Тұздар гидролизі
I. Кіріспе:
II. Негізгі бөлім:
2.1. Күшті негізбен әлсіз қышқылдын түздарының гидролизі.
2.2. Әлсіз негіздер мен күшті қышқылдан түзілген тұздар.
2.3. Әлсіз негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз.
2.4. Күшті негізбен күшті қышқылдан түзілген тұздар.
III. Қорытынды
II. Негізгі бөлім:
2.1. Күшті негізбен әлсіз қышқылдын түздарының гидролизі.
2.2. Әлсіз негіздер мен күшті қышқылдан түзілген тұздар.
2.3. Әлсіз негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз.
2.4. Күшті негізбен күшті қышқылдан түзілген тұздар.
III. Қорытынды
ГИДРОЛИЗ (гидро... және грек. lysis — айыру, ыдырау) — су мен түрлі заттар арасындағы иондық алмасу реакциясы. Гидролизге тұздар, гижридтер, тиоангидридтер. галогенангидридтер, әр түрлі органик. қосылыстар (белоктар, майлар. эфирлер, т.б.) ұшырайды. Гидролиз кезіндегі еріген зат пен су құрамындағы иондардың қосылуынан нашар диссоциацияланатын заттар түзілетіндіктен, сутек және гидроксид иондарының концентрациясы өзгереді. Сондықтан Гидролиз нәтижесінде тұздардың көпшілігінің ерітінділері қышқылдык, не сілтілік реакция көрсетеді Гидролиз — қайтымды процесс. Сандық тұрғыдан Гидролизді Гидролизге к о н ст а н т а с ы м е н (Гидролиз реакциясынын тепе-тендік константасымен), яғни К және Гидролизге ұшыраған иондар мен молекулалар бөлшектері санының ерітіндіге енгізілген бөлшектердін жалпы санына қатынасын білдіретін гидролиздену дәрежесімен (аг) сипаттайды. Тұздар Гидролизді хим. өнеркәсібінде, лаб-ларда көптеген маңызды процестердің, ал органик. қосылыстар Гидролизді су әсерінен органик. қосылыстардың екі және одан да көп заттар кұрап ыдырауынын негізі болып табылады. Күрделі эфир. глюкозид. амид байланыстарының Гидролизді организмнің тіршілігінде үлкен рөл аткарады. Гидролиз ағаш өндеу өндірісі мен аш. қалдықтарынан этил ширті, глюкоза, т.б. заттарды алуда қолданылады
1. А.К Кабдрахимова Түркістан 2004жыл
жалпы химия
2. Ө. Стамқүл, С. Тілелиев, С. Тұртабаев
«Жалпы жіне беиорганикалық химия»
Түркістан 2006жыл.
3. Аханбаев К.А. «Химия» Алматы мектеп
1993жыл.
4. Ж. Шоқыбаев «Беиорганикалық және
аналетикалық химия» Алматы білім
2003жыл.
5. М.Б. Усманова, Қ.Н. Сақариянова. Алматы
«Атамұра» 2005ж.
жалпы химия
2. Ө. Стамқүл, С. Тілелиев, С. Тұртабаев
«Жалпы жіне беиорганикалық химия»
Түркістан 2006жыл.
3. Аханбаев К.А. «Химия» Алматы мектеп
1993жыл.
4. Ж. Шоқыбаев «Беиорганикалық және
аналетикалық химия» Алматы білім
2003жыл.
5. М.Б. Усманова, Қ.Н. Сақариянова. Алматы
«Атамұра» 2005ж.
Кіріспе
ГИДРОЛИЗ (гидро... және грек. lysis — айыру, ыдырау) — су мен түрлі
заттар арасындағы иондық алмасу реакциясы. Гидролизге тұздар, гижридтер,
тиоангидридтер. галогенангидридтер, әр түрлі органик. қосылыстар (белоктар,
майлар. эфирлер, т.б.) ұшырайды. Гидролиз кезіндегі еріген зат пен су
құрамындағы иондардың қосылуынан нашар диссоциацияланатын заттар
түзілетіндіктен, сутек және гидроксид иондарының концентрациясы өзгереді.
Сондықтан Гидролиз нәтижесінде тұздардың көпшілігінің ерітінділері
қышқылдык, не сілтілік реакция көрсетеді Гидролиз — қайтымды процесс.
Сандық тұрғыдан Гидролизді Гидролизге к о н ст а н т а с ы м е н (Гидролиз
реакциясынын тепе-тендік константасымен), яғни К және Гидролизге ұшыраған
иондар мен молекулалар бөлшектері санының ерітіндіге енгізілген
бөлшектердін жалпы санына қатынасын білдіретін гидролиздену дәрежесімен
(аг) сипаттайды. Тұздар Гидролизді хим. өнеркәсібінде, лаб-ларда көптеген
маңызды процестердің, ал органик. қосылыстар Гидролизді су әсерінен
органик. қосылыстардың екі және одан да көп заттар кұрап ыдырауынын негізі
болып табылады. Күрделі эфир. глюкозид. амид байланыстарының Гидролизді
организмнің тіршілігінде үлкен рөл аткарады. Гидролиз ағаш өндеу өндірісі
мен аш. қалдықтарынан этил ширті, глюкоза, т.б. заттарды алуда қолданылады.
Негізгі бөлім
2.1. Күшті негіз бен күшті қышқылдан түзілген тұз
Тұз иондарының су молекуласындағы иондармен концентрацияларының
өзгеруін гидролиз деп атайды. Немесе гидролиз деп тұздардың су
әсерінен ыдырауын айтады. Сондықтан, тұздардың ерітіндісіне
индикаторлар қосқанда не қышықылдық, не сілтілік орта көрсетеді.
Тұздар гидролизінің 4 түрлі жағдайы бар, оның үш жағдайында олар
гидролизденеді, ал төртінші жағдайда гидролизденбейді. Көп негізді
қышқылдар , мен көп қышқылды негіздердің тұздары сатылап
гидролизденеді.
1. Күшті негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз.
Бұл тұзды күшті негіз NаОН-пен әлсіз қышқыл ,СН3СООН-дан түзілген деп
қарастыруға болады. Алдыменен молекулалық тендеуін, сонан соң толық иондық
теңдеуін жазамыз. Ең соңында қысқаша иондық теңдеуін көрсетеміз;
СН3СОО+ Nа++Н2О=СН3СООН+NаОН
СН3СОО+Н2О-СН3СООН+ОН Реакция нәтижесінде әлсіз электролит СН3СООН
түзіледі, ал ортада (ерітіндіде) гидроксил иондары көбейіп,
ортаның қасиетін сілтілік етеді. рН7
Демек, әлсіз қышқыл мен күшті негізден түзілген тұздың
ерітіндісі сілтілік орта береді.
К2SО3+Н2О=КНSО3+КОН
КНSO3+Н2О=Н2SО3+КОН
2. Күшті қышқылмен әлсіз негізден түзілген тұз.
