Қазақстан қорықтары республикамыздың табиғат байлықтары

Жоспар
Кіріспе

Қорықтар
1 Ақсу. Жабағылы қорығы.
2 Алматы қорығы
3 Наурызым қорығы
4 Қорғалжың қорығы
5 Марқакөл қорығы.
6 Барса. келмес қорығы
7 Үстірт қорығы

Қорықтар – бұл табиғат объектілерін қорғаудың ең жоғары формасы болып табылады. Қорық территориясы шаруашылық айналымынан босатылып, онда кен өндіру мен құрылыс жұмыстарын жүргізу, аң- құс атып, балык, аулау, шөп шабу мен мал жаю, ағаш дайындау сияқты нұқсан келтіретін әрекеттерге тыйым салынады. Сонымен қатар қорық территориясына ұлы химикаттарды шашуға және басқа жердің өсімдіктері мен хайуанаттарын жерсіндіруге болмайды. Бір сөзбен айтқанда, қорық ұйымдастырылған жердің табиғаты, сол аймақтың ландшафтылы - географиялық белдеуінің үлгісі ретінде қорғалуы қажет. Бұл жерлердегі экологиялық процестердің барлығы адам араласуынсыз табиғи жағдайда өтеді. Адам оның бақылаушысы, зерттеушісі болып қана табылады.
Сол себепті де қорықтарды соңғы кезде ашық аспан астындағы нағыз "Табиғат лабораториясы" деп те атап жұр. Өйткені мұнда ұзақ жылдар бойына табиғат комплекстерін табиғи жағдайда терен, ғылыми зерттеу, "табиғат жылнамаларын" жүргізу сияқты алуан түрлі жұмыстар жүзеге асырылады.
Қорықтарда тек саны азайып, жойылыл кетуге жақын тұрған хайуанаттар мен аса бағалы өсімдіктер ғана қамқорлыққа алынып қоймай, сонымен қатар өлкеміздің көрікті табиғат ландшафтары, жалпы табиғат комплекстері сол қалпында сақталады.
Міне, сондықтан да болашақ ұрпаққа табиғат байлықтарын кемеліне келтіре, көркейген қалпында табыс етуде қорықтардың алатын орны ерекше.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қорықтар
Қорықтар – бұл табиғат объектілерін қорғаудың ең жоғары формасы болып
табылады. Қорық территориясы шаруашылық айналымынан босатылып, онда кен
өндіру мен құрылыс жұмыстарын жүргізу, аң- құс атып, балык, аулау, шөп шабу
мен мал жаю, ағаш дайындау сияқты нұқсан келтіретін әрекеттерге тыйым
салынады. Сонымен қатар қорық территориясына ұлы химикаттарды шашуға және
басқа жердің өсімдіктері мен хайуанаттарын жерсіндіруге болмайды. Бір
сөзбен айтқанда, қорық ұйымдастырылған жердің табиғаты, сол аймақтың
ландшафтылы - географиялық белдеуінің үлгісі ретінде қорғалуы қажет. Бұл
жерлердегі экологиялық процестердің барлығы адам араласуынсыз табиғи
жағдайда өтеді. Адам оның бақылаушысы, зерттеушісі болып қана табылады.
Сол себепті де қорықтарды соңғы кезде ашық аспан астындағы нағыз
"Табиғат лабораториясы" деп те атап жұр. Өйткені мұнда ұзақ жылдар бойына
табиғат комплекстерін табиғи жағдайда терен, ғылыми зерттеу, "табиғат
жылнамаларын" жүргізу сияқты алуан түрлі жұмыстар жүзеге асырылады.
Қорықтарда тек саны азайып, жойылыл кетуге жақын тұрған хайуанаттар
мен аса бағалы өсімдіктер ғана қамқорлыққа алынып қоймай, сонымен қатар
өлкеміздің көрікті табиғат ландшафтары, жалпы табиғат комплекстері сол
қалпында сақталады.
Міне, сондықтан да болашақ ұрпаққа табиғат байлықтарын кемеліне
келтіре, көркейген қалпында табыс етуде қорықтардың алатын орны ерекше.
Шындығында да кең - байтақ республикамызда қорықтардың жетіспеуі кімді
болса да ойландырмай қоймайды. Егер ТМД- да 10 млн. шаршы км- ден астам
жерді алып жатқан 135 қорық бар болса, соның тек 7- еуі ғана Қазақстанның
үлесіне тиеді. Олар әр жылдары ұйымдастырылған: Ақсу- Жабағылы (1926)
Алматы (1931)
Наурызым (1934)
Барса - Келмес (1939)
Қорғалжын (1958)
Марқакөл (1976)
Үстірт (1984) (Маңғыстау облысы)
Осы орайда Қазақстан қорықтары республикамыздың табиғат байлықтарын
қорғау ісіне орасан үлес қосып отырғандығын айтпай кетпеске болмайды.
Ақсу- Жабағылы қорығы.
Талас Алатауының солтүстік батыс сілемдерін және оған іргелес жатқан
өгем жоталарын қамтыған Ақсу-Жабағылы қорығы 1926 жылдың. 14 шілдесінде
ұйымдастырылды. Бұл қорықты ұйымдастырудағы басты мақсат Батыс Тянь -
Шаньның өзіндік ерекшелігі бар табиғат ландшафтылардың, табиғат
комплекстерінің даму зандылығын жан- жақты зерттеу үшін сақтап қалу еді.
Жер көлемі 74416 га. Оңтүстік Қазақстан облысының Онтүстік Шығыс
бөлігінде, яғни Жамбыл облысының көршілес Қырғыз және Өзбек
республикаларының түйісетін жерінде орналасқан.
Ақсу - Жабағылы қорығының территориясында жоғары және төменгі сатыдағы
өсімдіктердің 1465 түрі өседі. Оның ішінде бұтаның 62 түрі ағаштың 16 түрі
кездеседі. Жасыл желекке оранаған бүл өлкеде хайуанаттар дүниесінде де өте
бай болып келеді. Мысалы, менизбир суыры дүние жүзінде тек Ақсу-Жабағылы
корығында кездеседі. Сол секілді
мұнда қанаттылардың- 238 түрі,
сүт қоректілердің- 42 түрі,
бауырмен жорғалаушылардың- 9 түрі,
қос мекенділердің- 2 түрі,
балықтың- 2 түрі тіршілік етеді.
барыс және ілбіс, аю, түлкі, борсықтар да жайлы қоныс тапқан.
Алматы қорығы.
Іле Алатауының төрінен орын тепкен Алматы мемлекеттік қорығы Оңтүстік
астанамыздан небары 25 км. қашықтықта жатыр. Бұл қорық 1931 жылы 6 мамырда
құрылған.
Жер көлемі- 71681 га. Қорық территориясыңда жоғары сатыдағы
өсімдіктердің- 590 түрі тіршілік етеді. Ормандағы негізгі ағаш түрі - Тянь-
Шань шыршасы мен Шренк шыршасы. Бұл өте баяу өсетін, қалыптасуы үшін көп
жылдарды керек ететін ағаш. Сондықтан да қорық территориясында шыршаны
көбірек өсіріп, оның өсу, қалыптасу процестерін зерттеу, оны басқа
тау
аймақтарына жерсіндіруге жол ашады. Сондай - ақ
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.