Мемлекеттік қаржы қызмет

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Глоссарий

Қаржылық құқық дегеніміз мемлекеттің қаржылық қызметінің барысында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы.

Қаржылық бақылау - мемлекеттің ақша қорларың қалыптастыру, бөлу және мемлекеттің ақша қаражаттарын пайдалану процестерінің заңды түрде, сондай-ақ мақсатқа сәйкес жүргізілуін тексеру.

Қаржылық құқықтық нормалар - мемлекеттің қаржылық қызметтің процессінде пайда болатын қатынастар қатысушының мінез-құлық ережелерін белғілетін құқықтық нормалар.

Бюджет - мемлекеттің шығыстарына арналған орталықтандырылған ақша коры, сондай-ақ жергілікті деңгейдегі шығыстарды қамтамасыз етуге арналған жергілікті орталықтандырылған ақша қорлары.

Айып - заңда немесе шартта белгіленген тәртіпппен немесе жағдаймен қолданылатын материалдық ықпал ету, ақшалай жазалау шаралары.

Бағалы қағаздар - акциялар, борыштық бағалы қағаздар, туынды бағалы қағаздар және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бағалы деп таңылған мүліктік құқықтың өзге де объектілері.

Аудиторлық қызмет - аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың қаржылық есептілік аудитін жүргізу жөніндегі кәсіпкерлік қызметі.

Мемлекеттің қаржылық қызметі - мемлекеттің ақша қорларың қалыптастыру, бөлу, пайдалануды ұйымдастттыру, сондай-ақ еліміздің ақшалай инфрақұрылымың құру және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттің тұтастай өзінің немесе мемлекеттің өкілетті органдарының іс-әрекеті болып табылады.

Салық - заңңың негізінде заңмен айқындалғаң мөлшерде және заңда белгіліенген уақытта салық төлеушілерге қайтарымсыз мәжбүрлі және жекелей баламасыз түрде тиісті бюджеттің кірісіне алынатын міндетті ақшалай төлемдерді айтамыз.

Салықтық құқық - заңды және жеке тұлғалардан біржақты өктем, қайтарылмайтын негізде, заң жүзінде белгіленген салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді ақшалай түрде бюджетке алу кезінде туындайтын салықтық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы.

Тура салық - салық төлеушінің кірісі мен мүлкінен тікелей төленген салықтар.

Жеке түра салықтар - бұл жеке адамдар заңи ұйымдардың табыстары мен мүлкіне салынатын салыктар.

Жанама салықтар - бағаға немесе тарифке үстеме түрінде белгіленген салық төлеушінің кірістері мен мүлкіне тікелей байланысты емес салықтар.

1-тақырып. Мемлекеттік қаржы қызметі

МАҚСАТЫ: Бүгінгі лекцияда қаржы қызметінің түсінігі, оның қаржы жүйесі мен құрамын, қаржы қызметінің әдістерін анықтау болып табылады.

1. Қаржының, мемлекеттік қаржының ұғымы және функциялары

2. Мемлекеттік қаржы қызметінің ұғымы, мазмүны және саласы.

3. Қаржы жүйесінің ұғымы және оның құрылымы

4. Мемлекеттік қаржы қызметінің әдістері және саясаты. Мемлекеттік ақша қорларының қалыптасу әдістері.

Қаржы әрқашанда мемлекеттің өсіп дамуымен тығыз байланысты және ол мемлекеттермен бір уақытта пайда болады. Сондықтан, мемлекет және құқық теориясы бойынша қаржылар мемлекеттің атрибуты болып табылады. Қаржылар негізінде ақша түріндегі қоғамдық өнімді бөлуге байланысты, экономикалық қатынастың аумағын қамтиды және ақшалай сипатта болады.

Қаржылар - өте мол ақша қаражаттары, қорлары ретінде әрқашан мемлекет меншігінде болады.

Қаржы терминінің екі мағынасы бар:

Материалдық ақшалай мағынада, мемлекеттің өз қармағындағы, меншігіндегі ақша қаражаттары қорларының жиынтығын айтамыз. Ақшалар екі нысанда болады: қолда бар және құжат жүзіндегі ақшалар.

2. Экономикалық категория ретінде, мемлекеттің ақшалай ресурстары жоспарлы түрде қалыптасуын және бөлінуін, сондай-ақ олардың пайдаланылуын, ұйымдастырылуын, экономикалық қатынастардың жүйесін айтамыз.

Қаржының мынандай функциялары бар:

бөлу және қайтару
бақылау функциясы

Бөлуші функция дегеніміз қаржы арқылы жалпы тауарлар жиынтығының бағасын бөлу және қайта бөлу жүргізіледі.

Бақылаушы функция социалистік заманда оңай түсінуге болатын. Себебі, барлық қаржы жағдайын мемлекет реттеп отырған. Ал, қазір нарық заманында қаржының көп түрі жеке меншік нысанға айналған. Мемлекеттік қаржы аясындағы бақылау қысқарған, және ол мемлекеттік қаржы аясында жүзеге асады.

Қаржылық қызметтің міндеттері:

Өзінің қызметтерін қаржыландыруға және өзін-өзі қамтамасыз етуге ақша қорларын табу
Қоғамның ақшалай инфрақұрылымын құру және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету
Қоғамда жүріп жатқан әлеуметтік, экономикалық процестерге мемлекет қоғамға қолайлы деп тапқан бағытта ақша көмегімен ықпал ету.

Қаржылық қызметтің мақсаты - қоғамның әлеуметтік, экономикалық инфрақұрылымдарының қызмет атқарылуына қолайлы жағдай жасау.

Қаржылық қызыметтің принциптері:

Қоғамның мұқтаждықтарын есепке алу
Қоғамның бақылауында болу
Жариялық, ашықтылық
Нормативтілік, жоспарлылық
Ұжымдылық, жүйелілік және тұрақтылық.

Қаржы жүйесі және оның құрамы

Қаржы жүйесі терминінің 3 мағынасы бар:

1. Материалдық мағынада, қаржы жүйесі - мемлекеттің орталықтандырылған және орталықтандырылмаған ақша қорларының жиынтығы.

2. Экономикалық мағынада, қаржы жүйесі - әрқайсысы белгілі бір ақша-қаражаттары қорын білдіретін қаржылық, экономикалық иниституттардың жиынтығы.

3. Ұйымдастыру мағынада, қаржы жүйесі - мемлекеттің қаржылық мекемелерінің жиынтығы.

Қаржы жүйесінің құрамы:

Орталықтандырылған

- мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры - республикалық бюджет

- жергілікті орталықтандырылған ақша қоры- жергілікті бюджет

- мемлекеттің орталықтандырылған ссудалық қоры - мемлекеттің банкісінің қаржылары

- мемлекеттік сақтандыру ақша қорлары - мемлекеттік сақтандыру ұйымының қаржылары.

Орталықтандырылмаған:

-министрліктердің, ведомоствалардың және басқа да басқарушы орталықтардың орталықтандырылмаған ақша қоры - мемлекеттік басқару органының қаржылары

-мемлекеттік кәсіпорындардың, ұйымдар мен бірлестіктердің ақша қоры - мемлекеттік шаруашылық субьектлерінің қаржылары

-бюджеттік мекемелер мен ұйымдардың ақша қоры - субьектілерінің қаржылары.

Қаржылық қызметтің әдістері

Қаржылық қызмет мынандай әдістері арқылы жүзеге асырылады:

Ақша қорларын қалыптастыру әдісі - бұл мынандай қызмет атқарады:

ақша қорларын қайтармайтын түрде алу
ақша қаражатынының орнына жүретін бағалы қағаз шығару

Ақша қорларын бөлу әдісі мынандай қызмет атқарады:

қаржыландыру, дотация, субвенция, субсидия түрінде ақшалар беру
несиелеу(ұзақ, орта, қысқа мерзімді)
мемлекеттің өзінің ішкі және сыртқы қарызын өтеу

Ақша қорларын ұйымдастыру әдісі мынандай қызмет атқарады:

ақша қорларының пайдалану бағытын белгілеу
ақшаны пайдалануды жоспарлау
ақша қаражаттарының қаржылық нормамен берілу шектерін белгілеу
ақша қорларын пайдалануға бақылау жүргізу.

Қаржылық күқықтың жүйесі көбінесе Жалпы және Ерекше бөлімдері арқылы көрініс табады.

Қаржылық қүқықтың Жалпы бөлімі мына:

1. мемлекеттің қаржылық қүрылыеының қүқықтық негіэдері;

2. ақша жүйесінің қүқықтық негіздері;

3. мемлекетгік қаржылар саласындагі басқару;

4. қаржылық жоспарлаудың қүқықтық негіздері;

5. мемлекеттік қаржылық бақылаудың қүқықтық негіздері;

6. қаржылық - құқықтық жауапкершілікті қүқықтық реттеу сияқты институттардан түрады.

Ал Ерекше бөлімі мынадай:

1. бюджетгік қүқық;

2. қаржыльіқ банктік қүқық (мсмлсксттік - қүқықтық сипаты) ;

3. қаржылық сақтандыру қүқығы (мәсәлсксттік - қүқықтык сипаты) ;

4. қаржылык - шаруашылық қүкығы сияқты өте ірі бөлімдсрдсн қүралады.

Мемлекеттің қаржылық қүрылысының қүқықтық негіздері мемлекеттің қаржы жүйесінің қүрамын және оның үйымдастырылу қүрылымын белгілейтін, қаржылық қүрылымды қүрайтын және тиісті қаржыларды Басқаруды жүзсгс асыратын уәкілетгі мемлекеттік органдардың жүйсін айқындап, қүзыреттерің белгілейтін, соңдай-ақ қаржіңі жүйсінің институтгары мен біртүтас озін қаржылық рсттсудің мақсатын, міндсттсрін жәнс әдістерін белгілейтілң каржылык, күкықтьің институты болып табылады.

Мемлекеггің қаржылық қүрылысы өзара байланысқан:

1. тиісті қаржылық - экономикалық институттармен корсстілген мсмлскстгіц акшалай қорларының жиынтыгы рстіндсгі мсмлсксттің қаржы жүйссімсн;

2. мсмлсксттің қаржылык. органдарының жүйссінсн;

3. мсмлсксттік каржылық рсттсуден түрады.

Мемлексттің қаржы жүйсін қүрайтын каржылық - экономикалық институттар:

1. бюджет жүйсі (республикалық, жергілікті бюджеттср) ;

2. бюджеттен тыс мақсатты қорлар;

3. мемлекеттік сақтаидыру к. аржылары;

4. мемлсксттік банктердің қаржылары;

5. мсмлексттік кәсіпорыңдар мсн мсксмслсрдің және мсмлсксггік басқару органдарының қаржылары түріндс көрініс табады.

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ :

1. Қаржы қызметі дегеніміз не?

2. Оның қандай әдістері бар?

3. Оның Жалпы және Ерекше бөлімдеріне не кіреді немесе жатады?

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 1998 жылғы 7 қазаңдағы заңымен енгізілген өзгертулер мен толықтырулармен / Алматы:Юрист. - 2007. - 40б.

2. Найманбаев С. М. Салықтық құқық. /Алматы. Жеті жарғы. 2005.

3. Финансовое право. Учебник. /под ред. Химичева. Н. И. / Москва. БЕК. 2000.

4. Финансовое право. Учебник. /под. ред. Горбуновой О. Н/Москва. : Юрист. 2000.

2 лекция. Қаржы құқығының ұғымы, пәні және жүйесі

МАҚСАТЫ: Қаржылық құқықтың ұғымы, пәні, жүйесін түсіндіру және де әр біреуіне тоқталып мазмұнын ашу сабақтың мақсаты болып табылады.

1. Қаржы құқығының пәні, қаржы және басқа да сыбайлас қоғамдық қатынастардың арақатынасы.

2. Қаржы құқығының ұғымы, көздері. Қаржы құқығының және басқа құқық салаларының арақатынасы.

3. Қаржы құқық саласында құқықтық реттеудің әдістері. Қаржы құқық жүйесі.

4. Қаржы құқық нормалардың ұғымы, белғілері, түрлері және құрылымы.

Қаржы құқығы - бұл қоғам дамуының итісті кезеніндеғі мемлекеттің міндеттерін жүзеге асыру үшін қажетті ақша қорларын жасау, бөлу және пайдалану процесінде пайда болатын қаржы қатынастарын реттейтін заң нормаларының жиынтығы болып табылады.

Ол біртекті қаржы қатынастарына жататын жеке бағыттар бойынша: бюджет құқығына, салық құқығына, шаруашылық құқығына межеленіп айырылады; қаржының кең ұғыныс тұрғысында жалпы ақша қатынастары ретінде баян етілуіне байланысты қаржы құқығына сонымен бірге валюта және сақтық заңнамасын, банк құқығын, мемлекеттік кредитті, ақша айналасын құқықтық реттеу сияқты бөлімдерді де қосады.

Қаржы жүйесі - бұл қаржы - экономикалық институттарының белгіленген жиынтығы.

Қаржылық құқық жүйесі барлық құқық саласына тән Жалпы және Ерекше бөлімнен тұрады.

Мемлекеттік қаржылық қатынастар өздеріне тән мынадай белгілерімен ерекшеленеді:

- бұл қатынастар ақшалай қатынастарға жатады және әрқашанда бөлу сипатында болады;

- бұл қатынастар тауар нысанындағы құнның қарсы қозғалысына жолықпайтын ақшалай нысандағы құнның біржақты қозғалысын білдіреді:

- бұл қатынастар мемлекеттің болмысына, оның өсіп өркендеуіне байланысты қалыптасып, дамиды, сондай-ақ оның қаржылық қызметінің нәтижесі ретінде қөрініс табады;

- бұл қатынастар экономикалық қатынастардың бір түрі болғандықтан базистік қатынастар құрамында болады;

- бұл қатынастар әркашанда баламасыз трансферттік қатынастар қатарына жатады;

- бұл қатынастар мемлекеттің қаржылық қызметінің барысында қаржылық заңңамасық актілер мен заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілер негізінде туындайтындықтан әрқашан да құқықтық нысанда болады;

- материалдіқ және ұйымдастыру мәнді-мазмұнды мемлекеттік қаржылық қатынастар түрінде топтастырылады.

Қаржылық құқықтық реттеу әдістері:

- мемлекеттің қаржылық қызметінің ауқымындағы тиісті құқықтар мен міндеттердің туындау негіздері және олардың өзара байланыстарының сипаты;

- қаржылық-құқықтық санкциялардың сипаты, оларды қолдану негіздері, тәсілдері және процедуралары сияқты, сондай-ақ т. б. әлементтер негізінде қалыптасады;

- мемлекеттің қаржылық қатынастарға қатысушылардың құқықтары мен міндеттеріннің мәнін-мазмұнын қалыптастыру тәсілдері.

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ:

1. Қаржы құқығының пәні

2. Қаржы құқығының ұғымы, көздері

3. Қаржы құқық жүйесі.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1. Грачева Е. Ю., Соколова Э. Д Финансовое право. Учебное пособие. /Москва. :Новый юрист. 1998.

2. Худяков А. И. Налоговое право. /Алматы. -1996.

3. Сидоренко Т. В. Финансовое право. Учебное пособие. /Усть-каменогорск. 2004.

4. Сартаев С. С., Найманбаев С. М. Бюджеттiк құқық . Алматы. Жетi жорга. 2006 ж.

5. «Валюталық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. 24. 12. 1996.

6. «Аудиторлық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. 20. 11. 1998.

3 лекция. Ақша жүйесінің құқықтық негіздері

МАҚСАТЫ: Қайта құру кезеңіне дейін «ақша айналымы» мен «ақша айналысы» ұғымдары арасында айтарлықтай шек қойылмады. Бүгінгі лекцияның мақсаты мемлекеттік ақша жүйесінің құқықтық негіздерінің түсінігі және ақша түсінігін айырмашылығын, қолма-қол ақша түсінігін анықтау болып табылады.

1. Ақшаның ұғымы және функциялары. Тарихи пайда болатың ақша жүйелері. Биметализм және монометализм, оның түрлері.

2. Ңарықтық және жоспарлау экономикасымен мемлекеттердің ақша жүйелерінің өзгешілік белгілері.

3. Ақша жүйесінің ұғымы, қағидалары, элементтері. Ақша жүйесінің тұрақтану әдістері.

5. Валюта реттеунің ұғымы, міндеттері және әдістері және валюталық бақылау.

Ақша айналысы деп - қолма қол ақшалардың қозғалысы танылады.

Ақша айналамы деп - ол қолма қол және қолма қолсыз ұғымын сипаттайды. Бұл қолма қол ақша қозғалысы халықтың ақшалай табыстарының бөлінуін қарастырса, қолма қолсыз ақша өндіріс қаражатының бөлінуін қарастырады.

Ақша белгілері әртүлі жағдайларда қамтамасыз етіледі. Қолма-қол теңге тұтыну заттары мен қызметтер жиынтығымен қамтамасыз етілсе, қолма қолсыз теңге бөлуге арналған өндіріс құралдарының жиынтығымен қамтамасыз етіледі.

Мұндай жүйе тек қана орталықтанылған жоспалы экономика жағдайында ғана мүмкін болады. Себебі ол уақытта кәсіпорындар мен халықтың қолында қанша ақша, қанша тауардың болатыны және олардың қандай бағада сатылатыны белгілі болған.

КСРО-ның таратылуына, бағаның босатылуына, меншіктің мемлекеттің игілігіненалынуына және т. б. байланысты жүзеге асыру мүмкін емес болып қалады.

Ақша айналысының объективтік негізі - тауар өндірісімен тауар айналысы б. т.

Құн формасының өзгеріп отыруы, яғни тауардың ақшаға және ақшаның жаңа тауар сатып алуы үшін қолданылуы, ақшаның әрдайым қозғалыста, яғни айналыстаболуына мүмкіндік жасайды.

Бірақ ақша айналысы тауар айналысын қайталап қоймайды. Бұл екі процесс бір бірінен жекешеленіп жүреді. Тауарлар, оларды сатып алғаннан кейін, айналыстан шығады және тұтынылады. Ал ақша айналысы әрқашан жүреді.

Ақша айналыста жүре отырып, ол әрі айналыс құралы, әрі төлем құралы функцияларын атқарады.

Сонымен, тауар саудадан түскене ақша қарызды өте жұмсалуы мүмкін. Өз кезегінде, қарызды өтеуге түскен ақшалар тауарлар алу үшін қолданылуы мүмкін.

Банк жүйесін реформалау және ақша банкнотын өндіруге байланысты өзінің меншікті қуатын енгізуі, Қазақстандағы қолма-қол ақшамен байланысты жағдайды түбірімен өзгертті. Осыған байланысты 1992-1993 ж. ж. қолма-қол ақшаның тапшылығы тұрғысында енгізілген дерективті саясаттың орнына республикмызда қолма-қол ақша айналысын тұрақтандыру және басқарудың экономикалық әдістердің алғышарттары жасалды.

Дамыған елдерде бұл процесс кеңінен дами түсті: оларда қолма-қол ақша айналысы өріс алып жатыр.

АҚШ-та халықтың есеп айырылысуының 25-27 ℅ ғана қолма-қол ақшамен, ал қалғаны чек, несиелік карточкалар т. б. көмегімен жүргізіледі.

Өмірлік тәжірибе көрсеткендей ақша айналысын ақша айналымынан бөлуге болмайды. Ақша айналымын қолма-қол және қолма-қолсыз деп қатаң түре шектеуді ғалымдар онша қабылдай қоймайды.

Бұл екеуі өзара тығыз байланысты, сондықтан оларды бөлу қажет емес. Ақша айналасында қолма-қолдан қолма-қолсыз ақшаға және екрісінше өтеді. Сонымен, бүкіл ақша айналысы қолма-қол және қолма-қолсыз ақшалар болып бөлінеді. Сондайақ:

- өнімді өндіру және сату процесін, яғни тауарлы сипаттағы есеп айырысуларымен байланысты ақша аналымы;

- ақша айналысы бірнеше тарихи кезеңдерден өтті және металл, қағаз, несте ақшалар көмегімен жүзеге асырылды.

Валюта - еліміздегі барлық тауарлардың бағасын өлшеу жөніндегі атқаратын, мемлекет тарапынан аталып белгіленген ақша.

Ұлттық валюта жүйесі - халықаралық валюталық құқық нормаларын есепке ала отырып ұлттық валюталық заңдармен бекітілген валюталық қатынастарды реттеу және ұйымдастыру нысанын айтамыз.

Ұлттық валюта жүйесі халықаралық валюта жүйелерімен тығыз өзара қарым-қатынаста және еліміздің экономикаыс және сыртқы экономикалық байланыстиарының даму дәрежесіне тәуелді болды. Халықаралық валюталық жүйелердің тарихи даму кезеңдеріне орай мынандай түрлері болды:

тарихи валюталық жүйесі:
генуя валюталық жүйесі;
Британ валюталық жүйесі;
Ямайка валюталық жүйесі
Европа валюталық жүйесі

Ұлттық валюта айналысына - ақша шетелдік валютаға қатысты мемлекет тарапынан белгіленіп қойылған шектеулер валюта айналысының режимі деп аталады.

Валюталардың түрлері:

толығымен айналыста болатын
жартылай айналатын
айналысқа түспейтін.

Қазақстан валютасы жартылай айналыста болатын валюталар қатарына жатады.

Валюталық монополия валюталық құндалақтармен мәлім жасау жөніндегі тек мемлекеттің құзырындағы нарықтық айрықша қатынастар мен халықаралық валюталық қордың талаптарына сәйкес шектелген құқық болып табылады.

Қазақстандағы валюталық құндылықтар:

шетелдік валюта
номиналдары шетел валютасымен көрсетілген төлем құжаттары мен бағалы қағаздар
толығымен тазалау процесінен өткен алтын құймасы және резиденттері мен резидент еместердің арасындағы операцияларды жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын ұлттық валюта
номиналдары ұлттық валютамен көрсетілген бағалы қағаздар мен төлемдік құжаттар жатады.

Мемлекеттің валюталық монополиясының объектілері ретінде мынандай төлемдік құжаттар мен бағалы қағаздар:

шетелдік банктердің чектері, аккредативтері және пластикалық карталары
шет елдік банктердің депозитивтік сертификаттары
шет мемлекеттердің заемдық облигациялары
шет мемлекеттің қазыналық балдары мен вексельдері
шетелдік акционерлік қоғамдар мен компаниялардың акциялары
шет елдік заңды тұлғалар облигациялары түрінде көрініс табады.

Мемлекеттік қаржы саласындағы басқару мемлекеттік қаржыларға қатысты тиісті қызметтерін жүзеге асыруға уәкілетті мемлекеттік және арнайы қаржылық органдардың жүйесін айқындайтын, сондай-ақ олардың осы саладағы құзыреттерін белгілейтін қаржылық құқық болып табылады.

Мемлекеттік қаржы саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар жүйесінде:

А) мемлекеттегі өкілдік билік органдар:

1) жоғарғы заң шығарушы және өкілді орган

2) жергілікті өкілді органдар

Б) мемлекеттің атқарушы билік органдары:

1) жалпы құзіретті орталық атқарушы орган

2) орталық салалық құзіретті орган

3) Жалпы құзыретті жергілікті атқарушы органдар

4) жергілікті салалық және функционалдық органдар

5) министрліктер мен ведомствалық аумақтық органдар

6) жергілікті әкімдіктердің бөлімдері мен басқармалары

В) мемлекеттің арнайы мамандандырылған қаржылық - экономикалық органдары:

1) ҚР қаржы министрлігі, оның құрлымдары мен аумақтық бөлімшелері

2) ҚР Ұлттық банкі

3) ҚР экономикалық және бюджеттік жоспарлау министрлігінде көрініс тапқан.

Әдістері:

валюталық реттеу объектілерін анықтау
валюталық операцияларды жүргізудің қағидаларын белгілеу
мемлекеттің валюталық монополияларының объектілерін айқындау
мемлекеттің валюталық монополияларының объектілерімен жасалынатын операцияларды халықаралық хақы бар мемлекеттік органдардың құзыреттерін белгілеу
валюталық операцияларды, оның ішінде шетелдік валютамен жасалынатын операцияларды жүзеге асрыу хақы бар заңды тұлғаларды мемлекеттік тірекеу
валюталық операцияларды жүзеге асыруға байланысты қызметтерді лицензиялау
валютамен жасалынатын операцияларға бақылау жүргізу.

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ:

1. Ақша айналымы мен ақша айналысының түсінігі

2. Екеуінің айырмашылығы

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1. Грачева Е. Ю., Соколова Э. Д Финансовое право. Учебное пособие. /Москва. :Новый юрист. 1998.

2. Худяков А. И. Налоговое право. /Алматы. -1996.

3. Сидоренко Т. В. Финансовое право. Учебное пособие. /Усть-каменогорск. 2004.

4. Сартаев С. С., Найманбаев С. М. Бюджеттiк құқық . Алматы. Жетi жорга. 2006 ж.

5. «Валюталық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. 24. 12. 1996.

4лекция. Қаржы бақылаудың құқықтық негіздері

МАҚСАТЫ: Қаржылық бақылау - қаржы жүйесінің барлық буындарының ресурстарын жасау, бөлу және оларды пайдаланудың негізділігін тексеруге бағытталған айырықшалық қызмет. Қаржылық бақылаудың қандай құқықтық негіздері және қаржылық бақылаудың іс-әрекетінің сферасы қандай болады соны анықтау болып табылады.

1. Қаржылық бақылаудың ұғымы, оның субъектілері, объектілері, пәні, мақсаттары, міндеттері және әдістері.

2. Қаржылық бақылаудың жіктеліуі. Қаржылық бақылаудын түрлері.

3. Қаржылық бақылау органдары және олардың компетенциясы.

4. Аудиттің және аудиттік қызметтің ұғымы, түрлері, қағидалары және іске асырудың тәртібі.

Қаржылық бақылау қаржыны басқарудың функциялық элементтерінің бірі. Ол басқарудың қаржылық жоспарлау, қаржыны оперативті басқару сияқтыбасқа элементтерімен тығыз байланысты және бір мезгілде жүзеге асырылады.

Қаржылық бақылаудың болуы экономикалық категория ретіндегі қаржыға бақьлау функциясының тән болуымен объективті түрде шарттасылған. Бұл функция арқылы қаржы бөлудің қалыптасып отырған үйлесімі, қорлардың ара салмағы, оларды қалыптастырудың көздері, пайдаланылуы туралы ескертіп отырады. Қаржының бақылау функциясы материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну процесіне қоғам, ең алдымен мемлекет тарапынан ықпал жасауға мүмкіндік береді. Бірақ бұл мүмкіндік тек қоғамдық қатынастарда ғана адамдардың қатысуымен, мынадай белгілі бір шарттардың кезінде: бақылаудың айрықша органдарын құрғанда; оларды білікті мамандармен толықтырғанда; бұл органдардың құқықтарын реттемелегенде шындыққа айналады.

Бақылау функциясы - қаржының ішкі қасиеті, ал қаржылық бақылау қаржыға тән объективті мазмұн ретіндегі бақылау функциясын практикалық қолдану болып табылады.

Қаржылық бақылаудың өзгешілігі - оның ақша нысанында жүзеге асырылатындығыңда.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.