NH4CI+H2O=NH4OH+NCI
NH4++CI-+H2O=NH4OH+H+CI-
NH4++H2O=NH4OH+H+ рН7
азот қышқылы (2н; 1:1 және тығ.1,4), күкірт қышқылы (2н және тығ.1,84), тұз
кышқылы (2н;1:1 және тығ.1,19), сірке қышқылы (2н), натрий гидроксиді (2н),
аммиак (2н), аммоний хлориді (қанық), аммоний сульфиді (0,5н), калий иодиді
(О.1н), калий нитраты (0,5н), нейтраль лакмус ерітіндісі, кадмий сульфаты
(0.5н), мырыш сульфаты (0.5н), мырыш хлориді (0.5н), кобальт нитраты
(0.5н), натрий карбонаты (2н), натрий ацетаты (2н), мыс сульфаты (2н),
сынап хлориды (0,5н), сынап нитраты (II) (2н), сынап нитраты
(I) (2н), күкіртсутек суы. Азот қышқылы (конц. тығ.1,4 және 2н), күкірт
қышқылы (конц. тығ. 1,84 және 2н), тұз қышқылы (конц. тығ. 1,84 және 2н),
натрий (40% және 2н), аммоний гидроксиді (25% және 2н), мыс (II)
хлориді (0.5н), мыс сульфаты (0.5н), калий иодиді (О.1н), глюкоза (10%),
сынап
(II) нитраты (2н), калий роданиді (0.5н), натрий карбонаты (2н), күкіртті
қышқыл, крахмал клейстері, күміс нитраты (0,1н), қалайы (II)
хлориді (0,5и), натрий бромиді (0,5н), натрий хлориді (2н), натрий
тиосульфаты (1н).
2.2 Күшті негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз
Мыс (II) тұздың ерітіндісіне алдын ала үйкегіш қағазбен тазаланған
және сумен жуылған темір пластинкасын салындар. Не байқалады? Ерітіндінің
және металдың беті, түсі қалай өзгереді? Реакцияның теңдеуін жазыңдар,
кестеде стандартты электродтық потенциал мәндерін жазып алыңдар да,
салыстырыңдар. Қандай қорытынды жасауға болады?
Бес пробиркаға аздаған мөлшерде мыс жаңқаларын салыңдар және бірнеше
тамшы қышқыл ерітінділерін қосыңдар; біріншісіне - конц. Н2SО4, екіншісіне
- сұйытылған Н2SО4, үшіншісіне-конц. HNОз, төртіншісіне - сұйытылған НNОз,
бесіншісіне - НСІ. Не байқалады? Ерітінділердің түсі қалай өзгереді? Барлық
пробиркада реакция жүреді ме? Бөлініп шыққан газдардың ерекше иісін және
түсін анықтаңдар. Реакциялардың теңдеулерін жазыңдар және
коэффициенттерін қойыңдар. Осы реакцияларда мыс қандай қасиет көрсетеді?
а) мыс (II) сульфатының ерітіндісі мен сілтіні
әрекеттестіріп мыстың (II) гидроксидін алыңдар. 1 үсін
байқаңдар, реакцияның теңдеуін жазыңдар.
б) Пробирканы мыс гидроксидімен қыздырыңдар, тұнбаның
түсі қалай өзгереді? Реакцияиың тендеуін жазыңдар.
а) Мыс (II) тұзының ерітінділерінде лакмус қағазы
көмегімен реакцияның ортасын тексеріңдер. Гидролиз
реакциясының теңдеуін жазыңдар.
б) Мыс (II) сульфатының ерітіндісіне натрий карбонаты ерітіндісін
қосыңдар. Қандай өзгерістер байқалады? Аралас тұздар гидролизінің реакция
теңдеуін жазыңдар.
Өте сұйытылған мыс (II) сульфатының ерітіндісіне аммиактың ерітіндісі
түзілген тұнба ерігенше тамшылатып құйыңдар, қандай өзгеріс болады?
Реакциялардың теңдеулерін жазыңдар. Түзілген комплексті қосылыстың
диссоциациялану және тұрақсыздық константасының теңдеулерін жазыңдар.
Комплексті ионның ішіндегі мыстың ионын қалай анықтауға болады?
Мыс (1) сульфатының ерітіндісіне КІ ерітіндісін күйыңдар. Тұнба
түзіледі. Ерітіндінің бір бәлігіне крахмал ерітіндісін қосыңдар.
Ерітіндінің түсі қалай өзгереді? Реакцияның теңдеуін жазыңдар.
Ерітіндінің екінші бөлігіне натрий сульфитінің ерітіндісін құйыңдар.
Не байқалады? Реакцияның теңдеуін жазыңдар.
Ортаның қасиеті қышқылдық болады, себебі реакция нәтижесінде әлсіз
негіз NН4ОН және күшті қышқыл пайда болады.
