Отбасылық қатынастар ұғымы

1. Неке және отбасы ұғымы. Отбасылық қатынастар ұғымы
2. Туыстық және туысқандардың түрлері
3. Отбасының түрлері. Толық және толық емес отбасы
4. Неке мен отбасын қорғау
5. Неке Отбасылық құқықтық қатынастар
6. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Заңдык мағынасында отбасы дегеніміз — бұл некеден, туыстықтан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиелеуге алудың өзгеде нысандарынан туындайтын және отбасылық қатынастарды нығайту мен дамытуға септігін тигізетін, мүліктік және мүлікке катысты емес жекебастың құқықтарымен байланыскан адамдар тобы. Отбасылық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы отбасылық құқық деп аталады. Отбасы-неке қатынасын реттейтін негізгі нормативтік құқықтық акт Қазакстан Республикасының "Неке және отбасы туралы" Заңы болып табылады.
Неке — отбасын құрудың негізгі болып табылады. Ерлі-зайыптылар арасындағы мүліктік және мүліктік емес жеке қатынастарды туындататын отбасын кұру мақсатымен, заңда белгіленген тәртіппен тараптардың ерікті және толык келісімі жағдайында жасалған еркек пен әйелдің арасындағы тең құқықтық одақты — неке деп түсінуіміз кажет.
Егер неке тіркелмесе де, бірак еркек пен әйел бірге тұрып, балаларын тәрбиелеумен айналысып жатса, мұны да отбасы деп айтуға болады.Егер кәмелетке толған балалары ата-анасымен бірге тұрып, оларға қамқорлык жасап, материалдык көмек көрсетсе — бұл да отбасы. Егер кәмелетке толған ағалары мен қарындастары ата-анасыз бірге тұрып, бір-біріне қамқорлық жасайтын болса — бұл да отбасы.
Адамдар арасында некеден, туыстықтан, бала асырап алудан, отбасына тәрбиелеу үшін бала алудан туындайтын қатынастаротбасылық қатынастар деп аталады. Бірақ отбасындағы қатынастардың бәрі бірдей құқық жөнімен реттеле бермейді. Отбасындағы қатынастар, негізінен, адамгершілік, игілік-өнегелік нормалары негізінде реттеледі. Бұл өзара кұрмет, сүйіспеншілік, қамқорлық және имандылық қолдаудың көрінісі. Отбасылык өмір қалыбы, көбінесе ұлттық дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарға сүйенеді (үлкендерді қадірлеу, отбасын қамтамасыз ету оның басшысы ретінде толықтай ер адамға жүктеледі, туысқандарды қадірлеп, құрметтеу).

1.“ Құқықтану: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған окулық /А. Ибраева, Г. Өлібаева, Қ. Айтхожин. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006.
2. C.Д. Баққулов «Құқық негіздері» Алматы, 2004ж.
3.Н. Қүнқожаев «Адам және қоғам»Алматы, 2002ж.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Неке және отбасы ұғымы. Отбасылық қатынастар ұғымы
Туыстық және туысқандардың түрлері
Отбасының түрлері. Толық және толық емес отбасы
Неке мен отбасын қорғау
Неке Отбасылық құқықтық қатынастар
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Неке және отбасы ұғымы. Отбасылық қатынастар ұғымы
Заңдык мағынасында отбасы дегеніміз — бұл некеден, туыстықтан, бала
асырап алудан немесе балаларды тәрбиелеуге алудың өзгеде нысандарынан
туындайтын және отбасылық қатынастарды нығайту мен дамытуға септігін
тигізетін, мүліктік және мүлікке катысты емес жекебастың құқықтарымен
байланыскан адамдар тобы. Отбасылық қатынастарды реттейтін құқықтық
нормалардың жиынтығы отбасылық құқық деп аталады. Отбасы-неке қатынасын
реттейтін негізгі нормативтік құқықтық акт Қазакстан Республикасының
"Неке және отбасы туралы" Заңы болып табылады.
Неке — отбасын құрудың негізгі болып табылады. Ерлі-зайыптылар
арасындағы мүліктік және мүліктік емес жеке қатынастарды туындататын
отбасын кұру мақсатымен, заңда белгіленген тәртіппен тараптардың ерікті
және толык келісімі жағдайында жасалған еркек пен әйелдің арасындағы тең
құқықтық одақты — неке деп түсінуіміз кажет.
Егер неке тіркелмесе де, бірак еркек пен әйел бірге тұрып, балаларын
тәрбиелеумен айналысып жатса, мұны да отбасы деп айтуға
болады.Егер кәмелетке толған балалары ата-анасымен бірге тұрып, оларға
қамқорлык жасап, материалдык көмек көрсетсе — бұл да отбасы. Егер кәмелетке
толған ағалары мен қарындастары ата-анасыз бірге тұрып, бір-біріне
қамқорлық жасайтын болса — бұл да отбасы.
Адамдар арасында некеден, туыстықтан, бала асырап алудан, отбасына
тәрбиелеу үшін бала алудан туындайтын қатынастаротбасылық қатынастар деп
аталады. Бірақ отбасындағы қатынастардың бәрі бірдей құқық жөнімен реттеле
бермейді. Отбасындағы қатынастар, негізінен, адамгершілік, игілік-
өнегелік нормалары негізінде реттеледі. Бұл өзара кұрмет, сүйіспеншілік,
қамқорлық және имандылық қолдаудың көрінісі. Отбасылык өмір қалыбы,
көбінесе ұлттық дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарға сүйенеді (үлкендерді
қадірлеу, отбасын қамтамасыз ету оның басшысы ретінде толықтай ер адамға
жүктеледі, туысқандарды қадірлеп, құрметтеу).
Отбасының ішкі мәселелері отбасы мүшелерінің өзара келісімі бойынша
шешіледі. Егер ол мәселелер кәмелетке толмағандардың мүдделеріне қатысты
болса, оны шешуге балалар да қатыстырылады. Құқықтық нормаларга араласу
отбасылық қатынастар бұзылганда қажет. Жеке басындық қатынастармен
салыстырғанда отбасылық мүліктік қатынастар құқық арқылы егжей-тегжейлі
реттеледі, өйткені бұл қатынастардың объектісі материалдық игілік болып
табылады. Отбасылық құқық азаматтық құқықпен тығыз байланысты. Мәселен,
отбасылык құқықпен реттелмеген отбасы мүшелерінің арасындағы мүліктік және
жеке мүліктік емес қатынастарды реттеуге азаматтық заңнама қолданылады,
өйткені ол отбасылык-некелік қатынастардың мәніне қайшы келмейді.
Туыстық және туысқандардың түрлері
Отбасылық құқық тек шартты түрде ғана отбасылық деп атауға болатын
өзге де қатынастарды реттейді. Мәселен, немерелері мен әжелерінің
арасындығы қатынастар; өздерінің отбасын құрып, бөлек тұратын кемелетке
толған ағалары мен қарындастарының арасындағы қатынастар. Бұл көрсетілген
қатынастардың негізіне көбінесе туыстық жатады, сондыктан да мұндай
қатынастарды туыстық қатынастар деп атау керек. Туыстық дегенде бір
негізден немесе ортақ бір атадан тарайтынқандас адамдарды ң байланысы
түсініледі. Туыстықтың екі тармағы болады: тікелей және жанама туыстық.
Тікелей туыстық адамдардың бір негізден тарайтындығына негізделеді. Туыстық
жоғары және төменгі тармаққа ажыратылады. Туыстықтың жоғары тармағы
ұрпақтан арғы атаға қарай тарайды (әкеге, шешеге, атаға, атаның атасына
және т.б.), төменгі тармак — арғы атадан ұрпақтарына карай тарайды
(балаға, немереге, шөбереге және т.б.).
Жанама тармақ адамдардың бір атадан тарауына негізделген. Мысалы, бір
атадан тарайтын немере ағалары мен қарындастары; бір жағдайда ортақ атасы —
әкесі, ал енді бір жағдайда — атасы болып табылатын көкесі мен жиені.
Қазақ тілінде туыстықтың әр түрлі дәрежесін білдіретін сөз, ұғымдар
көп: мысалы, әке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене,туажат. Мұны қазақ
коғамында ұрпактар арасындағы байланыс ерекше жақындықпен ажыратылатындығы
арқылы түсіндіруге болады. Сондыктан да әрбір ұрпақтың жеті атаға дейінгі
өз атауы болады.
Мысалы, азаматтық құқықта заң бойынша мүлікке мұрагерлік етуде жақын,
сондай-ақ алыс туыстық та есепке алынады. Бүгінгі күні мұрагерлердің алты
кезектілігі аныкталған. Оларға: балалары, ерлі-зайыптылар мен ата-
аналарынан баска (бірінші кезектілік) мұра қалдырушының туыстары, толык
туыстары, толық емес туыс (жақын) ағалары мен қарындастары, сондай-ақ оның
әкесі жағынан және шешесі жағынан келетін атасы мен әжесі (екінші
кезектілік), мұра қалдырушының туған көкесі мен тәтелері (үшінші
кезектілік), мұра қалдырушының алтыншы атасына дейінгі өзге де туыстары
(төртінші кезектілік), егер олар мұра қалдырушымен бір ортада кем дегенде
он жыл бірге тұрса туыс ағалары мен қарындастары өгей әкесі мен өгей шешесі
(бесінші кезектілік), мұра қалдырушының еңбекке жарамсыз асырауында
болғандар (алтыншы кезектілік) жатады. Заң бойынша мұрагерлер кезегі
бойынша мұрагерлікке ие болады.
Сондай-ақ өсиет бойынша мұрагерлер де болады. Қайтыс болуына
байланысты өзіне тиесілі мүлікті бөлуде азаматтың разылығын білдіруін өсиет
деп атайды. Азамат өзінің бар мүлкін толығымен немесе бір бөлігін өзіне
жақын адамдарға, болмаса тіптен жақын емес адамдарға қалдыруын мұра
қалдырушының өзі шешеді. Бұл процеске ешкімнің араласуына кұқығы жок.
Сондай-ақ мұра қалдырушы бар мүлкін заң тұлғаларына немесе мемлекетке өсиет
етуі мүмкін.
Туған ағалары мен қарындастары толык туыс және толык емес туыс болып
бөлінеді. Толық туыстар - бір ортақ ата-анадан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.