Delphi ортасында мәліметтер қорымен жұмыс

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
1.1 BDE Administrator арқылы мәліметтерге қатынауды ұйымдастыру
1.2 Active XDate Object (ADO) технологиясының ерекшеліктері
1.2.1 BDE және ADO компоненттерінің арасындағы байланыс
1.2.2 Мәліметтер Қорына ADO компоненттерін біріктіру тапсырмасы
1.3 InterBase Express (IBX) технологиясы

2 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 DataBase Desktop көмегімен мәліметтер қорын құру
2.2 BDE технлогиясының көмегімен мәліметтер қорының байланысы үшін қолданылатын компоненттер

3 МӘЛІМЕТТЕРДІ ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ҚҰЖАТТАМАЛАУ
3.1 Decision Cube компоненттері мәліметтерін көпөлшемді талдау
3.1.1 Қолданба мәліметтерін баптау
3.1.2 Орындалу қолданбаларын басқару
3.1.3 DecisionPirot компоненті
3.1.4 DecisionGraph компоненті
3.2 Отчеттардың құрылуы
3.3 Мәліметтерді құжаттамалау үшін Сом серверін қолдану

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМША А DataBase Desktop көмегімен кестемен жұмыс істеу

КІРІСПЕ

Информатика ғылымының негізгі салаларының бірі - алгоритмдеу және программалау болып табылады. Бұл бөлімде қазіргі кезде жиі қолданылатын белгілі бір программалау тілдері, олардың құрлымы, қазіргі кездегі программалардың дамуының негізгі тұжырымдамалары қарастырылады.
80-жылдардың ортасында программалауда жаңа бағыт орын алды, оны объектілі-бағытталған программалау (ОБП) деп атады. Borland фирмасы Delphi программасын жасап шығарды. Delphi – объектілі-бағытталған программалаудың тамаша жүйесі. Delphi – қазіргі кездегі жеке қолданбалы Windows программаларын құруға мүмкіндік беретін, сонымен қатар интернетте және корпоративтік жүйелерде жұмыс жасауға арналған күшті жүйелердің бірі.
Delphi тілінің негізінде Object Pascal тілі жатыр. Delphi-де кросс-плотформалы программалар құру мүмкіндігі бар, олар Windows ортасында және Lunix ортасында да жұмыс жасай алады. Delphi – бұл бірнеше маңызды технологиялардың комбинациясы:
- машиналық кодта жоғары өндіруші компилятор;
- құрауыштың объектілі-бағытталған үлгісі;
- қолданбаларды көрнекі тұрғызу;
- мәліметтер қорын тұрғызу үшін масштабталған орта.
Қазіргі уақытта Delphi-де мәліметтерге қатынау механизмдердің бірнешеуі іске асырылған және кез-келген механизмге өзінің меншікті компоненттер жиынын сәйкестіреді. Ол Delphi-дің алғашқы нұсқаларында мәліметтер қорымен жұмыс істеудің негізі болып Borland Database Engine (BDE) - Borland фирмасының мәліметтер қорының процессры болып табылады. Бұл ең дамыған механизм, мұнда мәліеттер қорын құру бағдарламаның кітапханасының күшті қоры құрылып, ол универсалды интерфейс арқылы жүзеге асырылады. Өңдеуші жергілікті мәліметтер қорын драйверлер ретінде пайдалана алады. Сонымен қатар серверлердің кең алынған тізімі үшін, мысалға Interbase, Oraсle Subase, Informix, Microsoft SQL, серверлері және DB2, ODBC драйверлері арқылы да қосылу мүмкіндіктері бар.
Курстық жұмыстың мақсаты - Borland Delphi-де мәліметтер қорын құру принципінің теориялық негізін зерттеу және мәліметтер қорының байланысын ұйымдастырудың технологияларының ерекшеліктерін қарастыру, Database Desktop көмегімен мәліметтер қорын құру
Курстық жұмыстың өзектілігі – қазіргі ақпараттық технологиялар қарқынды дамуы кезеңінде қуатты мәліметтер қорымен жұмыс істеу қажеттілігі мен өзектілігі артып келе жатыр. Сондықтан мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын бағдарламалар ішіндегі танымал нұсқаларының бірі – Borland Delphi ортасында мәліметтер қорын ұйымдастыру, басқару, ондағы мәліметтердің өңдеу және сақтау мамандардың пікірі бойынша тиімді. Курстық жұмыстың құрылымы: курс жұмысы мазмұнынан, кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады. Кіріспе бөлімінде жұмыстың мақсаты және өзектілігі көрсетілген. Негізгі бөлімінде мәліметтер қорын Borland Delphi-де құру принципінің теориялық негізі, мәліметтер қорының байланысын ұйымдастыру технологиялары туралы түсініктеме қарастырылады. Қосымшада Borland Delphi7 ортасында DataBase Desktop көмегімен кесте құру мысалы қарастырылған. Курстық жұмыс 42 беттен тұрады.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Архангельский. А.Я. Программирование в Delphi 7 / А.Я. Архангельский. – M.: OOO «Бином-Пресс», 2005 г. – 1152 б
2. Кандзюба С.П., Громов В.Н. Delphi 6/7. Базы данных и приложения./ С.П. Кандзюба, В.Н. Громов., – СПб.: ООО «ДиоСофкЮП», 2002. - 576 б.
3. Малыхина М.П. Базы данных: основы, проектирование, использование./ М.П. Малыхина., -СПБ.: БХВПетербург, 2004.-512б.
4. Хомоненко А.Д., Цыганков В.М., Мальцев М.Г. Базы данных: Учебник для высших учебных заведений./ А.Д. Хомоненко., В.М. Цыганков., М.Г. Мальцев., - СПБ.: «КОРОНА принт», 2004.-736б.
5. В.В. Фаронов. Программирование баз данных в Delphi 7: Учебный курс / В.В. Фаронов.– СПб.: Питер, 2004. – 459 с.
6. Харрингтон Д. Проектирование объектно-ориентированных баз данных / Д. Харрингтон; Пер. с англ. – М.: ДМК Пресс, 2001. – 272 с.
7. Орлик С.В. Секреты Delphi на примерах / С.В. Орлик– М.:Бином, 1996.-352с.
8. Хомоненко А. Д., Гофман В. Э. Работа с базами данных в Delphi. – 3-е изд., перераб. и доп. – СПб: БХВ-Петербург, 2005. -640с.: ил.
9. Дарахвелидзе П. Г., Марков Е. П. Программирование в Delphi 7. – СПб: БХВ-Петербург, 2003. -784с.: ил.
10. Фаронов В. В. Delphi 5. Учебный курс. / В. В. Фаронов – М.: Нолидж, 2001. -608с