Zn(NO3)2→ZnOHNO3→Zn(OH)2
AI(СН3СОО)3+ЗН2О= ЗСН3СООН+А1(ОН)3
Мұндай жағдайда ортаның қасиеті реакцияу нәтижесінде пайда болған
қышқыл мен негіздің салыстырмалы күштеріне байланысты болады Мысалы:
СН3СООН-күші А1(0Н)3 күшінен артық Сондықтан, орта әлсіз қышқылдық қасиет
береді.
А13++ЗСН3СОО+ЗН2О=ЗСН3СОО-ЗН++А1(ОН )3↓
А13++ЗН2О=Н++ А1(ОН)3↓
(NH4)2S= 2NН4ОН + Н2S
Егерде негіздің күші артық болса, өлсіз негіздік қасиет болар еді.
Қышқыл мен негіздің күштері тең болса нейтралды орта болады.
2.3 Әлсіз негізбен қышқылдан түзілген тұз
Күшті қышқыл мен күшті негізден түзілген түздар
КС1+Н2О= КОН+НСІ
гидролизденбейді, орта нейтралды.
Гидролиз сатылып өтетін процесс
1. Nа2СО 3 +Н2О=Nа+ Н СО3+Nа++ ОН-
Nа++ СО32- +Н2О=НСО3+Nа++ОН-
СЩ32- +Н2О=НСО3 +ОН- рН7.
2. SbС12+Н2О= SbОНС12+НС1
SbС12+Н2О= Sb(ОН) С12+НС1
Sb(ОН)2 С1 ---------► SbОС1+Н2О
антимонил хлориді.
Гидролиз кейде аяғына дейін жүрмеуі мүмкін, ондайда аралық продуктілер
(қосылыстар) тұрақты келеді. Мысалы:
Ғе(СН3СОО)3+Н2О →Ғе(СН3СОО)2+СН3ООН
Ғе(СН3СОО)2 +Н2О → Ғе (ОН)2 СН3СОО+СН3ООН
негіздік тұз,гидролиз осымен тоқталады.
2.4 Әлсіз негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз.
Гидролиз реакциясын тездету үшін температураны өсіреді
немесе ерітіндіні сұйылтады. Кейде гидролиз өз бетімен тез жүріп,
аяғына дейін жүреді. Мысалы;
Реакция нәтижесінде А1(0Н)3, СО2, Н2О түзіледі. Гидролиз
реакциясының маңызы өте зор, оны химиялық зерттеулерде, ерітінділер
даярлағанда, өндірісте еске алып отыру керек.
жоғары болады. Әдетте буффер ерітінділерді 0,1 н ерітінділер әзірлейді.
Организмдегі ерітінділердің рН-ын реттеп тұратын қандағы ацетат, фосфат,
карбонат буфферлері және амин қьшқылдары мен белоктар әсері деп білеміз.
Ал өсімдіктер топырақ рН-ы белгілі бір тұрақты шама болып өсіп жетіле
алады. Мөселен, картоп — рН 4—8; қара бидай рН 4—7; бидай, бұршақ — рН
5—8; жоңышқа — рН 6—8, т. б, Өсімдік өсетін топырақ ерітіндісі де буфферлік
қаспа көрсетеді. Әр жердің топырағының белгілі рН мәні болады Қышқылдығы
жоғары топырақты әкпен өсіп оның рН-ын төмендетеді. Сілтілігі жоғары
топырақты гипстейді.
Кейбір түздардың судағы ерітіндісінің ортасын анықтасақ оның не сілті
не қышқыл екенін көруге болады. Мұның себебі тұз иондарының су
молекуласымен әрекеттесуші іздеуіміз керек. Мысалы, аммоний хлоридін суда
ерітсек, ол ерітіндінің диссоциацияланады.
NН4СІ→NН4 + СІ-
Су молекуласы өте аз мөлшерде Н+ жәие ОН иондарының береді:
Н2О→Н+ + ОН-
Демек, NН4С1 судағы ерітіндісінде NН+4 , СІ-, Н+ және ОН иондары болады.
Әр аттас иондар бір-бірімен әрекеттесуі мүмкін;
NН4+ + ОН- МН4ОН әлсіз негіз
Н+ және С1- иондары өте ерімтал НСІ түзетіндіктен ерітінідіні иондар
түрінде болады.
Бұдан NН4СІ суда еріп, су молекуласымен ион алмасып, нәтижесінде Н+
ионы артық қалғанын, яғни ерітінді ортасы қышқыл екенін көреміз. Шынында,
NН4С1 судағы ерітіндісі қышқыл ортаны көрсетеді.
Тұз иондарының полюсті су молекуласымен әлсіз электролиз түзіп
әрекеттесуін тұз гидролизі дейді.
Гидролиз қайтымды процесс. Оған массаның әсер заңын пайдалнуға болады.
Жоғарыда келтірілген мысал үшін жазылады:
Судың концентрациясы [Н20] тұрақты, сондықтан оны К-мен (біріктіріп
жазамыз:
Мұнда К— гидролиз константасы.
Гидролизді сан жағынан гидролиз дәрежесі (һ) арқылы сиптауға болады.
Гидролиз дәрежесі (һ) гадролизге ұшыраған молекула санының (п) жалпы еріген
молекула санына (N) қатынасын көрсетеді.
Гидролиз температураға және ерітінді концентрациясына тәуелді.
Температура артқан сайын гидролиз дәрежесі де артады. Енді концентрациясы
неғұрлым аз болса, гидролиз соғұрлым жақсы болады. Демек, гадролиз жақсы
жүру үшін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ГИДРОЛИЗ (гидро... және грек. lysis — айыру, ыдырау) — су мен түрлі
заттар арасындағы иондық алмасу реакциясы. Гидролизге тұздар, гижридтер,
тиоангидридтер. галогенангидридтер, әр түрлі органик. қосылыстар (белоктар,
майлар. эфирлер, т.б.) ұшырайды. Гидролиз кезіндегі еріген зат пен су
құрамындағы иондардың қосылуынан нашар диссоциацияланатын заттар
түзілетіндіктен, сутек және гидроксид иондарының концентрациясы өзгереді.
Сондықтан Гидролиз нәтижесінде тұздардың көпшілігінің ерітінділері
қышқылдык, не сілтілік реакция көрсетеді Гидролиз — қайтымды процесс.
Сандық тұрғыдан Гидролизді Гидролизге к о н ст а н т а с ы м е н (Гидролиз
реакциясынын тепе-тендік константасымен), яғни К және Гидролизге ұшыраған
иондар мен молекулалар бөлшектері санының ерітіндіге енгізілген
бөлшектердін жалпы санына қатынасын білдіретін гидролиздену дәрежесімен
(аг) сипаттайды. Тұздар Гидролизді хим. өнеркәсібінде, лаб-ларда көптеген
маңызды процестердің, ал органик. қосылыстар Гидролизді су әсерінен
органик. қосылыстардың екі және одан да көп заттар кұрап ыдырауынын негізі
болып табылады. Күрделі эфир. глюкозид. амид байланыстарының Гидролизді
организмнің тіршілігінде үлкен рөл аткарады. Гидролиз ағаш өндеу өндірісі
мен аш. қалдықтарынан этил ширті, глюкоза, т.б. заттарды алуда қолданылады.
Негізгі бөлім
2.1. Күшті негіз бен күшті қышқылдан түзілген тұз
Тұз иондарының су молекуласындағы иондармен концентрацияларының
өзгеруін гидролиз деп атайды. Немесе гидролиз деп тұздардың су
әсерінен ыдырауын айтады. Сондықтан, тұздардың ерітіндісіне
индикаторлар қосқанда не қышықылдық, не сілтілік орта көрсетеді.
