Ж. Б. Ламарктың эволюциялық теориясы

Жоспар
Кіріспе

1 Ж. Б. Ламарктың эволюциялық теориясы
2 Ж.Б.ЛАМАРК ТЕОРИЯСЫ

Биологияда XVII ғасырдын, өзінде-ақ трансформизм деп аталатын бағыт пайда болды. Трансформистер тірліктің өзгергіштігіне, трансформацияға сенді. Жан Батист Ламарк (1744-1829) ең көрнекті трансформист деп есептелді. Ол алғашкы түтас эволюциялық теория жасады. Оның «Зоология философиясы» (1809) еңбегі біюлогияда эволюциялың тірсініктердің басымдыығына бағытталған жолда маңызды қадам болды.
Линней тәрізді Ламарк та жүйелеумен шұғылданды. Ол линнейлік жүйені едөуір жетілдірді. Ламарк ең алғаш барлық жануарларды омыртқалыларға (жануарларға) және омыртқасыздарға (жөндіктерге) бөлді. Жөндіктерді 10 класқа, сондай-ақ қосмекенділер мен жорғалаушылар класына жіктеді. Ламаркқа дейін жәндіктер (омыртқасыздар) - бунақденелілерге, ал бакалар тритондармен бірге және жыландар тасбақалармен бірге бір класқа жатқызылып жіктелді. Ламарк жүйелеуге жүйке және кантарату жүйелерін негіз еткен. Бұл Линней жүйесінен дұрысырақ ете түсті. Ламарк түрлерді осылай қатарластырып, тірі ағзалардың басқыш баспалдағы тәрізді бірінен-бірінің күрделене, жетіле түсетінін байқады. Біртіндеп көтерілу - градация - өрлеме- сатылау ұғымы осылай пайда болды. Ламарк жаралым деңгейінің біртіндеп жоғарылауын, тірі ағзалардың күрделілене түсуін градация деп түсінді. Демек тірі табиғат әлемі езгереді, жетіледі. Сонда ағзалар өз өзгерістерінін, қай жаққа өзгеруі қажеттіғін қалай біледі? Міне, осы тұста Ламарк дұрыс болжам жасайды. Оның ойынша тірліктің барлығы қоршаған орта талап еткен бағытта өзгереді. Табиғи жағдайлардың езгеруімен бірге тірі ағзалар да езгереді. Бұл үдерістің шапшаңдығының өте баяу екені туралы ойы да дұрыс.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Ж. Б. Ламарктың эволюциялық теориясы
Ж. Б. Ламарктың эволюциялық теориясы. Биологияда XVII ғасырдын, өзінде-
ақ трансформизм деп аталатын бағыт пайда болды. Трансформистер тірліктің
өзгергіштігіне, трансформацияға сенді. Жан Батист Ламарк (1744-1829) ең
көрнекті трансформист деп есептелді. Ол алғашкы түтас эволюциялық теория
жасады. Оның Зоология философиясы (1809) еңбегі біюлогияда эволюциялың
тірсініктердің басымдыығына бағытталған жолда маңызды қадам болды.

Линней тәрізді Ламарк та жүйелеумен шұғылданды. Ол линнейлік жүйені
едөуір жетілдірді. Ламарк ең алғаш барлық жануарларды омыртқалыларға
(жануарларға) және омыртқасыздарға (жөндіктерге) бөлді. Жөндіктерді 10
класқа, сондай-ақ қосмекенділер мен жорғалаушылар класына жіктеді. Ламаркқа
дейін жәндіктер (омыртқасыздар) - бунақденелілерге, ал бакалар тритондармен
бірге және жыландар тасбақалармен бірге бір класқа жатқызылып жіктелді.
Ламарк жүйелеуге жүйке және кантарату жүйелерін негіз еткен. Бұл Линней
жүйесінен дұрысырақ ете түсті. Ламарк түрлерді осылай қатарластырып, тірі
ағзалардың басқыш баспалдағы тәрізді бірінен-бірінің күрделене, жетіле
түсетінін байқады. Біртіндеп көтерілу - градация - өрлеме- сатылау ұғымы
осылай пайда болды. Ламарк жаралым деңгейінің біртіндеп жоғарылауын, тірі
ағзалардың күрделілене түсуін градация деп түсінді. Демек тірі табиғат
әлемі езгереді, жетіледі. Сонда ағзалар өз өзгерістерінін, қай жаққа
өзгеруі қажеттіғін қалай біледі? Міне, осы тұста Ламарк дұрыс болжам
жасайды. Оның ойынша тірліктің барлығы қоршаған орта талап еткен бағытта
өзгереді. Табиғи жағдайлардың езгеруімен бірге тірі ағзалар да езгереді.
Бұл үдерістің шапшаңдығының өте баяу екені туралы ойы да дұрыс.

Алайда Ламарк тұжырымдамасында да кемшіліктер бар. Оның бірі - табиғи
эволюция себебін идеалистік көзқараспен түсіндіруге тырысуы. Ж. Б. Ламарк
өте діншіл адам болды. Оның ігікірі бойынша құдай қарапайым формаларды бір-
ақ рет жаратып, әрбірі тірі ағзаныд бойына жетілуге ұмтылуды, жаксырақ
болуға ұмтылуды сіңірген. Сөйтіп кез келген ағза құдайдық жазғаньш
ықыласпен орындайды және ұрпақтарына береді. Мәселен, батпақта жүретін
кұтан өз аяғын сулағысы келмейді де үнемі батпақтан суырьш алады.
Күнделікті жаттығудан өте ынталы құтанның аяғы біраз үзара бастайды. Егер
екі ынталы құтан жұптасып, ұрпак берсе, олардың балапандарының аяғы осы
түрдегі машыктанбаған өзге құстар аяғының бастапқы ұзындығынан ұзындау
болады. Егер мүшелер ұзақ уақыт жаттықпаса, олардың мелшері кішірейіп,
тіпті жойылып кетеді. Мысалы, көртышканның көзі, жыланның аяғы тәрізді.
Қазір мұндай болжамдар сандырақ болып көрінеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.