ҚР жоғарғы оқу орындарында қазіргі білім беру жүйесі
1. Қазақстанда жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.
2. Қазақстанда жоғарғы білім жүйесінің міндеттері.
3. ЖОО дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялар
4. Оқыту жүйесіндегі жаңа инновациялық технологиялар.
2. Қазақстанда жоғарғы білім жүйесінің міндеттері.
3. ЖОО дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялар
4. Оқыту жүйесіндегі жаңа инновациялық технологиялар.
Қазақстанда Жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.Алматы Мемлекеттік Педагоктік Институтының ашылуымен байланысты. 1929-1931 жылдарыАлматы Малдәрігерлік, Қазақтың ауыл щаруашылық Институттары ашылды, ал кейінірек Кен металургия , медицина, құрылыс инстетуттары өз жұмыстарын бастағанын “Қазақстандағы мәдени құрылыс”құжаттар мен материялдар жинағының 2-ші томындағы дерекер арқылы білеміз.
Осы жоғарыдағы аталған оқу орындарымен бірге Қазақ мемлекеттік Университеті де ашылды. Бұл оқу орнының ашылуы, ұйымдастырылуы туралы БК(б) П Қазақ өлкелік Партия комитеті 1933 жылғы 9 желтоқсанда қаулы шығарды. Онда:Алматы Педагогика инстетуты сақталынсын. , 1934 жылғы 1- қаңтардан бастап осы инстетуттың базасында, физика математика, биология факультеттері құрамында Қазақ мемлекеттік университеті ұйымдастырылсын, 1934 жылғы 1-қыркүйектен бастап химия, тарих, эканомика , әдебиетжәне тіл факультеттері ашылсын.
Университетте қабылданған студенттердің құрамында қазақтар мен шығыс ұлтының 60-70 проценттен кем болмауын қамтамасыз ету міндеттері орындалсын”--- деп атап өтті. Бұл 1920-1937 жылдары КСРО халықтарының туысқандық бірлігінде “ Құжаттар мен материалдар” атты жинағында “Учебный год в вузах Казахстана” атты жарық көрген Г. Ибрагимовтың мақаласында көрсетілген. Бұл кезде жоғары оқу орындарының дамуы бірқалыпты жүрген жоқ. Жұмыстың жүргізілуінде көптеген кемшіліктер де болды. Бұл жағдайда Т. Жүргенов “задачи школ Казахстана в новом учебном году” атты мақаласында ашып көрсетеді.(3)
Арада біраз уақыт өте келе КСРО- ның түпкілікті ыдырауы қарсаңында жоғары білім экономиясына жаңа білім мамандарды көп деңгейде және көп сатыда даярлауға жоғарғы оқу орындарын басқаруды орталықтандыруға байлансты алда тұрған реформаның бағыттарымен нобайлары белгілі. Осы тұста 1990 жылы КСРО Халыққа білім беру мемлекеттік комитетіне жоғары оқу орнында кезектен тыс, аттестация өткізу мәселесін ұсынғанда Елімізде білім жүйесі реформасының басталуы Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіз алуы және бұдан кейінгі қоғамдық даму кезінде Білім беру министрлігінің коллегиясында қаралғанда аса айтулы әсері себепші Мемлекеттік Комитеттің төрағасы Г А. Ягодин ҚР – ң президенті Н.Ә Назарбаевпен республиканың халыққа білім беру министрі Ш.Ш. Шаяхметовке жолдау арнап, Өскемен педистетуты негізінде Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Университетін ашуға ұсыныс жасаған еді. 1991 жылы 1- қаңтардан бастап “Өскемен педистетутын ШҚМУ ретінде қайта құру туралы”шешім қабылданған . Бұл республика көлемінде 20 жыл өткізіп барып құрылған Қазақстанның классикалық типтегі Алматы мен Қарағанды университеттерінен кейінгі бұрын сонды болмаған университет болды. Бұлай айтуымыздың себебі Шығыс Қазақстан аумағында өндірістік кәсіпорындардың тығыз топталуы көптеген ушықты мәселелердің әсіресе экологиялық проблемалардың көптеп туындауына әкеліп соғып, олардың шешімін табу мақсатымен университетте бұрын сонды болмаған медик-эколог, эколог-провпатолог, эколог-эксперт тәрізді мамандарды дайындауға бағдар алды. Мұндай мамандарды ол кезде КСРО дағы ешбір жоғарғы оқу орны дайындамайтын.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының жоғары білім жүйесінде 57 мемлекеттік жоғарғы оқу орны 83 мемлекеттік емес жоғарғы оқу орны, оның ішінде 27 университет, 9 оқу академиясы (негізгі көрсеткіштері Қазақстан Республикасы Білім комитетінің 1997 жылғы мағлұматтарынан алынған, Алматы 1998) 2 автономиялық унивеситет:Әл Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университеті және Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті жұмыс істейді. Мемлекеттік емес жоғары оқу орындарында 59050 студент оқиды.
Осы жоғарыдағы аталған оқу орындарымен бірге Қазақ мемлекеттік Университеті де ашылды. Бұл оқу орнының ашылуы, ұйымдастырылуы туралы БК(б) П Қазақ өлкелік Партия комитеті 1933 жылғы 9 желтоқсанда қаулы шығарды. Онда:Алматы Педагогика инстетуты сақталынсын. , 1934 жылғы 1- қаңтардан бастап осы инстетуттың базасында, физика математика, биология факультеттері құрамында Қазақ мемлекеттік университеті ұйымдастырылсын, 1934 жылғы 1-қыркүйектен бастап химия, тарих, эканомика , әдебиетжәне тіл факультеттері ашылсын.
Университетте қабылданған студенттердің құрамында қазақтар мен шығыс ұлтының 60-70 проценттен кем болмауын қамтамасыз ету міндеттері орындалсын”--- деп атап өтті. Бұл 1920-1937 жылдары КСРО халықтарының туысқандық бірлігінде “ Құжаттар мен материалдар” атты жинағында “Учебный год в вузах Казахстана” атты жарық көрген Г. Ибрагимовтың мақаласында көрсетілген. Бұл кезде жоғары оқу орындарының дамуы бірқалыпты жүрген жоқ. Жұмыстың жүргізілуінде көптеген кемшіліктер де болды. Бұл жағдайда Т. Жүргенов “задачи школ Казахстана в новом учебном году” атты мақаласында ашып көрсетеді.(3)
Арада біраз уақыт өте келе КСРО- ның түпкілікті ыдырауы қарсаңында жоғары білім экономиясына жаңа білім мамандарды көп деңгейде және көп сатыда даярлауға жоғарғы оқу орындарын басқаруды орталықтандыруға байлансты алда тұрған реформаның бағыттарымен нобайлары белгілі. Осы тұста 1990 жылы КСРО Халыққа білім беру мемлекеттік комитетіне жоғары оқу орнында кезектен тыс, аттестация өткізу мәселесін ұсынғанда Елімізде білім жүйесі реформасының басталуы Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіз алуы және бұдан кейінгі қоғамдық даму кезінде Білім беру министрлігінің коллегиясында қаралғанда аса айтулы әсері себепші Мемлекеттік Комитеттің төрағасы Г А. Ягодин ҚР – ң президенті Н.Ә Назарбаевпен республиканың халыққа білім беру министрі Ш.Ш. Шаяхметовке жолдау арнап, Өскемен педистетуты негізінде Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Университетін ашуға ұсыныс жасаған еді. 1991 жылы 1- қаңтардан бастап “Өскемен педистетутын ШҚМУ ретінде қайта құру туралы”шешім қабылданған . Бұл республика көлемінде 20 жыл өткізіп барып құрылған Қазақстанның классикалық типтегі Алматы мен Қарағанды университеттерінен кейінгі бұрын сонды болмаған университет болды. Бұлай айтуымыздың себебі Шығыс Қазақстан аумағында өндірістік кәсіпорындардың тығыз топталуы көптеген ушықты мәселелердің әсіресе экологиялық проблемалардың көптеп туындауына әкеліп соғып, олардың шешімін табу мақсатымен университетте бұрын сонды болмаған медик-эколог, эколог-провпатолог, эколог-эксперт тәрізді мамандарды дайындауға бағдар алды. Мұндай мамандарды ол кезде КСРО дағы ешбір жоғарғы оқу орны дайындамайтын.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының жоғары білім жүйесінде 57 мемлекеттік жоғарғы оқу орны 83 мемлекеттік емес жоғарғы оқу орны, оның ішінде 27 университет, 9 оқу академиясы (негізгі көрсеткіштері Қазақстан Республикасы Білім комитетінің 1997 жылғы мағлұматтарынан алынған, Алматы 1998) 2 автономиялық унивеситет:Әл Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университеті және Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті жұмыс істейді. Мемлекеттік емес жоғары оқу орындарында 59050 студент оқиды.
Әдебиеттер:
1. Қ Е Көшербаев, Ә Қ Ахметов, А Е Әбілқасымова, Х М Рахымбек “Қазақстан Республикасында жоғары білімді дамыту стратегиясы” А; “Білім ”1998 ж.