Тұздар гидролизінің 4 түрлі жағдайы бар, оның үш жағдайында олар
гидролизденеді, ал төртінші жағдайда гидролизденбейді. Көп негізді
қышқылдар , мен көп қышқылды негіздердің тұздары сатылап
гидролизденеді.
1. Күшті негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз.
Бұл тұзды күшті негіз NаОН-пен әлсіз қышқыл ,СН3СООН-дан түзілген деп
қарастыруға болады. Алдыменен молекулалық тендеуін, сонан соң толық иондық
теңдеуін жазамыз. Ең соңында қысқаша иондық теңдеуін көрсетеміз;
СН3СОО+ Nа++Н2О=СН3СООН+NаОН
СН3СОО+Н2О-СН3СООН+ОН Реакция нәтижесінде әлсіз электролит СН3СООН
түзіледі, ал ортада (ерітіндіде) гидроксил иондары көбейіп,
ортаның қасиетін сілтілік етеді. рН7
Демек, әлсіз қышқыл мен күшті негізден түзілген тұздың
ерітіндісі сілтілік орта береді.
К2SО3+Н2О=КНSО3+КОН
КНSO3+Н2О=Н2SО3+КОН
2. Күшті қышқылмен әлсіз негізден түзілген тұз.
NH4CI+H2O=NH4OH+NCI
NH4++CI-+H2O=NH4OH+H+CI-
NH4++H2O=NH4OH+H+ рН7
азот қышқылы (2н; 1:1 және тығ.1,4), күкірт қышқылы (2н және тығ.1,84), тұз
кышқылы (2н;1:1 және тығ.1,19), сірке қышқылы (2н), натрий гидроксиді (2н),
аммиак (2н), аммоний хлориді (қанық), аммоний сульфиді (0,5н), калий иодиді
(О.1н), калий нитраты (0,5н), нейтраль лакмус ерітіндісі, кадмий сульфаты
(0.5н), мырыш сульфаты (0.5н), мырыш хлориді (0.5н), кобальт нитраты
(0.5н), натрий карбонаты (2н), натрий ацетаты (2н), мыс сульфаты (2н),
сынап хлориды (0,5н), сынап нитраты (II) (2н), сынап нитраты
(I) (2н), күкіртсутек суы. Азот қышқылы (конц. тығ.1,4 және 2н), күкірт
қышқылы (конц. тығ. 1,84 және 2н), тұз қышқылы (конц. тығ. 1,84 және 2н),
натрий (40% және 2н), аммоний гидроксиді (25% және 2н), мыс (II)
хлориді (0.5н), мыс сульфаты (0.5н), калий иодиді (О.1н), глюкоза (10%),
сынап
(II) нитраты (2н), калий роданиді (0.5н), натрий карбонаты (2н), күкіртті
қышқыл, крахмал клейстері, күміс нитраты (0,1н), қалайы (II)
хлориді (0,5и), натрий бромиді (0,5н), натрий хлориді (2н), натрий
тиосульфаты (1н).
2.2 Күшті негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз
Мыс (II) тұздың ерітіндісіне алдын ала үйкегіш қағазбен тазаланған
және сумен жуылған темір пластинкасын салындар. Не байқалады? Ерітіндінің
және металдың беті, түсі қалай өзгереді? Реакцияның теңдеуін жазыңдар,
кестеде стандартты электродтық потенциал мәндерін жазып алыңдар да,
салыстырыңдар. Қандай қорытынды жасауға болады?
Бес пробиркаға аздаған мөлшерде мыс жаңқаларын салыңдар және бірнеше
тамшы қышқыл ерітінділерін қосыңдар; біріншісіне - конц. Н2SО4, екіншісіне
- сұйытылған Н2SО4, үшіншісіне-конц. HNОз, төртіншісіне - сұйытылған НNОз,
бесіншісіне - НСІ. Не байқалады? Ерітінділердің түсі қалай өзгереді? Барлық
пробиркада реакция жүреді ме? Бөлініп шыққан газдардың ерекше иісін және
түсін анықтаңдар. Реакциялардың теңдеулерін жазыңдар және
коэффициенттерін қойыңдар. Осы реакцияларда мыс қандай қасиет көрсетеді?
а) мыс (II) сульфатының ерітіндісі мен сілтіні
әрекеттестіріп мыстың (II) гидроксидін алыңдар. 1 үсін
байқаңдар, реакцияның теңдеуін жазыңдар.
б) Пробирканы мыс гидроксидімен қыздырыңдар, тұнбаның
түсі қалай өзгереді? Реакцияиың тендеуін жазыңдар.
а) Мыс (II) тұзының ерітінділерінде лакмус қағазы
көмегімен реакцияның ортасын тексеріңдер. Гидролиз
реакциясының теңдеуін жазыңдар.
б) Мыс (II) сульфатының ерітіндісіне натрий карбонаты ерітіндісін
қосыңдар. Қандай өзгерістер байқалады? Аралас тұздар гидролизінің реакция
теңдеуін жазыңдар.
Өте сұйытылған мыс (II) сульфатының ерітіндісіне аммиактың ерітіндісі
түзілген тұнба ерігенше тамшылатып құйыңдар, қандай өзгеріс болады?
Реакциялардың теңдеулерін жазыңдар. Түзілген комплексті қосылыстың
диссоциациялану және тұрақсыздық константасының теңдеулерін жазыңдар.
Комплексті ионның ішіндегі мыстың ионын қалай анықтауға болады?
Мыс (1) сульфатының ерітіндісіне КІ ерітіндісін күйыңдар. Тұнба
түзіледі. Ерітіндінің бір бәлігіне крахмал ерітіндісін қосыңдар.
Ерітіндінің түсі қалай өзгереді? Реакцияның теңдеуін жазыңдар.
Ерітіндінің екінші бөлігіне натрий сульфитінің ерітіндісін құйыңдар.
Не байқалады? Реакцияның теңдеуін жазыңдар.
Ортаның қасиеті қышқылдық болады, себебі реакция нәтижесінде әлсіз
негіз NН4ОН және күшті қышқыл пайда болады.
Zn(NO3)2→ZnOHNO3→Zn(OH)2
AI(СН3СОО)3+ЗН2О= ЗСН3СООН+А1(ОН)3
Мұндай жағдайда ортаның қасиеті реакцияу нәтижесінде пайда болған
қышқыл мен негіздің салыстырмалы күштеріне байланысты болады Мысалы:
СН3СООН-күші А1(0Н)3 күшінен артық Сондықтан, орта әлсіз қышқылдық қасиет
береді.
А13++ЗСН3СОО+ЗН2О=ЗСН3СОО-ЗН++А1(ОН )3↓
А13++ЗН2О=Н++ А1(ОН)3↓
(NH4)2S= 2NН4ОН + Н2S
Егерде негіздің күші артық болса, өлсіз негіздік қасиет болар еді.
Қышқыл мен негіздің күштері тең болса нейтралды орта болады.
2.3 Әлсіз негізбен қышқылдан түзілген тұз
Күшті қышқыл мен күшті негізден түзілген түздар
КС1+Н2О= КОН+НСІ
гидролизденбейді, орта нейтралды.
Гидролиз сатылып өтетін процесс
1. Nа2СО 3 +Н2О=Nа+ Н СО3+Nа++ ОН-
Nа++ СО32- +Н2О=НСО3+Nа++ОН-
СЩ32- +Н2О=НСО3 +ОН- рН7.
2. SbС12+Н2О= SbОНС12+НС1
SbС12+Н2О= Sb(ОН) С12+НС1
Sb(ОН)2 С1 ---------► SbОС1+Н2О
антимонил хлориді.
