Дарвиннің эволюциялық ілімі және оның негізгі қағидалары
1 ДАРВИННІҢ ЭВОЛЮЦИЯЛЫҚ ІЛІМІ ЖӘНЕ
ОНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ
2 Ч. Дарвиннің қысқаша өмірбаяны мен еңбектері.
3 Жаратылыстанудың дамуы үшін эволюциялық
теорияның маңызы.
ОНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ
2 Ч. Дарвиннің қысқаша өмірбаяны мен еңбектері.
3 Жаратылыстанудың дамуы үшін эволюциялық
теорияның маңызы.
Ч. Дарвиннің эволюциялық ілімінің пайда болуына жоғарыда келтірілген көптеген ғылыми және қоғамдық — экономикалық алғышарттар себеп болды. Ғылыми алғышарттар мыналар еді:
1. Салыстырмалы морфология мен анатомиядағы зерттеулер нәтижесінде бірқатар жануарлардың дене құрылысының жалпы көрінісі ұқсас болатыны анықталды, ал мұның өзі олардың ата тегінің бір екенін дәлелдеді.
2. М.Шлейден мен Т.Шванн ашқан, ал кейінірек Р.Вирхов толықтырған жасушалық теория өсімдіктер мен жануарлар жасушалары құрылысы және химиялық құрамы жағынан ұқсас екенін, яғни органикалық дүниенің біртұтастығьш көрсетті.
3.Салыстырмалы эмбриология ғылымындағы зерттеулер барлық ағзалардың дамуы ұрықтанған жұмыртқадан басталатынын анықтады. Сондай-ақ алғашқы даму сатысында желілілер ұрықтарының және басқа да типтерге жататыи жануарлар ұрықтарының бір-біріне ұксас келетінін, ал мұның өзі олардың арасында туыстық қатынастың бар екенін көрсетті.
4. Геология саласындағы мәліметтер жер қыртусы әр түрлі шөгінді қабаттардан тұратынын, ол қабаттар табиғи күштердің әсерінен біртіндеп түзілгенін дәлелдеп бұл ұзаққа созылған тарихи дамудың нәтижесі деп танылды.
5. Химиялық зерттеулер елі және тірі табиғаттың бірдей химиялық элементтерден тұратынын көрсетті. Энергияның сақталу және түрлену заңы ашылды, бұдан табиғаттың біртұтастығы айқын көрінді.
6. ІПалеонтологияның деректері жер бетінде жануарлар формаларының үнемі алмасып отырғанын, оны дәлелдейтін өтпелі формалардың тіршілік ететінін тұжырымдады. Олай болса, түрлер түрақты болмай, әр түрлі жағдайларға байланысты үнемі өзгеріп отырғаны дәлелденді.
1. Салыстырмалы морфология мен анатомиядағы зерттеулер нәтижесінде бірқатар жануарлардың дене құрылысының жалпы көрінісі ұқсас болатыны анықталды, ал мұның өзі олардың ата тегінің бір екенін дәлелдеді.
2. М.Шлейден мен Т.Шванн ашқан, ал кейінірек Р.Вирхов толықтырған жасушалық теория өсімдіктер мен жануарлар жасушалары құрылысы және химиялық құрамы жағынан ұқсас екенін, яғни органикалық дүниенің біртұтастығьш көрсетті.
3.Салыстырмалы эмбриология ғылымындағы зерттеулер барлық ағзалардың дамуы ұрықтанған жұмыртқадан басталатынын анықтады. Сондай-ақ алғашқы даму сатысында желілілер ұрықтарының және басқа да типтерге жататыи жануарлар ұрықтарының бір-біріне ұксас келетінін, ал мұның өзі олардың арасында туыстық қатынастың бар екенін көрсетті.
4. Геология саласындағы мәліметтер жер қыртусы әр түрлі шөгінді қабаттардан тұратынын, ол қабаттар табиғи күштердің әсерінен біртіндеп түзілгенін дәлелдеп бұл ұзаққа созылған тарихи дамудың нәтижесі деп танылды.
5. Химиялық зерттеулер елі және тірі табиғаттың бірдей химиялық элементтерден тұратынын көрсетті. Энергияның сақталу және түрлену заңы ашылды, бұдан табиғаттың біртұтастығы айқын көрінді.
6. ІПалеонтологияның деректері жер бетінде жануарлар формаларының үнемі алмасып отырғанын, оны дәлелдейтін өтпелі формалардың тіршілік ететінін тұжырымдады. Олай болса, түрлер түрақты болмай, әр түрлі жағдайларға байланысты үнемі өзгеріп отырғаны дәлелденді.
ДАРВИННІҢ ЭВОЛЮЦИЯЛЫҚ ІЛІМІ ЖӘНЕ
ОНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ
Ч. Дарвиннің эволюциялық ілімінің пайда болуына жоғарыда келтірілген
көптеген ғылыми және қоғамдық — экономикалық алғышарттар себеп болды.
Ғылыми алғышарттар мыналар еді:
1. Салыстырмалы морфология мен анатомиядағы зерттеулер нәтижесінде
бірқатар жануарлардың дене құрылысының жалпы көрінісі ұқсас болатыны
анықталды, ал мұның өзі олардың ата тегінің бір екенін дәлелдеді.
2. М.Шлейден мен Т.Шванн ашқан, ал кейінірек Р.Вирхов толықтырған
жасушалық теория өсімдіктер мен жануарлар жасушалары құрылысы және химиялық
құрамы жағынан ұқсас екенін, яғни органикалық дүниенің біртұтастығьш
көрсетті.
3.Салыстырмалы эмбриология ғылымындағы зерттеулер барлық ағзалардың
дамуы ұрықтанған жұмыртқадан басталатынын анықтады. Сондай-ақ алғашқы даму
сатысында желілілер ұрықтарының және басқа да типтерге жататыи жануарлар
ұрықтарының бір-біріне ұксас келетінін, ал мұның өзі олардың арасында
туыстық қатынастың бар екенін көрсетті.
4. Геология саласындағы мәліметтер жер қыртусы әр түрлі шөгінді
қабаттардан тұратынын, ол қабаттар табиғи күштердің әсерінен біртіндеп
түзілгенін дәлелдеп бұл ұзаққа созылған тарихи дамудың нәтижесі деп
танылды.
5. Химиялық зерттеулер елі және тірі табиғаттың бірдей химиялық
элементтерден тұратынын көрсетті. Энергияның сақталу және түрлену заңы
ашылды, бұдан табиғаттың біртұтастығы айқын көрінді.
6. ІПалеонтологияның деректері жер бетінде жануарлар формаларының
үнемі алмасып отырғанын, оны дәлелдейтін өтпелі формалардың тіршілік
ететінін тұжырымдады. Олай болса, түрлер түрақты болмай, әр түрлі
жағдайларға байланысты үнемі өзгеріп отырғаны дәлелденді.
Орталық ірі қалалардың саны артты, соған сәйкес халықтың саны әсті.
Өскелең қала тұрғындарын азық-түлікпен, тоқыма, т. б. өндіріс салаларын
шикізатпен қамтамасыз ету ауыл шаруашылығының дамуына қозғау салды. Іс
жүзіндегі сүрыптау әдістерін пайдалана отырып, мал шаруашылығы мен әсімдік
шаруашылығында жана тұқымдар мен іріктемелер шығарыла бастады. Сонымен
қатар, басқа мемлекеттерден сатып әкелінген жануар мен өсімдік түрлері және
жан-жақты жүргізілген экспедициялар кезінде жиналған материаддардың турлері
молайды.
Ч. Дарвиннің қысқаша өмірбаяны мен еңбектері.
Чарлз Роберт Дарвин 1809 жылы 12 ақпанда Шрусбериде дәрігер отбасында
дүниеге келді. Ол 1826 жылы Эдинбург университетінін дәрігерлік
факультетіне түсіп, екі жылдан кейін әкесінің ұйғаруымен Кембридж
университетінің діни факультетіне ауысады. Бірақ Дарвинді діни оқу емес
жаратылыстану ғылымы, оның ішінде геология, ботаника және зоология көп
қызықтырады. 1831 жылы ол университетті бітіріп, профессор Дж. Генслоның
ұсынысы бойынша сол жылы Бигль кемесіне табиғатты зерттеуші (натуралист)
есебінде қабылданып, жер шарын айналу саяхатына аттанады. Бес жылға
созылған саяхат кезінде Дарвин түрлердің тұрақтылығы жөніндегі идеяға
күмәндана қарап, зерттеулер нәтижесінде жинақталған деректі материалдардың
ыкдалымен онда дүние тануға жаңа көзқарас қалыптасады.
Деректі материалдардың бірінші тобы ерте заманда өліп біткен жануарлар
мен қазіргілердің арасында тарихи байланыстың барлығын дәлелдеді. Оңтүстік
Американың геологиялық қабаттарынан табылған жалқау аңның каңқасы қазірде
сол жердің тіршілік ететін түр дараларының қаңқасына ұқсайтынын анықтады.
Түрдің тұрақтылығы идеясын бекерге шығаратын деректердің екінші тобына
жануарлардың географиялық таралу заңдылықтары жатты. Оңтүстік жөне
Солтүстік Америка құрлыктарының жануарлар дүниесін салыстырғанда олардын
түрлік құрамында үлкен айырмашылықтың бары көрінді. Оңтүстік Америкада
тіршілік ететіы жалкау аңдар, құмырсқа жегіштер, тапирлер, т. б. жергілікті
жануарлар Солтүстік Америкада кездеспейді.
Эволюциялық идеяны қолдайтын деректердің үшінші тобына Дарвиннін
Галапагосс аралдарындағы зерттеу материалдары негіз болды. Ол Галапагосс
аралдарынан бұрын еш жерде кездеспеген кесіртке, тасбақа және күстардың
түрін тапты. Олардың Оңтүстік Америкалық түрлерге біршама жақындығы
байқалды. Әсіресе көзге түскені аралдардағы қонақтар . Арал өзгерген сайын
— таушымшық түрлері де тұмсықтарының кұрылысымен ерекшелене түскен. Дарвин
олардың арғы ата тегі бәлкім Америка материгіндегі таушымшықтың бір түрі
болуы мүмкін деген болжам жасады. 1836 жылы 2 қазанда Бигль кемесімен
Англия жағалауына қайтып оралған Дарвин тіршілік еткен орта жағдайларының
әсерінен түрлердің өзгеретініне кәміл сенді.
Сондай-ақ жоғарыда айтылған геологиялык, палеонтологиялық,
эмбриологиялык және басқа да ғылым саласындағы деректер органикалық
дүниенің өзгеретінін тағы да дәлелдей түсті.
Алайда бір түрдің екінші түрге айналу себебін ешкім түсіндіре алмады.
Сондықтан түрлердің шығу тегі мәселелерін шешу, яғни эволюцияның қозғаушы
күштерін анықтау Дарвиннің барлық өміріндегі негізгі мақсатына айналды. Осы
мақсатта, жиналған мол материалға терең талдау жасай отырып, 1859 жылы
дүние жүзіне әйгілі болған Табиғи ... жалғасы
ОНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ
Ч. Дарвиннің эволюциялық ілімінің пайда болуына жоғарыда келтірілген
көптеген ғылыми және қоғамдық — экономикалық алғышарттар себеп болды.
Ғылыми алғышарттар мыналар еді:
1. Салыстырмалы морфология мен анатомиядағы зерттеулер нәтижесінде
бірқатар жануарлардың дене құрылысының жалпы көрінісі ұқсас болатыны
анықталды, ал мұның өзі олардың ата тегінің бір екенін дәлелдеді.
2. М.Шлейден мен Т.Шванн ашқан, ал кейінірек Р.Вирхов толықтырған
жасушалық теория өсімдіктер мен жануарлар жасушалары құрылысы және химиялық
құрамы жағынан ұқсас екенін, яғни органикалық дүниенің біртұтастығьш
көрсетті.
3.Салыстырмалы эмбриология ғылымындағы зерттеулер барлық ағзалардың
дамуы ұрықтанған жұмыртқадан басталатынын анықтады. Сондай-ақ алғашқы даму
сатысында желілілер ұрықтарының және басқа да типтерге жататыи жануарлар
ұрықтарының бір-біріне ұксас келетінін, ал мұның өзі олардың арасында
туыстық қатынастың бар екенін көрсетті.
4. Геология саласындағы мәліметтер жер қыртусы әр түрлі шөгінді
қабаттардан тұратынын, ол қабаттар табиғи күштердің әсерінен біртіндеп
түзілгенін дәлелдеп бұл ұзаққа созылған тарихи дамудың нәтижесі деп
танылды.
5. Химиялық зерттеулер елі және тірі табиғаттың бірдей химиялық
элементтерден тұратынын көрсетті. Энергияның сақталу және түрлену заңы
ашылды, бұдан табиғаттың біртұтастығы айқын көрінді.
6. ІПалеонтологияның деректері жер бетінде жануарлар формаларының
үнемі алмасып отырғанын, оны дәлелдейтін өтпелі формалардың тіршілік
ететінін тұжырымдады. Олай болса, түрлер түрақты болмай, әр түрлі
жағдайларға байланысты үнемі өзгеріп отырғаны дәлелденді.
Орталық ірі қалалардың саны артты, соған сәйкес халықтың саны әсті.
Өскелең қала тұрғындарын азық-түлікпен, тоқыма, т. б. өндіріс салаларын
шикізатпен қамтамасыз ету ауыл шаруашылығының дамуына қозғау салды. Іс
жүзіндегі сүрыптау әдістерін пайдалана отырып, мал шаруашылығы мен әсімдік
шаруашылығында жана тұқымдар мен іріктемелер шығарыла бастады. Сонымен
қатар, басқа мемлекеттерден сатып әкелінген жануар мен өсімдік түрлері және
жан-жақты жүргізілген экспедициялар кезінде жиналған материаддардың турлері
молайды.
Ч. Дарвиннің қысқаша өмірбаяны мен еңбектері.
Чарлз Роберт Дарвин 1809 жылы 12 ақпанда Шрусбериде дәрігер отбасында
дүниеге келді. Ол 1826 жылы Эдинбург университетінін дәрігерлік
факультетіне түсіп, екі жылдан кейін әкесінің ұйғаруымен Кембридж
университетінің діни факультетіне ауысады. Бірақ Дарвинді діни оқу емес
жаратылыстану ғылымы, оның ішінде геология, ботаника және зоология көп
қызықтырады. 1831 жылы ол университетті бітіріп, профессор Дж. Генслоның
ұсынысы бойынша сол жылы Бигль кемесіне табиғатты зерттеуші (натуралист)
есебінде қабылданып, жер шарын айналу саяхатына аттанады. Бес жылға
созылған саяхат кезінде Дарвин түрлердің тұрақтылығы жөніндегі идеяға
күмәндана қарап, зерттеулер нәтижесінде жинақталған деректі материалдардың
ыкдалымен онда дүние тануға жаңа көзқарас қалыптасады.
Деректі материалдардың бірінші тобы ерте заманда өліп біткен жануарлар
мен қазіргілердің арасында тарихи байланыстың барлығын дәлелдеді. Оңтүстік
Американың геологиялық қабаттарынан табылған жалқау аңның каңқасы қазірде
сол жердің тіршілік ететін түр дараларының қаңқасына ұқсайтынын анықтады.
Түрдің тұрақтылығы идеясын бекерге шығаратын деректердің екінші тобына
жануарлардың географиялық таралу заңдылықтары жатты. Оңтүстік жөне
Солтүстік Америка құрлыктарының жануарлар дүниесін салыстырғанда олардын
түрлік құрамында үлкен айырмашылықтың бары көрінді. Оңтүстік Америкада
тіршілік ететіы жалкау аңдар, құмырсқа жегіштер, тапирлер, т. б. жергілікті
жануарлар Солтүстік Америкада кездеспейді.
Эволюциялық идеяны қолдайтын деректердің үшінші тобына Дарвиннін
Галапагосс аралдарындағы зерттеу материалдары негіз болды. Ол Галапагосс
аралдарынан бұрын еш жерде кездеспеген кесіртке, тасбақа және күстардың
түрін тапты. Олардың Оңтүстік Америкалық түрлерге біршама жақындығы
байқалды. Әсіресе көзге түскені аралдардағы қонақтар . Арал өзгерген сайын
— таушымшық түрлері де тұмсықтарының кұрылысымен ерекшелене түскен. Дарвин
олардың арғы ата тегі бәлкім Америка материгіндегі таушымшықтың бір түрі
болуы мүмкін деген болжам жасады. 1836 жылы 2 қазанда Бигль кемесімен
Англия жағалауына қайтып оралған Дарвин тіршілік еткен орта жағдайларының
әсерінен түрлердің өзгеретініне кәміл сенді.
Сондай-ақ жоғарыда айтылған геологиялык, палеонтологиялық,
эмбриологиялык және басқа да ғылым саласындағы деректер органикалық
дүниенің өзгеретінін тағы да дәлелдей түсті.
Алайда бір түрдің екінші түрге айналу себебін ешкім түсіндіре алмады.
Сондықтан түрлердің шығу тегі мәселелерін шешу, яғни эволюцияның қозғаушы
күштерін анықтау Дарвиннің барлық өміріндегі негізгі мақсатына айналды. Осы
мақсатта, жиналған мол материалға терең талдау жасай отырып, 1859 жылы
дүние жүзіне әйгілі болған Табиғи ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz