Күйе көбелектер

1 Күйе көбелектер
2 Мақта көбелегі
3 Түн көбелектері
4 Бұйра көбелек

Күйе көбелектер - қарапайым көбелектердің көптеген тұқымдастарының жалпы аты. Қанаттары шашақталған ұсақ көбелектер. 15 мыңдай түрі белгілі. Нағыз күйе көбелектердің (Tineidae) 2000 түрі бар. Оның 200 ТМД-да таралған. Жұлдыз құрттары жібек түтікшесінде, өсімдік және жануарлар қалдықтарынан жасалған құндақтарында, саңырауқұлақтарда,қыналарда өмір сүреді. Көпшілігі зиянкестер, азық-түлікті бөлдіреді, (дақылдар күйе көбелегі, Nemapogon granellus), жүн, тері, қауырсынды құртады, (көйлек күйесі, Tineola biselliella, тоң күйесі, Tinea pellionella т.б.).Актістілер, (Yponomentidae), түсі ақ, қара түйіршікті дақтары бар; жұлдыз құрттары ағаш-бұталарда өрмек тәрізді ұялап тіршілік жасайды. Белгілі түрлері, алма күйесі, (Yponomenta malinellus), жеміс күйесі, (padellus). Ойық қанаттылар, (Gelechiidae), артқы қанаттарының ұшы ойықталған; жұлдыз құрттары жапырақтарды жапсырып, өсімдік сабақтары мен жемісте ұя салады. Бұлардан басқа да табиғатта толып жатқан тұқымдастары тіршілік етеді. [1
Мақта көбелегі (Helіcoverpa atmіgera) — түнгі көбелектер тұқымдасына жататын зиянкестерҚазақстанда шөл аймақтардан басқа барлық жерде кең таралған. Қанатының жайғандағы ұзындығы 30 — 40 мм. Қанатының алдыңғы жағы сарғыш сұр түсті, ал артқы бөлігі — ақшылдау келеді. Қуыршақтары топырақта қыстайды да, көктемде топырақтың беткі қабатының температурасы 17 — 20°С болғанда ұшып шығып, өсімдіктің сабағына, жапырағына жұмыртқа (500-ге жуық) салады. Көбелектің жұлдызқұрттары 120-дай өсімдік түрлерін (әсресе мақта, жүгері, темекі, т.б.) зақымдайды. Жұлдызқұрттары жапырақты ойып жеп, қаңқасын ғана қалдырады. Гүл шанағын, гүлдерді, түйіндерді зақымдап, соның салдарынан өсімдік солып қалады. Мақтаның қауашағын тесіп, ішіндегі тұқымын жейді, осыған байланысты кейде оларды мақта “қауашағының құрты” деп те атайды. Күресу шаралары: күзде топырақты аударып, кесектерін ұсақтап қопсыту; көктемде арамшөптен тазарту; мақта алқабын түйнек салған кезде инсектицидтермен бүрку қажет.