Гидролиз кейде аяғына дейін жүрмеуі мүмкін, ондайда аралық продуктілер
(қосылыстар) тұрақты келеді. Мысалы:
Ғе(СН3СОО)3+Н2О →Ғе(СН3СОО)2+СН3ООН
Ғе(СН3СОО)2 +Н2О → Ғе (ОН)2 СН3СОО+СН3ООН
негіздік тұз,гидролиз осымен тоқталады.
2.4 Әлсіз негізбен әлсіз қышқылдан түзілген тұз.
Гидролиз реакциясын тездету үшін температураны өсіреді
немесе ерітіндіні сұйылтады. Кейде гидролиз өз бетімен тез жүріп,
аяғына дейін жүреді. Мысалы;
Реакция нәтижесінде А1(0Н)3, СО2, Н2О түзіледі. Гидролиз
реакциясының маңызы өте зор, оны химиялық зерттеулерде, ерітінділер
даярлағанда, өндірісте еске алып отыру керек.
жоғары болады. Әдетте буффер ерітінділерді 0,1 н ерітінділер әзірлейді.
Организмдегі ерітінділердің рН-ын реттеп тұратын қандағы ацетат, фосфат,
карбонат буфферлері және амин қьшқылдары мен белоктар әсері деп білеміз.
Ал өсімдіктер топырақ рН-ы белгілі бір тұрақты шама болып өсіп жетіле
алады. Мөселен, картоп — рН 4—8; қара бидай рН 4—7; бидай, бұршақ — рН
5—8; жоңышқа — рН 6—8, т. б, Өсімдік өсетін топырақ ерітіндісі де буфферлік
қаспа көрсетеді. Әр жердің топырағының белгілі рН мәні болады Қышқылдығы
жоғары топырақты әкпен өсіп оның рН-ын төмендетеді. Сілтілігі жоғары
топырақты гипстейді.
Кейбір түздардың судағы ерітіндісінің ортасын анықтасақ оның не сілті
не қышқыл екенін көруге болады. Мұның себебі тұз иондарының су
молекуласымен әрекеттесуші іздеуіміз керек. Мысалы, аммоний хлоридін суда
ерітсек, ол ерітіндінің диссоциацияланады.
NН4СІ→NН4 + СІ-
Су молекуласы өте аз мөлшерде Н+ жәие ОН иондарының береді:
Н2О→Н+ + ОН-
Демек, NН4С1 судағы ерітіндісінде NН+4 , СІ-, Н+ және ОН иондары болады.
Әр аттас иондар бір-бірімен әрекеттесуі мүмкін;
NН4+ + ОН- МН4ОН әлсіз негіз
Н+ және С1- иондары өте ерімтал НСІ түзетіндіктен ерітінідіні иондар
түрінде болады.
Бұдан NН4СІ суда еріп, су молекуласымен ион алмасып, нәтижесінде Н+
ионы артық қалғанын, яғни ерітінді ортасы қышқыл екенін көреміз. Шынында,
NН4С1 судағы ерітіндісі қышқыл ортаны көрсетеді.
Тұз иондарының полюсті су молекуласымен әлсіз электролиз түзіп
әрекеттесуін тұз гидролизі дейді.
Гидролиз қайтымды процесс. Оған массаның әсер заңын пайдалнуға болады.
Жоғарыда келтірілген мысал үшін жазылады:
Судың концентрациясы [Н20] тұрақты, сондықтан оны К-мен (біріктіріп
жазамыз:
Мұнда К— гидролиз константасы.
Гидролизді сан жағынан гидролиз дәрежесі (һ) арқылы сиптауға болады.
Гидролиз дәрежесі (һ) гадролизге ұшыраған молекула санының (п) жалпы еріген
молекула санына (N) қатынасын көрсетеді.
Гидролиз температураға және ерітінді концентрациясына тәуелді.
Температура артқан сайын гидролиз дәрежесі де артады. Енді концентрациясы
неғұрлым аз болса, гидролиз соғұрлым жақсы болады. Демек, гадролиз жақсы
жүру үшін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz