Жаратылыстанудың даму кезеңдері

1. Қазіргі жаратылыстану дамуының тенденциялары
2. Қазіргі жаратылыстанудың құрамдас бөліктері
3. Жаратылыстанудың даму кезеңдері
4. Жаратылыстанудың XIXғасыр соңы мен XXғасырдың бас кезіндегі даму кезеңдері

Ғылымдардың «кірігуі» (интеграциясы ), жаратылыстануда жаңы шектес пәндердің пайда болуы – осының бәрі ғылымның дамуының қазіргі кезеңінің белгілерін көрсетеді. Адамзат ( ғылым тарихы тұрғысынан қарағанда ) өзінің Табиғатты танып білу барысында барлығы үш сатыдан өтіп, төртіншісіне кіріп отыр.
Бірінші сатысында VII- Vғғ. б.э.д.) қоршаған дүниенің бүтін, біртұтас нәрсе екені туралы жалпы түсініктер қалыптасты. Идеялар мен болжамдардан тұратын натурфилософия деген ілім пайда болды. Бұл саты ХV ғ дейін созылып, жаратылыстану ғылымдарының алғашқы негіздерін жасады.
ХV-ХVI ғ- дан талдау (аналетикалық сатысы басталды, басқша айтқанда жаратылыстанудағы қол жеткен жетістіктерді бөлшектеу және ерекшеліктерді бөлу- бұлар ақырында физиканың химия мен биологияның, сонымен қатар басқада жеке жаратылыстық ғылымдардың пайда болуына ( ғылымның дифференциялану процесі), оның ары қарай дамуына әкеледі. Осы сатының екінші бір ерекшелігі- эмперикалық (тәжірбиелік ) жолмен алынған білімнің теориялық білімдерден көбірек болуы. Талдау сатысының тағы да бір ерекшелігі Табиғаттың жеке заттарын зерттеудің оның табиғи құбылыстарын зерттеуге қарағанда өте көп болуы. Бұл ерекшеліктер кеінрек адамзат үшінші синтетикалық сатыға көтерілген кезде де сақталып, ары қарай даму жолында болды.
Ақырында, қазіргі кезде барлық жаратылыстанудың принципті тұтастығын дәлдеп, неге тек физика,химия, биология мен психология Табиғат туралы ғылымның негізгі және өзінше дербес бөлімдері болып отыр деген сұраққа жауап беру әрекеттері жасалуда.

1. Жылысбаев А. «Жаратылыстану ғылымдары»
2. Пазылов «Қазіргі жаратылыстану концепциялары»
3. Биология анықтамасы.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Ж о с п а р
1. Қазіргі жаратылыстану дамуының тенденциялары
2. Қазіргі жаратылыстанудың құрамдас бөліктері
3. Жаратылыстанудың даму кезеңдері
4. Жаратылыстанудың XIXғасыр соңы мен XXғасырдың бас кезіндегі даму
кезеңдері

Қазіргі жаратылыстану дамуының тенденциялары
Ғылымдардың кірігуі (интеграциясы ), жаратылыстануда жаңы шектес
пәндердің пайда болуы – осының бәрі ғылымның дамуының қазіргі кезеңінің
белгілерін көрсетеді. Адамзат ( ғылым тарихы тұрғысынан қарағанда ) өзінің
Табиғатты танып білу барысында барлығы үш сатыдан өтіп, төртіншісіне кіріп
отыр.
Бірінші сатысында VII- Vғғ. б.э.д.) қоршаған дүниенің бүтін, біртұтас
нәрсе екені туралы жалпы түсініктер қалыптасты. Идеялар мен болжамдардан
тұратын натурфилософия деген ілім пайда болды. Бұл саты ХV ғ дейін
созылып, жаратылыстану ғылымдарының алғашқы негіздерін жасады.
ХV-ХVI ғ- дан талдау (аналетикалық сатысы басталды, басқша айтқанда
жаратылыстанудағы қол жеткен жетістіктерді бөлшектеу және ерекшеліктерді
бөлу- бұлар ақырында физиканың химия мен биологияның, сонымен қатар басқада
жеке жаратылыстық ғылымдардың пайда болуына ( ғылымның дифференциялану
процесі), оның ары қарай дамуына әкеледі. Осы сатының екінші бір ерекшелігі-
эмперикалық (тәжірбиелік ) жолмен алынған білімнің теориялық білімдерден
көбірек болуы. Талдау сатысының тағы да бір ерекшелігі Табиғаттың жеке
заттарын зерттеудің оның табиғи құбылыстарын зерттеуге қарағанда өте көп
болуы. Бұл ерекшеліктер кеінрек адамзат үшінші синтетикалық сатыға
көтерілген кезде де сақталып, ары қарай даму жолында болды.
Ақырында, қазіргі кезде барлық жаратылыстанудың принципті тұтастығын
дәлдеп, неге тек физика,химия, биология мен психология Табиғат туралы
ғылымның негізгі және өзінше дербес бөлімдері болып отыр деген сұраққа
жауап беру әрекеттері жасалуда.
Сонымен қатар ғылымды дифференциялау, басқаша айтқанда, қайсыбір
ғылымның тар салаларын жасау орын алуда, дегенмен, жалпы тенденсия ғылымның
кірігуіне (интеграциясына) қарай бет алуда сондықтан да жүзеге асырылуы
басталып отырған ақырғы (төртінші) сатыны интегралды – дефференциялық деп
атайды.
Қазіргі уақытта таза түрінде тек қана физикаға, химияға немесе
биологияға жататын жаратылыстықғылыми зерттеулердің бір де бір саласы
жоқ.Бұл ғылымдардың барлығы да оларға ортақ Табиғат заңдарына жүгінеді.
Табиғатты толық танып білудің негізгі жолы жаңа білімдерді синтездеу мен
ғылымдарды бірігуінде (интеграциясында) жатыр.
Бірақ бүкіл әртекті Табиғатты (Ғалам, Тіршілік және Ақыл) біз
зерттеудің біртұтас объектісі түрінде қалай алып қарауымыз мүмкін?
Ізделініп отырған осы бірлік неде жатыр? Мұны біз егер мынадай – барлық
жаратылыстану не нәрсеге негізделген немесе негізделуі керек деген сұраққа
жауап беруге талпынсақ жақсырақ түсінеміз. Барлық арнайы ғылымдарға ортақ
бірдеңе бар ма?

Қазіргі жаратылыстанудың құрамдас бөліктері
Жүйелер туралы ілімге сәйкес күрделі құрылымды жүйелердің маңызды
қасиеті нерархиялық принципті (hierarchia деген грек сөзінен - өзара
бағыну), сонымен қатар оларда құрылыстың немесе ұйымдастырудың бірнеше
деңгейінің барлығы болып табылады. Жоғары ұйымдастырылған жүйелерде олардың
да ғылымдарының еңбектері қазіргші әлемнің жаңа бейнесінің және табиғат
заңдарының ғылымы негіздерін жасады.
Міне, осындай ұлы жаңаклықтар ашылған қысқа тарихи кезеңді тарихшылар
жаратылыстанудағы ғылыми төңкерістер кезеңі деп атады және бұл төңкерісті
шындығында, физикалық тұрғыдан Ньютон аяқтап шықты.
Бұл кезеңнің негізгі жетістіктеріне геоцентризмнен гелеоцентризмге
өткен жаңа астрономия ғылымының, шексіз әлем моделімен сипатталатын жаңа
космос бейнесін, қозғалыс туралы фундаментальді ғылым жаңа механиканы,
табиғат заңдарын тәжірибелік түрде зерттеу жасайтын жаңа жаратылыстану
ғылымын, жоғарғы математиканы, ғылыми және техникалық бөлімінің
математикалануын жатқызамыз.
Жаратылыстанудың даму кезеңдері
Жаратылыстануды уақыт дамуына қарай зерттей отырып меңгеру оңайырақ
болады. Сонымен ғылымның өткен өміріне сапар шегіп көрелік. Қазіргі
жаратылыстану жүйесіне Табиғат туралы жаңа ғылымдармен қатар ежелгі грек
натурфилософиясы, орта ғасырдағы жаратылыстану, жаңа уақыт ғылымы және
XXғасырдың басына дейінгі классикалық жаратылыстану сияқты білімнің тарихи
салалары да кіреді. Бұл адамзаттың біздің ғаламшарымыздағы өз ғұмырында
ұзақ жылдар бойы жинаған барлық білімдерінің нағыз түпсіз қазынасы. Осы
салаларды біз арнайы ғылымдардағы табиғаттың фундаментальдық идеялардың
ашылуымен, ал революцияларды – белгілі парадигмалар мен көзқарастардың
өзгеруімен байланыстыра отырып қарастырамыз (парадигма – осы күнгі типтік
немесе базалық схема, мәселелерді қоя білу мен шешу үлгісі). Ғылыми
революциялар ішінен физикадағы ғылыми революцияларды жеке бөліп
қарастыруға болады, себебі олар жаратылыстанудағы кординалды өзгерістердің
негізгі себептері болды.
Бір этаптан басқа этапқа өту және бір революциядан басқаға өту адам
ойының триумфальды түрдегі аяқ алысына мүлдем ұқсаған жоқ. Ғылымның
магистралды бағытта дамуы көптеген айналмалы жолдар, кейін шегіну, бір
орында тұрып қалу сияқты кезеңдер арқылы жүріп отырды. Ғылым ол кезде баяу
дамыды, бірақта оның нәтижелері жаратылыстанудағы парадигмалардың ауысуына
әкеліп тұрды. Енді осы өткен замандарға қарай сапар шегейік!
XXғасыр ортасынан бастап адамзат өзінің тарихи дамуының жаңа кезеңіне
аяқ басты: жаратылыстанудағы, математикадағы және табиғат, техника мен
қоғам туралы фундаментальдық ғылымдардағы ең жоғарғы инженерлік
жетістіктерді қолдану нәтижесінде әлемдік ғылыми-техникалық білімдерде өте
тез және терең өзгерістерге әкелген ғылыми-техникалық революция (төңкеріс)
кезеңі басталды. Егер XVIIғасырдағы ғылыми революция,
XVIIғасырдағыөнеркәсіптік революция, XIX-XXғасырлардағы жаратылыстанудағы
революциялар тек қана ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.