Көпұлтты мектептегі патриоттық тәрбие

1 Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің ұлттық моделі
2 Қазақстандық патриотизм

Елімізде бейбітшілік пен ұлтаралық бірлік, ішкі және сыртқы саясат мәселелері, соның ішінде ұлтаралық мәдениетті қалыптастыру мен патриоттық тәрбие беру мәселесі негізгі орын алады. Сондықтан да, біздің алдымызда тұрған негізгі міндет ұлттық мәдениет пен әлемдік өркениетті өзара сабақтастыра отырып бүгінгі ХХІ ғасыр ағымына лайықты тұлға қалыптастыру.
Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің ұлттық моделі әлемдік білім кеңістігінде болып отырған өзгерістерге сәйкес, 1997 жылы ЮНЕСКО ұсынған білім берудің Халықаралық стандарттық классификациясына сәйкес жасалды. «Қазақстан -2030» стратегиялық бағдарламасына және «Білім туралы» Заңына сәйкес мемлекеттік білім беру жүйесінің құрылымы, білім берудің мазмұны айқындалды. Бүгінгі әлемдегі жаһандандыру үрдісінде жастарды жалпы адамзаттық құндылықтармен қаруландыратын Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына әр жылдары жолдаған жолдаулары, «Қазақстан Республикасы азаматтарын патриоттық тәрбиелеу жөніндегі мемлекеттік бағдарламасы», «Қазақстан Республикасы мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің тұжырымдамасы», т.б. құжаттар негізгі орын алады.
Көп ұлтты Қазақстан халқы үшiн Отансүйгiштiк сезiмiнiң рухани саладағы тату-тәттi тiрлiгі, азаматтық келiсiмге ғана емес, мемлекеттiң материалдық негiзiн нығайтуға да тiкелей ықпалы бар. Отансүйгiштiк рух - қазақ елiнiң әлемдiк өркениеттi елдер көшiне қосылып, дүние жүзiлiк қауымдастықтан лайықты орын алуына мүмкiндiк беретiн бiрден-бiр күш.
Қазiргi кезде республикамыздың егемендiгi мен бейбiтшiлiгiн сақтауда жастарды Қазақстандық патриотизм арқылы Отансүйгiштiкке баулуға үлкен мән берiлiп отырғандығы үкiметтiң қаулы-қарарларында, ғылыми-зерттеу жұмыстарында және күнделiктi басылым беттерiнде айқын аңғарылады.
Философиялық тұрғыда патриотизм - адамгершiлiк және саяси принцип, сезiм, оның мазмұны – Отанға сүйiспеншiлiк, оған адалдық, оның өткенi мен қазiргiсiне деген мақтаныш, Отан мүддесiн қорғауға құлшыныс. Патриотизм – адамның мыңдаған жылдар бойы бекiген ең терең сезiмдерiнiң бiрi“.
Педагогикалық тұрғыда “Патриотизм әдетте Отанға сүйiспеншiлiк деп аталатын, нақты бiр әрекет бейнесiнде және қоғамдық сезiмдердiң күрделi жиынтығында көрiнiс беретiн, балаларының Отан-анаға деген көзқарасын сипаттайтын қоғамдық және адамгершiлiк принцип.
Психологиялық тұрғыда Патриотизм тұлғаның бойында - Отанға деген сүйiспеншiлiк, бойындағы күш қуаты мен бiлiмiн Отан игiлiгi мен мүддесiне жұмсау, туған жерiн, ана тiлiн, елдiң әдет-ғұрпы мен дәстүрiн құрмет тұту.
Жоғарыда берiлген анықтамаларды саралай келе әр кезеңде де патриотизм ұғымы Отанға деген сүйiспеншiлiк тұрғысынан қарастырылады. ХХІ ғасырдағы жаһандандыру процесi бүкiл әлем халықтарын бiрiктiру арқылы өркениеттiлiктi сақтап қалу барысында бар күш жiгерiн жұмсап отырған тұста патриотизм ұғымы кең тұрғыда тек Отанға деген сүйiспеншiлiк емес, әлемдiк тұрғыда қарастыруды қазiргi қоғамдағы және әлемдегi даму үрдiсi талап етедi. Бүгiнгi жаһандану процесi тұрғысынан алатын болсақ “патриотизм ұғымы халықтар мен ұлттардың өз Отанына, мемлекетiне деген сүйiспеншiлiгiмен қатар, әлемдiк дамудың тыныштығы мен бейбiтшiлiгiн сақтау үшiн барлық күш жiгерiн жұмсау”-деген мағынаны бiлдiредi.

1. Назарбаев Н.Ә. Қазақстанның болашағы – қоғамның идеялық бірлігінде. Алматы: Қазақстан. 1993.
2. Қазақстан Республикасы азаматтарын патриоттық тәрбиелеу жөніндегі мемлекеттік бағдарламасы. /Альянс. № 3,4 /2005.
3. Қазақстан Республикасы мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің тұжырымдамасы (Құрастырушылар: С.Т.Иманбаева, С.Қ.Қалиев, Ш.Т.Таубаева). Алматы. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты. 2005.