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

МАТЕМАТИКА, ФИЗИКА, ТЕХНИКА ЖӘНЕ АҚПАРАТТЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯЛАР ФАКУЛЬТЕТІ

Математикалық модельдеу және
компьютерлік технологиялар кафедрасы

КУРС ЖҰМЫСЫ

тақырыбы: DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫМЕН ЖҰМЫС

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
1.1 BDE Administrator арқылы мәліметтерге қатынауды ұйымдастыру
1.2 Active XDate Object (ADO) технологиясының ерекшеліктері
1.2.1 BDE және ADO компоненттерінің арасындағы байланыс
1.2.2 Мәліметтер Қорына ADO компоненттерін біріктіру тапсырмасы
1.3 InterBase Express (IBX) технологиясы
2 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 DataBase Desktop көмегімен мәліметтер қорын құру
2.2 BDE технлогиясының көмегімен мәліметтер қорының байланысы үшін
қолданылатын компоненттер
3 МӘЛІМЕТТЕРДІ ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ҚҰЖАТТАМАЛАУ
3.1 Decision Cube компоненттері мәліметтерін көпөлшемді талдау
3.1.1 Қолданба мәліметтерін баптау
3.1.2 Орындалу қолданбаларын басқару
3.1.3 DecisionPirot компоненті
3.1.4 DecisionGraph компоненті
3.2 Отчеттардың құрылуы
3.3 Мәліметтерді құжаттамалау үшін Сом серверін қолдану
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМША А DataBase Desktop көмегімен кестемен жұмыс істеу

КІРІСПЕ

Информатика ғылымының негізгі салаларының бірі - алгоритмдеу және
программалау болып табылады. Бұл бөлімде қазіргі кезде жиі қолданылатын
белгілі бір программалау тілдері, олардың құрлымы, қазіргі кездегі
программалардың дамуының негізгі тұжырымдамалары қарастырылады.
80-жылдардың ортасында программалауда жаңа бағыт орын алды, оны
объектілі-бағытталған программалау (ОБП) деп атады. Borland фирмасы Delphi
программасын жасап шығарды. Delphi – объектілі-бағытталған программалаудың
тамаша жүйесі. Delphi – қазіргі кездегі жеке қолданбалы Windows
программаларын құруға мүмкіндік беретін, сонымен қатар интернетте және
корпоративтік жүйелерде жұмыс жасауға арналған күшті жүйелердің бірі.
Delphi тілінің негізінде Object Pascal тілі жатыр. Delphi-де кросс-
плотформалы программалар құру мүмкіндігі бар, олар Windows ортасында және
Lunix ортасында да жұмыс жасай алады. Delphi – бұл бірнеше маңызды
технологиялардың комбинациясы:
- машиналық кодта жоғары өндіруші компилятор;
- құрауыштың объектілі-бағытталған үлгісі;
- қолданбаларды көрнекі тұрғызу;
- мәліметтер қорын тұрғызу үшін масштабталған орта.
Қазіргі уақытта Delphi-де мәліметтерге қатынау механизмдердің
бірнешеуі іске асырылған және кез-келген механизмге өзінің меншікті
компоненттер жиынын сәйкестіреді. Ол Delphi-дің алғашқы нұсқаларында
мәліметтер қорымен жұмыс істеудің негізі болып Borland Database Engine
(BDE) - Borland фирмасының мәліметтер қорының процессры болып табылады. Бұл
ең дамыған механизм, мұнда мәліеттер қорын құру бағдарламаның
кітапханасының күшті қоры құрылып, ол универсалды интерфейс арқылы жүзеге
асырылады. Өңдеуші жергілікті мәліметтер қорын драйверлер ретінде пайдалана
алады. Сонымен қатар серверлердің кең алынған тізімі үшін, мысалға
Interbase, Oraсle Subase, Informix, Microsoft SQL, серверлері және DB2,
ODBC драйверлері арқылы да қосылу мүмкіндіктері бар.
Курстық жұмыстың мақсаты - Borland Delphi-де мәліметтер қорын құру
принципінің теориялық негізін зерттеу және мәліметтер қорының байланысын
ұйымдастырудың технологияларының ерекшеліктерін қарастыру, Database Desktop
көмегімен мәліметтер қорын құру
Курстық жұмыстың өзектілігі – қазіргі ақпараттық технологиялар қарқынды
дамуы кезеңінде қуатты мәліметтер қорымен жұмыс істеу қажеттілігі мен
өзектілігі артып келе жатыр. Сондықтан мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын
бағдарламалар ішіндегі танымал нұсқаларының бірі – Borland Delphi ортасында
мәліметтер қорын ұйымдастыру, басқару, ондағы мәліметтердің өңдеу және
сақтау мамандардың пікірі бойынша тиімді. Курстық жұмыстың құрылымы: курс
жұмысы мазмұнынан, кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер
тізімінен және қосымшадан тұрады. Кіріспе бөлімінде жұмыстың мақсаты және
өзектілігі көрсетілген. Негізгі бөлімінде мәліметтер қорын Borland Delphi-
де құру принципінің теориялық негізі, мәліметтер қорының байланысын
ұйымдастыру технологиялары туралы түсініктеме қарастырылады. Қосымшада
Borland Delphi7 ортасында DataBase Desktop көмегімен кесте құру мысалы
қарастырылған. Курстық жұмыс 42 беттен тұрады.

1 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
Delphi-дің алғашқы нұсқаларында мәліметтер қорымен жұмыс істеу негізі
болып Borland Database Engine (BDE) - Borland фирмасының мәліметтер қоры
процессоры болып табылады. Ол қазірде өз қасиеттерін жоғалытқан жоқ.
Бірақта, Delphi 5 бастап компоненттер кітапханасында мәліметтермен
байланысудың альтернативті миханизмдері пайда бола бастады. Олардың
көпшілік бөлігі Delphi 6 – да пайда болды. BDE қолданба мен мәліметтер қоры
арасында келістіруші (делдал) болып жұмыс атқарады. Ол қолдаушыға нақты
мәліметтер қорын жүзеге асыратын бірыңғай интерфейспен жұмыс істеу
мүмкіндігін береді. Осыған орай мәліметтер қорын жүзеге асырудың ауысуы
барысында қолданбаны ауыстыру қажет емес. Delphi қолданбасы мәліметтер
қорына BDE арқылы қатынайды. Бұл жағдайда мәліметтер қорымен байланысу
сурет 1 – де көрсетілген сызбаға сәйкес келеді.
Delphi қолданбасы мәліметтер қорымен байланысу қажет болған жағдайда
BDE жүгінеді немесе әдетте мәліметтер қоры бүркеніш атымен оған қажетті
кестелерді хабарлайды. BDE динамикасы біріктірілген DDL кітапханасы түрінде
жүзеге асырылған (IDAPIO1.DLL, IDAPI32.DLL файлдары). Олар басқада кез
келген кітапханалар сияқты IDAPI(Integrated Database Application Program
Interface) деп аталған API(Application Program Interface – қолдп\анбалы
бағдарламалар интерфейсі) жабдықталған. Бұл қолданбада қоолданылатын
мәліметтер қорымен жұмыс істеу үшін арналған процедуралар мен функциялар
тізімі.
BDE бүркеніш аты бойынша көрсетілген мәліметтер қорына сәйкес келетін
драйверлерді табады. Драйвер – бұл анықталған типті мәліметтер қорымен
қалай жұмыс істеуді білетін көмекші бағдарлама. Егер BDE-де МҚБЖ-не сәйкес
келетін өз драйвері бар болса, онда BDE ол арқылы мәліметтер қорымен және
қажетті кестелермен байланысады. BDE Microsoft Access, Fox Pro, Paradox,
dBase және т.б сияқты мәліметтер қорына қатынауды сүйемелдейді.

Сурет 1 Delphi қолданбасының мәліметтер қорымен байланысу сызбасы

Егер BDE-де МҚБЖ қажет драйвер жоқ болса, онда ODBC драйвері
қолданылады. ODBC (Open Database Connectivity) - Microsoft фирмасымен
құрылған BDE функцияларына ұқсас DLL. Ол ODBC. DLL файлында сақталады.
BDE, Sybase, Microsoft SQL, Oracle, Interbase сияқты SQL серверлерімен
мәліметтер алмасуға мүмкіндік беретін сұраныстардың стандартталған тілі SQL
сүйемелдейді. Бұл мүмкіндік әсіресе клиентсервер платформасында және
үлестірілген қолданбаларда кеңінен қолданылады.

1.1 BDE Administrator арқыыл мәліметтерге қатынауды ұйымдастыру

Қазіргі уақытта Delphi-де мәліметтерге рұқсат механизмдердің
бірнешеуі іске асырылған және кез-келген механизмге өзінің меншікті
компонеттер жиынын сәйкестіреді. Borland Database Engine (BDE) арқылы
қатынас құру – ең дамыған механизм, мұнда мәліметтер құру бағдарламаның
кітапханасының қуатты қоры құрылып, ол әмбебап интерфейс арқылы жүзеге
асырылады. Өңдеуші жергілікті мәліметтер базасы драйверлер ретінде
пайдалана алады. Сонымен қатар серверлердің кең алынған тізімі үшін,
мысалға InterBase, Oracle Subase, Informix, Microsoft SQL серверлері және
DB2, ODBC драйверлері арқылы да қосылу мүмкіндіктері бар. BDE
кемшіліктеріне қосымшаның таралу және орнатылу процестерінің
күрделіліктерін жатқызуға болады, дегенмен бұл технология жиі қолданылады.
Біз SQL-стандартын қолдайтын мәліметтер қорының көп үлгілі екендігіне
көз жеткіздік. Бұл мәліметтер қорын әртүрлі мақсатта өңделеді: мәліметтерді
сақтау үшін және SQL-серверінің көмегімен өңделуін жүзеге асырады. Оның
өнімін қолданатын бағдарлама мәліметтерді басқару үшін фирма, арнайы
бағдарламаны, драйверлерді ұсынады. Ол клиент ұсынысымен мәліметтер қорының
арасында делдал ролін атқарады. Бұл драйвер SQL-серверінің сәйкес клиенттік
бөлімінде бірге жүйеге орнатылады. Дегенмен клиент ұсынысы әртүрлі үлгідегі
бірнеше қормен бір уақытта жұмыс істей алады. Delphi-ді жасаушылар барлық
функцияларды бір блокқа шығарады. Бұл функциялар базасының драйверлерімен
күйге келтіруімен байланысқан. Жеке блок Borland Database Engine – деп
аталады. BDE – мен бірге ең әйгілі SQL LINK деп аталатын мәліметтер қорына
рұхсат үшін драйверлер жеткізіп береді. BDE мәліметтерді кештеу
қамтамассыздығын SQL үшін емес қор үшін реттеуді өз мойынына алады. Сонымен
қатар жадымен басқару, SQL – сауалының генерациясы, мәліметтердің үлгісінің
өзгертілуі және т.б.
BDE–нің қолайлылығы клиент ұсынысына жеке орналасқан. Бағдарламашыға
ол туралы жалпы ойланбауға болады. Кейбір шартты атпен көрсетсе жеткілікті
және бағдарлама күйге келтірумен байланысқандарды өзі тауып береді. Бұл
шартты ат альяс деп аталады. Сонымен қатар альяс арқылы жұмыс істеген кезде
қосымшаны бір серверден басқа серверге ауыстыру оңай. Мысалы біз SQL
сервері үшін қосымшаны құрамыз және жөндейміз, сондай Альяс құрасыздар,
бірақ басқа серверде оны мәліметтер қорымен байланыстырамыз. Бұл
бағдарламада өзгерту енгізбейсіз. Әрине SQL сервері SQL тілінің стандарты
бойынша болуы мүмкін. Бұл әдіс өңдеуде жиі қолданылып, қосымша SQL
серверінің жергілікті түрімен іске асырылады. Ары қарай ғаламды желі түріне
ауысады. Мұндай ауысу масштабтау деп аталады. Delphi-дің бұл жеткізілуіне
жергілікті сервер CASE түріне қосылған. Осылайша, бағдарлама қор
мәліметтерімен қор жасау үшін бірнеше ретте BDE–ні реттеу қажет. Кейбір
аляьста Delphi өңдеушілері бұл үшін арнайы қызмет бағдарламаны қарастырған.

1.2 Active XDate Object (ADO) технологиясының ерекшеліктері

Delphi – де мәліметтер қорымен жұмыс істеудің альтернативті
мүмкіндігі енгізілген. Бұл Microsoft фирмасында құрылған Activex Data
Objects (ADO) технологиясы. ADO- бұл реляциялық және реляциялық емес
мәліметтер қоры, Электрондық пошта, жүйелі, мәтінді, графикалық файлдардан
тұратын мәліметтерден кез келген типіне сәйкес келетін қолданушы
интерфейсі. мәліметтермен байланысу OLEDB технологиясының қатысуымен жүзеге
асырылады.
ADO – ны қолдану мәліметтермен жұмыс істеуге қамтамассыз етеді. ADO
– мен жұмыс істеу үшін компьютерде ADO 2.1 және одан жоғары нұсқалы жүйесі
орнатылуы қажет.

1.2 .1 BDE және ADO компоненттерінің арасындағы байланыс

Алғашқы Delphi 5, мәліметтер қорымен жұмыс жасауға мүмкіндікті
Microsoftтың Active XDate Object (ADO) технологиясы арқылы жетілдірілді.
ADO – Бұл кез-келген мәліметтер типінің пайдаланушы интерфейсі,
реляционды және реляционды емес мәліметтер қорын енгізуші, электронды
почталы, жүйелі, мәтіндік және графикалық файлды. Мәліметтермен байланысты
жүзеге асыру OLE DB технологиясы болып табылады.
ADO – пайдаланушы альтернативті Borland Database Engine (BDE)-ге
келіп, мәліметтердің эффективті жұмысымен қамтамассыз етілген. Мұндай
мүмкіндікті пайдалану үшін біздің компьютерде ADO.2 немесе оданда жоғарғы
версиялар орнатылуы керек. Мысалы: Microsoft SQL Server, сіз жұмыстап
отырғанда мәліметтер қоры үшін OLE DB драйверіне ODBC бетінде орналасады.
Олар (Connection обьектілері, Command және Record set сияқты) ADO-ның
мұндай обьектілері инкапсулдайды. Бұл сәйкестірілген жаңа Delphi
ADOConnection, ADOCommand және ADODataset компененттерімен қамтамассыз
етіледі.
Мәліметтер қорының байанысы ADO технологиясының нақты бауымен іске
асырылады: мәліметтер жиынтығы мәліметтер негізі (Data Source
компененті) басқару және мәліметтерді тартып алу компененттері
(DBGrid, DBedit, және басқа).
Тек ғана алғашқы бөлімде мұндай баулар компененттерде пайдаланылып,
ADO беттерінде орналасады.
Көпшілік компененттер, ADO – да жұмыстау үшін арналған, анологты
бізге мәлім компененттер BDE – де жұмысжасайды:

Компенент ADO Компенент BDE
ADOTable Table
ADOQuery Query
ADOStoredProc StoredProc
ADOConnection Database
ADODataset Table, Table, StoredProc
ADOCommand -
RDSConnection -

Негізгі ADO компененттерінің қысқаша мінездемесінің көрсетілімі

ADOConnection ADO мәліметтер жиынтығының байланысы үшін
пайдаланылады. Мәліметтер жиынтығының бірнеше
компоненттерімен жұмыстаған кезде командаларды
диспечер қалай орындағаны көрінеді.
ADODataset Мәліметтер жиынтығының әмбебап компоненттер
байланысы, егерде басқа режимде жұмыстап тұрса,
BDE компоненттері Table, Query, StoredProc
байланыстарын өзгертеді. Бір немесе көптеген
кестелермен байланысуы мүмкін. Байланыс
ADOConnection арқылы тура жүзеге асады.
ADOTable Жұмыс кезінде бір ғана кесте пайдаланылады.
Бұған ADOConnection арқылы тура байланысуы
мүмкін.
ADOQuery
ADOStoredProcCommand
ADO

Соңғы тарауда ADO бөлімінің компоненттері тура көрінуге болады. Жапппай
мінездеме сапасын айтар болсақ, бірнеше ADO компоненттерінің қатынасы BDE
компоненттерінен қарағанда қуатты. Бұл компоненттер криллше мәселе
шығармайды (үнемі мұндай мәселенені білмейді). Қазіргі Мәліметтер Қорының
бірнешесі жұмыс үстінде BDE компоненттері Unicode символында болып, мұндай
мәселелер шығуы мүмкін. Басқадай қолдануларда ADO, Microsoftтың жұмысы
деген нежәне сондықтан қамтамассыз етідген бағдарлама қазіргі WINDOWS
версиясында қойылып енгізілген. Осылай BDE компоненттері пайдаланушыға ойын
болып келуге қам жемейді. ADO компоненті жұмыстауы мүмкін: Мысалы,
Мәліметтер Қорында Excel қалай жұмыстау. Дәл осы уақытта BDE
компоненттерінің мүмкіндігі ADO компоненттеріне ақиқат емес. Мысалы, олар
қасиеттер сөздігін пайдалану мүмкін емес. ADO Мәліметтер жиынтығының бәрі
өрістердің барлық типтерінде жұмыстауы мүмкін. Мысалы, Paradox, ADO
Мәліметтер жиынтығына графикамн жұмыс жасамайды. Сонымен барлығына қарсы
қарастыру үшін BDE – ден ADO – ға бұрын өту керек.

1.2.2 Мәліметтер Қорына ADO компоненттерін біріктіру тапсырмасы

BDE компонентінің артықшылығы – Table, Query және т.б. Мәліметтер
қорының сілтемесінде ADO компоненттерінің DatabaseName қасиеті жоқ.
Мәліметтер Қорына қатынауды жүзеге асыру немсе жолды біріктіру үшін –
ConnectionString қасиеті немесе ADOConnection компонент бөлімініңкөмегімен,
Connection қасиеті басқа компоненттермен орындайды. ConnectionString
қасиетінің көмегімен Мәліметтер Қорының біріктірілуі ADO Table
компонентінің мысалынан көруге болады. ConnectionString қасиеті өз жолдарын
көрсетіп, біріктіру параметрлерін болдырады. Бөлім параметрлері бір –
бірінен нүкте және қайырма арқылы бөлінеді. ADO төрт параметрді қолдайды.

Provider Провейдер аты, біріктіру үшін қолданад.
File name Файл аты, ақпаратты біріктіруді болдыру
Remote Provider Провейдер аты, клиенттер жағын пайдаланады
Remote Server Жол және сервер аты

Өйткені бұл параметрлер жолдық біріктіруді тағы басқа параметрлермен
қосуы мүмкін, пайдалану жүйесінің ерекшеліктері: қолданушы идентификаторы,
пороль және тағы көптеген. Әрине, осындай жолдардың құрастырылып берілуі
өте күрделі. Сондықтан Delphi бұл жұмыста диологтық терезені арнайы
сақтандырады. Қарастырсақ, бұл диологтың көмегімен қалай жолдың бірігуін
орындайды.
ADOTable компонент фирмасын тасымалдап және Инспектор Обьектісінің
көп нүктенің ішінен ConnectionString қасиеттер батырмасын шертіңіз. Алдымен
сізге сурет. 10. 17 көрсеткіш терезесі ашылады. Жоғардағы Use Data Link
File радиобатырмасы .udl файлдық байланысын пайдалануға рұқсат етеді. Бұл
файл туралы біз кейін танысамыз. Төменгі Use ConnectionString батырмасы,
қолдануын біз қазір қолданып, бұл диологтық режимдегі жолдың бірігуін
формироваттауға рұқсат етеді. Осы батырманы қосып және Build (Сформировать)
батырмасын шертіңіз. Алдыңызға біріктіру қасиеттерін орындайтын көп беттік
терезесі ашылады. Бұл терезе ODBC мәліметтер жиынтығына форматталады. Бұған
қосылып мәліметтер жиынтығымен форматталу сәйкестіріліп, Windows басқару
панелі тура жүзеге асуы мүмкін. Басқару Панель терезесі немесе ODBC
мәліметтер жиынтығының пиктограммасының болуы, немесе мұндай пиктограмма
қосылып болғаннан кейін Администратор пиктограммасын шертіңіз.
Бірнеше түрі және ODBC мәліметтер жиынтығының тапсырмалық диологтық
терезесінің құрылымы Windows версиясына тәуелденіп, мазмұндаманың барлық із
басарларының әрекетіне шек қояды. Жоғардағы суреттің көрінісі Windows XP
терезесін суреттейді.
Сонымен, Build батырмасын шертсеңіз сурет.10.17 терезесінен сізге
қасиеттермен байланыс орнату терезесі ашылады. Мұндағы оның Поставщик
Данных бетіне сіз, OLE DB провейдерін нұсқап, мәліметтермен қатынауды
пайдалану үшін оны жинақтаңыз. Көптеген мезеттен кейін сізге Microsoft OLE
DB Provider for ODBC Drivers – ті таңдап орнатуыңыз керек. Бір мысалда,
Microsoft SQL Server немесе Oracle жұмысы үшін басқа бөлімдердің тізімін
таңдау керек. Таңдалған провейдерден сіз Подключение (Connection)
(сурет.10.18) бетіне қайта оралуыңыз керек. Алдымен сіз Поставщих Данных
бетіндегі Далее батырмасын шертіңіз. Бұл өту автоматты түрде бүктелінеді.
Подключение бетінен сіз, ODBC – тің қалай біріктірілетінін таңдауыңыз
керек. Использовать имя источника данных (Use data source name) батырмасын
таңдап, ODBC тіркеуінің түсіретін тізімінен мәліметтер көзі (Data source
name - DSN) – атын орындау керек.

Использовать строку подключения (Use Connection String ) батырмасы
өздігімен біріктіру жолымен орындауын жүзеге асырады.

Использовать строку подключения (Use Connection String ) батырмасын
таңдап және Сборка (Build) – ті шертіңіз. Кейін сізге сурет.10.19 терезесі
ашылып көрсетіледі. Бұған қатынаудың екі мүмкіндігі: Файловый источник
данных (File data source) беті – мәліметтер көзі файлымен немесе Источник
данных компьютера (Machine Data Source) беті – компьютердің мәліметтер
көзімен жұмыстау. Сонымен әр бет сайын сізге Создать (New) батырмасын
шертуіңіз қажет. Бұл батырманы Источник данных компьютера бетіне шертіңіз.

Кейін сізге диологтық терезенің кезегі келіп, мұнда сіз мәліметтер
көзін құру мінездемесін нұсқауыңыз керек. Жаңа құрылған Paradox мәліметтер
көзі dbp Мәліметтер Қорының бұл кітабынан Microsoft Paradox Driver (*.db)
драйверін таңдау үшін қолданылады. Бұның соңынан сізге мәліметтер көзінің
жаңа озбырлық атын орындауымыз қажет. Кейін сізге Мәліметтер Қорының
нұсқауын пайдалану, сол үшін сіз мәліметтер көзін құрып, мінездеме,
пайдаланушының аты жөні, пароль т.б.с.с. Осының ең соңында қайта
сурет.10.19 терезесінен сізге деген мәліметтер көзінің құрылғанын дайын
екенін байқайсыз. Кейіннен сурет.10.19 терезесін мбұрын қалай таңдағаны
немесе мәліметтер көзінің жаңа файлын құрып, OK – ді шерткеннен кейін
диологтың соңында файлға котолог сақталды деп көрсетілгеннен кейін
біріктіру қасиетінің негізгі терезесінен Подключение (Connection) бетіне
оралуыңыз керек.

Сурет.10.17
Біріктіру жолының тапсырмасының
алғашқы диологтық терезесі

1.3 InterBase Express (IBX) технологиясы

Мәліметтер қорына альтернативті қаиынаудың тағы бір түрі – Interbase
Express (IBX) технология негізінде Delphi 5-ке енгізілген Interbase. Delphi
5 компоненттер кітапханасында Interbase-бен жұмыс істеу компоненттерінен
тұратын Interbase беті пайда болады. Бұл компоненттер BDE-ң қарапайым
компоненттері қатынай алмайтын Interbase серверінің жаңа мүмкіндіктерін
пайдалануға мүмкіндік туғызады.

Delphi 6 және 7 нұсқаларында мәліметтер қорына қатынаудың
альтернативті мүмкіндіктері dbExpress технолгиясымен кеңейтілген. Бұл
бірыңғай интерфейс негізінде SQL серверлеріне қатынауды қамтамассыз ететін
драйверлер жиыны.
Delphi 7-де Borland құрушылары BDE-ден біртіндеп бас тарта бастады.
Мысалы, үлестірілген қолданбаларда BDE емес dbExpress қолдануды ұсынды. BDE-
ден біртіндеп бас тарту Delphi 6-да аздап басталды, яғни BDE қолданатын
компоненттер кітапхананың бірінші бетінен дара беттерге көшіріледі.

2 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 DataBase Desktop көмегімен мәліметтер қорын құру

Database Desktop бағдарламасы BDE және Delphi-де (файл DBD32.EXE үшін
32 – разрядты Delphi) қойылып, МҚБЖ–де мәліметтер қорына кесте құруға
рұқсат беріп, олардың құрылымын өзгертуге және құруға болады. Әдеттегідей
негізгі менюден Delphi-ден Tools – ты қосып, Database Desktop – ті
шақырамыз. Егер бұл жасалмаса, бізге пайдалы көмекші команда
ToolsСontigure Tools – ты қосу керек. Database Desktop–ты шақырыңыз.

Сурет 2 Database Desktop бағдарламасының негізгі терезесі

Ал Database Desktop кестесінің көмегімен мәліметтер қорының МҚБЖ-не
Paradox 7–ні құрайық. Paradox 7 мәліметтер қоры – бұл католог. Мұнда үнемі
кесте жатады. Бұл .db кеңейтуі бар файлдар. Сондықтан кез-келген көмекші
Windows бағдарламасында алдын-ала сәйкес келетін католог құру керек,
мысалы, Жетекші көмегімен. Ары қарай Database Desktop FileNew командасын
басып, тарау менюін ашамыз:

Кесте 1 Database Desktop менюі

QBE Query Сұраныстардың визуалдық құрылысы және бұл сұраныстың
файлға жазылуы
SQL File SQL-де сұраныс құрып және оны файлға жазу
Table Жаңа кесте құру

Table-ді таңдаңыз. Сәйкес сұхбат терезесі ашылады. Оған түсетін тізімді
МҚБЖ-нен таңдап, қайсысы үшін кесте құруды қалайсыз. Одан көретіндіктен,
қандайдабір МҚБЖ- нің кестесі көмекші Database Desktop арқылы құрылуы
мүмкін. Келесі терезеден кесте құрылымын орындап (Өріс және оның типтері),
екінші индексті құрып, диапозонға өрістің мәндерін енгізіп, үнсіздік
мәндеріне және құратын кестеге мәліметтерді енгіземіз.
Өрістердің берілу. Құрылатын кестедегі кез-келген өріс үшін алдын-ала
барлығының аты көрсетіледі – FieldName идентификатор өрісі. Ол 25 символдан
тұрады және пробелмен бастауға болмайды. Сосын бұл өрістің қордық типін
таңдауымыз керек. Бұл Type өріс бөлімінің атын өзгерту үшін тышқанның оң
батырмасын шертіңіз. Қатынау типтерінің тізімі пайда болып, өзімізге
қажеттісін таңдап аламыз.

Кесте 2 Paradox-те қолданылатын мәліметтер типі

Белгі Өлшем Белгіленуі Сипаттамасы
A 1-255 Alpha Жолдық өріс, ASCll симболының шығарылуының
маңыздылығы. Размер – симболдар саны.
N Number Нақты сан -10 -ден 10дейінгі 15
разрядтық мән. Бұл таңдауды Paradox-та
пайдалынған.
$ Money Оң немесе теріс сандар, Number формасында
күнтізбелік бірлік симболы болып айырықша
көрінеді. Форматтың таңдалуын Paradox-тың
пайдалануында көрсету керек.
S Short Бүтін сан -32 767-ден 32767-ге дейін.
I Long Integer Бүтін сан -2147483648-ден 2147483648 дейін.

Кесте 2 жалғасы
# BCD BCD (Binary Coded Decimal) форматтағы сан.
D Date Дата мәнін көрсетеді. Форматтың таңдалуын
Paradox-тың пайдалануында көрсету керек.
T Time Дата мәнін көрсетеді. Форматтың таңдалуын
Paradox-тың пайдалануында көрсету керек..
@ Timestamp Дата және уақыттың сақталу мәні. Форматтың
таңдалуын Paradox-тың пайдалануында көрсету
керек
Белгі Размер Тізімде
ленуі (Size) белгіленуі
M Memo Ұйымдаспаған ұзындықты мәтінде сақтауға
арналған өріс. Мәтін .mb.файлдық бөлімінде
сақталады. Өлшем көрсетілімі – мәтіндегі
бірінші симболдық сан және кестеге тура
сақтайды. Paradox немесе Delphi
қолданбаларында Memo өрісін мүмкіндік болса
көр.
F Formatted MemoМәтін .mb.файлдық бөлімінде сақталады. Өлшем
көрсетілімі – мәтіндегі бірінші симболдық сан
және кестеге тура сақтайды. Paradox немесе
Delphi қолданбаларында Formatted Memo өрісін
мүмкіндік болса көр.
G Graphic .bmp, .pcx, .gif немесе .eps форматағы
файлдардың кеңейтуі. Database Desktop форматта
.BMP кеңейтуін бейнелейді. Paradox немесе
Delphi қолданбаларында Graphic өрісін
мүмкіндік болса көр.
O OLE OLE мәліметтер типі - документердің үні.
Database Desktop бұл типті өрісті қолдамайды.
Paradox немесе Delphi қолданбаларында OLE
өрісін мүмкіндік болса көр.
L Logical Логикалық өріс. Үнсіздікте true және false
мәнін қабылдайды.
+ Autoincrement
B Binary Негізінде бөлімнің .mb екілік файлында
сақталады. Бұл файлда дыбыс және кез-келген
басқа мәліметтерді сақтауы мүмкін.

Validity Checks - дұрыс мәндерді тексеру. Validity Checks терезесінің
оң жағында бұл бөлім көрсетіліп, және оған бірнеше өзгертулер тәуелді болуы
мүмкін.

Кесте 3 Validity Checks терезесіндегі өрістердің сипаттамасы

Required Field Өріс бұл индификатормен әр жазбаны міндетті түрде болатын
мәндерінен бас тартамыз. Біздің мысалдар үшін Fam, Nam,
және Par өрістерінде болуы мүмкін.
Minimum Бөлім минималдық. Бұл қасиет сандық өрістер үшін орындайды.
Біздің мысалда Vear_b өрісі үшін минималдық бөлім
орындалады.
Maximum Бөлім махсималдық. Бұл қасиет сандық өрістер үшін
орындайды. Біздің мысалда Vear_b өрісі үшін махсималдық
бөлім орындалады.
Default Үнсіздіке арналған бөлім. Бұл қасиет сандық және логикалық
өрістер үшін орындалып, ол кейбір кезде бірнеше символдық
болуы мүмкін. Біздің мысалда үнсіздік бөлім үшің Vear_b
өрісі орындалса, Sex өрісі (мысалы, қолданушы ақпаратты
енгізгенде проблеманың шығуы М-нен басқа болуы мүмкін.)
Picture Мәліметтерді енгізуге арналған шаблон. Мысалы, Телефон
номерінің шаблонын орындауы мүмкін.(# # #_# #_# #).
Шаблонды жасау үшін Database Desktop көмекшісі арқылы
анықтап білуге болады.
Assist Picture шаблонын құру үшін бұл батырма диолог терезесін
шақырады.

Secondary Indexes –– екінші индекс. Ол анықталмаған екіші индексті
құруға рұқсат береді. (Алғашқы индекс кілттелген өріс арқылы құрылады)
Define батырмасын басу арқылы жаңа екінші индекске не құратыныңыз
анықталады. Secondary Indexes сұхбат терезесінде Fields - қатынас құратын
өрістер тізімі болады, ал Indexed Fields оң терезесінен индекске қосылатын
өрістер тізімін таңдап аласыз. Сол жақ терезеден жасалынған өрісті және оң
жақтағы қызықтырған өріспен топтастырылған өрістерді ерекшееп, оң жақтағы
көрсеткішті басыңыз. Change order бағдаршасы өрістерді бір тәртіпке
келтіріп, индексті өзгертеді.

Password Securіty – парольмен қатынау. Paradox парольді кестесін
орындауға рұқсат етіп, әр қайсына ол үшін операцияларды анықтайды. Define
батырмасын шертіңіз. 3-суреттегі сұхбат терезесі ашылады. Бұған негізгі
паролды (Master password терезесі) енгізіп, (verify master password)
терезесі оны рас тайды. Кейін Auxiliary passwords батырмасын шертсеңіз
(парол көмекшісі) жаңа диологтық терезесі ашылып, көмекші парольды енгізуге
және қатынауға рұқсат етеді.

Сурет 3 Пароль енгізу терезесі

Current Password ағымдағы пароль терезесіне парольды көрсетіп,
форматтауға дұрыс қатынау қажет. Passwords терезесінің парольдар тізімімен
перделеніп, ең соңында Add батырмасын, кейін New батырмасымен жаңа көмекші
пароль бастап орындауға болады.
Table Language – кестелер тілі. Table Proрerties тізімінде орындалуға
рұқсат етіліп (егер ол орындалмаса), немесе кестелер тізімін анықтап
(Мodify батырмасымен), Көмекші BDE Аdministrator бағдарламасымен,
үнсіздіктегі МҚБЖ-нің драйверін орнатамыз. Тілдің дұрыс таңдауы анықталған
соң, орыс текстік кестесін дұрыс оқитын болады.
Соңында кестенің енгізілген туралы барлық мәліметтерді тексеріп, Save
as батырмасын басып, сақтаймыз. Қатардағы бұл терезе Alias тізімінен
артығырақ болады. Бұл тізім мәліметтер қорын таңдағаннан кейін әр түрлі
мәліметтер қорынының бүркеніш аты болуы өз кестеңді сақтағаннан кейін
болады.

2.2 BDE технлогиясының көмегімен мәліметтер қорының байланысы үшін
қолданылатын компоненттер

Delphi версиясынан үздік болып табылатын Delphi 7 және 6 VCL беттік
кітапханасы, мәліметтер қорының жұмысы үшін компонентті орналастырады. Бұл
версияда BDE арқылы Delphi 6 компоненттері мәліметтер қорымен қатынауды
қамтамассыз етіп, Data Access бетінде орналасады. Delphi 7 және 6 Data
Source компонентімен бұл бетте қалады да, ал BDE бетіне қалғандарын
тасымалдайды. Мәліметтерінің компоненттерімен
барлық версиялар үшін Data Control бетіне орналасады. Кез-келген қолданба,
мәліметтер қорын пайдаланушы, шеткі өлшем үшін, келесі үш тип тек ғана бір
компонентпен болады.

- Компоненттер – Мәліметер жиыны (Data set). Бұл мәліметтер
қорымен байланыспайды. BDE үшін мұндай Table, Query,
StoredProc компоненттері қалай болады. Бөлім.10 көрсетілім
бойынша басқа технологиялар үшін аналогиялық мәліметтер
жиынтығы болып келеді.

- Компонент – Мәліметтер көзі (data source). Бұл барлық
компоненттердің бірінші типін ақаратқа айырбастауын іске
асыратын және компоненттерімен визуалданатын және
мәліметтерді меңгереді.

- DBGrid, DBText, DBEdit және басқа мәліметтерді басқаратын
және визуалданатын компоненттері.

Мәліметтер қорының бұл компонентерінің бір-бірімен байланысын 4
суреттегі сызба арқылы көрінеді.

Сурет 4 Мәліметтер қорының Delphi визуалдық компонентерінің сыбасы

Компоненттер нұсқасы қолданбада Database компонентімен орналасуы
мүмкін. Бұл компонент жұмыстаушы клиентсервер платформасында қолданба
ретіде пайдаланылады. Ол жойғыш серверінің қатынасын ұйымдастырып, шынайы
түрлендіріп, паролдармен жұмыстайды. Database компоненті жалғыз сирек
жағдайда салыстырмалы түрде енгізуге орынды. Егер ол айқын кірмесе, Delphi
оны мәліметтер қорының қолданбасы ретінде үнемі пайдаланып автоматты түрде
құрады. Session компоненті – Ол тағы Delphi-де автоматты түрде құрады. Бұл
мәліметтер қорының жұмыстаушысына ең негізгі қолданба болып табылады. Бұл
айқын көріністе бұл компоненттер тек ғана көп деңгейлі қолданба ретінде
мағына беріліп, бірнеше ақпараттар ағымыда параллель өңделеді.

Жаңа қолданбаны ашып, BDE кітапхана беттеріне Table компоненттік
фирмасымен тасымалдаңыз. Data Access бетінің Datasoure компонентік
фирмасына тағы тасып, кейін мәліметтер көзінде көрінетін болады. Бұл
визуалды компоненттер емес, олар қолданушыларға көрінбейтін болады.
Сондықтан оларды фирманың кез-келген орынына орналастыру керек. Бұл
визуалдық мәліметердің компоненттерін Data Control бетімен DBGrid
компоненттінен ұстайсыз. Бұл визуалды компонент кейін мәліметтер формасынан
көрінеді. Сондықтан оны енімен созып, немесе оның Align қасиетін AlClient-
ке орнатуға болады.
DBGrid-тің негізгі қасиеті, басқа компоненттермен визуалданып, data
source мәліметтерін басқарады. DBGrid1 компонент формасымен ерекшелеп,
Инспектр обьектіден data source қасиетін шертіңіз. Түзу тізімін қарасаңыз
кейін мәліметтер көзі формасында барлығы аталып өтеді. Біздің бұл
жағдайымызда тек ғана data source – мәліметтер көзі болады. Оны data source
мәнді қасиетін сапаға орнатыңыз. Кейін барлық мәліметтер көзін және
мәліметтер жиынына байланыс орнату керек. data source компонентін ерекшелеп
және инспектр обьектісінен оның data set негізгі қасиетін іздеңіз. Бұл
қасиеттің түсу тізімінен Table-ді таңдап алып шертіңіз. Енді мәліметтер
қорының кестесінен тексерілмей, Table компоненттімен байланысып қалады. Бұл
жағдайда Table-дің екі қасиеті бар. DatabaseName және TableName. Алдымен
барлығы DatabaseName қасиетін орнату керек. Инспектор обьект-ден бұл
қасиетті түзу тізімінен BDE қатыныасының мәліметтер қорының бүркеніш атынан
көруіңіз мүмкін. Бұл тізімнен dbp бүркеніш атын таңдаңыз. Бұдан кейін
TableName қасиетінің мәнін орнатыңыз. Бұл кестенің қасиетін түсу тізімінен
атап өтіп, мәліметтер қорының мәліметтеріне қатынас құрамыз. Pers кестесін
таңдаңыз. Ал енді басталуға ең жауап беретін кез. Бұл үрдісте мәліметтер
қорымен қосылуының жобалауы тура болуы мүмкін. Қосылу Active қасиетімен
жүзеге асады. Үнсіздікте ол false – ге тең. Оны Trut – мен құрыңыз. Егер
барлық іс дұрыс болса, мәліметтер қорының кестесінен DBGrild1
компоненттінің өрісін көруге болады.
Тағы бір компоненттің қасиеті Table – Exclusive екенін атап өтейік.
Бұл қасиет қолданылатын кестеде бірнеше қолданбаны біруақыттық үндеуде,
қатынас құруды анықтайды (Мысалы, жұмыс уақытында желі немесе көп
тапсырмалы ережеде). Егер True қасиетінде бұл мәнді орындайтын болса,
келесі қолданба үшін кесте жабық болады. Қасиетті тек ғана Active = False
деп өзгертуге болады. Жобалау кезінде қарапайым қолданбаны жасайтын тағы
бір компонент – навигатор DBNavigator кестенің жұмысын басқарады және
компоненттер кітапханасынан Data Control бетіне орналасқан.

Session компонентті мәліметтер қорының қолданбаларын байланыстыратын
және жалпы басқаруын іске асырады. Session компоненті әдетте, пайдаланушыға
қамын жеу үшін келмейді, жұмыстаушы мәліметтер қорында кез-келген
қолданбаны Delphi, автоматты түрде обьектіні генерациялайды. Бұл обьектіні
Session-нің бірнеше әдісін қолданамыз. TCombobox типті түсетін тізім
жасайды. Олар cbAlias және cbTable деп аталады. Алғашқысы оған мәліметтер
қорын қолданушыларын таңдау үшін аргалған, екіншісі – кестені таңдау үшін
арналған. On Create формасы жинақтап өңдеуге көмектеседі:
Session.GetAliasNames(cbAlias.Items );

Бұл оператор Session обьектісінен GetAliasNames әдісін пайдаланады.
Кейін TStrings типі өз параметрін BDE тіркеуіндегі мәліметтер қорының
бүркеніш ат тізіміне табыс етеді.

Бұл таңдауда мәліметтер қорының таңдау кестесінің тізімінен
мәліметтер қорының пайдаланушылар cbAlias тізімі cbTable ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.