Кәсіпкерлік құқықтың қалыптасу және даму тарихы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1.Кәсіпкерлік құқықтың қазіргі заманғы ұғымы
2.Кәсіпкерлік құқықтың пайда болу және даму кезеңдері
ІІІ. Қорытынды
ІІ. Негізгі бөлім
1.Кәсіпкерлік құқықтың қазіргі заманғы ұғымы
2.Кәсіпкерлік құқықтың пайда болу және даму кезеңдері
ІІІ. Қорытынды
Жалпы кәсіпкерлік құқық ұғымына сипаттама беретін болсам, кәсіпкерлік құқық – кәсіпкерлік қатынастармен тығыз байланысты коммерциялық емес, кәсіпкерлік реттеуге және тағы да басқа қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Кәсіпкерлік құқықтың пәні кәсіпкерлік іс-әркет саласында қалыптасатын қоғамдық қатынастар және сол қатынастармен тығыз байланыстағы коммерциялық емес, кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуге байланысты қатынастарды қамтиды. Кәсіпкерлік құқықтың әдістері. Кәсіпкерлік қатынастарды реттеуде және кәсіпкердің құқықтық субъектілерінің өз бетімен шешім қабылдауына мүмкіншілік туғызатын келісім әдісі. Бұл әдістің мәні кәсіпкерлік құқықтың субъектілері бір-бірімен заңға сәйкес әрекеттер жасағанда ешкімнің күштеуінсіз, зорлауынсыз өз еріктерімен, өзара келісімге келу арқылы мәселелерін шешуге құқықтары мен бостандықтары бар. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу барысында міндетті орындалуға тиісті құқықтық кесімдер беруі мүмкін. Көп жағдайда бұндай құқықтық кесімдер мемлекет тарапынан кәсіпкерлік әрекетінің барысында қоршаған ортаға зиян келтіретін болса, онда мемлекет сол келтірілген зиянды қайта қалпына келтіруді талап ете алады. Бұндай мемлекеттік құзіретті органдар тарпынан берілген кесімдер кәсіпкерліктің субъектілері үшін орындалуға міндетті. Осындай әдістердің бірі тиым салу әдісі. Оның мәні, егер де кәсіпкерлік субъектілерінің кәсіпкерлік іс-әрекетінің барысында қоршаған ортаға қауіпті зиян келуі мүмкін. Келесі әдістердің бірі кепілдеме, ұсыныс беру әдісі. Тараптар кәсіпкерлік қатынастардың барысында бір-біріне ұсыныс жасауға мүмкіншіліктері бар.
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1.Кәсіпкерлік құқықтың қазіргі заманғы ұғымы
2.Кәсіпкерлік құқықтың пайда болу және даму кезеңдері
ІІІ. Қорытынды
Кіріспе
Менің бұл рефератымның тақырыбы Кәсіпкерлік құқықтың қалыптасу және
даму тарихы деп аталады.
Жалпы кәсіпкерлік құқық ұғымына сипаттама беретін болсам, кәсіпкерлік
құқық – кәсіпкерлік қатынастармен тығыз байланысты коммерциялық емес,
кәсіпкерлік реттеуге және тағы да басқа қатынастарды реттейтін құқықтық
нормалардың жиынтығы. Кәсіпкерлік құқықтың пәні кәсіпкерлік іс-әркет
саласында қалыптасатын қоғамдық қатынастар және сол қатынастармен тығыз
байланыстағы коммерциялық емес, кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуге
байланысты қатынастарды қамтиды. Кәсіпкерлік құқықтың әдістері. Кәсіпкерлік
қатынастарды реттеуде және кәсіпкердің құқықтық субъектілерінің өз бетімен
шешім қабылдауына мүмкіншілік туғызатын келісім әдісі. Бұл әдістің мәні
кәсіпкерлік құқықтың субъектілері бір-бірімен заңға сәйкес әрекеттер
жасағанда ешкімнің күштеуінсіз, зорлауынсыз өз еріктерімен, өзара келісімге
келу арқылы мәселелерін шешуге құқықтары мен бостандықтары бар.
Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу барысында міндетті орындалуға тиісті
құқықтық кесімдер беруі мүмкін. Көп жағдайда бұндай құқықтық кесімдер
мемлекет тарапынан кәсіпкерлік әрекетінің барысында қоршаған ортаға зиян
келтіретін болса, онда мемлекет сол келтірілген зиянды қайта қалпына
келтіруді талап ете алады. Бұндай мемлекеттік құзіретті органдар тарпынан
берілген кесімдер кәсіпкерліктің субъектілері үшін орындалуға міндетті.
Осындай әдістердің бірі тиым салу әдісі. Оның мәні, егер де кәсіпкерлік
субъектілерінің кәсіпкерлік іс-әрекетінің барысында қоршаған ортаға қауіпті
зиян келуі мүмкін. Келесі әдістердің бірі кепілдеме, ұсыныс беру әдісі.
Тараптар кәсіпкерлік қатынастардың барысында бір-біріне ұсыныс жасауға
мүмкіншіліктері бар.
Кәсіпкерлік құқықтың қазіргі заманғы ұғымы
Кәсіпкерлік құқықтың жетілуі сауда құқығының пайда болуына байланысты
тарихи қалыптасты. Бастапқыда сауда құқығы Батыс Еуропа мен Азия арасындағы
сауда-саттықтың дамуында делдалдық қызмет атқарған Италияда пайда болды. ХІ-
ХІІІ ғасырларда консулдық соттар шешімдеріне негізделген қарапайым құқық
болып табылатын итальяндық сауда құқығы қалыптасты. Сауда құқығының ары
қарай дамуы Италияның сауда-саттық үстемдігін Франция, кейіннен Испания,
Англия, Голландия сияқты елдер алмастырған ХV-XVIII ғасырларға жатады. 1673
ж. Францияда Сауда кодексі, ал 1681 ж. тарихқа Кольбер ордонанстары ретінде
енген Теңіз кодексі қабылданады.
1811 ж. Австрияда Жалпы азаматтық кодекс, ал 1897 ж. Сауда кодексі
қабылданады. Германияда, сол сияқты Францияда да, сауда-саттық заңдарын
бір жүйеге түсіру (унификация) азаматтық кодексті жүйелеуден бұрын іске
асырылды.
Сөйтіп, жеке құқық дуализмі тек континенталдық құқық елдеріне ғана
тән. Сонымен қатар дуалистік тұжырымдама немесе жеке құқық дуализмі
Азаматтық және Сауда кодекстері бір мезгілде жұмыс істейтін елдерге, ал
жеке құқықтың монистік жүйесі Азаматтық кодекс және арнайы заң қызмет
ететін континенталдық құқық елдеріне тән. Жеке құқық дуализмі, атап
айтқанда, Германияда Сауда жинағының арнайы заңы ретіндегі Азаматтық
жинақпен қатар өмір сүретінінен көрінеді. Бұл сауда құқығы нормаларының
азаматтық құқық жиынтығында бірге қаралуға тиіс екендігін білдіреді.
Франция мен Германияның тәжірибесін ТМД елдерінің бірқатары, мысалы, 2003
ж. қаңтардың 16-сында Украинаның Шаруашылық кодексі және Украинаның
Азаматтық кодексі бір мезгілде қабылданған және 2004 ж. қаңтардың 1-інен
заңды күшіне енген Украина пайдалануда.
Ағылшын-американдық құқық жүйесі елдерінде азаматтық кодекстер жок,
бірақ арнайы сауда заңы жұмыс істейді. Сөйтіп, іс жүзінде АҚШ-тың барлық
штаттарында АҚШ-тың Біртектес сауда кодексі негізінде әзірленген
коммерциялық кодекстері қабылданды. Сол себепті жеке құқық дуализмі кең
таралмады және шетелдік мемлекеттерде жеке құқықтың монистік жүйесі
қалыптасқан деген қорытынды жасауға болады.
Ресей империясында, батыс-еуропалық құқық жүйелерінен айырмашылығы,
ешқашанда азаматтық құқықтың айрықша бөлігі саналатын оқшау сауда құқығы
болған емес. ХІХ ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басында Ресей империясында
ақыр соңында аяқталмай қалған азаматтық құқықты бір жүйеге келтіру жұмысы
басталған. Демек, революцияға дейінгі Ресейде біртұтас жеке құқық
тұжырымдамасы қалыптасқан.
Екі секторлы құқық теориясы өз атауын экономикадағы екі сектор
құқытағы екі сектордың (жеке сектор – азаматтық құқықтың болуы, ал
мемлекеттік сектор – шаруашылық құқығының болуы) өмір сүруіне ықпал етуі
себепті алған. Ол кезде экономиканың мемлекеттік секторының дамуы оның
артықшылықтарға ие болуына және жеке секторды біртіндеп ығыстырып шығаруға
жеткізеді және тиісінше, мемлекеттік секторға қызмет ететін шаруашылық
құқығы азаматтық-құқықтық қатынастардың және азаматтық құқықтың жойылуына
әкеліп соқтырады.
Аталған теорияның кемшіліктерінің қатарына экономиканың жеке
секторының болуын, және, демек, азаматтық құқықтың уақытша
құбылыс болып саналуын жатқызу қажет, бірақ даусыз артықшылық ретінде
алғаш рет экономика саласында қатынастарды арнайы құқытық реттеу
қажеттілігі және құқық жүйесінің құрылымдық элементі іспетті шаруашылық
құқығының дербестігі негізделгенін атап өткен жөн.
ХХ ғасырдың 30 жылдарында кеңес мемлекетінің экономикадағы көп
салалылықты жеңуге бағытталған өзгерген экономикалық саясаты жағдайында
екі секторлы құқық теориясының орнын біртұтас шаруашылық құқығы басты, ал
оның өкілдері (Л.Я.Гинцбург, Е.Б.Пашуканис және басқалары) социалистік
шаруашылық қатынастардың арнайы құқытық реттеуді қажет ететінін, ол үшін
Шаруашылық кодексін әзірлеу және қабылдау керек екендігін айтты. Бір жүйеге
салынған заңның болуы, өз кезегінде, шаруашылық құқығы дамуының биік
дәрежесіне және оның құқықтың салалары ретіндегі дербестігіне дәлел болады.
ХХ ғасырдың 60 жылдарында И.В.Сталиннің жеке басқа табынушылығы
әшкереленгеннен кейін, елде орын алған түбегейлі өзгерістер ... жалғасы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1.Кәсіпкерлік құқықтың қазіргі заманғы ұғымы
2.Кәсіпкерлік құқықтың пайда болу және даму кезеңдері
ІІІ. Қорытынды
Кіріспе
Менің бұл рефератымның тақырыбы Кәсіпкерлік құқықтың қалыптасу және
даму тарихы деп аталады.
Жалпы кәсіпкерлік құқық ұғымына сипаттама беретін болсам, кәсіпкерлік
құқық – кәсіпкерлік қатынастармен тығыз байланысты коммерциялық емес,
кәсіпкерлік реттеуге және тағы да басқа қатынастарды реттейтін құқықтық
нормалардың жиынтығы. Кәсіпкерлік құқықтың пәні кәсіпкерлік іс-әркет
саласында қалыптасатын қоғамдық қатынастар және сол қатынастармен тығыз
байланыстағы коммерциялық емес, кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуге
байланысты қатынастарды қамтиды. Кәсіпкерлік құқықтың әдістері. Кәсіпкерлік
қатынастарды реттеуде және кәсіпкердің құқықтық субъектілерінің өз бетімен
шешім қабылдауына мүмкіншілік туғызатын келісім әдісі. Бұл әдістің мәні
кәсіпкерлік құқықтың субъектілері бір-бірімен заңға сәйкес әрекеттер
жасағанда ешкімнің күштеуінсіз, зорлауынсыз өз еріктерімен, өзара келісімге
келу арқылы мәселелерін шешуге құқықтары мен бостандықтары бар.
Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу барысында міндетті орындалуға тиісті
құқықтық кесімдер беруі мүмкін. Көп жағдайда бұндай құқықтық кесімдер
мемлекет тарапынан кәсіпкерлік әрекетінің барысында қоршаған ортаға зиян
келтіретін болса, онда мемлекет сол келтірілген зиянды қайта қалпына
келтіруді талап ете алады. Бұндай мемлекеттік құзіретті органдар тарпынан
берілген кесімдер кәсіпкерліктің субъектілері үшін орындалуға міндетті.
Осындай әдістердің бірі тиым салу әдісі. Оның мәні, егер де кәсіпкерлік
субъектілерінің кәсіпкерлік іс-әрекетінің барысында қоршаған ортаға қауіпті
зиян келуі мүмкін. Келесі әдістердің бірі кепілдеме, ұсыныс беру әдісі.
Тараптар кәсіпкерлік қатынастардың барысында бір-біріне ұсыныс жасауға
мүмкіншіліктері бар.
Кәсіпкерлік құқықтың қазіргі заманғы ұғымы
Кәсіпкерлік құқықтың жетілуі сауда құқығының пайда болуына байланысты
тарихи қалыптасты. Бастапқыда сауда құқығы Батыс Еуропа мен Азия арасындағы
сауда-саттықтың дамуында делдалдық қызмет атқарған Италияда пайда болды. ХІ-
ХІІІ ғасырларда консулдық соттар шешімдеріне негізделген қарапайым құқық
болып табылатын итальяндық сауда құқығы қалыптасты. Сауда құқығының ары
қарай дамуы Италияның сауда-саттық үстемдігін Франция, кейіннен Испания,
Англия, Голландия сияқты елдер алмастырған ХV-XVIII ғасырларға жатады. 1673
ж. Францияда Сауда кодексі, ал 1681 ж. тарихқа Кольбер ордонанстары ретінде
енген Теңіз кодексі қабылданады.
1811 ж. Австрияда Жалпы азаматтық кодекс, ал 1897 ж. Сауда кодексі
қабылданады. Германияда, сол сияқты Францияда да, сауда-саттық заңдарын
бір жүйеге түсіру (унификация) азаматтық кодексті жүйелеуден бұрын іске
асырылды.
Сөйтіп, жеке құқық дуализмі тек континенталдық құқық елдеріне ғана
тән. Сонымен қатар дуалистік тұжырымдама немесе жеке құқық дуализмі
Азаматтық және Сауда кодекстері бір мезгілде жұмыс істейтін елдерге, ал
жеке құқықтың монистік жүйесі Азаматтық кодекс және арнайы заң қызмет
ететін континенталдық құқық елдеріне тән. Жеке құқық дуализмі, атап
айтқанда, Германияда Сауда жинағының арнайы заңы ретіндегі Азаматтық
жинақпен қатар өмір сүретінінен көрінеді. Бұл сауда құқығы нормаларының
азаматтық құқық жиынтығында бірге қаралуға тиіс екендігін білдіреді.
Франция мен Германияның тәжірибесін ТМД елдерінің бірқатары, мысалы, 2003
ж. қаңтардың 16-сында Украинаның Шаруашылық кодексі және Украинаның
Азаматтық кодексі бір мезгілде қабылданған және 2004 ж. қаңтардың 1-інен
заңды күшіне енген Украина пайдалануда.
Ағылшын-американдық құқық жүйесі елдерінде азаматтық кодекстер жок,
бірақ арнайы сауда заңы жұмыс істейді. Сөйтіп, іс жүзінде АҚШ-тың барлық
штаттарында АҚШ-тың Біртектес сауда кодексі негізінде әзірленген
коммерциялық кодекстері қабылданды. Сол себепті жеке құқық дуализмі кең
таралмады және шетелдік мемлекеттерде жеке құқықтың монистік жүйесі
қалыптасқан деген қорытынды жасауға болады.
Ресей империясында, батыс-еуропалық құқық жүйелерінен айырмашылығы,
ешқашанда азаматтық құқықтың айрықша бөлігі саналатын оқшау сауда құқығы
болған емес. ХІХ ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басында Ресей империясында
ақыр соңында аяқталмай қалған азаматтық құқықты бір жүйеге келтіру жұмысы
басталған. Демек, революцияға дейінгі Ресейде біртұтас жеке құқық
тұжырымдамасы қалыптасқан.
Екі секторлы құқық теориясы өз атауын экономикадағы екі сектор
құқытағы екі сектордың (жеке сектор – азаматтық құқықтың болуы, ал
мемлекеттік сектор – шаруашылық құқығының болуы) өмір сүруіне ықпал етуі
себепті алған. Ол кезде экономиканың мемлекеттік секторының дамуы оның
артықшылықтарға ие болуына және жеке секторды біртіндеп ығыстырып шығаруға
жеткізеді және тиісінше, мемлекеттік секторға қызмет ететін шаруашылық
құқығы азаматтық-құқықтық қатынастардың және азаматтық құқықтың жойылуына
әкеліп соқтырады.
Аталған теорияның кемшіліктерінің қатарына экономиканың жеке
секторының болуын, және, демек, азаматтық құқықтың уақытша
құбылыс болып саналуын жатқызу қажет, бірақ даусыз артықшылық ретінде
алғаш рет экономика саласында қатынастарды арнайы құқытық реттеу
қажеттілігі және құқық жүйесінің құрылымдық элементі іспетті шаруашылық
құқығының дербестігі негізделгенін атап өткен жөн.
ХХ ғасырдың 30 жылдарында кеңес мемлекетінің экономикадағы көп
салалылықты жеңуге бағытталған өзгерген экономикалық саясаты жағдайында
екі секторлы құқық теориясының орнын біртұтас шаруашылық құқығы басты, ал
оның өкілдері (Л.Я.Гинцбург, Е.Б.Пашуканис және басқалары) социалистік
шаруашылық қатынастардың арнайы құқытық реттеуді қажет ететінін, ол үшін
Шаруашылық кодексін әзірлеу және қабылдау керек екендігін айтты. Бір жүйеге
салынған заңның болуы, өз кезегінде, шаруашылық құқығы дамуының биік
дәрежесіне және оның құқықтың салалары ретіндегі дербестігіне дәлел болады.
ХХ ғасырдың 60 жылдарында И.В.Сталиннің жеке басқа табынушылығы
әшкереленгеннен кейін, елде орын алған түбегейлі өзгерістер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz