Қазақстанның зардап шеккен аудандары

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім

*** Қазақстанның зардап шеккен аудандары
және экологиялық мәселелері

*** Экологиялық факторлар себептен аурулар

*** Қоршаған ортада қажет емес физикалық химиялық факторлар. Қауіп қатердің еркінді
факторлары

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қазақстанның табиғат жағдайлары алуан түрлі. Қазақстан территориясы кең-байтақ жерді алып жатыр, Батыстан Шығысқа қарай -2,925 км (Каспий теңізі мен Орал ойпаттарынан Алтайға дейін). Солтүстіктен Оңтүстікке қарай 1.601) км. Батыс сібір жазығы мен Орал тауларынын жоталарынан Тянь-Шань таулары мен Қызылқұм шөліне дейін Қазақстанның жалпы ауданы (2,7 млн. шаршы км) Франциядан бес есе артық. Бірнеше ландшафтық белдеулер мен белдеу тармақтары бір-бірін алмастырады: орманды дала (6%), дала (28%), шөлейт (18'7), шөлді (40%).
Қазақстанның Оңтүстік және шығыс шекараларын биік таулар көмкеріп жатыр. Қазақстан халқы 16 млн-нан астам адамды құрайды.
Қазақстандағы қалыптасқан экологиялық жағдайды қанағаттанарлық деп айта алмаймыз. Қазақстандағы қазіргі кездегі экологиялық мәселерге байланысты бірнеше экологиялық аймақтарын көрсетуге болады.
Атырау аймағы — Каспий маңы, мұнай өндіру мен өңдеу салаларына маманданған облыстар кіреді. Бұл аймақтағы приоритетті мәссле- табиғи ортаның мұнаймен ластануы.
Атырау аймағына Қазақстанның негізгі мұнай өндірушілері
болып табылатын Атырау және Маңғыстау облыстары жатады.
Халқының саны 1,47 млн. адам, немссе халықтың 5 %-ынан кем
бөлігін құрайды. Ал ұлттық өнімнің шамамен 16 %-ын береді.
Каспий маңы аймағында мұнайгаз өнеркәсібінің айтарлықтай
дамуы жоспарланып отыр. Каспий теңізінің солтүстігінде мұнай
қоры -3-3,5 млрд. Тонна және газ - 2-2,3 м3 Ағымдағы мұнай өндіру барлық қордың 1 % құрайды. 1996 жылы елдің мұнай өндіру садасын қаржынандыру жүргізілді, жақын жылдары одан да артады.
Экожүйелердегі түрақсыздық, табиғи-шаруашылық қорларының интенсивті түрде игерілуі (мысалы, тау-кен өндірісі), жер-су қорларына үсті-үстіне келіп жатқан антропогенді салмақтың жаншып езуі, қоршаған орта жағдайын барған сайын нашарлатуда. Қазіргі кезде экологиялық жағдай бүкіл жер шарындағы адамзат баласын толғандырып отырған қоршаған ортамызды аман сақтап қалу мәселесі кезек құттірмейтін актуальды проблемаға айналып отыр. Осы экологиялық апатта болдырмау үшін әлем халықтары болып, біріге жүмылып күресуіміз керек.

1 Ағдарбеков Т.,«Мемлекет және құқық теориясы» Алматы, 2003ж.
2 А.Ж.Ақбасова., Е.Ү. Жамалбеков., «Экологиялық энциклопедия» Алматы, 2007ж.
3 А.Ж.Ақбасова., Г.Ә.Сайнова., «Экология» Алматы, 2003ж.
4 Ж.Жатқанбаев., «Экология терминдердің түсіндірме сөздігі» Алматы, 2004ж.