Қаналмастырушы



1 Қаналмастырушы заттардың жіктелуі.
2 Гемодинамикалық әсер көрсететін қаналмастырушы ерітінділер.
3 Дезинтоксикациялық әсер көрсететін қаналмастырушы ерітінділер.
4 Парентеральді қоректенуге арналған заттар.
5 Су.тұзды және қышқыл.сілтілі тепе.теңдікті реттейтін заттар.
Бұл қанның жоғалған немесе қызметі бұзылған қанның құрамдас бөлігін ауыстыратын трансфузионды орта. Оларды қаналмастырушы заттар деп атайды.
Химия, энзимология жетістіктерінің арқасында гетеробелокты, полисахаридты және синтетикалық препараттарды қол жеткізетін заттардан алуға мүмкіндік берді. Қаналмастырушы сұйықтықтар – біртекті физикалық трансфузионды орта болып табылады, олар денеге бағытталған әсер көрсетіп, қанның белгілі бір қызметін алмастырады.
Қаналмастырушы сұйықтықтар мына талаптарға сай болуы керек:
1) физико-химиялық қасиеті бойынша, қан плазмасына ұқсас болуы керек;
2) науқас денесінен толық шығуы немесе ферменттік жүйесімен метаболизмге ұшырауы керек;
3) қайта енгізгенде, дененің сенсибилизациясын шақырмауы керек;
4) ағзалар мен тіндерге улы әсер көрсетпеуі керек;
5) залалсыздандыруға шыдамды және ұзақ уақытқа дейін өзінің физико-химиялық, биологиялық қасиеттерін сақтауы керек.
Қаналмастырушы сұйықтықтар былай бөлінеді:
- коллоидты ерітінділер – декстрандар (полиглюкин, реополиглюкин, реоглюман, полифер), желатин заттары (желатиноль), поливинилпирролидон ерітінділері (гемодез, полидез);
- тұзды ерітінділер – натрий хлоридінің изотониялық ерітінідісі, Рингер-Локк ерітінідісі, лактосол;
- буферлі ерітінділер – натрий гидрокарбонатының ерітінідісі, трисамин ерітінідісі;
- көп атомды спирттер мен қант ерітінділері – глюкоза, фруктоза, сорбитол;
- белокты заттар – белок гидролизаттары, амин қышқылдарының ерітінділері;
- майлы заттар – майлы эмульсиялар (липофундин, интралипид), перфторкөмірсулардың эмульсиялары.
1. Гостищев В.К. Общая хирургия. -М.: Медицина, 2001. -663 с.
2. Малярчук В.И., Пауткин Ю.Ф. Курс лекции по общей хирургии. -М.: Изд.
3. Российского университета дружбы народов, 1999. -314 с.
4. Петров С.В. Общая хирургия. -Санкт-Петербург; «Лань», 1999. -666 с.
5. Общая хирургия: Учебник для мед. вузов /Под ред. П.Н.Зуба¬рева, М.И.Лыткина, М.В.Епифанова.-СПб.:СпецЛит,1999.-472 с.
6. Гостищев В.К. Общая хирургия:Учебник.- Изд. 3-е,перераб. и доп.-М.:ГЭОТАР-МЕД, 2004.-608 с.
7. Гостищев В. К. Общая хирургия.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003.-220 с.
8. Петров С.В. Общая хирургия:Учебник для вузов с компакт- диском.-3-е изд.,перераб.и доп.-М.:ГЭОТАР-Медиа, 2005.-768 с.
9. Нартайлаков М.А. Общая хирургия:Учеб. пособие для медвузов.- Ростов-на-Дону: Феникс, 2006.-256 с.
10. Чернов В.Н. Общая хирургия.-Ростов-на-Дону:МарТ, 2004.-256 с.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Қаналмастырушы
Бұл қанның жоғалған немесе қызметі бұзылған қанның құрамдас бөлігін
ауыстыратын трансфузионды орта. Оларды қаналмастырушы заттар деп атайды.
Химия, энзимология жетістіктерінің арқасында гетеробелокты,
полисахаридты және синтетикалық препараттарды қол жеткізетін заттардан
алуға мүмкіндік берді. Қаналмастырушы сұйықтықтар – біртекті физикалық
трансфузионды орта болып табылады, олар денеге бағытталған әсер көрсетіп,
қанның белгілі бір қызметін алмастырады.