2. Қ. Р Жоғары білім бойынша заңды және нормативті құжаттар жинағы А 1998ж
5. Қазақстан жоғарғы мектебі 1998ж № 5 // 1920-40 жж Қазақстандағы ЖОО -ның дамуы.
4. Е. Мәмбетов, Ғасыр университеттері: инновациялар мен реформалар. “Өскемен ШҚМУ Баспасы ”2000
5. Қ А Ясауи атындағы халықаралық Қазақ Түрік университетінің “Бұйрықтар, ережелер және оқу әдістемелік құжаттар жинағы “ Т;2005
6. “Кредиттік технология тұжырымы мен құрылымы ” Т 2005
1. Қ Е Көшербаев, Ә Қ Ахметов, А Е Әбілқасымова, Х М Рахымбек “Қазақстан Республикасында жоғары білімді дамыту стратегиясы” А; “Білім ”1998 ж.
2. Қ. Р Жоғары білім бойынша заңды және нормативті құжаттар жинағы А 1998ж
5. Қазақстан жоғарғы мектебі 1998ж № 5 // 1920-40 жж Қазақстандағы ЖОО -ның дамуы.
4. Е. Мәмбетов, Ғасыр университеттері: инновациялар мен реформалар. “Өскемен ШҚМУ Баспасы ”2000
5. Қ А Ясауи атындағы халықаралық Қазақ Түрік университетінің “Бұйрықтар, ережелер және оқу әдістемелік құжаттар жинағы “ Т;2005
6. “Кредиттік технология тұжырымы мен құрылымы ” Т 2005
ҚР жоғарғы оқу орындарында
қазіргі білім беру жүйесі
1. Қазақстанда жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.
2. Қазақстанда жоғарғы білім жүйесінің міндеттері.
3. ЖОО дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялар
4. Оқыту жүйесіндегі жаңа инновациялық технологиялар.
1. Қазақстанда жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.
Қазақстанда Жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.Алматы
Мемлекеттік Педагоктік Институтының ашылуымен байланысты. 1929-1931
жылдарыАлматы Малдәрігерлік, Қазақтың ауыл щаруашылық Институттары ашылды,
ал кейінірек Кен металургия , медицина, құрылыс инстетуттары өз жұмыстарын
бастағанын “Қазақстандағы мәдени құрылыс”құжаттар мен материялдар жинағының
2-ші томындағы дерекер арқылы білеміз.
Осы жоғарыдағы аталған оқу орындарымен бірге Қазақ мемлекеттік
Университеті де ашылды. Бұл оқу орнының ашылуы, ұйымдастырылуы туралы БК(б)
П Қазақ өлкелік Партия комитеті 1933 жылғы 9 желтоқсанда қаулы шығарды.
Онда:Алматы Педагогика инстетуты сақталынсын. , 1934 жылғы 1- қаңтардан
бастап осы инстетуттың базасында, физика математика, биология факультеттері
құрамында Қазақ мемлекеттік университеті ұйымдастырылсын, 1934 жылғы 1-
қыркүйектен бастап химия, тарих, эканомика , әдебиетжәне тіл факультеттері
ашылсын.
Университетте қабылданған студенттердің құрамында қазақтар мен шығыс
ұлтының 60-70 проценттен кем болмауын қамтамасыз ету міндеттері орындалсын”-
-- деп атап өтті. Бұл 1920-1937 жылдары КСРО халықтарының туысқандық
бірлігінде “ Құжаттар мен материалдар” атты жинағында “Учебный год в вузах
Казахстана” атты жарық көрген Г. Ибрагимовтың мақаласында көрсетілген. Бұл
кезде жоғары оқу орындарының дамуы бірқалыпты жүрген жоқ. Жұмыстың
жүргізілуінде көптеген кемшіліктер де болды. Бұл жағдайда Т. Жүргенов
“задачи школ Казахстана в новом учебном году” атты мақаласында ашып
көрсетеді.(3)
Арада біраз уақыт өте келе КСРО- ның түпкілікті ыдырауы қарсаңында
жоғары білім экономиясына жаңа білім мамандарды көп деңгейде және көп
сатыда даярлауға жоғарғы оқу орындарын басқаруды орталықтандыруға байлансты
алда тұрған реформаның бағыттарымен нобайлары белгілі. Осы тұста 1990 жылы
КСРО Халыққа білім беру мемлекеттік комитетіне жоғары оқу орнында кезектен
тыс, аттестация өткізу мәселесін ұсынғанда Елімізде білім жүйесі
реформасының басталуы Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіз алуы және бұдан
кейінгі қоғамдық даму кезінде Білім беру министрлігінің коллегиясында
қаралғанда аса айтулы әсері себепші Мемлекеттік Комитеттің төрағасы Г А.
Ягодин ҚР – ң президенті Н.Ә Назарбаевпен республиканың халыққа білім беру
министрі Ш.Ш. Шаяхметовке жолдау арнап, Өскемен педистетуты негізінде Шығыс
Қазақстан Мемлекеттік Университетін ашуға ұсыныс жасаған еді. 1991 жылы 1-
қаңтардан бастап “Өскемен педистетутын ШҚМУ ретінде қайта құру туралы”шешім
қабылданған . Бұл республика көлемінде 20 жыл өткізіп барып құрылған
Қазақстанның классикалық типтегі Алматы мен Қарағанды университеттерінен
кейінгі бұрын сонды болмаған университет болды. Бұлай айтуымыздың себебі
Шығыс Қазақстан аумағында өндірістік кәсіпорындардың тығыз топталуы
көптеген ушықты мәселелердің әсіресе экологиялық проблемалардың көптеп
туындауына әкеліп соғып, олардың шешімін табу мақсатымен университетте
бұрын сонды болмаған медик-эколог, эколог-провпатолог, эколог-эксперт
тәрізді мамандарды дайындауға бағдар алды. Мұндай мамандарды ол кезде КСРО
дағы ешбір жоғарғы оқу орны дайындамайтын.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының жоғары білім жүйесінде 57
мемлекеттік жоғарғы оқу орны 83 мемлекеттік емес жоғарғы оқу орны, оның
ішінде 27 университет, 9 оқу академиясы (негізгі көрсеткіштері Қазақстан
Республикасы Білім комитетінің 1997 жылғы мағлұматтарынан алынған, Алматы
1998) 2 автономиялық унивеситет:Әл Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық
университеті және Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік
университеті жұмыс істейді. Мемлекеттік емес жоғары оқу орындарында 59050
студент оқиды.
Күдіз оқитын 168384 (68,3() студент стипендия алады. Мемлекеттік бюджеттен
жоғары білімге бөлінетін қаржының көлемі6,9 милиард теңге немесе ел бюджеті
көлемінің 1,2(-і Шетелдік студенттердің саны 2 мыңнан асады, олардың ішінде
Үндістаннан 600, Түркиядан, Монғолиядан, Сириядан, Пәкістаннан, Ресей
федератифті республикасынан, Қытай елдерінен келген студенттер Қазақстан
ЖОО – білім алады.
2. Қазақстанда жоғарғы білім жүйесінің міндеттері.
Дүниежүзілік білім жүйесін Қамтыған ғаламдық дағдарыс қазақстанға да әсер
етпей қойған жоқ. Ол жоғарғы білім жүйесіндегі қайшылықтарды ұлттық
қауіпсіздік проблемаларының көлеміне дейін күрт шиеленістірді.
Қазақстанда Республикасындағы жоғары мектепті реформалау процестері қазіргі
заман тарихының, оның ішінде Кеңес одағының ыдырауынан кейінгі астаң-кестең
өзгерістермен өтті. Дәстүрлі білім моделінің онжылдықтары бойынша
Қазақстанда қолданылған көрсеткіштер жүйесі оның уақытқа сәйкессіздігін
көрсетеді. Қазір XXI ғасырдың мәресінде саяси болмыстар негізінде білімді
реформалау қажеттігі алға қойылуда. Мәселен БҰҰ ның мағлұматтары бойынша
Қ.Р-ның 1997 жылы адамзат дамуының индекісі жөнінен 93- орны алды. Ал 1991
жылы БҰҰ ның 148 мүшесінің артуында 61 орында болатын Қазақстан жоғарғы
білім жүйесі үшін Мынандай айқындық енгізу керек. Батыс пен шығыстың
барынша дамыған елдеріндегі білім дағдарыс тез өзгеріп жатқан технология
саласындағ ыбәсекемен байланысты болса – Ол ақпараттық артық өндіріс деп
аталған – онда Қазақстан үшін білім дағдарысы индустриялық дәуірге дейінгі
кезеңге мәжбүрлі шегіну қаупін немесе шикізат өндіруші жастар дамыған
қоғамның мәңгі мәртебесін шешуді білдіреді.
Кеңес өкіметі жылдарындағы өзінің капиталистік емес индустриялық
жаңғыртуларының бадырайып тұрған кемшіліктеріне қарамастан, Қазақстан
халықтық сауаттылығы орта және жоғары кәсіптік білімді мамандардың саны
секілді көрсеткіштербойынша дүниежүзілік рейтинг шкаласында лайықты орын
алды. Бүгінде Қазақстандағы жоғары білім елдің президенті
Назарбаевтың“Қазақстан-2030”стратег иясында анықтап бергендей басты ұлттық
басымдылықтардың бірі ретінде жауапты міндетті атқарды. Нақ доғары білім
және мәдениет түзуші , интеграциялаушы міндеті арқылы білімнің сапасы
аумақтығы мен гумамдығы арқылы Қазақстанның өмір сүруін ұлттық қауіпсіздігі
мен гүлденуіне қамтамассыз етуі тиіс. Қазақстанда жоғарғы білімді дамыту
стратегиясы оны орнықты дамыту білімді аумақтандыру үздіксіз білім беру
реформалар процесінің үздіксіздігі әлеуметтік даму барысын болжау
мүмкіндіктері мәдениеттітұрмыс салттың өзгешеліктері мен құндылықтарды
сақтау бейбітшілік ісіне адамның бостандығы құқығына үлес қосу,
конйепйиялары негізінде құрылады.
Қазақстандағы жоғары білімніңміндеті БҰҰ ға мүше елдердің лисабон
конференциясына (1997ж) қол қойған 47 мемлекеттің білімге көз қарастарына
XXI-ғасырға арналған бүкіл Дүниежүзілік жоғары білім декларациясына
үйлеседі. Басты құндылықтары жариялайды:
---Ол адам құқықтарын демократияны , бейбітшілікті нығайту мақсатында
барлық азаматтардың бүкіл өмір бойы жеке дамуы мен әлеуметтік әрекетіне
қажетті мүмкіндіктерді қамтамассыз етуі тиіс.
---- Ғылым мен технологияны дамыту жолымен қоғамның мәдени, әлеуметтік және
экономикалық дамуына жәрдесмдесу;
--- Жоғарғы білікті мамандарды бір мезгілде өзі үшін және елдің болашағы
үшін жауап бере алатын азаматтарды даярлауды жүзеге асыру;
---Уақыттың және аймақтың мәдениеті сақтауға, көтеруге және таратуға
көмектесу, мәденни және ұлттық тұрақтылық пен топтасқандыққа, өзара
түсіністікпен бейбіт мақсатында аймақтық интеграцияға жәрдемдесу;
---Қоғамдық құндылықтарды қорғауға және таратуға моралдық және этикалық
проблемаларды шешуге стратегиялықмақсаттар мен гуманитарлық қайта өрлеуге
көмектесу;
---- Тұтас алғанда қоғамның оның ішінде білім жүйесінің дамуы мен
жақсаруына көмектесу.
XXI ғасырға арналған Бүкіл дүниежүзілік жоғары білім демократиясында оның
этикалық рөлі атап көрсетілген.
--- Өзінің бүкіл әрекетіндеэтикалық нормаларға сүйене отырып шындық пен
әділеттікке ұмтылу арқылы басты қызметтерді дамыту;
----Жаңа әлеуметтік, экономикалық, мәдени және саяси тенденцияларды ұдайы
талдап отыру;
---- Қоғам алдында мамандарды даярлау үшін жауап беретін жоғарғы оқу
орындарын сақтаужәне оларға толық академиялық еркіндік беру.
Іргелі және қолданбалы зерттеулер арасында баланс болуы қажет. Жоғарғы
білімнің өзінде зерттеу мүмкіндіктерін күшейту маңызды. Жаңа
технолгиялардан ақпарат пен комуникациядан басымдылыққа ие бола отырып,
оларды оқыту мен зерттеулерде қолдану тәжірибесін бөлісе отырып жоғарғы оқу
орындары жаңа дистанциялық оқыту ортасын құруда сөйтіп баршаның жоғары
білім алуына жол ашуы әлеуметік даму мен демократияландыруға қызмет етуі
тиіс. Жоғары білімнің жаңа гуманды міндеттерінің осында.
ЖОО- дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі иновациялар.
3. ЖОО дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялар.
Ала келетін әлде бір жаңалықты енгізу процесі, және де сол жаңалықтар
қажеттілігіне сайма сай тиесілі тәсілдерді қамти отыра дәл мерзімде
енгізілуі керек.
Инновация мен реформа түп негізінде өзгерістер қайта түрлендіру болып
табылады.
Айырмашылығы:инновациялар“төменнен” ұсынылып,реформалар “жоғарыдан
”енгізіледі. Айтылып отырған жағдайда бұл өзгерістердің екі аспектісін сөз
етуге болады: олар: дәстүрлі және инновациялық .Оларды алғашқысы оң
өзгерістерді біртіндеп жинақтай беруді қажет етсе екіншісі кезең кезеңінде
ауқымды жаңалыққа тұтастай енгізіп әлдебір жүйенің процестің сипаты мен
деңгейін түбегейлі түрде өзгертіп шығаруды қажет етеді.
Сонымен инновациялық іс әрекеттің түп негізі — жаңа соны сипаттағы
үрдістерге жетуге, оның әдіс тәсілдерін жетілдіруге бағытталған іс-
әрекеттер, сол арқылы дәстүрлі қызмет саласындағы мешеу қалған
әлеуметтерден арылу. Бұл тұста инновацияларды тәжірибеге енгізу барысында
қайшылықтардың үш тобы туындап шешуін тауып отырады.
а)ескі мен жаңа арасындағы
ә) реформалау деңгейінің тереңдігіне сәйкес
б) қызметтердің шешімін жаңартуға ең алдымен олардың мүдделері мен бағалау
көз қарасын ... жалғасы
қазіргі білім беру жүйесі
1. Қазақстанда жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.
2. Қазақстанда жоғарғы білім жүйесінің міндеттері.
3. ЖОО дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялар
4. Оқыту жүйесіндегі жаңа инновациялық технологиялар.
1. Қазақстанда жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.
Қазақстанда Жоғарғы оқу орындарының қалыптасуы мен дамуы.Алматы
Мемлекеттік Педагоктік Институтының ашылуымен байланысты. 1929-1931
жылдарыАлматы Малдәрігерлік, Қазақтың ауыл щаруашылық Институттары ашылды,
ал кейінірек Кен металургия , медицина, құрылыс инстетуттары өз жұмыстарын
бастағанын “Қазақстандағы мәдени құрылыс”құжаттар мен материялдар жинағының
2-ші томындағы дерекер арқылы білеміз.
Осы жоғарыдағы аталған оқу орындарымен бірге Қазақ мемлекеттік
Университеті де ашылды. Бұл оқу орнының ашылуы, ұйымдастырылуы туралы БК(б)
П Қазақ өлкелік Партия комитеті 1933 жылғы 9 желтоқсанда қаулы шығарды.
Онда:Алматы Педагогика инстетуты сақталынсын. , 1934 жылғы 1- қаңтардан
бастап осы инстетуттың базасында, физика математика, биология факультеттері
құрамында Қазақ мемлекеттік университеті ұйымдастырылсын, 1934 жылғы 1-
қыркүйектен бастап химия, тарих, эканомика , әдебиетжәне тіл факультеттері
ашылсын.
Университетте қабылданған студенттердің құрамында қазақтар мен шығыс
ұлтының 60-70 проценттен кем болмауын қамтамасыз ету міндеттері орындалсын”-
-- деп атап өтті. Бұл 1920-1937 жылдары КСРО халықтарының туысқандық
бірлігінде “ Құжаттар мен материалдар” атты жинағында “Учебный год в вузах
Казахстана” атты жарық көрген Г. Ибрагимовтың мақаласында көрсетілген. Бұл
кезде жоғары оқу орындарының дамуы бірқалыпты жүрген жоқ. Жұмыстың
жүргізілуінде көптеген кемшіліктер де болды. Бұл жағдайда Т. Жүргенов
“задачи школ Казахстана в новом учебном году” атты мақаласында ашып
көрсетеді.(3)
Арада біраз уақыт өте келе КСРО- ның түпкілікті ыдырауы қарсаңында
жоғары білім экономиясына жаңа білім мамандарды көп деңгейде және көп
сатыда даярлауға жоғарғы оқу орындарын басқаруды орталықтандыруға байлансты
алда тұрған реформаның бағыттарымен нобайлары белгілі. Осы тұста 1990 жылы
КСРО Халыққа білім беру мемлекеттік комитетіне жоғары оқу орнында кезектен
тыс, аттестация өткізу мәселесін ұсынғанда Елімізде білім жүйесі
реформасының басталуы Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіз алуы және бұдан
кейінгі қоғамдық даму кезінде Білім беру министрлігінің коллегиясында
қаралғанда аса айтулы әсері себепші Мемлекеттік Комитеттің төрағасы Г А.
