Дербес компьютер компьютердің құрылысы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ДЕРБЕС КОМПЬЮТЕР КОМПЬЮТЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ

Алдыңғы тақырыпта біз ЭЕМ-нің даму тарихын қысқаша қарастырып шықтық. Бүгінгі күні дербес компьютерлер (ДК) копшілік арасында кең тарады. Дербес компьютерлердің осылай аталу себебі - ол бір-ақ адам жұмыс істеуге арналған. Дербес компьютерлердің түрлері өте көп, бірақ олардың құрылысында үқсастық та бар. Бұл тарауда біз дербес компьютер қандай құрылғылардан тұратынын, яғни дербес ЭЕМ-ның архитектурасын және олардың жұмыс істеу принциптерін қарастырамыз.

Кез келген дербес компьютер бірнеше құрылғылардан (блоктардан) тұрады. Бұл құрылғылардың кейбірі өте маңызды - бұлар монитор, жүйелік блок пен пернетақта, өйткені компьютер оларсыз жұмыс істемейді. Басқа құрылғылар да пайдалы міндеттер атқарады, бірақ компьютер оларсыз да жұмыс істей алады.

Компьютердің барлық құрылғылары оның артқы тақтасындағы арнайы ажыратып-қосқыштар арқылы байланыстырғыш баулармен (шнур) өзара жалғастырылады.

Қазіргі дербес компъютердің негізгі құрылғылары

Компьютердің аппараттық құралдары.

Компьютердің жүйелік блогы компьютердің процессоры мен жедел жадынан басқалары оның сыртқы құрылғылары болып табылады. Олар: монитор, пернетақта, принтер, маус, модем т. б. Әрбір сыртқы құрылғы компьютердің процессорымен арнайы блоктар - адаптер немесе контроллер арқылы жалғасады. Мысалы, монитор процессор мен дисплей контроллері, ал принтер порттар контроллері арқылы т. с. с. жалғасады.

Контроллер немесе адаптердің міңдеті - процессордан келіп түскен ақпаратты құрылғылардың жұмысын басқаратын сәйкес сигналдарға айналдыру.

Процессор басқа құрылғылармен көптеген сымдардан тұратын кабель арқылы жалғастырылады, оны кеңарна ( магистраль ) немесе шина деп атайды (шина атауы көп пайдаланылады) .

Ал енді компьютерлердің негізгі құрылғыларының міндеттеріне толығырақ тоқталайық.

ЖҮЙЕЛІК БЛОК

Жүйелік блокқа дербес компьютердің негізгі құрылғылары жинақталған, олар деректерді өңдеуді, электр тогының қосылуын, қосымша құрылғыларды қосуды қамтамасыз етеді. Жүйелік блоктың ішін көру үшін, оның артқы қақпағын ашу керек, оның конструкциясында жүйелік блоктың әр түрлі типтері үшін айырмашылықтар бар. Жүйелік блоктың аддыңғы тақтасында: компьютерді қосу өшіру батырмасы, дискжетек, компактдискіден оқитын СБ-К. ОМ орналастырылған. Кейбір жүйелік блоктың конструкцияларында компьютерді қайта жүктеу батырмасы болады.

Жүйелік блоктар келесі түрлерде: үстелге қоятын (көлденең орналасқан), "еденде" немесе "мұнара" түрінде (тік орналасқан) шығарылады.

Мұнараға ұқсас жүйелік блок өз кезегінде бірнеше түрде болады, олар: мини - оны үстелдің шетіне, миди - оны жеке үстел үстіне орналастырады, мұнара - оны еденге қояды.

Жүйелік блоктың ішінде аналық (жүйелік) плата (тақша), процессор, қоректендіру блогы, жедел жад, қатқыл диск, диск-жетек, СБ-КОМ, бейнетақша, дыбыс тақшасы мен көптеген басқа құрылғылар бар.

Процессор - компьютердің ең басты бөлігі. Ол - компьютердің "миы". Ол бүкіл компьютердің жұмысын басқарады және бағдарламалардағы барлық командаларды (операцияларды) орындайды.

Бұл құрылғы командаларды таниды, оларды орындайды және өз

жұмысының нөтижелерін шығарып береді немесе оны машинаның жадына жазады, тіпті екеуін де қатар орындай алады. Компьютердің кез келген жұмысы болса да, процессордың қатысуымен орындалады.

Іс жүзінде компьютердің орындайтын жұмысының берін оның бас микросхемасы - микропроцессор атқарады. Қазіргі кезде ең көп тараған процессор (Репіішп) "пентиум" деп аталады, сондықтан мүндай процессор орнатылған компьютерді де "Пентиум" деп атайды. Компьютерлердің негізгі сипатта-масьгйың бірі - оның жылдам әрекеттілігі, ол мегагерцпен өлшеңетін жиілікке байланысты. Жиілік жоғарылаған сайын, компьютер де жақсырақ болады. Процессор жадпен бірге жұмыс істейді. Жад микросхемасынан процессор өзіне қажетті ақпаратты алады жөне өз жұмысының нөтижесін қайтадан жадқа жібереді.

ЖЕДЕЛ ЖАД

Жедел жад - бұл компьютердің ішкі жады. Жедел жад не-месе оперативті жадтайтын құрылғы (ОЖҚ) - ол қажет ақпа-раттарды өзіне жылдам жазуға жөне одан оқуға мүмкіндік береді. Бірақ онда ақпараттар уақытша сақталады, яғни компьютерді өшіргенше. Егер компьютерді өшірсе, онда же-дел жадтағы барлық ақпарат жойылады (өшеді) . Жедел жадта қазіргі кезде орындалып жатқан барлық бағдарламалар болады.

Компьютердің ішкі жадының екі түрі бар: тұрақты жадтайтын құрылғы ТЖҚ - бұл компьютердің ішкі жады, ол компьютердің ішіне, құрастырушы фирмада орнатылады. Компьютерді іске қосқанда, алдымен ақпарат ТЖҚ-дан алынады, ал содан соң компьютерге орнатылған операциялық жүйе іске қосылады.

Жедел (оператшті) жадтайтын щрылгы ЖЖҚ - ақпараттарды уақытша сақтауға арналған жад. Компьютердің жедел жадының көлемі шекті, сондықтан ЖЖҚ-дан ақпараттарды сыртқы жадқа (дискіге) көшіріп алу керек.

ТЖҚ(ПЗУ) : түрақты жадтайтын құрылғы.:

ТЖҚ (ПЗУ) : түрақты жадтайтын құрылғы.

ЖЖҚ (ОЗУ) :жедел жадтайтын құрылғы.:

ЖЖҚ (ОЗУ) : жедел жадтайтын құрылғы.

ТЖҚ(ПЗУ) : түрақты жадтайтын құрылғы.:

Ақпаратты түрақты сақтауға арналған жад.

ЖЖҚ (ОЗУ) :жедел жадтайтын құрылғы.:

Ақпаратты уақытша сақтауға арналған жад.

ТЖҚ(ПЗУ) : түрақты жадтайтын құрылғы.:

Компьютерді өшіргенде, ТЖҚ-дағы ақпарат бүзылмайды.

ЖЖҚ (ОЗУ) :жедел жадтайтын құрылғы.:

Компьютерді өшіргенде, ЖЖҚ-дағы ақпарат бұзылады.

ТЖҚ(ПЗУ) : түрақты жадтайтын құрылғы.:

Мүнда сақталған командаларды тек оқиды, бірақ жаңа ақпарат жазуға болмайды.

ЖЖҚ (ОЗУ) :жедел жадтайтын құрылғы.:

Мұнда жазылған коман-даларды оқуға да өрі жаңа командалар, ақпарат жазуға болады.

Жедел жадтың негізгі сипаттамасы - оның сыйымдылыгы мен жылдам өрекеттілігі. Процессор мен ЖЖҚ - ЭЕМ-ның негізгі құрылғылары. Компьютер жұмыс істеу үшін, бұлардың өзі-ақ жеткілікті.

Бірақ компьютер сыртқы ортамен қатысуы үшін, басқа қосымша құрылғылар керек, бұлар - мәліметтерді енгізу мен ижелер шығару құрылғылары.

Енгізу-шыгару құрылгылары - бұл құрылғылардың көмегімен компьютерге өнделетін ақпарат енгізіледі, сондай-ақ цашинадан оның жұмысының аралық жөне ақырғы нәтижелері адам түсінетін түрде шығарылады.

Енгізу құрылғыларына : пернетақта, маус, джойстик, өлшеу аспаптары, жарық түсіретін қалам, сканер (басылған немесе қолмен жазылған мәтінді беттен қабылдайтын құрылғы) жатады.

Шығару қурылгысына : принтер (баспа құрылғысы), дисплей (экран) мен график салғыш (графопостроитель) жатады.

Санау жүйесі

Ақпаратты кодтау барысында санау жџйесі түсінігімен кездескенбіз. Бұл бөлімде біз, сан ұғымының, компьютердегі атқаратын кызметі маңызды болғандықтан санау жџйесін жан-жақты карастырамыз.

Сан түсінігі - математикадағы сияқты информатикада да негізгі ұғым. Бірақ, егер математикада сандарды љңдеу өдістеріне көп көңіл бөлінетін болса, онда информатикада сандарды ұсыну әдістерін айналып өтуге болмайды, өйткені тек осы арқылы ғана жадының қажетті көлемі, есептелу жылдамдығы мен жіберетін қатесі анықталады.

Санау жүйесі туралы түсінік

Сандарды цифр деп аталатын арнайы символдардың көмегімен бейнелеу қабылданған.

Сандардың аталу жѕне жазылу тәсілін санау жүйесі деп атайды.

Санау жүйесі екі топқа бөлінеді: позициялық жѕне позициялық емес.

Позициялық емес санау жүйесінде әрбір цифрдың мѕні оның алатын орнына байланысты емес. Мұндай санау жүйесінің мысалы ретінде римдік жџйені алуға болады. Осы жџйеде жазылған XXX санында X цифры кез келген позицияда 10-ды (онды) білдіреді.

Позициялық емес санау жџйесінде арифметикалық ѕрекеттерді орындау біраз қиын болғандықтан, бџкіл дџние жџзі біртіндеп позициялық санау жџйесіне ауысты.

Позициялық санау жүйесінде цифрдың мәні оның орнына (позициясына) байланысты болды. Позициялық санау жүйесінің негізі деп жүйедегі пайдаланылатын цифрлар санын айтады.

Ондық санау жүйесі

Біз сандармен жұмыс істегенде тек қана бір ондық санау жџйесін қолдануға дағдыландық. "Ондық" деп аталуы былай түсіндіріледі: бұл жүйенің негізінде он негізі жатыр. Бұл жүйеде санды жазу үшін он цифр қолданылады: - 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

Ондық жүйе позициялық болып табылады, өйткені ондық санды жазуда цифрдың мәні оның позициясына немесе санда орналасқан орнына байланысты.

Санның цифрына бөлінетін позицияны разряд деп атайды .

Мысалы, 425 жазуы 4 жџздіктен, 2 ондықтан жѕне 5 бірліктен тұратын сан екенін білдіреді. 5 цифры - бірліктер разрядында, 2 - ондықтар разрядында, 4 - жџздіктер разрядында тұрады.

Егер осы цифрларды басқа ретте жазатын болсақ, мысалы, 524, онда сан 5 жџздіктен, 2 ондықтан және 4 бірліктен тұрады.

Бұл кезде 5 џлкен болады және санның џлкен цифры деп аталады, ал 4 цифры кіші болады да, осы санның кіші цифры деп аталады. Егер 524 санын қосынды түрінде жазатын болсақ:

5*102+2*101 +4*10°

оның цифрлары салмағының айырмашылығы айқын болады, бұл жазудағы 10 саны санау жџйесінің негізі. Санның ѕрбір цифры џшін 10 негізі цифрдың орнына байланысты дѕрежеленеді жѕне осы цифрға көбейтіледі. Бірліктер џшін дѕрежелеу негізі - нљлге, ондықтар џшін - бірге, жүздіктер үшін екіге тең және т. с. с.

Егер ондық сан бөлшек болса, онда ол да қосынды түрінде оңай жазылады. Әрбір цифрдың бөлшек бөлігі џшін дәреже негізі теріс және - 1-ге тең - бђл бљлшек бөліктің џлкен цифры үшін, ал бөлшек бөліктің келесі цифры џшін -2 тең және т. с. с.

Мысалы, 384, 9506 ондық, саны мынадай қосындымен белгіленеді:

384, 9506=3*102 +8*101 +4*10°+9*10-1 +5*10-2+0*10-3+6*10-4

Осылайша, ондық санның кез келген цифры - онның белгілі бір бүтін дәрежесі, ал дәреженің мәнін сәйкес цифрдың позициясы көрсетеді.

Екілік санау жџйесі

Компьютерде, әдетте, ондық емес, позициялық екілік санау жүйесі, яғни негізі 2 болатын санау жүйесі қолданылады.

Екілік жџйеде кез келген сан екі 0 және 1 цифрларының, көмегімен жазылады жѕне екілік сан деп аталады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.