Қаналмастырушы сұйықтықтар мына талаптарға сай болуы керек:
1) физико-химиялық қасиеті бойынша, қан плазмасына ұқсас болуы керек;
2) науқас денесінен толық шығуы немесе ферменттік жүйесімен
метаболизмге ұшырауы керек;
3) қайта енгізгенде, дененің сенсибилизациясын шақырмауы керек;
4) ағзалар мен тіндерге улы әсер көрсетпеуі керек;
5) залалсыздандыруға шыдамды және ұзақ уақытқа дейін өзінің физико-
химиялық, биологиялық қасиеттерін сақтауы керек.
Қаналмастырушы сұйықтықтар былай бөлінеді:
- коллоидты ерітінділер – декстрандар (полиглюкин, реополиглюкин,
реоглюман, полифер), желатин заттары (желатиноль), поливинилпирролидон
ерітінділері (гемодез, полидез);
- тұзды ерітінділер – натрий хлоридінің изотониялық ерітінідісі, Рингер-
Локк ерітінідісі, лактосол;
- буферлі ерітінділер – натрий гидрокарбонатының ерітінідісі, трисамин
ерітінідісі;
- көп атомды спирттер мен қант ерітінділері – глюкоза, фруктоза, сорбитол;
- белокты заттар – белок гидролизаттары, амин қышқылдарының ерітінділері;
- майлы заттар – майлы эмульсиялар (липофундин, интралипид),
перфторкөмірсулардың эмульсиялары.
Қаналмастырушы заттардың жіктелуі.
Әсер ету бағытына қарай, қаналмастырушы сұйықтықтар былай жіктеледі:
1. Гемодинамикалық (шоққа қарсы):
- төмен молекулярлы декстрандар - реополиглюкин;
- орта молекулярлы декстрандар - полиглюкин;
- желатин заттары – желатиноль.
2. Дезинтоксикациялық:
- төмен молекулярлы поливинилпирролидон – гемодез;
- төмен молекулярлы поливинилды спимрт – полидез.
3. Парентеральді қоректенуге арналған заттар:
- белок гидролизаттары – казеин гидролизаты, аминопептид,
аминокровин, аминазол, гидролизин;
- амин қышқылдарының ерітінділері – полиамин, мариамин, фриамин,
левамин, вамин, аминофузин, альвезин;
- майлы эмульсиялар – интралипид, липофундин, липомайз, липовеноз,
липифизиан, инфузолипол, липозин;
- көп атомды спиртер мен қант ерітінділері – глюкоза, фркутоза,
сорбитол.
4. Су-тұзды және қышқыл-сілтілік тепе-тендікті реттейтін затар:
- тұзды ерітінділер – натрий хлоридінің изотониялық ерітінідісі,
Рингер-Локк ерітінідісі, лактосол; натрий гидрокарбонатының
ерітінідісі, трисамин ерітінідісі;
- буферлі ерітінділер – натрий гидрокарбонатының ерітінідісі,
трисамин ерітінідісі.
5. Оттегіні тасымалдаушылар – перфторан, перфукал, реамберин.
6. Кешенді (комплексті) әсер ететін ерітінділер – реоглюман, полифер.
7. Оксиэтилкрахмал негізіндегі ерітінділер – рефортан, рефортан плюс,
стабизол, плазмостерил, плазмотонин.
Гемодинамикалық әсер көрсететін қаналмастырушы ерітінділер.
Орта молекулярлы қаналмастырушы орталық гемодинамикаға әсер етеді.
Олар ұзақ уақыт қан айналымында сақталып, жасушааралық сұйықтықты тамыр
ішіне тартады. Мұндай қасиеттерді шок пен қансырауды емдеу кезінде
қолдануға болады. Төмен молекулярлы плазма алмастырушылар капиллярлық
перфузияны жақсартып, қан айналымында аз уақыт болып, бүйрек арқылы жылдам
шығарылады. Оларды капиллярлық перфузия бұзылыстарын емдеуде, дененің
дегидратациясы үшін, интоксикация кезінде, бүйрек арқылы токсиндерді шығару
үшін қолданады.
Полиглюкин – глюкоза полимерінің коллоидты ерітіндісі, шығу тегі –
бактериальді орташа молекулярлы декстран. Оның молекулярлы салмағы
(60000±10000), альбуминге жақын, сондақтан полиглюкин адам қанының
коллоидты-осмостық қысымын қалыптандырады. Натрий хлоридінің изотониялық
ерітінідісінде сұйылтылған декстранның 6% ерітіндісі болып табылады.
Декстран – глюкоза полимері. Оны декстран түзуші арнайы фермент бөлетін
бактериялардан алады. Сұйықтықтың РН – 4,5-6,5. Залалсыз түрінде, 400 мл-
ік флакондарда шығарылады - 10°С-тан +20°С-қа дейінгі температурада
сақтайды.
Бұл сұйықтық мұздатылып, ерігеннен кейін де, өзінің емдік қасиетін
сақтайды. Сақталу мерзімі – 5 жыл.
Полиглюкиннің емдік әсерінің механизмі ЦҚК жоғарылатып, ұстап тұруына
негізделген. Ол өзінің коллоидты қасиетінің арқасында тінаралық сұйықтықты
тамыр ішіне тартып жинайды (гемодилюция). Қан айналымында 3-4 күн жүріп, 1
тәулікте жартылай шығады.
Гемодинамикалық әсері бойынша, порлиглюкин барлық плазма алмастырушы
заттардан мына қасиетімен асып түседі: коллоидты-осмостық қасиетінің
арқасында артериялық және веноздық қысымды қалыптандырып, қан айналымын
жақсартады. Полиглюкиннің кұрамында 20% дейін төмен молекулярлы декстран
фракциялары бар. Олар диурезді жоғарылатып, токсиндердің шығуына үлесін
қосады. Полиглюкин тіннің токсиндерін қан тамырына тартып, олардың
бүйрекпен сыртқа шығуына ықпал етеді.
Оны қолданудың көрсеткіштері: 1) шок (жарақаттық, әртүрлі генезді); 2)
жедел қансырау; 3) ауыр интоксикация кезіндегі жедел циркуляторлы
жетіспеушілік (перитонит, сепсис, ішектің түйілуі және т.б.); 4)
гемодинамиканың бұзылыстарында алмастырып қан құю.
Қарсы көсеткіші – ішке қан ағумен асқынған ми сауытының ішіндегі
қысымның жоғарылауы.
Бір рет қолданылатын мөлшері 400-1200 мл, бірақ керек кезде оны 2000
мл-ге дейін енгізуге болады. Полиглюкинді көк тамырға тамшылатып немесе
ағызып (науқастың жағдайына байланысты) енгізеді. Шұғыл жағдайларда алдымен
ағызып жібереді, бірәздан соң науқастың халі жақсарғаннан кейін (артериялық
қысымы қалпына келген соң), тамшылатып (минутына 60-70 тамшы) енгізеді.
Реополиглюкин – натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісінде
сұйылтылғаг төмен молекулярлы декстранның 10% ерітіндісі (молекулярлы
салмағы 35000). Ол эритроциттерге күшті дезагрегациялық әсер көрсетіп,
қанның тоқырауын жояды, тұтқырлығын төмендетіп, қанның ағуын, яғни
реологиялық қасиетін жақсартып, микроциркуляцияны қалпына келтіреді.
Реополиглюкиннің диуретикалық әсері бар, сондықтан оны интоксикация кезінде
қолданған жөн. Реополиглюкин қан айналымынан 2-3 тәулікте толық шығады,
бірақ негізгі мөлшері алғашқы тәуліктеақ шығып кетеді.
Қолдану көрсеткіштері басқа гемодинамикалық плазма алмастырушы
заттардікіне ұқсас, сонымен қатар реополиглюкинді тромбоэмболиялық
аурулардың алдын-алу мен емдеу үшін, посттрансфузионды асқынуларда және
бүйректің жедел жетіспеушілігінің алдын-алу үшін пайдаланады. Құю мөлшері
500-700 мл.
Қарсы көрсеткіші: бүйректің созылмалы аурулары.
Желатиноль – коллоидты ерітінді, құрамында натрий хлоридінің
изотониялық ерітіндісіне сұйылтылған 8% жартылай гидролизденген желатині
бар. Салыстырмалы молекулярлық салмағы 20000±5000. Коллоидты қасиетінің
арқасында ЦҚК-ін жоғарылатады. Негізінен желатинольдің реологиялық қасиетін
пайдаланады, яғни қанды сұйылту (тұтқырлығын азайту) және микроциркуляцияны
жақсарту қасиеттерін. Тәулік ішінде зәр арқылы толық шығады, ал 2 сағаттан
соң қан айналымында тек 20% қалады. Вена мен артерияның ішіне тамшылатып
және ағызып енгізеді, сонымен қатар жасанды қан айналым аспабын толтыру
үшін қолданылады. Максимальді енгізу мөлшері – 2000 мл. Салыстырмалы қарсы
көрсеткіші: жедел және созылмалы нефрит.
Донордың қаны ЦҚК қалпына келтіру мүмкіндігі бойынша коллоидты плазма
алмастырушы сұйықтықтардан асып түспейді. Шок және ЦҚК-ің айтарлықтай
жетіспеушілігінде микроциркуляция бұзылады – капиллярлы қан айналымы
нашарлайды, микротромбоздар дамиды, бұл донор қанның трансфузиясымен
асқынуы мүмкін. Сондықтан, шок және қансырау кезінде трансфузионды емді ө
полиглюкин мен реополиглюкиннен бастаған жөн.
Дезинтоксикациялық әсер көрсететін қаналмастырушы ерітінділер.
Гемодез – электролиттердің ерітіндісінде сұйылтылған 6%
поливинилпироллидонның төмен молекулярлы ерітіндісі. Бұл ерітіндіде Nа, К,
Са, Мg, Сl иондары бар. Молекулярлық салмағы 10000-15000. Көлемі 100,
200,400 мл флакондарда шығарылады. 0°С –тан + 20°С –қа дейінгі
температурада сақталады. Сақталу мерзімі – 5 жыл. Гемодендің абсорбциялық
қасиеті өте жақсы: қан айналымындағы токсиндерді байланыстырып (соның
ішінде бактериялық уларды да), жартылай бейтараптандырып, несеппен шығуын
қамтамасыз етеді. Ерітінді бүйрек арқылы тез шығарылады: 4-6 сағаттан
кейін, гемодездің 80% бөлінеді. Гемодез интоксикация кезіндегі
капиллярлардағы эритроциттердің тоқырауын жояды, тіндерден токсиндерді
шығарып, капиллярлық перфузияны жақсартады. Бір реттік орташа енгізу
мөлшері 200-400 мл. Балалардың салмағына шаққанда 15 млкг есеппен
енгізіледі. Құю жылдамдығы минутына 40-50 тамшы.
Қолданудың көрсеткіштері: іріңді-резорбтивті қызбамен қабаттасқан ауыр
іріңді-қабыну дерттері, іріңді перитонит, ішектің түйілуі, сепсис, күйік
ауруы, операциядан және жарақаттардан кейінгі жағдайларда пайдаланылады.
Қарсы көрсеткіштері: бронхиальді ұстама, жедел нефрит, миға қанның
құйылуы.
Полидез – натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісінде сұйылтылған
поливинил спиртінің 3% ерітіндісі. Әсер ету механизмі гемодезге ұқсас. Бір
реттік енгізу мөлшері 250 мл. Ерітіндіні екіге бөліп (енгізудің арасы
бірнеше сағат), минутына 20-40 тамшы жылдамдықпен құю керек. Бүйрек арқылы
24 сағатта шығарылады.
Қолдану көрсеткіштері гемодездікі сияқты.
Қарсы көрсеткіштері: тромбофлебит және эмболияның даму қаупі
болғандықтан, тромбоэмболиялық жағдайларда қолдануға болмайды.
Парентеральді қоректенуге арналған заттар.
Парентеральді қоректенуге арналған сұйықтықтарды, негізінен,
жарақаттан немесе операциядан кейінгі науқастың табиғи қоректенуге
мүмкіндігі болмаған жағдайларда енгізеді.
Белокты заттар. Олар қанның қоректік қызметін толтыру үшін
қолданылады. Бұл сұйықтықтар белок гидролизаты өнімдерінің ерітіндісі болып
табылады, олардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ионалмастырғыш және оған туыстас полимер материалдар өндіру технологиясы, қасиеттері және қолданылуы
Астық тұқымдастар дәндері амилазаларының қасиеттері мен ерекшеліктері
Химиялық байланыстар
Кәсіпорын бағалау қажеттілігі
Техногенді заттармен ластанған аймақтардағы өсімдіктердің морфологиялық және анатомиялық ерекшеліктерін зерттеу
Биологиялық активті талшықтардың алу жолдарының мәселесі
Дәрілік заттардан жедел улану (бөлім: журек-тамыр жүйесіне әсер ететін дәрілік заттардан улану). Оқу әдістемелік құрал
Топырақ микрофлорасына әр түрлі ластаушылардың әсері
Қоздырғыш құрылымдардың функциялық ерекшеліктері. Қозғалыс қызметінің жүйелік реттелуі
Қазақстан Республикасындағы инновациялық қызметтің даму
Пәндер