Ягодин ҚР – ң президенті Н.Ә Назарбаевпен республиканың халыққа білім беру
министрі Ш.Ш. Шаяхметовке жолдау арнап, Өскемен педистетуты негізінде Шығыс
Қазақстан Мемлекеттік Университетін ашуға ұсыныс жасаған еді. 1991 жылы 1-
қаңтардан бастап “Өскемен педистетутын ШҚМУ ретінде қайта құру туралы”шешім
қабылданған . Бұл республика көлемінде 20 жыл өткізіп барып құрылған
Қазақстанның классикалық типтегі Алматы мен Қарағанды университеттерінен
кейінгі бұрын сонды болмаған университет болды. Бұлай айтуымыздың себебі
Шығыс Қазақстан аумағында өндірістік кәсіпорындардың тығыз топталуы
көптеген ушықты мәселелердің әсіресе экологиялық проблемалардың көптеп
туындауына әкеліп соғып, олардың шешімін табу мақсатымен университетте
бұрын сонды болмаған медик-эколог, эколог-провпатолог, эколог-эксперт
тәрізді мамандарды дайындауға бағдар алды. Мұндай мамандарды ол кезде КСРО
дағы ешбір жоғарғы оқу орны дайындамайтын.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының жоғары білім жүйесінде 57
мемлекеттік жоғарғы оқу орны 83 мемлекеттік емес жоғарғы оқу орны, оның
ішінде 27 университет, 9 оқу академиясы (негізгі көрсеткіштері Қазақстан
Республикасы Білім комитетінің 1997 жылғы мағлұматтарынан алынған, Алматы
1998) 2 автономиялық унивеситет:Әл Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық
университеті және Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік
университеті жұмыс істейді. Мемлекеттік емес жоғары оқу орындарында 59050
студент оқиды.
Күдіз оқитын 168384 (68,3() студент стипендия алады. Мемлекеттік бюджеттен
жоғары білімге бөлінетін қаржының көлемі6,9 милиард теңге немесе ел бюджеті
көлемінің 1,2(-і Шетелдік студенттердің саны 2 мыңнан асады, олардың ішінде
Үндістаннан 600, Түркиядан, Монғолиядан, Сириядан, Пәкістаннан, Ресей
федератифті республикасынан, Қытай елдерінен келген студенттер Қазақстан
ЖОО – білім алады.
2. Қазақстанда жоғарғы білім жүйесінің міндеттері.
Дүниежүзілік білім жүйесін Қамтыған ғаламдық дағдарыс қазақстанға да әсер
етпей қойған жоқ. Ол жоғарғы білім жүйесіндегі қайшылықтарды ұлттық
қауіпсіздік проблемаларының көлеміне дейін күрт шиеленістірді.
Қазақстанда Республикасындағы жоғары мектепті реформалау процестері қазіргі
заман тарихының, оның ішінде Кеңес одағының ыдырауынан кейінгі астаң-кестең
өзгерістермен өтті. Дәстүрлі білім моделінің онжылдықтары бойынша
Қазақстанда қолданылған көрсеткіштер жүйесі оның уақытқа сәйкессіздігін
көрсетеді. Қазір XXI ғасырдың мәресінде саяси болмыстар негізінде білімді
реформалау қажеттігі алға қойылуда. Мәселен БҰҰ ның мағлұматтары бойынша
Қ.Р-ның 1997 жылы адамзат дамуының индекісі жөнінен 93- орны алды. Ал 1991
жылы БҰҰ ның 148 мүшесінің артуында 61 орында болатын Қазақстан жоғарғы
білім жүйесі үшін Мынандай айқындық енгізу керек. Батыс пен шығыстың
барынша дамыған елдеріндегі білім дағдарыс тез өзгеріп жатқан технология
саласындағ ыбәсекемен байланысты болса – Ол ақпараттық артық өндіріс деп
аталған – онда Қазақстан үшін білім дағдарысы индустриялық дәуірге дейінгі
кезеңге мәжбүрлі шегіну қаупін немесе шикізат өндіруші жастар дамыған
қоғамның мәңгі мәртебесін шешуді білдіреді.
Кеңес өкіметі жылдарындағы өзінің капиталистік емес индустриялық
жаңғыртуларының бадырайып тұрған кемшіліктеріне қарамастан, Қазақстан
халықтық сауаттылығы орта және жоғары кәсіптік білімді мамандардың саны
секілді көрсеткіштербойынша дүниежүзілік рейтинг шкаласында лайықты орын
алды. Бүгінде Қазақстандағы жоғары білім елдің президенті
Назарбаевтың“Қазақстан-2030”стратег иясында анықтап бергендей басты ұлттық
басымдылықтардың бірі ретінде жауапты міндетті атқарды. Нақ доғары білім
және мәдениет түзуші , интеграциялаушы міндеті арқылы білімнің сапасы
аумақтығы мен гумамдығы арқылы Қазақстанның өмір сүруін ұлттық қауіпсіздігі
мен гүлденуіне қамтамассыз етуі тиіс. Қазақстанда жоғарғы білімді дамыту
стратегиясы оны орнықты дамыту білімді аумақтандыру үздіксіз білім беру
реформалар процесінің үздіксіздігі әлеуметтік даму барысын болжау
мүмкіндіктері мәдениеттітұрмыс салттың өзгешеліктері мен құндылықтарды
сақтау бейбітшілік ісіне адамның бостандығы құқығына үлес қосу,
конйепйиялары негізінде құрылады.
Қазақстандағы жоғары білімніңміндеті БҰҰ ға мүше елдердің лисабон
конференциясына (1997ж) қол қойған 47 мемлекеттің білімге көз қарастарына
XXI-ғасырға арналған бүкіл Дүниежүзілік жоғары білім декларациясына
үйлеседі. Басты құндылықтары жариялайды:
---Ол адам құқықтарын демократияны , бейбітшілікті нығайту мақсатында
барлық азаматтардың бүкіл өмір бойы жеке дамуы мен әлеуметтік әрекетіне
қажетті мүмкіндіктерді қамтамассыз етуі тиіс.
---- Ғылым мен технологияны дамыту жолымен қоғамның мәдени, әлеуметтік және
экономикалық дамуына жәрдесмдесу;
--- Жоғарғы білікті мамандарды бір мезгілде өзі үшін және елдің болашағы
үшін жауап бере алатын азаматтарды даярлауды жүзеге асыру;
---Уақыттың және аймақтың мәдениеті сақтауға, көтеруге және таратуға
көмектесу, мәденни және ұлттық тұрақтылық пен топтасқандыққа, өзара
түсіністікпен бейбіт мақсатында аймақтық интеграцияға жәрдемдесу;
---Қоғамдық құндылықтарды қорғауға және таратуға моралдық және этикалық
проблемаларды шешуге стратегиялықмақсаттар мен гуманитарлық қайта өрлеуге
көмектесу;
---- Тұтас алғанда қоғамның оның ішінде білім жүйесінің дамуы мен
жақсаруына көмектесу.
XXI ғасырға арналған Бүкіл дүниежүзілік жоғары білім демократиясында оның
этикалық рөлі атап көрсетілген.
--- Өзінің бүкіл әрекетіндеэтикалық нормаларға сүйене отырып шындық пен
әділеттікке ұмтылу арқылы басты қызметтерді дамыту;
----Жаңа әлеуметтік, экономикалық, мәдени және саяси тенденцияларды ұдайы
талдап отыру;
---- Қоғам алдында мамандарды даярлау үшін жауап беретін жоғарғы оқу
орындарын сақтаужәне оларға толық академиялық еркіндік беру.
Іргелі және қолданбалы зерттеулер арасында баланс болуы қажет. Жоғарғы
білімнің өзінде зерттеу мүмкіндіктерін күшейту маңызды. Жаңа
технолгиялардан ақпарат пен комуникациядан басымдылыққа ие бола отырып,
оларды оқыту мен зерттеулерде қолдану тәжірибесін бөлісе отырып жоғарғы оқу
орындары жаңа дистанциялық оқыту ортасын құруда сөйтіп баршаның жоғары
білім алуына жол ашуы әлеуметік даму мен демократияландыруға қызмет етуі
тиіс. Жоғары білімнің жаңа гуманды міндеттерінің осында.
ЖОО- дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі иновациялар.
3. ЖОО дағы қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялар.
Ала келетін әлде бір жаңалықты енгізу процесі, және де сол жаңалықтар
қажеттілігіне сайма сай тиесілі тәсілдерді қамти отыра дәл мерзімде
енгізілуі керек.
Инновация мен реформа түп негізінде өзгерістер қайта түрлендіру болып
табылады.
Айырмашылығы:инновациялар“төменнен” ұсынылып,реформалар “жоғарыдан
”енгізіледі. Айтылып отырған жағдайда бұл өзгерістердің екі аспектісін сөз
етуге болады: олар: дәстүрлі және инновациялық .Оларды алғашқысы оң
өзгерістерді біртіндеп жинақтай беруді қажет етсе екіншісі кезең кезеңінде
ауқымды жаңалыққа тұтастай енгізіп әлдебір жүйенің процестің сипаты мен
деңгейін түбегейлі түрде өзгертіп шығаруды қажет етеді.
Сонымен инновациялық іс әрекеттің түп негізі — жаңа соны сипаттағы
үрдістерге жетуге, оның әдіс тәсілдерін жетілдіруге бағытталған іс-
әрекеттер, сол арқылы дәстүрлі қызмет саласындағы мешеу қалған
әлеуметтерден арылу. Бұл тұста инновацияларды тәжірибеге енгізу барысында
қайшылықтардың үш тобы туындап шешуін тауып отырады.
а)ескі мен жаңа арасындағы
ә) реформалау деңгейінің тереңдігіне сәйкес
б) қызметтердің шешімін жаңартуға ең алдымен олардың мүдделері мен бағалау
көз қарасын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz