Менингококты инфекция

1. Менингококты инфекция анықтама.
2. Тарихи анықтама
3. Менингококты инфекция этиологиясы
4. Эпидемиологиялық белгілері
5. Менингококты инфекция потогенезі
6. Менингококты инфекция клиникасы, орналасу формасы
7. МИ генерлизденген формасы
8. МИ диагностикасы
9. МИ емі мен профилактикасы

Менингококкты инфекция (МИ)-антропонозды жедел инфекциялы ауру, берілу механизімі ауа- тамшылы жол, Жоғары темпиратура, интоксикация,тері жамылғысында қызарған бөрітпелер және бас миының қыртысты зақымдалумен жүреді.
Тарихи анықтама- МИ тарихи атауы «эпидемиялық жұлын менингитті » Жеке назологиялық форма ретінде 1805 жылы қаланды.Бұл кезде Щвецарияда эпидемиялық кезең болған. Аурудын ашылуы 1887 жылы болды.ХХ ғ Дүние жүзілік денсаулықсақтау ассамблеясында ауруға нақты анықтама берді.Яғни «Менингококты инфекция» деп аталды.МИ дамуына біздің ғалымдарда үлес қосты.Олар:В.А.Власов, Л.А.Фаворова, В.И.Покровский және олардын оқушылары.
Аурудын аз таралуына қарамастан, инфекциялық аурулардын арасында үлкен орын алады.Олар келесі тәртіппен қалыптасқан:
 Ағымы ауыр, жоғары летальды;
 Ауру басталғанда, шұғыл террапиялық көмек көрсету;
 Көп түрлі назологиялық формасы мен ажыратпалы диагностика жасау;
 Аурудын аяқталуы жағымсыз;
Этиологиясы- менингококты инфекция қоздырғышы Neisseria meningitidis, Neisseriaceae туыстастығына, Neisseria тұқымдастығына жатады.Грамм теріс, диплококты инфекция, диаметірі 0,6-1 мкм; көлемі кофе түйіріндей; орналасуы клетка ішілік және клеткадан тыс.(№1 клетка ішілік және клеткадан тыс менингококты инфекция ).Қоршаған ортада төзімсіз, өз денесінен эндо және экзотоксин бөліп шығарады.Қоздырғышы денеге сүскенде ден температурасы субфибрильді болады.Жасанды ортада менингококты инфекция қиын түрде өсіріледі.Өсіру үшін қоректі ортаға қан белогын, адам сарысуын немесе сүт тамызу керек.
Менингококты инфекция қазіргі кезде 13 серотипі белгілі.Аз уақыт алдында, МИ-дің А серогруппасы қаралған, ал сол уақытта МИ-дің В серотипі эпидемиялық жұқпалы ауру болды. Бірақ кецінде МИ етек алып таралуы В серогруппамен жүрді.
Эпидемиялогиясы – МИ антропанозды инфекцияның ошағы. Минингитті таратушы науқас назофорингиялды және генерализденген инфекциялар болып табылады. Берілу механизімі – ауа-тамшылы. Таралуы – науқас адаммен ұзақ уақыт сөйлескенде, түшкіргенде, жөтелгенде инфекция жоғарғы тыныс алу жолымен енеді. МИ барлық тыныс алу инфециялар лайық: маусымдылық, жас балалардың арасында аурудың таралуы өте жоғары. Яғни, 10-15 жас аралығында байқалады. Маусымдылығы қыс-көктем айлалары (ақпан, наурыз, мамыр). Жас балалардың арасында ауруға шалдығы 80% ал, ересектер арасында 40-45% . Себебі типоспецификалық иммунитет қалыптасады.
Патогенезі - МИ мұрынның шырышты қабатына ауа-тамшылы жол арқылы енеді. Иесіне ешқандай зиян келттірмейді (менингококты инфекция тасымалдаушылар). Организнің резистентілігі төмендегенде мұрын-жұтқыншақ жолда қабыну процессі дамиды. Ол менингакокты назофарингит. Кей жағдайларда, МИ қан және лимфа түйіндеріне таралады (лимфогематогенді диссминанттық). Осының нәтижесінде генерализденген инфекция форма дамиды. Гематоэнцофалиттік бариерден іріңді менингит, менингоэнцефалит және менингококцемиялық дамиды. Сирек жағдайларда инфекция басқа да организмдерде кездеседі, яғни бауыр, мияқарт, эндокарт, бүйрек, өкпе т.б.
Басты морфологиялық белгілері – трамбо-геморрадиялық синдром мен іріңді-шырышты өзгерістермен анықталады. Көп жағдайларда, организмде қан құйылулар болады. Яғни, тотальді және екіжақтық (бүйрекүсті қан құйю 90% өлімге әкеледі)
Патоморфологиялық бұзылыстар – іріңді-шырышты өзгерістер анықталады. Олар менингакокты инфекциялармен шақырылған. Мидың жұмсақ қыртысты қабатында қабыну өзгерістері анықталады. Ол іріңді менингит белгілерімен жүреді. МИ жоғары тыныс жолының жедел инфекциясына ұқсас, грипп.
Клиникасы – Ми поллиморфты. Клиникалық ағымы симтомсыз басталып, ауыр формасына ауысады.
Ми-дың классификациясы.
І. Локальді формасы: менингококкты сақтаушы, жедел назофарингит.
ІІ. Генералды формасы: менинголкокцемия: нағыз түрі. Өте жедел. Менингококкты сепсис. Созылмалы менингит. Менингоэнцофалит. Араласқан формасы. Менингококкты эндокардит.
ІІІ. Өте сирек кездесетін форма. Менингококты артрит, полеартрит, менингококты пневмания, менингококты эридациклит.

Негізгі әдебиеттер
1. Покровский В.И. и др. Инфекционные болезни и эпидемиология. М.: ГЭОТАР-МЕД, 2004.-826с.
2. Шувалова Е. П. Инфекционные болезни. Ростов-Н/Д.: Феникс, 2001.-960с.
3. Ющук Н.Д. и др. Инфекционные болезни. М.: Мед.;-1995. – 336с.

Қосымша әдебиеттер
1. Носов С. Д. Детские инфекционные болезни, М. 1992г. 270 экз.
2.Зинченко А.П. Острые нейроинфекции у детей. Л.: Мед., 1986.-320с.