Ұңғыманың түп маңы аймағын жылулық өңдеу
1 Термогазохимиялық әдіс
2 Термобарохимиялық технологиялардың техникалық мәліметтері
3 ТБХ өңдеу өткізуге арналған ұңғымаға қойылатын талаптар
2 Термобарохимиялық технологиялардың техникалық мәліметтері
3 ТБХ өңдеу өткізуге арналған ұңғымаға қойылатын талаптар
Қазақстан мұнайының құрамында асфальтті-шайырлы, парафинді заттар көптеп кездеседі және мұндай мұнайды өндірудегі қиындықтармен күресу мұнай мен газ өндіруші кәсіпорындар үшін үлкен мәселе болып табылады. Сондықтан жылулық әсерге негізделген түп маңын өңдеу әдістері тұтқырлығы жоғары мұнайы бар қабаттарға қолданғанда тиімді әсерін көрсетуде. Түп маңына әсер етудің жылулық әдістерін парафинді, шайырлы мұнай беруші ұңғымаларды пайдаланғанда қолданады. Осындай ұңғымаларды пайдалану процессінде мұнайдың температурасы төмендеуі салдарынан, мұнайдың құрамындағы құраушы компоненттердің фазалық тепе-теңдігі өзгеріске ұшырайды да нәтижесінде парафин мен шайырдың ерігіштігі төмендеп, парафин ұңғыманың түп маңы аймағына, ұңғыма және сорап компрессор құбырлары қабырғаларына шөгеді.
Нәтижесінде кеуектер бітеліп қабаттың фильтрациялық қабілеті нашарлайды және ұңғымалардың көлденең қимасы кішірейіп өнімді өткізу мүмкіншілігі төмендейді. .
Ұңғыманың түп маңы аймағын жылу әдістерімен өңдегенде құбырлардағы, ұңғыма қабырғаларындағы және сүзілу аймақтарында және қабат кеуектерінде парафин ериді де, мұнай ағынымен бірге сыртқа шығарылады. Осындай түп маңы аймағындағы тау жынысының сүзгіштігі қасиетін жақсартады. Одан бөлек, мұнайдың тұтқырлығы төмендеп, қабат бойымен мұнайдың қозғалуы жоғарлайды.
Жылулық әдістердің көптеген түрі бар. Олардың барлығына ортақ идея жылу көзін ұңғыманың түбіне апарып, аймақты белгілі бір температураға дейін қыздыру. Осындай жолмен жер бетінен берілетін жылуға қарағанда, жылу шығынын болдырмауға болады.
Нәтижесінде кеуектер бітеліп қабаттың фильтрациялық қабілеті нашарлайды және ұңғымалардың көлденең қимасы кішірейіп өнімді өткізу мүмкіншілігі төмендейді. .
Ұңғыманың түп маңы аймағын жылу әдістерімен өңдегенде құбырлардағы, ұңғыма қабырғаларындағы және сүзілу аймақтарында және қабат кеуектерінде парафин ериді де, мұнай ағынымен бірге сыртқа шығарылады. Осындай түп маңы аймағындағы тау жынысының сүзгіштігі қасиетін жақсартады. Одан бөлек, мұнайдың тұтқырлығы төмендеп, қабат бойымен мұнайдың қозғалуы жоғарлайды.
Жылулық әдістердің көптеген түрі бар. Олардың барлығына ортақ идея жылу көзін ұңғыманың түбіне апарып, аймақты белгілі бір температураға дейін қыздыру. Осындай жолмен жер бетінен берілетін жылуға қарағанда, жылу шығынын болдырмауға болады.
Ұңғыманың түп маңы аймағын жылулық өңдеу
Қазақстан мұнайының құрамында асфальтті-шайырлы, парафинді заттар көптеп кездеседі және мұндай мұнайды өндірудегі қиындықтармен күресу мұнай мен газ өндіруші кәсіпорындар үшін үлкен мәселе болып табылады. Сондықтан жылулық әсерге негізделген түп маңын өңдеу әдістері тұтқырлығы жоғары мұнайы бар қабаттарға қолданғанда тиімді әсерін көрсетуде. Түп маңына әсер етудің жылулық әдістерін парафинді, шайырлы мұнай беруші ұңғымаларды пайдаланғанда қолданады. Осындай ұңғымаларды пайдалану процессінде мұнайдың температурасы төмендеуі салдарынан, мұнайдың құрамындағы құраушы компоненттердің фазалық тепе-теңдігі өзгеріске ұшырайды да нәтижесінде парафин мен шайырдың ерігіштігі төмендеп, парафин ұңғыманың түп маңы аймағына, ұңғыма және сорап компрессор құбырлары қабырғаларына шөгеді.
Нәтижесінде кеуектер бітеліп қабаттың фильтрациялық қабілеті нашарлайды және ұңғымалардың көлденең қимасы кішірейіп өнімді өткізу мүмкіншілігі төмендейді. .
Ұңғыманың түп маңы аймағын жылу әдістерімен өңдегенде құбырлардағы, ұңғыма қабырғаларындағы және сүзілу аймақтарында және қабат кеуектерінде парафин ериді де, мұнай ағынымен бірге сыртқа шығарылады. Осындай түп маңы аймағындағы тау жынысының сүзгіштігі қасиетін жақсартады. Одан бөлек, мұнайдың тұтқырлығы төмендеп, қабат бойымен мұнайдың қозғалуы жоғарлайды.
Жылулық әдістердің көптеген түрі бар. Олардың барлығына ортақ идея жылу көзін ұңғыманың түбіне апарып, аймақты белгілі бір температураға дейін қыздыру. Осындай жолмен жер бетінен берілетін жылуға қарағанда, жылу шығынын болдырмауға болады.
Түп маңы аймағын тереңдікке арналған электр қыздырғыштардың, газды қыздырғыштардың, ыстық мұнайдың, мұнай өнімдерінің, ыстық су, будың көмегімен және термохимиялық әсермен қыздыруға болады.
1960-1990 жылдары ұңғымадағы, ұңғыманың түпмаңы аймағындағы асфальтті шайырлы парафинді шөгінділерді жою үшін АДС қысым аккумуляторлары арқылы жұмыс істейтін, термогазохимиялық әдіс қолданылды [6]. Қабаттың түп маңы аймағы зарядтар жанған кезде жылулық, химиялық әсер алады, ал 1-5сек аралығында отынның 30-150 кг дейін мөлшері жанғанда түзілетін газдарының әсерінен ұңғыманың шеген тізбегі ұрмалы механикалық әсерді қабылдайды. Термогазохимиялық әдістің бұл әсері көп жағдайда ұңғыманың түп маңы аймағын істен шығаратын болғандықтан әдісті қолданыстан шығарған. Бірақ көптеген компаниялар термогазохимиялық әсердің басқа да тәсілдерін қолдануға бет бұрды. Олар:
-термоимплозия
-термохимиялық әсер
-термобарохимиялық әсер
Мұнай өндіруде конденсацияланған энергетикалық жүйелердің қолданылуын зерттейтін ғылыми өндірістік фирмасы (Уфа қаласы) қабаттың түпмаңы аймағын өңдеуге арналған бірнеше термобарохимиялық технологияларды ұсынды[1]. Әдістің негізгі ерекшелігі, ұңғыма түбін зақымдамайтын зарядтардың қолданылуы. Аталмыш технологияда зарядтың жануы ұзақ уақыт алады, мысалы 30 минутқа дейін [5] Бұл уақыт қабаттың түп маңы аймағына зарядтың тиімді әсер етуін қамтамасыз етуіне қажет.
ТБХӨ технологияларында комплексті үш түрлі әдіс қолданылады:
1. Оқдәрі зарядтарын қолданып термогазохимиялық әсер ету
2. Химиялық әсер ету
3. Әр түрлі илплозиондық құрылғыларды қолдану арқылы гидроимпульсті және депрессиялық әсер ету әдісі [4]
Қарастырылып отырған ұңғыманы өңдеу технологиясының еріту толық циклін орындауға мүмкіндік жасайды[1], яғни:
-Жылулық әсермен органикалық шөгінділерді балқыту үшін;
-Химиялық және гидроимпульстік - бейорганикалық минералдық шөгінділерді бұзу үшін;
-Депрессиялық әсер - қабаттың түп маңы аймағынан ұңғыманың оқпанына қарай бағытталған қозғалмалы шөгінділерді жою үшін;
ТБХӨ технологиясы Ресейдің мұнай газ өндіруші кенорындарында кеңінен қолданылады. ТБХӨ технологиясынан кейін ұңғыма өнімділігінің жоғарылауы 3 немесе оданда көп есеге дейін жетеді.
ТБХӨ технологиясының ерекшеліктері:
1. Ұңғыманы өңдеу тереңдік сораптық жабдықты шығарылғаннан кейін, сораптың компрессор құбырларын немесе геофизикалық желінің көмегімен, ұңғымаға түсіріліп кешенді жабдықпен жүзеге асырылады.
2. Қабаттың түп маңы аймағына мынандай факторлар әсер етеді.
А) Термогазохимиялық әсер. АДС-5 оқ-дәрілік қысым аккумуляторларының негізіндегі отынды перфорация аралығында жандыру. Жандырылатын отынның сызықтық жану жылдамдығы төмен қасиетке ие. Бұл ұңғыма түбіндегі 10-30 минутқа дейінгі ұзақ термогазохимиялық әсерді қамтамасыз етеді.
Б) Химиялық әсер - отынның жану процессіндегі газ сұйықтықты ағынды перфорация аралығына келетін, жану отынының ыстық газ тәрізді өнімдерімен қыздырылған химиялық реагент.
ТГХ әсер екі режимде жүзеге асырылады:
А) жұмсақ режим
Термогазохимиялық әсер кезіндегі газ тәрізді өнімдер перфорация аралығындағы ұңғымалық сұйықтықты және химиялық реагентті қыздырған соң, өңделу интервалында қысымның артуын болдырмай ұңғыма оқпанының бойымен жоғары көтеріледі. Бұл режим ескі ұңғымалар қорына арналған (әсіресе шеген тізбегі нашар цементтелген, су қабаттары жақын орналасқан жағдайда)
Б) газды гидрожарылыс режимі
Бұл режим пакермен оқшауланған аралықта жүзеге асырылады. Термогазохимиялық әсер кезінде қысым өте жоғарылайды, нәтижесінде газды сұйықтықты қоспа қабатқа ығыстырылады. Газды гидрожарылыс режимі өткізгіштігі нашар коллекторға арналған.
Термогазохимиялық әсерден кейін қабаттың түп маңы аймағындағы пайдаланылған өнімді алу және жою жүргізіледі. Ол үшін қабатқа депрессия туғызып қабаттағы мұнайды шақыру, ұңғыманы игеру процесстері жүзеге асырылады.
Термобарохимиялық технологиялардың техникалық мәліметтері ТБО-01 технологиясы.
ТБО-01 технологиясы геофизикалық желіде орындалады және келесідей операцияарда орындалуын қажет етеді[1]:
1) Түп маңы аймағын өңдеуге дейін ұңғыманың параметрлерін анықтау
2) Ұңғыманы дайындау (жабдықты көтеру, шеген тізбегін шаблондау)
3) Геофизикалық желінің көмегімен құрамында химиялық реагент, клапандық түйіндері, ауалы депрессиялық камерасы, АДС-5 қысым аккумуляторы бар үш контейнерден құралған жинақты ұңғыманың түбіне түсіреді[6]. Жабдықтардың өткізгіштігін қамтамасыз ету үшін арналған ПВ-ЯГ-НГ22 пакер де жалпы жинаққа қосылады.
4) Пакер көмегімен ұңғыманың сағасы саңылаусыздандырылып, ұңғымаға сұйықтық құйылмау үшін оқшауланады.
5) Термобарохимиялық әсер
6) Жинақты көтеру, сораптың жабдықтарын түсіру және ұңғыманы іске қосу
1-депрессиялық камера; 2-термогаз көзі мен ... жалғасы
Қазақстан мұнайының құрамында асфальтті-шайырлы, парафинді заттар көптеп кездеседі және мұндай мұнайды өндірудегі қиындықтармен күресу мұнай мен газ өндіруші кәсіпорындар үшін үлкен мәселе болып табылады. Сондықтан жылулық әсерге негізделген түп маңын өңдеу әдістері тұтқырлығы жоғары мұнайы бар қабаттарға қолданғанда тиімді әсерін көрсетуде. Түп маңына әсер етудің жылулық әдістерін парафинді, шайырлы мұнай беруші ұңғымаларды пайдаланғанда қолданады. Осындай ұңғымаларды пайдалану процессінде мұнайдың температурасы төмендеуі салдарынан, мұнайдың құрамындағы құраушы компоненттердің фазалық тепе-теңдігі өзгеріске ұшырайды да нәтижесінде парафин мен шайырдың ерігіштігі төмендеп, парафин ұңғыманың түп маңы аймағына, ұңғыма және сорап компрессор құбырлары қабырғаларына шөгеді.
Нәтижесінде кеуектер бітеліп қабаттың фильтрациялық қабілеті нашарлайды және ұңғымалардың көлденең қимасы кішірейіп өнімді өткізу мүмкіншілігі төмендейді. .
Ұңғыманың түп маңы аймағын жылу әдістерімен өңдегенде құбырлардағы, ұңғыма қабырғаларындағы және сүзілу аймақтарында және қабат кеуектерінде парафин ериді де, мұнай ағынымен бірге сыртқа шығарылады. Осындай түп маңы аймағындағы тау жынысының сүзгіштігі қасиетін жақсартады. Одан бөлек, мұнайдың тұтқырлығы төмендеп, қабат бойымен мұнайдың қозғалуы жоғарлайды.
Жылулық әдістердің көптеген түрі бар. Олардың барлығына ортақ идея жылу көзін ұңғыманың түбіне апарып, аймақты белгілі бір температураға дейін қыздыру. Осындай жолмен жер бетінен берілетін жылуға қарағанда, жылу шығынын болдырмауға болады.
Түп маңы аймағын тереңдікке арналған электр қыздырғыштардың, газды қыздырғыштардың, ыстық мұнайдың, мұнай өнімдерінің, ыстық су, будың көмегімен және термохимиялық әсермен қыздыруға болады.
1960-1990 жылдары ұңғымадағы, ұңғыманың түпмаңы аймағындағы асфальтті шайырлы парафинді шөгінділерді жою үшін АДС қысым аккумуляторлары арқылы жұмыс істейтін, термогазохимиялық әдіс қолданылды [6]. Қабаттың түп маңы аймағы зарядтар жанған кезде жылулық, химиялық әсер алады, ал 1-5сек аралығында отынның 30-150 кг дейін мөлшері жанғанда түзілетін газдарының әсерінен ұңғыманың шеген тізбегі ұрмалы механикалық әсерді қабылдайды. Термогазохимиялық әдістің бұл әсері көп жағдайда ұңғыманың түп маңы аймағын істен шығаратын болғандықтан әдісті қолданыстан шығарған. Бірақ көптеген компаниялар термогазохимиялық әсердің басқа да тәсілдерін қолдануға бет бұрды. Олар:
-термоимплозия
-термохимиялық әсер
-термобарохимиялық әсер
Мұнай өндіруде конденсацияланған энергетикалық жүйелердің қолданылуын зерттейтін ғылыми өндірістік фирмасы (Уфа қаласы) қабаттың түпмаңы аймағын өңдеуге арналған бірнеше термобарохимиялық технологияларды ұсынды[1]. Әдістің негізгі ерекшелігі, ұңғыма түбін зақымдамайтын зарядтардың қолданылуы. Аталмыш технологияда зарядтың жануы ұзақ уақыт алады, мысалы 30 минутқа дейін [5] Бұл уақыт қабаттың түп маңы аймағына зарядтың тиімді әсер етуін қамтамасыз етуіне қажет.
ТБХӨ технологияларында комплексті үш түрлі әдіс қолданылады:
1. Оқдәрі зарядтарын қолданып термогазохимиялық әсер ету
2. Химиялық әсер ету
3. Әр түрлі илплозиондық құрылғыларды қолдану арқылы гидроимпульсті және депрессиялық әсер ету әдісі [4]
Қарастырылып отырған ұңғыманы өңдеу технологиясының еріту толық циклін орындауға мүмкіндік жасайды[1], яғни:
-Жылулық әсермен органикалық шөгінділерді балқыту үшін;
-Химиялық және гидроимпульстік - бейорганикалық минералдық шөгінділерді бұзу үшін;
-Депрессиялық әсер - қабаттың түп маңы аймағынан ұңғыманың оқпанына қарай бағытталған қозғалмалы шөгінділерді жою үшін;
ТБХӨ технологиясы Ресейдің мұнай газ өндіруші кенорындарында кеңінен қолданылады. ТБХӨ технологиясынан кейін ұңғыма өнімділігінің жоғарылауы 3 немесе оданда көп есеге дейін жетеді.
ТБХӨ технологиясының ерекшеліктері:
1. Ұңғыманы өңдеу тереңдік сораптық жабдықты шығарылғаннан кейін, сораптың компрессор құбырларын немесе геофизикалық желінің көмегімен, ұңғымаға түсіріліп кешенді жабдықпен жүзеге асырылады.
2. Қабаттың түп маңы аймағына мынандай факторлар әсер етеді.
А) Термогазохимиялық әсер. АДС-5 оқ-дәрілік қысым аккумуляторларының негізіндегі отынды перфорация аралығында жандыру. Жандырылатын отынның сызықтық жану жылдамдығы төмен қасиетке ие. Бұл ұңғыма түбіндегі 10-30 минутқа дейінгі ұзақ термогазохимиялық әсерді қамтамасыз етеді.
Б) Химиялық әсер - отынның жану процессіндегі газ сұйықтықты ағынды перфорация аралығына келетін, жану отынының ыстық газ тәрізді өнімдерімен қыздырылған химиялық реагент.
ТГХ әсер екі режимде жүзеге асырылады:
А) жұмсақ режим
Термогазохимиялық әсер кезіндегі газ тәрізді өнімдер перфорация аралығындағы ұңғымалық сұйықтықты және химиялық реагентті қыздырған соң, өңделу интервалында қысымның артуын болдырмай ұңғыма оқпанының бойымен жоғары көтеріледі. Бұл режим ескі ұңғымалар қорына арналған (әсіресе шеген тізбегі нашар цементтелген, су қабаттары жақын орналасқан жағдайда)
Б) газды гидрожарылыс режимі
Бұл режим пакермен оқшауланған аралықта жүзеге асырылады. Термогазохимиялық әсер кезінде қысым өте жоғарылайды, нәтижесінде газды сұйықтықты қоспа қабатқа ығыстырылады. Газды гидрожарылыс режимі өткізгіштігі нашар коллекторға арналған.
Термогазохимиялық әсерден кейін қабаттың түп маңы аймағындағы пайдаланылған өнімді алу және жою жүргізіледі. Ол үшін қабатқа депрессия туғызып қабаттағы мұнайды шақыру, ұңғыманы игеру процесстері жүзеге асырылады.
Термобарохимиялық технологиялардың техникалық мәліметтері ТБО-01 технологиясы.
ТБО-01 технологиясы геофизикалық желіде орындалады және келесідей операцияарда орындалуын қажет етеді[1]:
1) Түп маңы аймағын өңдеуге дейін ұңғыманың параметрлерін анықтау
2) Ұңғыманы дайындау (жабдықты көтеру, шеген тізбегін шаблондау)
3) Геофизикалық желінің көмегімен құрамында химиялық реагент, клапандық түйіндері, ауалы депрессиялық камерасы, АДС-5 қысым аккумуляторы бар үш контейнерден құралған жинақты ұңғыманың түбіне түсіреді[6]. Жабдықтардың өткізгіштігін қамтамасыз ету үшін арналған ПВ-ЯГ-НГ22 пакер де жалпы жинаққа қосылады.
4) Пакер көмегімен ұңғыманың сағасы саңылаусыздандырылып, ұңғымаға сұйықтық құйылмау үшін оқшауланады.
5) Термобарохимиялық әсер
6) Жинақты көтеру, сораптың жабдықтарын түсіру және ұңғыманы іске қосу
1-депрессиялық камера; 2-термогаз көзі мен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz