Конный двор, Нұр Тау. Бұл жобалардың
барлығы Өскемен қаласы әкімдігінің жобалары болып табылады.
Дамуында ерекше қажеттіліктерді талап ететін балалар ерекше қамқорлыққа
мұқтаж. 2008 жылдан бастап арбамен жүретін
балаларды таситын әлеуметтік такси қызметтері жұмыс істейді.
Кәсіпорындармен әлеуметтік серіктестік аясында қаланың тұрғын
үйлерінің кіре берістеріне 40 пандус орнатылды. Жыл сайын мүмкіндігі
шектеулі 150 бала арасында спорттың 7 түрі бойынша
біріншіліктер өтіп тұрады.
Қалада сөйлеу қабілеті бұзылған, интеллектуалды жағынан ауытқулары бар,
тірек-қимыл аппараты, көруі бұзылған балаларға
арналған 6 түзету білім беру ұйымдары жұмыс істейді. Республикада бірінші
рет мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған
қашықтықтан оқыту мектебі ашылды.
Балаларды үйлесімді дамыту үшін қалада 21 мемлекеттік мектептен тыс ұйымдар
жұмыс істейді, 39 балалар мен жасөспірімдер
мектебі, 12 хоккей қорабы, жасанды жабумен жабылған 25 спорт алаңы жұмыс
істейді. 2011 жылы Тәуелсіздіктің 20 жылдығына
- 20 мейірімді іс акциясы аясында тау шаңғысын дамытуға ерекше көңіл
бөлінді: тауға көтерілгіш жұмыс істеп тұр. Жаппай тау
шаңғысымен айналысу үшін бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында
сноубордтар және шаңғылар сатып алынды. Бүгінгі
күні балалардың 97% пайдалы демалыспен қамтылған.
2011 жылы күрделі жөндеу жасалған металлургтер мәдениет сарайы жастар үшін
керемет сыйлық болды, онда балалар өздерінің
шығармашылық мүмкіндіктерін жүзеге асыруға мүмкіндік алды. 1 маусымда
оқушылар және жастар сарайы. Баяғы өткен заманда Ұшар хан деген хан
болыпты. Сол хан жас кезінде ай десе аузы, күн десе көзі бар, асқан тамаша
бір сұлу қызға ғашық болады. Қызды іздеп, жер бетінен еш таба алмайды. Хан
қызды іздеп таба алмаған соң, бір өнерпаздан оқып, аспанға ұшу өнерін
үйренеді. Сол өнері бойынша аспанға ұшып, қызды отыз жыл іздеп, қолына
түсіре алмайды. Қыздың ұстатпайтынына көзі жеткен соң, хан қыздың суретін
іздеп тауып алады да: Қой, жас болса өтіп барады, енді әйел алып, үй
болатын уақыт жетті, — деп басқа әйелге үйленіп өмір сүре береді.
Күндерде бір күн алған әйелінен бір ұл туады. Ұлының атын Жандыбатыр деп
қояды. Жандыбатыр ержетіп, он бес-он алтыға келеді. Сол кезде бала өзіне
ешбір теңдесі жоқ, мықты батыр болады, мықтылығы сондай, оны отырған
орнынан жетпіс кісі тұрғыза алмайтын болады. Бір күні Жандыбатырға ой
түседі: Осы мен әкемнің үлкен қорғанының сарайларын ашып, не заттары бар
екен, бәрін көріп, қазына-дүниелерінің түс-тұрпатын байқасам не қылады? —
дейді. Сонсоң әкесінен қырық үйдің кілтін сұрап алып, тамам есіктерін
ашты, сарайдың ішіндегі қазыналарын көрді. Отыз тоғыз үйді тегіс ашып
көріп, енді қырқыншы үйді ашуға келгенде, бұл үйдің кілті жоқ болып
шықты.Әрі айналдырып, бері айналдырып, қырқыншы үйдің есігін аша алмады.
Жандыбатыр жылап шешесіне келді.

- Апа, ана қырқыншы үйдің кілті қайда? Әрі айналдырып, бері айналдырып аша
алмадым. Сендер менен үйдің кілтін жасырыпсыңдар, — дейді.

- Шырағым, міне, менің әкеңе қосылғаныма жиырма жыл болды, осы өмірімде ол
үйдің кілті түгіл, қасына барып көрген емеспін. Ол үйдің кілті әкеңнің төс
қалтасында сақталады. Қазір ұйқыда жатыр, ептеп алмасаң, оңайлықпен бермес,
— деді. Әкесі қатты ұйықтап жатыр екен, бала әкесінің тес қалтасынан кілтті
алды. Сонан барып бала есікті ашып жіберсе, бала өмірінде көрмеген,
сезбеген, үйдің төрінде ілулі тұрған сұлу қыздың суретін көреді. Қыздың
сұлулығына қайран қалып, бала талып жығылады. Әкесі ұйқысынан оянып,
орнынан тұрып, кілтін қараса, кілті жоқ. Баласы Жандыбатырдың қалтасына
түскенін сезеді де, жүгіріп сарайға келеді. Келсе, баласы талып жатыр екен.
Әлдене уақытта баласы есін жиып, әкесіне:

- Маған осы қызды алып бермесеңіз, мен сізден безем, — дейді. Әкесі:

- Шырағым! Бұл қызды іздеп мен сендей кезімде отыз жыл аспанда
ұшқанмын, сонда да ұстай алмағанмын, ақыры таба алмаған соң, осы суретті
түсіріп алғанмын. Сондықтан мен Ұшар хан атандым, — дейді. Бала әрі-бері
әкесінен сұрап көріп еді, одан еш нәрсе шықпайтын болды. Сосын бір түнде
екі етегін беліне түріп алып, үй ішін тастап, кетті де қалды. Сол қызды
іздеп қаңғырып жүріп өлсем де арманым жоқ! — деп елінен безіп кетеді.
Күндер өтеді, бала бір шаһарға қарай жол тартып жүріп келе жатса, ағаш атқа
мінген, екі аяғы жер сызған бір дәуге кез болады. Жандыбатыр дәуге сәлем
береді. Дәу сәлем алып:

- Жол болсын! — дейді маңғазданып.

- Әлей болсын! — дейді Жандыбатыр.

- Ұшар хан деген ханның шаһарында Жандыбатыр деген шығыпты, сол батырмен
күрескелі бара жатырмын,- дейді дәу.

- Олай болса, мені жықсаңыз, Жандыбатырды да жыққаныңыз, ең әуелі менімен
күресіңіз, — дейді бала.

- Әй, сенімен күресіп әуре болғанша, анау таудан асып кетпеймін бе? —
деп, баланы менсінбей тарта жөнеледі.

- Дәуім, босқа әуре болуға барасың-ау, жолың болсын! — дейді де жүре
береді бала. Бұл сөзге намыстанып, дәу балаға қайта келеді. Баламен күреске
түскенде, бірінші кезекті: Қандай болып, арманда кетерсің, — деп балаға
береді. Бала дәуді аспанға үш рет лақтырып атып жіберіп, үш рет қағып
алады. Кезек дәуге келгенде, дәу баланы көтере алмай, екі мұрнынан қан
кетеді дір-дір етіп. Сонан кейін дәу шошынып балаға бағынады да, жөн
сұрайды. Бала перінің қызын іздеп келе жатқанын айтады. Ал дәу өз жайын
айтқанда бойында бар қасиеті: аспандағы жұлдызды санаумен кімнің қашан
өлгенін, жоғалғанын іздеп табатын өнерінің барлығын айтады. Содан кейін
екеуі қол ұстасып, ілгері қарай тарта береді.Екеуі күн жүреді, түн жүреді,
ашығады, тарығады. Нелер қиын-қыстау жолдардан жортып өтіп келе жатқанда,
екі ағаш атқа қатар мінген, екі аяғы жолды сызып келе жатқан бір дәуге тағы
кез болады.

- Жолыңыз болсын! — дейді бала. Дәу үндемейді.

- Қайда барасыз? — дейді бала.

Дәу тағы үндемейді. Бала ашуланып кетіп:

- Тіліңіз күрмелген мылқаусыз ба? — дейді. Сонда дәу ашуланып:

- Тарт тіліңді, мен мылқау емеспін. Жандыбатыр деген дәумен күресуге бара
жатқан дәумін, — дейді. Бала бұл дәуге де:

- Алдымен мені жықсаң, Жандыбатырды да жығасың, ол үшін тәуекелге бел
байлап, менімен күрес, -дейді.

- Мен саған ұқсаған қаңбақтай адамдармен күреспейтін дәумін, сендермен
күресу маған ұят, соған бола атымнан түсіп, әуре болар жайым жоқ! — дейді
дәу. Сонда бала тұрып:

- Сорлы дәуім, артық бейнет көріп, аяғыңның басы ұстараның жүзіндей болып
кайтқың келсе, жолың болсын! — дейді.

- Олай болса, сені бір өлім түртіп тұрған шығат кел! — деп дәу атынан
түседі. Бірінші кезек тағы да балаға тиеді. Бала маңызданып тұрған дәуді
көкке үш рет лақтырып жіберіп, үш рет қағып алды да, жерге қойды. Ендігі
кезек дәуге тиді. Дәу баланың белінен ұстап, әрі тартып, бері тартып,
баланы орнынан қозғалта алмай, екі мұрнынан шүмектеп қаны сорғалайды. Сонан
соң дәу:

- Мен саған ризамын. Мен дәумін деп жүрсем, менен де зор дәулер бар екен.
Ықтиярың өзіңде, не қылсаң да өзің біл! — деп, балаға жалынады. Бала оған
ешқандай жауап қатпай, келе жатқан сапарын айтып, бұл екінші дәудің кім
екенін, қай шаһардан келе жатқанын және қандай өнерінің барлығын сұрайды.
Дәу оған өз жерінде аты шығып, күресте өзіне ешбір дәу шақ келмеген соң,
әдейі сол Жандыбатырмен күрескелі бара жатқанын және өзінің кітапқа қарап
біреудің өлген-тірілгенін, күніне жер жүзінде қанша кісі өліп, қанша кісі
туатынын біліп отыратын өнері барлығын баяндайды. Мұны естіген бала дәудің
өнеріне таң-тамаша қалып, тарыққан кезде бір іске жарар деген оймен бұл
дәуді де өзіне дос қылып алады. Үшеуі тағы да кете барады. Нелер күн, нелер
жұмалар, нелер айлар өтеді. Бұлар бірнеше шөлдерден, неше таулардан,
сулардан өтеді. Бұлар келе жатып жазық жолға шықты. Алдарынан көз көрім
жерде бір тау көрінді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.