Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...2.3
1 Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі ... ..4.5
2 Еңбектік құқық қатынастары мен олардың элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3 Құқықтық қатынастармен тығыз байланысты басқа да қатынастар ... ... ..7.9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
1 Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі ... ..4.5
2 Еңбектік құқық қатынастары мен олардың элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3 Құқықтық қатынастармен тығыз байланысты басқа да қатынастар ... ... ..7.9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
Тараптардың жеке еңбек және ұжымдык шарттар негізінде белгілі бір еңбек кызметін жүзеге асыруы жөнінде туындайтын жұмыс беруші мен қызметкер арасындағы қатынастар еңбек катынастары деп танылады.
Мемлекеттік мекемелер мен ұйымдарға қызметкер ретінде жеке еңбек шарты бойынша жұмысқа алынған тұлғалардың немесе өзге де жұмыс берушілерде (кооперативте, жеке тұлғаларда) жалдану бойынша жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбегін қолдануға байланысты катынастар ғана енбек заңдарымен реттеледі.
Жеке еңбек шарты негізінде туындайтын еңбек кұкыктык
қатынастарын мердігерлік, тапсырма, кызмет көрсету және т.б, шарты бойынша ұйымдар үшін кандай да бір нақты жұмысты орындаған адамдардың еңбекке қатысуы жөніндегі баска қатынастардан ажырата білген жөн. Аталған шарттар негізінде еңбек қатынастары емес, азаматтық-құқықтық қатынастар пайда болады да, олар азаматтық заңдармен реттеледі. Еңбек қатынастары мен азаматтық-кұқықтық катынастардың аражігін айырудың практикалық маңызы бар. Өйткені, еңбек құқықтык карым-катынастарға түсуші кызметкерге еңбек заңдарында белгіленген тәртіппен жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі, еңбекке уақытша жарамсыз болған кезеңге жәрдемакы төленеді және т.б. Ал азаматтық-кұқықтық шарттар негізінде тек мүліктік, сондай-ақ мүліктік катынастарға байланысты мүліктік емес жеке қатынастар туындайды.
Әрбір құқық катынастарында катынастың субъектілері деп аталатын катысушылары болалы. Еңбек кұкыктык катынастарынын субъектілері болып мыналар танылады: азаматтар, жүмыс берушілер, кәсіподактар, мемлекеттік органдар.
Кұкық қатынастарына катысушылардың арасында қатынастарының мазмұнын құрайтын белгілі бір кұкықтар мен міндеттер пайда болады.
Олай болса еңбек катынастарын өзге құкықтық қатынастардан ажыратудың мынадай үш ерекше белгілері бар:
1)олар жеке еңбек шарты негізінде нақты кәсіпорынның еңбек ұжымына мүше болған қызметкердің кіруімен туындайды;
2)еңбек катынастары бойынша қызметкер белгілі бір мамандық (кәсіп), біліктілік немесе кызмет бойынша жұмыс атқару міндетін өзіне алады, ал ұйым аталған жұмыстың орындалуы үшін қажетті еңбек жағдайларын жасау міндетін алады;
3)еңбек катынастарының тараптары — қызметкерде, жұмыс беруші де ішкі еңбек тәртібі ережелеріне бағынады.
Мемлекеттік мекемелер мен ұйымдарға қызметкер ретінде жеке еңбек шарты бойынша жұмысқа алынған тұлғалардың немесе өзге де жұмыс берушілерде (кооперативте, жеке тұлғаларда) жалдану бойынша жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбегін қолдануға байланысты катынастар ғана енбек заңдарымен реттеледі.
Жеке еңбек шарты негізінде туындайтын еңбек кұкыктык
қатынастарын мердігерлік, тапсырма, кызмет көрсету және т.б, шарты бойынша ұйымдар үшін кандай да бір нақты жұмысты орындаған адамдардың еңбекке қатысуы жөніндегі баска қатынастардан ажырата білген жөн. Аталған шарттар негізінде еңбек қатынастары емес, азаматтық-құқықтық қатынастар пайда болады да, олар азаматтық заңдармен реттеледі. Еңбек қатынастары мен азаматтық-кұқықтық катынастардың аражігін айырудың практикалық маңызы бар. Өйткені, еңбек құқықтык карым-катынастарға түсуші кызметкерге еңбек заңдарында белгіленген тәртіппен жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі, еңбекке уақытша жарамсыз болған кезеңге жәрдемакы төленеді және т.б. Ал азаматтық-кұқықтық шарттар негізінде тек мүліктік, сондай-ақ мүліктік катынастарға байланысты мүліктік емес жеке қатынастар туындайды.
Әрбір құқық катынастарында катынастың субъектілері деп аталатын катысушылары болалы. Еңбек кұкыктык катынастарынын субъектілері болып мыналар танылады: азаматтар, жүмыс берушілер, кәсіподактар, мемлекеттік органдар.
Кұкық қатынастарына катысушылардың арасында қатынастарының мазмұнын құрайтын белгілі бір кұкықтар мен міндеттер пайда болады.
Олай болса еңбек катынастарын өзге құкықтық қатынастардан ажыратудың мынадай үш ерекше белгілері бар:
1)олар жеке еңбек шарты негізінде нақты кәсіпорынның еңбек ұжымына мүше болған қызметкердің кіруімен туындайды;
2)еңбек катынастары бойынша қызметкер белгілі бір мамандық (кәсіп), біліктілік немесе кызмет бойынша жұмыс атқару міндетін өзіне алады, ал ұйым аталған жұмыстың орындалуы үшін қажетті еңбек жағдайларын жасау міндетін алады;
3)еңбек катынастарының тараптары — қызметкерде, жұмыс беруші де ішкі еңбек тәртібі ережелеріне бағынады.
1. Айымханова Н. Қазақстан Республикасының еңбек құқығы: Оқу құралы
– Алматы: Жеті жарғы, 2002
2. Кагазов О. Трудовое право РК.- Алматы, 2000.
3. http://www.kar-femida.kz/Keis/050301-3-IIkz/10/klek.htm
4. Шеримова Н.Ш. Трудовое право в вопросах и ответах – Алматы: Даненкер, 2000.
– Алматы: Жеті жарғы, 2002
2. Кагазов О. Трудовое право РК.- Алматы, 2000.
3. http://www.kar-femida.kz/Keis/050301-3-IIkz/10/klek.htm
4. Шеримова Н.Ш. Трудовое право в вопросах и ответах – Алматы: Даненкер, 2000.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..2-3
1 Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі ... ..4-
5
2 Еңбектік құқық қатынастары мен олардың
элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3 Құқықтық қатынастармен тығыз байланысты басқа да қатынастар ... ... ..7-
9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ...10
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...11
Кіріспе
Тараптардың жеке еңбек және ұжымдык шарттар негізінде белгілі бір еңбек
кызметін жүзеге асыруы жөнінде туындайтын жұмыс беруші мен қызметкер
арасындағы қатынастар еңбек катынастары деп танылады.
Мемлекеттік мекемелер мен ұйымдарға қызметкер ретінде жеке еңбек шарты
бойынша жұмысқа алынған тұлғалардың немесе өзге де жұмыс берушілерде
(кооперативте, жеке тұлғаларда) жалдану бойынша жұмыс істейтін
қызметкерлердің еңбегін қолдануға байланысты катынастар ғана енбек
заңдарымен реттеледі.
Жеке еңбек шарты негізінде туындайтын еңбек кұкыктык
қатынастарын мердігерлік, тапсырма, кызмет көрсету және т.б, шарты бойынша
ұйымдар үшін кандай да бір нақты жұмысты орындаған адамдардың еңбекке
қатысуы жөніндегі баска қатынастардан ажырата білген жөн. Аталған шарттар
негізінде еңбек қатынастары емес, азаматтық-құқықтық қатынастар пайда
болады да, олар азаматтық заңдармен реттеледі. Еңбек қатынастары мен
азаматтық-кұқықтық катынастардың аражігін айырудың практикалық маңызы бар.
Өйткені, еңбек құқықтык карым-катынастарға түсуші кызметкерге еңбек
заңдарында белгіленген тәртіппен жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі,
еңбекке уақытша жарамсыз болған кезеңге жәрдемакы төленеді және т.б. Ал
азаматтық-кұқықтық шарттар негізінде тек мүліктік, сондай-ақ мүліктік
катынастарға байланысты мүліктік емес жеке қатынастар туындайды.
Әрбір құқық катынастарында катынастың субъектілері деп аталатын
катысушылары болалы. Еңбек кұкыктык катынастарынын субъектілері болып
мыналар танылады: азаматтар, жүмыс берушілер, кәсіподактар, мемлекеттік
органдар.
Кұкық қатынастарына катысушылардың арасында қатынастарының мазмұнын
құрайтын белгілі бір кұкықтар мен міндеттер пайда болады.
Олай болса еңбек катынастарын өзге құкықтық қатынастардан ажыратудың
мынадай үш ерекше белгілері бар:
1)олар жеке еңбек шарты негізінде нақты кәсіпорынның еңбек ұжымына
мүше болған қызметкердің кіруімен туындайды;
2)еңбек катынастары бойынша қызметкер белгілі бір мамандық (кәсіп),
біліктілік немесе кызмет бойынша жұмыс атқару міндетін өзіне алады, ал ұйым
аталған жұмыстың орындалуы үшін қажетті еңбек жағдайларын жасау міндетін
алады;
3)еңбек катынастарының тараптары — қызметкерде, жұмыс беруші де ішкі
еңбек тәртібі ережелеріне бағынады.
Еңбек құқығындағы құқықтық қатынастар
Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі
Еңбек құқығы нормаларының әсер етуімен еңбек рыногын қолдану,
ұйымдастыру, жалдау еңбекті қолдану кезінде қалыптасқан қоғамдық
қатынастар құқықтық формаға енеді де құқықтық қатынас болады.
Еңбек барысындағы осы құқық саласының пәнін құраушы құқықтық қатынастардың
өзі еңбек құқығының әсер ету қорытындысы екенін ескеріп, құқықтық
қатынастардың ықтимал қатысушылары әрдайым мемлекет болады, оның
мазұмында үнемі мемлекет еркі меңзеледі.
Жоғарыда көрсетілгендей ең бастысы жалдамалы жұмыскерлердің еңбек
қатынастары болып саналады. Одан басқа, еңбек қатынастары өзімен тығыз
байланысты осы құқық саласындағы басқа да қоғамдық қатынастарды реттейді.
Қоғамдық қатынстарға оның негізін құрайтын еңбек құқының әсер етуі
барысында нақты бір бірлікпен анықталатын құқықтық қатынастар жүйесі
қалыптасады.
Бүгінгі күні еңбек сферасындағы құқықтық жүйе өзіне мыналарды қамтиды:
Ø еңбек қатынастары;
Ø ұйымдастыру-басқару қатынастары;
Ø жұмысқа алу бойынша қарым қатынастар;
Ø өнідірістегі кәсіби дайындығы мен біліктігін арттырудағы
қатынастар;
Ø еңбектік келіспеушіліктерді қарау кезіндегі қатынастар;
Ø еңбек заңдылығын сақтаудағы бақылау мен оны қадағалау кезіндегі
қатынастар.
Барлық осы құқықтық қатыныстар оның еңбектік табиғатына байланысты бір
жүйеге біріктіріледі. Құқықтық қатынастар жүйесінде негізгі орынды
құқықтық қатынастар алатынын ескере кету керек-олар құқықтық қатынастардың
мүдделерін дамытудың қызығушылығын талап ететін талапқа сай, қай деңгейде
болсын мақсатты және сол жолда нақтыланған барлық басқа құқықтық
қатынастарды біріктіреді және оларды анықтайды. Басқа да құқықтық
қатынастар өзіндік мағнаға ие емес, тек қана қазіргі уақытта құқықтық
қатынсатар болғандықтан ғана олар өмір сүреді, бүгінгі күні немесе олар
болашақта өмір сүреді, өткен уақытта болды. Еңбектік құқыққа қатысты
барлық құқықтық қатынастарды үш топқа бөлуге болады:
1 еңбекке дейін пайда болып дамитын және соңғының пайда болуына дейін
жойылатын (еңбекке орналастыру бойынша құқықтық қатынсатар) еңбек
қатынасына жол беретін қатынастар;
2 еңбектік қатынсатармен бірге пайда болып, қосарланып дамитын
еңбектік құқықтық қатынаспен бірге қатынастар (мысалы, ұйымдастыру-
басшылық құқықтық);
3 еңбектік қатынастар тоқтаған кезден бастап пайда болатын еңбектік
қатынастарадан шағатын қатынсатар (мысалы, еңбектік келіспеушіліктер
бойынша қаралатын құқықтық қатынастар).
Еңбектік құқық қатынастары мен олардың элементтері
Еңбектік құқықтық қатынастар қоғамдық-еңбек қатынастарының заңдық
қатынастарын көрсетеді, ол еңбек рыногында жұмыс беруші мен- жұмыскер
арасанда туындайды, онда бір жақ (жұмыскер) жұмыс ұжымына кірген ретінде
жұмыс берушінің актісіне бағына отырып нақты бір жұмыс түрін орындауға
міндетті, ал келесі жақ (жұмыс беруші) -келісімде көрсетілген жағдайда
жұмыскерді мамандығы бойынша, біліктілігі мен лауазымына байланысты
жұмыспен қамтуға, оның еңбек ақысын төлеуге денсаулығын дамытуға жеке
басы мен жұмыс жағдайын жасауға міндетті.
Еңбектік қатынастарға ұзақ уақыт тиесілі және оны іске асырудың мерзімі
тиесілі. Ол жұмыскердің қандай да бір әрекеті ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
... ... ... ... ... ... ... ..2-3
1 Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі ... ..4-
5
2 Еңбектік құқық қатынастары мен олардың
элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3 Құқықтық қатынастармен тығыз байланысты басқа да қатынастар ... ... ..7-
9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ...10
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...11
Кіріспе
Тараптардың жеке еңбек және ұжымдык шарттар негізінде белгілі бір еңбек
кызметін жүзеге асыруы жөнінде туындайтын жұмыс беруші мен қызметкер
арасындағы қатынастар еңбек катынастары деп танылады.
Мемлекеттік мекемелер мен ұйымдарға қызметкер ретінде жеке еңбек шарты
бойынша жұмысқа алынған тұлғалардың немесе өзге де жұмыс берушілерде
(кооперативте, жеке тұлғаларда) жалдану бойынша жұмыс істейтін
қызметкерлердің еңбегін қолдануға байланысты катынастар ғана енбек
заңдарымен реттеледі.
Жеке еңбек шарты негізінде туындайтын еңбек кұкыктык
қатынастарын мердігерлік, тапсырма, кызмет көрсету және т.б, шарты бойынша
ұйымдар үшін кандай да бір нақты жұмысты орындаған адамдардың еңбекке
қатысуы жөніндегі баска қатынастардан ажырата білген жөн. Аталған шарттар
негізінде еңбек қатынастары емес, азаматтық-құқықтық қатынастар пайда
болады да, олар азаматтық заңдармен реттеледі. Еңбек қатынастары мен
азаматтық-кұқықтық катынастардың аражігін айырудың практикалық маңызы бар.
Өйткені, еңбек құқықтык карым-катынастарға түсуші кызметкерге еңбек
заңдарында белгіленген тәртіппен жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі,
еңбекке уақытша жарамсыз болған кезеңге жәрдемакы төленеді және т.б. Ал
азаматтық-кұқықтық шарттар негізінде тек мүліктік, сондай-ақ мүліктік
катынастарға байланысты мүліктік емес жеке қатынастар туындайды.
Әрбір құқық катынастарында катынастың субъектілері деп аталатын
катысушылары болалы. Еңбек кұкыктык катынастарынын субъектілері болып
мыналар танылады: азаматтар, жүмыс берушілер, кәсіподактар, мемлекеттік
органдар.
Кұкық қатынастарына катысушылардың арасында қатынастарының мазмұнын
құрайтын белгілі бір кұкықтар мен міндеттер пайда болады.
Олай болса еңбек катынастарын өзге құкықтық қатынастардан ажыратудың
мынадай үш ерекше белгілері бар:
1)олар жеке еңбек шарты негізінде нақты кәсіпорынның еңбек ұжымына
мүше болған қызметкердің кіруімен туындайды;
2)еңбек катынастары бойынша қызметкер белгілі бір мамандық (кәсіп),
біліктілік немесе кызмет бойынша жұмыс атқару міндетін өзіне алады, ал ұйым
аталған жұмыстың орындалуы үшін қажетті еңбек жағдайларын жасау міндетін
алады;
3)еңбек катынастарының тараптары — қызметкерде, жұмыс беруші де ішкі
еңбек тәртібі ережелеріне бағынады.
Еңбек құқығындағы құқықтық қатынастар
Еңбек құқығы бойынша құқық қатынастарының жүйесі мен түсінігі
Еңбек құқығы нормаларының әсер етуімен еңбек рыногын қолдану,
ұйымдастыру, жалдау еңбекті қолдану кезінде қалыптасқан қоғамдық
қатынастар құқықтық формаға енеді де құқықтық қатынас болады.
Еңбек барысындағы осы құқық саласының пәнін құраушы құқықтық қатынастардың
өзі еңбек құқығының әсер ету қорытындысы екенін ескеріп, құқықтық
қатынастардың ықтимал қатысушылары әрдайым мемлекет болады, оның
мазұмында үнемі мемлекет еркі меңзеледі.
Жоғарыда көрсетілгендей ең бастысы жалдамалы жұмыскерлердің еңбек
қатынастары болып саналады. Одан басқа, еңбек қатынастары өзімен тығыз
байланысты осы құқық саласындағы басқа да қоғамдық қатынастарды реттейді.
Қоғамдық қатынстарға оның негізін құрайтын еңбек құқының әсер етуі
барысында нақты бір бірлікпен анықталатын құқықтық қатынастар жүйесі
қалыптасады.
Бүгінгі күні еңбек сферасындағы құқықтық жүйе өзіне мыналарды қамтиды:
Ø еңбек қатынастары;
Ø ұйымдастыру-басқару қатынастары;
Ø жұмысқа алу бойынша қарым қатынастар;
Ø өнідірістегі кәсіби дайындығы мен біліктігін арттырудағы
қатынастар;
Ø еңбектік келіспеушіліктерді қарау кезіндегі қатынастар;
Ø еңбек заңдылығын сақтаудағы бақылау мен оны қадағалау кезіндегі
қатынастар.
Барлық осы құқықтық қатыныстар оның еңбектік табиғатына байланысты бір
жүйеге біріктіріледі. Құқықтық қатынастар жүйесінде негізгі орынды
құқықтық қатынастар алатынын ескере кету керек-олар құқықтық қатынастардың
мүдделерін дамытудың қызығушылығын талап ететін талапқа сай, қай деңгейде
болсын мақсатты және сол жолда нақтыланған барлық басқа құқықтық
қатынастарды біріктіреді және оларды анықтайды. Басқа да құқықтық
қатынастар өзіндік мағнаға ие емес, тек қана қазіргі уақытта құқықтық
қатынсатар болғандықтан ғана олар өмір сүреді, бүгінгі күні немесе олар
болашақта өмір сүреді, өткен уақытта болды. Еңбектік құқыққа қатысты
барлық құқықтық қатынастарды үш топқа бөлуге болады:
1 еңбекке дейін пайда болып дамитын және соңғының пайда болуына дейін
жойылатын (еңбекке орналастыру бойынша құқықтық қатынсатар) еңбек
қатынасына жол беретін қатынастар;
2 еңбектік қатынсатармен бірге пайда болып, қосарланып дамитын
еңбектік құқықтық қатынаспен бірге қатынастар (мысалы, ұйымдастыру-
басшылық құқықтық);
3 еңбектік қатынастар тоқтаған кезден бастап пайда болатын еңбектік
қатынастарадан шағатын қатынсатар (мысалы, еңбектік келіспеушіліктер
бойынша қаралатын құқықтық қатынастар).
Еңбектік құқық қатынастары мен олардың элементтері
Еңбектік құқықтық қатынастар қоғамдық-еңбек қатынастарының заңдық
қатынастарын көрсетеді, ол еңбек рыногында жұмыс беруші мен- жұмыскер
арасанда туындайды, онда бір жақ (жұмыскер) жұмыс ұжымына кірген ретінде
жұмыс берушінің актісіне бағына отырып нақты бір жұмыс түрін орындауға
міндетті, ал келесі жақ (жұмыс беруші) -келісімде көрсетілген жағдайда
жұмыскерді мамандығы бойынша, біліктілігі мен лауазымына байланысты
жұмыспен қамтуға, оның еңбек ақысын төлеуге денсаулығын дамытуға жеке
басы мен жұмыс жағдайын жасауға міндетті.
Еңбектік қатынастарға ұзақ уақыт тиесілі және оны іске асырудың мерзімі
тиесілі. Ол жұмыскердің қандай да бір әрекеті ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz