Карталардың жіктемесі. Географиялық картадағы жазулар

І. КІРІСПЕ
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Нивелир
2. Нивелирмен белгілеу
3. Гипсометрия
4. Триангуляция әдісі
5. Трилатерация әдістер
6. Полигонометрия әдісі
7. Мемлекеттік нивелирлеу жүйесі
Пайдаланған әдебиет

. Карта – белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні.
Карталар әртүрлі белгілеріне: бейнеленуіне, территориясына, масштабына, мазмұны мен мақсатына байланысты жіктеледі.
Бейнеленуіне байланысты карталар Жердегі болып жатқан табиғи және қоғамдық құбылыстарды бейнелейтін географиялық карталар және аспан, оның бөліктері мен планеталарды бейнелейтін астрономиялық карталар деп ажыратылады.
Карталар қажетті масштабына сәйкес шартты түрде:
- ірі масштабты 1:1000 – 1:100 000 аралығында
- орта масштабыты 1:200 000 – 1:1 000 000 аралығында
- ұсақ масштабты 1:1 000 000 деп бөлінеді.
Территориясы бойынша дүниежүзі картасын, материктер, мұхиттар, материктердің бөліктері мен жеке мемлекеттер, әкімшілік облыстар, аудандар, қалаларды бөледі.
Мақсатына қарай карталар:
- ғылыми-анықтамалық – ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге және толық ақпарат алуға арналған.
- оқулықтар – география, тарих, геология және т.б. зерттеуде қолданылады, мектептер мен жоғарғы оқу орындарына арналған.
- техникалық – қандай да бір техникалық есептеулерді жүргізуге арналған, объектілер мен шарттар кескіндейді.

1. Нұрпеиісова М.Б. Геодезия - Оқулық. Алматы: «ЭВЕРО» баспаханасы, 2005.
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.

Пән: География
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

КАРТАЛАРДЫҢ ЖІКТЕМЕСІ. ГЕОГРАФИЯЛЫҚ КАРТАДАҒЫ ЖАЗУЛАР

ЖОСПАР

І. КІРІСПЕ

ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Нивелир

Нивелирмен белгілеу

1. Гипсометрия
2. Триангуляция әдісі
3. Трилатерация әдістер
4. Полигонометрия әдісі
5. Мемлекеттік нивелирлеу жүйесі
Пайдаланған әдебиет

Географиялық карталардың жіктелуі
1. Карта – белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер
бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты
жазықтықта кішірейтілен кескіні.
Карталар әртүрлі белгілеріне: бейнеленуіне, территориясына,
масштабына, мазмұны мен мақсатына байланысты жіктеледі.
Бейнеленуіне байланысты карталар Жердегі болып жатқан табиғи және
қоғамдық құбылыстарды бейнелейтін географиялық карталар және аспан, оның
бөліктері мен планеталарды бейнелейтін астрономиялық карталар деп
ажыратылады.
Карталар қажетті масштабына сәйкес шартты түрде:
- ірі масштабты 1:1000 – 1:100 000 аралығында
- орта масштабыты 1:200 000 – 1:1 000 000 аралығында
- ұсақ масштабты 1:1 000 000 деп бөлінеді.
Территориясы бойынша дүниежүзі картасын, материктер, мұхиттар,
материктердің бөліктері мен жеке мемлекеттер, әкімшілік облыстар,
аудандар, қалаларды бөледі.
Мақсатына қарай карталар:
ғылыми-анықтамалық – ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге және толық
ақпарат алуға арналған.
оқулықтар – география, тарих, геология және т.б. зерттеуде қолданылады,
мектептер мен жоғарғы оқу орындарына арналған.
техникалық – қандай да бір техникалық есептеулерді жүргізуге арналған,
объектілер мен шарттар кескіндейді.
туристтік, навигациялық, әскери және т.б.
Мазмұны бойынша карталар екіге бөлінеді:
- Жалпыгеографиялық
- Тақырыптық
Жалпыгеографиялық карталар – барлық географиялық құбылыстарды
бейнелейді, жер бетін және оның бөліктерін, гидрография, елді мекендер,
шаруашылық объектілер, коммуникация, шекаралар, жер бедерін, топырақ,
өсімдіктер мен жануарлар әлемін т.б. көрсетеді. Ірі масштабты жалпы
географиялық карталарды – топографиялық карталар, орта масштабты жалпы
географиялық карталарды – жалпы топографиялық карталар, ал ұсақ
масштабты жалпы географиялық карталарды – жалпы карталар деп атайды.

Нивелир - екі нүктенің биіктіктерінің айырмашылығ ын анықтауға
арналған геодезиялық аспап; горизонталь нысаналау сәулесі мен осы
нүктелерде вертикаль орнатылған рей калар арқылы қолданылады.
Конструкцияларының негізгі типтері бойынша нивелирлерді цилиндрлік деңгейлі
нивелир және компенсаторлы нивелир деп екі топқа бөледі, соңғыларында
нысаналау сызығы горизонталь жағдайға автоматты түрде келтіріледі. Дәлдігі
жөнінен нивелирлер, негізінен, І және ІІ класты нивелирлеуге арналған өте
дәл, ІІІ және ІV класты нивелирлеуге арналған дәл нивелирлер, зерттеу және
құрылыс жұмыстарына арналған техникалық нивелирлер деп бөлінеді. Н-05 —
оптикалық микрометрлік жоғары дәлдікті нивелир, биік айырымды 1 км-лік екі
мәрте жүрісте 0,5 мм-ден арпайтын орташа квадраттық қателікпен анықтауға
арналған. Н-3, Н-3К, Н-3Л нивелирлері — дәл, 1 км екі мәрте жүрісте биік
айырымды 3 мм-ден аспайтын орташа квадраттық қателікпен анықтауға арналған,
дәл аспаптар.

Инженерлік-геодезиялық зерттеулерде, ІІІ және ІV кластық нивелирлеу
кезінде қолданылады. Н-10, 2Н-10Л, Н-10К, Н-10КЛ нивелирлері — 1 км-лік екі
мәрте жүрісте биік айырымды 10 мм-ден аспайтын орташа квадраттық қателікпен
анықтауға арналған техникалық нивелирлер. Олар құрылыста, инженерлік-
геодезиялық зерттеулерде және топографиялық түсірістердебиіктік шама
негіздерімен қамтамасыз ету үшін қолданылады. Қазіргі кездегі нивелир
аспаптарында дүрбінің осін горизонталь жағдайға келтіру деңгейі арқылы
тексеріледі немесе авторедукциялық компенсаторл ар арқылы өздігінен жасалады

Нивелирлік белгілер

Нивелирлік белгілер – геометриялық нивелирлеу пункттерін жергілікті
жерде белгілеу және бекіту үшін орнатылатын белгілер. Нивелирлік белгілер
тұрақты және уақытша, сондай-ақ іргетастық және грунттық реперлер,
қабырғалық және шойын маркалар мен реперлер және т.б. болып бөлінеді.

Гипсометрия
• жер бетінің нақты және салыстырмалы биіктіктерін өлшеумен,
анықталған деректерді карталар мен сызбалар бетінде өрнектеумен
айналысатын геодезия тарауы;
• нақтылы аймақтың биіктік көрсеткіштерін салыстыра саралау.

Мемлекеттік геодезиялық тораптар

Мемлекеттік геодезиялық тораптар жиілету және түсіріс торларын одан
әрі дамытудың, сонымен қатар ізденіс, құрылыс, жер қойнауын пайдалану,
жерге орналастыру, т.б., көптеген инженерліқ есептерді шешудің негізі болып
табылады. Сондықтан, геодезиялык тораптарды құрудың дәлдігің қамтамасыз ету
үшін оның бұрыштық және ұзындық өлшеулері тиісті аспаптар мен тәсілдер
арқылы жүргізілуге тиісті Мемлекеттік геодезиялык тораптарга мыналар
жатады: а) 1,2,3,4 кластың пландық жүйелер, олар өзара бұрыштық және
ұзындық өлшеулер дәлдігімен, жүйе қабырғаларының ұзындықтарымен
ерекшеленеді. Пландық жүйелер триангуляция, триатерация, полигонометрия
әдістерімен кұрылады. ө) I, II, III және IV класты биіктік нивелирлік
тораптар. Олар геометриялық нивелирлеу әдісімен кұрылады. Геодезиялык
жүйелер жалпыдан жекеге қарай көшу принципімен: жоғары жүйеден, яғни 1-
кластан төменге карай неғұрлым дәл құрылғаннан, соғұрлым ұсақтау және
дәлдігі кемдеу класқа карай кұрылады. 1-класты жүйе мейлінше жоғары
дәлдікке ие болады және ол төменгі кластарға геодезиялык жүйелердің дамуы
мен орлардың пункттерінің координаталарын біртұтас жүйеде есептеу үшін,
негіз кызметін атқарады.

Триангуляция әдісі

Триангуляция әдісі. Триангуляция әдісі жергілікті жерде үшбұрышты
жүйесін құрудан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.